با تصمیم ستاد تنظیم بازار، سبوس گران شد و دام‌ها نان خور شدند/ دولت هزینه افزایش قیمت نان را از جیب دامدار و مرغدار پرداخت می‌کند/ بیماری اسیدوز در کمین دام

در یک سال گذشته این برای دومین بار بود که قیمت سبوس افزایش می‌یافت. به گفته مهدی مسعودی، قائم مقام اتحادیه تعاونی‌های خوراک دام و طیور و آبزیان کشور، سبوس گندم در اسفند ماه سال ۹۷ با فشار کارخانجات آردسازی بر دولت با افزایش نرخ ۶۰ درصدی روبه رو شد و از ۵۲۰۰ ریال به ۸۴۰۰ ریال افزایش یافت و اینک جای تامل است که چگونه وزارت صمت بدون بررسی کارشناسی و دریافت نظرات متولی این امر یعنی وزارت جهاد کشاورزی، افزایش دوباره ۵۰ درصدی نرخ را از ۸۴۰۰ به ۱۲۵۰۰ ریال را در دستور کار قرار داده‌اند؟!

موضوع افزایش دوباره قیمت سبوس، با اعتراض محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی نیز رو به رو شد. وی طی مصاحبه‌ای در ۲۶ مرداد ماه سال جاری با بیان این موضوع که برای جلوگیری از افزایش قیمت سبوس نامه‌هایی را به وزیر صمت و رئیس جمهور ارسال کرده ام، گفت: امیدواریم این مشکل قیمت سبوس حل شود. این اتفاق، اتفاق نادرستی است که گندم به صورت عمده در سیلو‌ها به قیمت ۶۶۰ تومان بیش از ۷ میلیون تن به کارخانه‌ها بدهیم و کارخانجات از آن طرف سبوس همین گندم را که ارزش چندانی ندارد کیلویی هزار و ۲۰۰ تومان در اختیار دامدار قرار دهد.

۳۰ درصد انواع جیره‌های دامی، سبوس گندم است

افزایش قیمت سبوس باعث خواهد شد تا هزینه‌های بخش دامپروری افزایش یابد، چون به گفته مهدی مسعودی، قائم مقام اتحادیه تعاونی‌های خوراک دام و طیور و آبزیان کشور، سبوس گندم به طور میانگین ۳۰ درصد انواع جیره‌های دامی را تأمین می‌نماید و افزایش نرخ آن می‌تواند موجب افزایش سایر هزینه‌های بخش دامپروری شود.

داستان افزایش قیمت سبوس به همین جا ختم نمی‌شود و دامپروران و دامداران به خصوص دامداران خُرد، برای کاهش هزینه‌های خود راهکار جالب تری پیدا کرده اند: جایگزین کردن نان به جای سبوس در جیره غذایی دام ها!

الله‌یار، ولی زاده رئیس اتحادیه صنعت دامپروری کشور طی مصاحبه‌ای در یکم شهریور ماه ۱۳۹۸ در همین رابطه گفت: افزایش قیمت رسمی سبوس به ۱۲۵۰ تومان باعث افزایش ورود نان به دامداری‌ها و مرغداری‌ها به‌ ویژه در جوامع روستایی شده است. وی با اشاره به افزایش چندباره قیمت سبوس طی یک سال اخیر، افزود: اکنون قیمت سبوس به ۱۲۵۰ تومان درب کارخانه رسیده و تا این محصول به دست ما برسد، به ۱۵۰۰ تومان تا ۱۶۰۰ تومان خواهد رسید، حال آن که قیمت هر کیلوگرم نان در روستا‌های کشور ۱۲۰۰ تومان است!

اما نان خور شدن دام ها، چه مشکلاتی را برای کشور به وجود خواهد کرد؟

پاسخ این پرسش در ادامه مصاحبه رئیس اتحادیه صنعت دامپروری کشور ذکر شده است. ولی زاده گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌ بهانه ارزان نگه ‌داشتن قیمت نان نرخ سبوس را افزایش داده تا افزایش هزینه‌های کارخانه‌های آرد را جبران کند، اما از آن طرف، خود نان وارد غذای حیوانات شده به ‌طوری که برآورد می‌شود، معادل ۲ میلیون تن گندم به این صورت وارد غذای دام و طیور شود.

البته افزایش قیمت سبوس تنها نمی‌تواند بر میزان مصرف نان و گندم تأثیرگذار باشد بلکه این افزایش قیمت با توجه به اینکه هزینه‌های دامپروران و دامداران را افزایش خواهد داد، می‌تواند بر روی قیمت فرآورده‌های لبنی و گوشت نیز تأثیرگذار باشد.

