اوج‌گیری تنش میان ایران و آمریکا طی هفته‌های اخیر، سیاستمداران عراقی را که خواستار حفظ روابط مثبت با هر دو طرف ایرانی و آمریکایی هستند، به شدت نگران کرده است. در حالی که پس از وقوع حادثه‌ای در نزدیکی سفارت ایالات متحده در بغداد، واشنگتن حملات لفظی خود را علیه جمهوری اسلامی ایران شدت بخشیده، دولت عراق تحرکاتی را برای کاهش تنش‌ها میان دو طرف آغاز کرده است.
به گزارش «تابناک» به نقل از «آزادی» نخستوزیر عراق اعلام کرد این کشور به زودی هیأت‌هایی را برای میانجیگری به تهران و واشنگتن اعزام خواهد کرد. عادل عبدالمهدی در یک کنفرانس خبری در بغداد، با بیان اینکه هیچ گروهی در عراق خواستار جنگ میان ایران و آمریکا نیست، از اعزام هیأت‌های میانجیگری به تهران و واشنگتن برای «کاهش بحران» خبر داد و گفت که عراق در بین طوفان میان ایران و آمریکا قرار گرفته است.
عبدالمهدی همچنین اظهار داشت: «عراق اقدام به برقراری کانال‌های ارتباطی در سطح بالا با ایران و آمریکا کرده و در مرحله فرستادن نامه‌هایی به طرفین هستیم و می‌خواهیم فتیله بحران را پایین بکشیم و دیدگاه ما برای حل بحران در منطقه به دیدگاه اروپایی‌ها بسیار نزدیک است». او با بیان اینکه منافع برخی بحرانی کردن اوضاع منطقه است، تأکید کرد که مقامات ایرانی و آمریکایی به دولت عراق گفته‌اند تمایلی برای ورود به جنگ ندارند.
نخستوزیر عراق در ادامه افزود که در سفر فردای خویش به کویت در خصوص همکاری‌های دو جانبه برای کاهش بحران در منطقه رایزنی خواهد کرد و بغداد هر کاری را برای حفظ امنیت مردم عراق انجام می‌دهد و نقش مهمی در حل و فصل بحران‌ها و مسائل منطقه‌ای ایفا می‌کند.
همزمان، سید عمار حکیم رهبر جریان حکمت ملی عراق طی سخنانی، افزایش تنش جاری در منطقه را دارای تبعات بسیار خطرناک دانست و تأکید کرد که عراق می تواند و باید نقش میانجی میان ایران و آمریکا بازی کند. وی گفت: «دامنه هر گونه جنگ احتمالی میان ایران و آمریکا ممکن است همه کشورهای منطقه را دربر بگیرد و حتی از منطقه فراتر برود و به جنگی جهانی سوم تبدیل شود».
گفتنی است سید عمار حکیم روز یکشنبه نیز در دیدار کاردار آمریکا در بغداد با وی گفته بود که عراق با توجه به روابط خوبی که با ایران و آمریکا دارد می تواند در تنش اخیر میان دو طرف، نقش میانجیگری ایفا کند.
این اظهارات در حالی از سوی مقامات عراقی مطرح می‌شود که یکشنبه شب و در پی اصابت یک فروند موشک کاتیوشا به نزدیکی سفارت آمریکا در بغداد، دولت آمریکا دور جدیدی از اتهام‌زنی‌ها را علیه ایران آغاز کرده است. در مقابل، گروه‌های شیعه در عراق نیز تهدید کرده‌اند در صورتی که آمریکا بخواهد از خاک کشورشان برای انجام اقدام نظامی علیه ایران استفاده کند، اقدام به هدف قرار دادن اهداف آمریکایی در عراق خواهند کرد.
اندکی پس از وقوع حادثه مذکور، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا با انتشار توئیتی مدعی شد در صورتی که ایران به گفته وی به تهدید آمریکا ادامه دهد، این پایان کارش خواهد بود. از سوی دیگر، برخی منابع مدعی شده‌اند سفر غیرمنتظره مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا به عراق در هفته گذشته، به دلیل مستقر کردن موشک‌هایی در نزدیکی پایگاه‌های آمریکا در عراق از سوی گروه‌های شیعه طرفدار ایران بوده است.
در مقابل جنبش «النجباء» عراق امروز نسبت به هر گونه حمله نظامیان تروریست آمریکا به گروه‌های مسلح عراقی هشدار داد. نصر الشمری معاون دبیر کل النجباء تأکید کرد که جنگ تاکنون، جنگ کلامی و تلاش برای به انحصار درآوردن تصمیم سیاسی هر طرف یا کشوری بوده که مخالف گرایش‌های آمریکا در منطقه و جهان بوده است. وی در عین حال تأکید کرد که «اگر آمریکا عمداً گروه‌ها یا اهداف عراقی را به این بهانه هدف قرار دهد که وابسته به ایران هستند، [این اقدام] عواقب بدی دارد... حتی برای کشورهایی که از آن [به سمت نیروهای عراقی] موشک شلیک شود».
در پی این تحولات بود که کاردار سفارت ایالات متحده آمریکا در عراق امروز در جریان دیدار با رئیس پارلمان این کشور تأکید کرد که واشنگتن متعهد است که از خاک عراق برای حمله به هیچ کشوری استفاده نکند. سفارت آمریکا با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که جوی هود در جریان این دیدار تأکید کرده است که آمریکا همچنان عراق را یکی از شرکای راهبردی خود در منطقه می‌داند.
به این ترتیب، مشخص است که تشدید فضای تنش میان ایران و آمریکا طی هفته‌های اخیر، به طور مستقیم بر عراق تأثیرگذار بوده و نه تنها جریان‌ها و گروه‌های مختلف عراقی را درباره به خطر افتادن منافع و امنیت کشورشان نگران ساخته، بلکه آن‌ها را به چاره‌جویی برای کاهش اختلافات میان تهران و واشنگتن واداشته است.
در واقع، با وجود تلاش‌های مستمر آمریکا برای کشاندن دولت عراق به مدار خود و قرار دادن این کشور در مقابل ایران، دولتمردان عراقی آشکارا نشان داده‌اند که به هیچ وجه حاضر به فدا کردن روابط مساعد و رو به گسترش خود با ایران به واسطه همراهی با ایالات متحده نیستند.
در همین راستا، پس از آنکه ترامپ در اوایل سال جاری میلادی در سفری سرزده به عراق رفته و ضمن دیدار با نظامیان آمریکایی مستقر در این کشور، مدعی شد حضور این نیروها برای نظارت بر تحرکات ایران است، طیف‌ها و جریان‌های سیاسی مختلف عراقی نسبت به این موضع واکنش داده و حتی خواستار اقدام دولت بغداد برای اخراج نیروهای آمریکایی شدند. تحرکات دیپلماتیک اخیر عراق را نیز که به ابتکار نخستوزیر این کشور انجام می‌گیرد، می‌بایست در همین راستا ارزیابی کرد.
