بال دار بودن مورچه ها و پرواز آن ها یک جهش ژنتیکی نیست و مثل بسیاری از داستان های علمی تخیلی در اثر مقاوم شدن به سم حشرات استفاده شده در سمپاشی خانه نیست که بال درآوردهاند بلکه جزئی از ماهیت آنهاست. حشره شناسان مورچه های بالدار را مورچه هایی می نامند که از نظر جنسی بالغ شده اند. این مورچه ها مسئولیت تولید مثل در کلنی را برعهده دارند که بعدها به ملکه تبدیل شده و مورچه های کارگر را تغذیه رسانی می کند. آنها در داخل کلنی رشد کرده و به بلوغ می رسند. هنگامی که کلنی برای بزرگ شدن آماده است مورچه های بالدار وظیفه را بر دوش می گیرد.
مورچه های بالغ نر و ماده برای جفتگیری به بیرون از کلنی پرواز می کنند. این پرواز "پرواز وصال" هم نام دارد. در این زمان مورچه ها یک ازدحام بزرگ را به وجود می آورند و این ازدحام آنها شکارچی را دور می کند. اما هیچ کدام از این دلایل نمی تواند پاسخ این سوال باشند که مورچه بالدار در خانه چه میکند.
اغلب کلنی مورچه ها سالانه در یک زمان برای جفتگیری آماده می شوند و ازدحام می کنند. زیرا برای دریافت سیگنال خروج از کلنی باید شرایط خاصی مهیا باشد. نور خورشید، باد کم، رطوبت بالا و هوای گرم، ترجیحا پس از سه تا پنج روز باران، این شرایط را به وجود می آورد. اواخر بهار و اوایل تابستان زمان جفتگیری آنهاست.
زمان پرواز مورچه های نر و ماده از کلنی همزمان بوده یا تقریبا به هم نزدیک است. در این صورت شانس جفت گیری و باروری ملکه بیشتر است. مورچه های بال دار در اطراف درخت ها، بوته ها، دودکش ها، برج ها، کامیون ها و ساختمان های بزرگ جفتگیری می کنند.
این ازدحام هرساله رخ می دهد و عده کمی از افراد می توانند شاهد این جریان باشند. "روز مورچه های بالدار" یک رویداد اجتماعی محبوب است که علاقه مندان بسیاری دارد، گرچه در چند سال اخیر در یک هفته یا یک ماه رخ می دهد نه یک روز خاص. البته اگر از دید مدیر یک شرکت سمپاشی به قضیه نگاه کنید هجوم مورچه های بالدار به خانه شادی آفرین باشد.
شاید ازدحام مورچه های بالدار ترسناک به نظر برسد اما این مورچه ها تنها به فکر جفتگیری هستند. این مورچه ها نمی توانند از مورچه های زیر پایتان خطر یا دردسر بیشتری تولید کنند. اگر یک نوع مورچه گاز نگرفته یا نیش نداشته باشد گروه ازدحام کرده آن هم این کار را انجام نمی دهد. اما اگر نوعی از آن گاز بگیرد، مانند مورچه نجار، نوع بال دار آن هم گاز گرفته و تهدید کننده است. اگر یک نوع مورچه مانند مورچه های آتشین نیش بزنند، نوع بال دار آن هم نیش می زند.
احتمال اینکه مورچه ها حین پرواز گاز بگیرند و نیش بزنند اندک است. بنابراین لازم نیست با دیدن ازدحام مورچه های بال دار فرار کنید. هرچند که با هر بار دیدن مورچه ها باید مراقب خود باشید.
پساز جفت گیری مورچه نر می میرد، زیرا زندگی اش تا این نقطه خلاصه می شود. ماده بارور به دنبال یافتن لانه مناسب پرواز می کند. هر گونه مورچه برای داشتن لانه مشخصات خاص خود را در نظر دارد. برخی در چوب های پوسیده لانه می کنند و برخی لای ترک های خاک و گل.
متاسفانه در این شرایط ممکن است به ملک شخصی شما هم وارد شوند. اگر در خانه خود مورچه بالدار دیدید، باید از یک متخصص پاکسازی مورچه کمک بگیرید. پس از اینکه ماده لانه را یافت، بال های خود را کنده و دیگر پرواز نمی کند. این ملکه جدید کلنی خود را ایجاد کرده و از بال های بی استفاده خود به عنوان منبع تغذیه استفاده می کند. این ماده در تخم گذاری به او کمک می کند.
باید بدانید دیدن مورچه های بال دار نشانه ورود آنها به خانه شما نیست. یادتان باشد مورچه ها برای جفت گیری و آغاز کلنی های جدید خانه خود را ترک می کنند. نیمی از آنها پس از جفتگیری میمیرند. همچنین تمام ملکه های بال دار نمی توانند کلنی خود را داشته باشند. این کار دشوار بوده و موقعیت، ژنتیک، عدم وجود شکارچی، آب و هوا و کمی شانس، در آن نقش دارد.
بنابراین اگر در داخل خانه ازدحام مورچه های بال دار را دیدید به این معناست که کلنی مورچه ها در داخل دیوارها یا نزدیکی خانه تان زندگی می کنند. در این صورت سریعا با یک متخصص پاکسازی مورچه تماس بگیرید.
یکی از نکات مهم این است که اغلب مورچه بالدار را با موریانه اشتباه می گیرند. اگر مورچه بالدار را با موریانه اشتباه بگیرید، اتفاق خوبی رخ نمی دهد. زیرا در صورت رویت مورچه بالدار یا حتی موریانه باید سریعا با یک متخصص پاکسازی مورچه تماس بگیرید.