سید احمد مقدسی، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی گاوداران طی مصاحبه‌ای با خبرنگار تابناک اقتصادی با بیان اینکه ستاد تنظیم بازار در زمینه تعیین نرخ جدید سبوس بسیار کار اشتباهی را انجام داده است، گفت: در خرداد ماه سال جاری این ستاد قیمت شیر را ۲۳۹۰ تومان اعلام کرد. این قیمت شیر بر مبنای مستنداتی بود که ما ارائه کردیم و در سازمان حمایت نیز ثبت و برای تعیین قیمت شیر، قیمت سبوس بر اساس مستندات ما با هزینه کیسه و ... ۱۱۰۰ تومان در نظر گرفته شد. وی افزود: حالا بعد چند ماه از این تصمیمات، ستاد تنظیم بازار قیمت سبوس را به ۱۲۵۰ تومان افزایش داده است که این سبوس تا به دست دامدار برسد به ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان افزایش خواهد یافت!

قیمت سبوس در کمتر از یک سال ۱۰۰ درصد رشد داشته است

مقدسی ادامه داد: این باعث ضرر و زیان به دامداران خواهد شد. من به کارخانه‌های آرد حق می‌دهم که به دلیل افزایش هزینه هایشان به دنبال افزایش قیمت سبوس باشند، اما این انتقاد را به ستاد تنظیم بازار دارم که چرا با ما قیمت شیر را بر مبنای سبوس ۱۱۰۰ تومانی می‌بندد و بعد از چند ماه دوباره این قیمت را به ۱۲۵۰ تومان افزایش می‌دهند؟ حالا پرسش این است که چرا دولت چنین کاری می‌کند؟ به این خاطر است که دولت نمی‌خواهد هزینه‌ای را از قِبَل افزایش قیمت آرد و سپس افزایش قیمت نان، پرداخت کند و این هزینه را از جیب دامدار و مرغدار می‌گذارد!

رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی گاوداران ضمن تأکید بر این که ۳۰ درصد کنسانتره دام سبوس می‌باشد گفت: دولت یک بار در زمستان سال گذشته قیمت سبوس را از ۵۲۰ تومان به ۸۴۰ تومان افزایش داد و حالا باز همین قیمت ۸۴۰ تومان را به ۱۲۵۰ تومان افزایش داده که این نشان می‌دهد قیمت سبوس در کمتر از یک سال ۱۰۰ درصد رشد داشته است.

بیماری اسیدوز در کمین دام

مقدسی افزود: با این رویه دیگر نمی‌توانند به گاودار اعلام کند که شما ملکف هستی قیمت دستوری ۲۳۹۰ تومانی شیر را رعایت کنی. وی در مورد نان خور شدن دام‌ها نیز گفت: هم اکنون قیمت آرد ۹۰۰ تومان است و سبوس به ۱۲۵۰ تومان افزایش یافته است. این باعث خواهد شد که برخی‌ برای تهیه کنسانتره از آرد بجای سبوس استفاده کنند و یا حتی نان که ارزان‌تر است به دام‌های خود بدهند. مگر می‌شود ضایعات گندم (سبوس) از آرد گران‌تر باشد؟ به قول معروف مگر می‌شود "کُره از مادر بزرگتر باشد؟ " دولت به جای آنکه آرد را گران کند سبوس را گران کرد! وی در مورد عوارض استفاده آرد در کنسانتره برای دام‌ها گفت: این باعث خواهد شد که دام دچار بیماری اسیدوز شود.

کُتی که برای ما می‌خواهید بدوزید یا تنگ خواهد بود یا گشاد!

مقدسی در پایان سخنان خود با اشاره به اینکه بار‌ها انجمن به این افزایش قیمت سبوس اعتراض کرده است، گفت: هفته گذشته من جهت اعتراض به ستاد تنظیم بازار مراجعه کردم و در آنجا آقایان به من گفتند شما بفرمایید بیرون ما خودمان تصمیم می‌گیریم و من در پاسخ گفتم که با این وضعیت "کُتی که برای ما می‌خواهید بدوزید یا تنگ خواهد بود یا گشاد! " و این دامدار است که ضرر خواهد کرد.

به هر صورت همان گونه که ملاحظه می‌گردد افزایش چند باره قیمت سبوس در یک سال اخیر، علاوه بر اینکه معضلاتی را در حوزه گندم و نان ایجاد خواهد کرد، باعث خواهد شد تا قیمت فرآورده‌های لبنی و گوشتی نیز افزایش یابد که این موضوع نیز می‌تواند بر میزان مصرف آن‌ها تأثیرگذار باشد.

گفت‌وگو از: محمدرضا مقامی فرد