نشست گروه ۷؛ تعامل یا تقابل با ترامپ بر سر موضوع ایران!

نشست گروه هفت امروز (شنبه) در حالی در فرانسه برگزار می‌شود که مسأله ایران و به ویژه برجام، یکی از موضوعات اصلی است که مورد توجه رهبران گروه ۷ خواهد بود.

به گزارش «تابناک»؛ نشست جی ۷ در حالی از روز امروز آغاز می شود که پیش از آن و در روز جمعه «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه با «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران دیدار و گفت‌وگو کرد.

وزیر امورخارجه پس از دیدار با ماکرون رئیس جمهور فرانسه در جمع خبرنگاران در مورد جزئیات این جلسه، گفت: در ادامه گفت‌وگوهای تلفنی آقای دکتر روحانی و آقای مکرون که در چند هفته گذشته صورت گرفت، فرانسه پیشنهادی داده بود و پیشنهادهایی را نیز ما ارائه کردیم. همه این پیشنهادها در مورد نحوه اجرای برجام و گام‌هایی که نیاز است طرفین بردارند برای اینکه اجرای برجام کامل از سوی همه طرف‌ها اجرا شود، بود و گفت‌وگوها برای رسیدن به درک بهتر بود.

وزیر امور خارجه، گفت‌وگوی دوجانبه را خوب و سازنده خواند و اظهار داشت: البته بستگی دارد به این‌که چگونه اتحادیه اروپا بتواند به تعهداتی که در قالب برجام به ایران داده و همچنین تعهداتی که بعد از خروج آمریکا از برجام به ایران داده است، پایبند باشد. البته اجلاس جی ۷ نیز برگزار خواهد شد و فرصتی است برای آقای مکرون که با سایر اعضای اروپایی ۱+۴ و سایر اعضای گروه ۷ صحبت کنند.

رئیس دستگاه دیپلماسی با تأکید بر اینکه ما برجام را غیر قابل مذاکره مجدد می دانیم گفت: برای اجرای برجام همانطور که همیشه در کمیسیون مشترک گفت‌وگو می‌کردیم همچنان آمادگی داریم در سطوح مختلف گفت‌وگو کنیم.

بسته پیشنهادی مکرون

پایگاه خبری المانیتور نوشته امانوئل ماکرون بعد از چندین هفته رایزنی با مقام‌های ایران و مقام‌های کاخ سفید در صدد است در جریان دیدارش با «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا در فرانسه در حاشیه نشست گروه 7 او را برای اعطای مشوق‌های اقتصادی محدود به ایران در ازای آمدن این کشور به میز مذاکره و پایبندی کامل به برجام تحت فشار قرار دهد.

این رسانه به نقل از دیپلمات‌ها نوشته است، فرانسه به دنبال مجاب کردن ترامپ به صدور معافیت‌های تحریمی برای برخی از خریداران نفت ایران برای مدت زمان محدود، در ازای برگزاری مذاکرات است.

یک مقام اروپایی که خواسته نامش فاش نشود گفته این پیشنهاد، اعطای مشوق‌های محدود برای مدت زمان محدود و در ازای مذاکرات محدود را شامل می‌شود و هدف آن به محک آزمون گذاردن مذاکره است. او گفت مقام‌ها معتقد نیستند فشار صرف روی ایران موجب خواهد شد ایرانی‌ها تسلیم شوند.»

المانیتور درباره این بخش از سخنان ماکرون نوشته، او احتمالا به دنبال اعطای نوعی بسته مشوق اروپایی به ایران از جمله راه‌اندازی یک خط اعتباری برای این کشور است. این رسانه مدعی شده، ماکرون در جریان گفت‌وگو با حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران پیشنهاد راه‌اندازی یک خط اعتباری 15 میلیارد دلاری به عنوان روشی برای جبران کاهش فروش نفت ایران را مطرح کرده است.

مخالفت اروپا با کارزار فشار حداکثری ترامپ علیه ایران

در این راستا، وبگاه شبکه خبری بلومبرگ عنوان کرد که اروپا برای مخالفت با کارزار «فشار حداکثری» ترامپ علیه ایران مصمم است.

در این مطلب آمده است: دولت ترامپ از نزدیک ترین متحدان آمریکا می خواهد که فشار علیه ایران را افزایش دهند؛ اما رئیس جمهور ایالات متحده این هفته در نشست گروه 7 در فرانسه خواهد دانست که اروپایی ها هنوز تمایلی برای پیوستن به او ندارند و اختلاف ها پیرامون ایران در این اجلاس کامل نمایان خواهد شد.

هرچند تمرکز این اجلاس بر اقتصاد جهانی است، مهم ترین چالش امنیتی مطرح در آن رسیدگی به تصمیم دردسرآفرین سال گذشته ترامپ برای خروج از برجام خواهد بود. حتی با وجود تحرکات اخیر تهران در منطقه، اروپایی ها هنوز می خواهند برجام را حفظ کنند.

بحث و منازعه پیرامون ایران ـ و بی اعتمادی جاری در آن ـ بیانگر اختلافات بین آمریکا و اروپا در دوران ریاست جمهوری ترامپ است: ناخشنودی از رویکرد حداکثرگرایی، رنجش از تحقیر و اهانت به متحدان و مهم تر از همه احتیاط درباره اهداف و مقاصد ترامپ.

