فتاوای آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله)
مراتب امر به معروف و نهى از منكر
سؤال: حدود و مراتب امر بمعروف و نهى از منكر را بيان فرماييد؟
جواب: امر بمعروف و نهى از منكر از فرائض مهّمه اى است كه ساير فرائض به آن اقامه و احكام خدا به آن اجرا مى شود و حدود و ابعاد آن بسيار گسترده است و ظرافت و لطافتهائى را كه بايد در آن به كار گرفته شود بايد ملاحظه نمود تا طورى ادا شود كه مؤثر و جالب و مقبول ذوقهاى سليم باشد و اسباب تنفّر ديگران از دين فراهم نشود و دين بصورت يك نهاد خشن معرفى نشود و آمر بمعروف و ناهى از منكر مورد بغض مردم قرار نگيرند كارهايشان مهما امكن بصورت خيرخواهانه و ليّن باشد و مراتب را رعايت نمايند و مخصوصاً درجات احكام را بشناسند و رعايت كنند و عكس العمل در برابر همه معاصى نبايد در يك حدّ باشد خلاصه دقايق و لطايف بسيار براى اعمال آن لازم است و مهمتر از همه اين است كه افرادى كه امر بمعروف مى نمايند خودشان تربيت دينى صحيح داشته باشند و با عمل امر بمعروف نمايند و مطالب ديگر كه اجمالى از آنرا در رساله امر بمعروف و نهى از منكر حقير كه شايد متجاوز از چهل سال پيش نگاشته شده مراجعه نمائيد. موفق باشيد.
سؤال: در چه صورت مى توان در باب نهى از منكر از برخورد فيزيكى استفاده نمود؟
جواب: در هركجا كه موجب ورود جراحتى باشد بايد با اجازه مجتهد جامع الشرايط باشد. والله العالم
سؤال: جوانى بسيجى هستم، تقاضا داشتم توضيح دهيد ك،ه وظيفه ما در برابر افرادى كه از محرمات استفاده مى كنند مانند مشروبات الكى و با حالت مست و يا حالتى ديگر در خيابانها و جامعه حاضر مى شوند و همچنين با دختران و زنان مردم برخورد ناشايست و دور از شئونات اسلامى دارند چيست؟ و همچنين آيا مى توانيم با دختران و پسرانى كه با لباسهاى مبتذل و بسيار زننده كه باعث تحرك شهوت انسان مى شود چگونه بايد برخورد كرد؟ آيا مى توان در مواردى كه در بالا ذكر شده با آنها برخورد فيزيكى داشت؟ در برابر بعضى از آنها به زور متوسل شد؟ البته اين نكته يادآور مى شوم كه ديده شده كه افراد مسئول مانند نيروى انتظامى بسيار در اين مورد قصد كرده اند و به وظيفه خود عمل نمى كنند.
جواب: در تمام موارد مذكور وظيفه هر مسلمانى امر به معروف و نهى از منكر با رعايت شرائط و حدود آن است، اگر احتمال تأثير در گفتن مى دهد بگوئيد چنانچه بدانيد تذكّر شما مفيد نيست واجب نيست تذكر دهيد و نسبت به زد و خورد با اين افراد فعلاً مصلحت آن است كه اين امر را به عهده مسئولين مربوطه قرار دهيد بلى اگر ببينيد كه نسبت به نواميس مسلمين هتك حرمت مى شود با تذكّر شما يا ديگران رفع مزاحمت نمى شود و راه منع منحصر به ضرب زدن به مقدار لازم، و نه بيشتر براى دفع آنها جايز است. والله العالم
سؤال: با كسانيكه به نماز اهميّت نمى دهند چگونه برخورد كنيم؟
جواب: بايد آنها را امر بمعروف نمود و آنها را از زشتى ترك نماز و اهميّت اين فريضه بزرگ الهى آگاه نمود.
سؤال: چگونه امر به معروف و نهى از منكر كنيم كه در دل فرد اثر كند و به امر ما عمل كند؟
جواب: اگر خود آمر به معروف و ناهى از منكر عامل به معروف و تارك منكر باشد انشاء الله حرف او اثر ميكند در حديث دارد كه مردم را با غير زبان دعوت به كارهاى خوب و ترك كارهاى زشت كنيد يعنى با عمل و روش و رفتار خوب دعوت كنيد.
سؤال: اگر شخصى در ماشينى يا منزلى قرار گرفته كه نوار غنا گذاشته اند و شخص بداند نهى از منكر سودى ندارد تكليف شخص چيست؟
جواب: در مورد سؤال كه ميداند نهى از منكر سودى ندارد نهى از منكر واجب نيست ولى در صورت عدم عسر و حرج بايد ماشين و محل را ترك كند.
سؤال: اگر كسى مساله اى را كه مى داند كتمان كند مشمول آيه شريفه ان الذين يكتمون ماانزلنا من البينات والهدى من بعد مابيناه للناس فى الكتاب اولئك يلعنهم اللّه و يلعنهم اللاعنون هست يا نه؟
جواب: كتمان ما انزل اللّه تعالى از عقائد و احكام بدون عذر شرعى جايز نيست و كتمان كنند مشمول اين آيه كريمه است.
سؤال: اينجانب مدتى است كه با يك مسئله شرعى روبرو شده ام وآن اينكه در اين روستا جوانى است 18 ساله كه به عمل زشت لواط عادت نموده جوانان اين روستا را منحرف نموده با توجه به اينكه جو طايفه اى در اين روستابرقرار است نمى شود نامبرده را به حاكم شرع معرفى نمود (چون اگر اسمى از فاعلين آورده شود جنگ ونزاع طايفه اى پيش مى آيد) آيا اگر كسى اين شخص فاسق را كه باعث انحراف جوانان معصوم ميشود به هلاكت برساند آيا در پيشگاه خداوند سبحان مسئول خواهد بود يا خير؟
جواب: كشتن او بدون اثبات در نزد حاكم شرعى مجتهد جامع الشرائط جايز نيست و اگر بطور غير علنى مى توانيد موضوع را در نزد حاكم شرع ثابت نمائيد تا حكم شرع لازم را بدهد واو را نهى از منكر كنيد تا از اين عمل شنيع كه مفاسد آن از جهات متعدّد بسيار است دست بردارد.
سؤال: وظيفه مردم را در قبال بد حجابى و مفاسدى كه در جامعه موجود است چگونه مى بينيد؟
جواب: وظيفه مردم نهى از منكر است با رعايت آداب و شرايط و مراتب آن و تفصيل را در توضيح المسائل ملاحظه نمائيد.
سؤال: اگر كسى ببيند دزد وارد خانه همسايه شده و اگر فرياد بزند و يا اينكه همسايه ها را مطلع كند دزد فرار خواهد كرد مستدعى است بيان فرمائيد در اينگونه موارد حفظ مال مؤمن واجب است يا خير؟
جواب: در مورد سؤال از باب نهى از منكر مانع شدن از دزدى لازم است. والله العالم