متحدان آمریکا این بدگمانی را دارند که ترامپ یا مشاوران تندروی او می خواهند علیه ایران جنگ افروزی کنند و مهم نیست که او اصرار دارد این مسأله درست نیست.

الی گرانمایه، کارشناس ارشد مسائل سیاسی در شورای روابط خارجی اروپا از قول تعدادی از مقامات اروپایی حاضر در جریان جنگ عراق می گوید: «همه ما به عنوان دیپلمات در زمان جنگ عراق مشغول خدمت بودیم و دیدیم که آغاز داستان چگونه بود و دیگر وارد چنین مخمصه ای نخواهیم شد. اروپایی ها نمی خواهند در مسائلی که می تواند به کشمکش نظامی بینجامد، از دولت ترامپ جانبداری کنند».

ترامپ زمینه را برای شرکت در یک اجلاس ثمربخش آماده نکرده است. او در حالی به این اجلاس می آید که علاوه بر مسأله ایران، چالش هایی مانند جنگ تجاری با چین، همکاری در ناتو و دشمنی خودخواسته با دانمارک را به همراه دارد. تنها امید ترامپ برای جلب حمایت اروپایی ها می تواند بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس باشد. جانسون نیاز دارد که برای نگه داشتن ترامپ در کنار خود برای توافق تجاری نهایی پس از برگزیت از رهبران اروپایی بخواهد که حمایت خود از برجام را پایان دهند.

یک مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود به بلومبرگ گفت دولت ترامپ امیدوار است جانسون انگلیس را در به انزوا کشاندن ایران به موضع آمریکا نزدیک کند. اما یک مقام انگلیسی که خواست ناشناس بماند، با رد پیش بینی ها مبنی بر حمایت جانسون از ترامپ گفت، نخست وزیر انگلیس نمی خواهد ماکرون، میزبان اجلاس گروه ۷ را به دردسر بیندازد. انگلیس همچنان از قرارداد هسته ای ایران حمایت می کند.

سرپیچی انگلیس از درخواست واشنگتن برای ادامه توقیف نفتکش ایرانی و همچنین عدم همراهی کشورهای اروپایی با ائتلاف دریایی ایالات متحده در خلیج فارس نشان داد که رویکردهای آمریکا و اروپا در برابر ایران تا چه میزان متفاوت شده و چقدر متحدان آمریکا نسبت به موضع دولت ترامپ احتیاط می کنند.

نیکولاس برنز (Nicholas Burns)، مقام ارشد سابق وزارت خارجه آمریکا و استاد دانشکده کندی دانشگاه هاروارد می گوید باز نگه داشتن خلیج فارس، کاملا ضروری است؛ اما این حقیقت که آنها (اروپایی ها ) این کار را نمی کنند (به ائتلاف آمریکا نمی پیوندند) نشان می دهد که چقدر ترامپ در سیاست های اروپایی مسموم است. اروپایی ها اعتماد ندارند که ترامپ به قول خود عمل کرده و به ایران حمله نکند.

تلاش های اروپا برای حفظ برجام

گویا فرانسه به عنوان رئیس دوره‌ای گروه۷ قصد دارد، از آخرین فرصت‌های موجود برای حفظ برجام استفاده کند. او پس از دیدار روز دوشنبه با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، روز جمعه نیز میزبان محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران خواهد بود.

ایران پیشتر اعلام کرده در صورتی که اروپا تا ۵ سپتامبر (۱۴ شهریور) خرید نفت از ایران، مراودات بانکی و تجاری با این کشور را بر خلاف تحریم‌های آمریکا از سر نگیرد، سومین گام را در جهت کاهش تعهدات هسته‌ای جمهوری اسلامی در قالب توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ میلادی برخواهد داشت.

اروپا حداقل برای آغاز خرید نفت از ایران، نیازمند کسب معافیت از آمریکاست، والا تجارت مواد غذایی و دارو با ایران به ظاهر از طریق ساز و کار مالی اینستکس ممکن است؛ هر چند آمریکا نسبت به استفاده شرکت از این ساز و کار هشدار داده و عملیاتی شدن آن تاکنون بارها به تعویق افتاده است.

اما افزون بر موضوع برجام، همزمان با بروز شواهد آغاز رکود اقتصادی در جهان، سرنوشت بازار جهانی نفت و امنیت تجارت آن از طریق خلیج فارس و تنگه هرمز نیز مساله‌ای است که با بروز تنش میان ایران، آمریکا و بریتانیا در منطقه اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

البته با توجه به این که علاوه بر آمریکا، بریتانیا و آلمان، فرانسه نیز پیشتر از کنترل برنامه موشکی و اقدامات منطقه‌ای ایران استقبال کرده بود، موضوع ایران در جریان بحث سران کشورهای عضو گروه۷ در مورد تحولات سوریه و یمن نیز مطرح خواهد شد.

برنامه موشکی و نقش ایران در سوریه در نشست فروردین ماه گذشته نیز محور گفت‌وگوهای وزرای خارجه کشورهای عضو گروه۷ در فرانسه بود؛ نشستی که وزیر خارجه آمریکا در آن شرکت نکرد.

لذا با توجه به افزایش اختلاف نظرهای تجاری میان ترامپ و سران شش کشور صنعتی و ثروتمند جهان که از نشست سال گذشته این گروه در کانادا بروز کرد، موضوع ایران نیز می‌تواند بر دامنه تفاوت دیدگاه‌های سران گروه۷ در مورد نحوه تعامل با ایران بیفزاید.