واکنش ایران به احتمال دیدار ترامپ و روحانی در نیویورک، رایزنی فرانسه و آمریکا درباره همکاری در تنگه هرمز، انتقاد تند مقتدا صدر از دولت عبدالمهدی و واکنش پامپئو به اجرای گام سوم کاهش تعهدات هستهای ایران از جمله مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند. در این میان، باید به واکنش اتحادیه اروپا، انگلیس و فرانسه به گام سوم برجامی ایران نیز اشاره کرد.
به گزارش «تابناک»؛ در پی اعلان تصمیم ایران درباره دور جدید کاهش تعهدات اتمی خود، انگلیس از این اقدام به شدت ابراز نگرانی کرد، فرانسه از جمهوری اسلامی خواست از هر اقدام مغایر با برجام بپرهیزد و یک مقام ارشد اتحادیه اروپا نیز تصمیم جدید ایران را ناسازگار با توافق هستهای خواند.
اگنس فون در مول، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه در نشستی خبری اظهار داشت: ایران باید از هر اقدام عینی که مغایر با تعهداتش است و میتواند مانع تلاشها برای کاهش تنشها شود، خودداری کند.
وی سپس افزود: پاریس همراه شرکای خود و آژانس بین المللی انرژی اتمی این تصمیم جدید ایران را بررسی خواهد کرد.
همزمان یک مقام اتحادیه اروپا نیز اقدام ایران را ناسازگار با برجام خواند و به جمهوری اسلامی نسبت به انجام اقداماتی که میتواند توافق اتمی را تحتالشعاع قرار دهد هشدار داد.
وزارت خارجه انگلیس نیز در بیانیهای که شامگاه پنجشنبه، منتشر شد اعلام کرد: «طرح ایران برای تعلیق محدودیتهایش در گسترش تحقیقات هستهای عمیقاً نگرانکننده است».
در این بیانیه همچنین آمده است: اجرای «گام سوم» ایران در توقف برخی تعهدات برجامیاش در زمانی که ما و شرکای اروپایی و بینالمللیمان برای کاستن از تنشها با ایران به شدت کار میکنیم به ویژه باعث نومیدی است.
«کارلوس روئیز»، سخنگوی کمیسیون اروپا، هم در نشستی خبری در بروکسل گفت: «در راستای اجرای توافق هستهای، ما مؤکدا از ایران میخواهیم که این گامها را لغو کند و از انجام اقدامات بیشتری که به توافق هستهای لطمه میزند، بپرهیزد».
یک دیپلمات ارشد روسیه نیز گفته است وزیران خارجه ایران و پنج کشور عضو برجام به زودی در نیویورک درباره اجرای برجام رایزنی خواهند کرد.
این اظهارات پس از آن مطرح شد که تهران از برداشتن گام سوم در کاهش تعهداتش در برجام خبر داد.
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، شامگاه چهارشنبه اعلام کرد که «گام سوم» کاهش تعهدات هستهای اجرایی میشود.
واکنش ایران به احتمال دیدار ترامپ و روحانی در نیویورک
«علیرضا میریوسفی»، سخنگوی نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل گزارشهای رسانهای درباره احتمال دیدار «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا و «حسن روحانی»، رئیسجمهور ایران در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک را رد کرد.
پیش از این خبرگزاری «کیودو» ژاپن به نقل از یک منبع آگاه در دولت آمریکا ادعا کرده بود، واشنگتن پیشنهادی برای دیدار میان روحانی و ترامپ در حاشیه نشست مذکور مطرح کرده است.
علیرضا میریوسفی درباره گزارش «کیودو» گفت: «این خبر جعلی است. ما چنین درخواستی دریافت نکردهایم و احتمالی برای دیدار میان دو رئیسجمهور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل وجود ندارد.»
ترامپ در روزهای گذشته چندین بار گفته که قصد کاستن از تحریمها علیه جمهوری اسلامی ایران را ندارد.
دولت آمریکا در روزهای گذشته چندین دور تحریم جدید علیه ایران وضع کرده است. خزانهداری آمریکا در یکی از این تحریمها ۱۶ شرکت، ۱۰ فرد و ۱۱ نفتکش را به فهرست تحریمها علیه ایران افزود.
رایزنی فرانسه و آمریکا درباره همکاری در تنگه هرمز
«مارک اسپر»، وزیر دفاع آمریکا گفته که روی میز او طرحی برای توقیف «آدریان دریا» نفتکش ایران قرار ندارد.
این کشتی که سابقاً نامش «گریس۱» بود، چهارم جولای در سواحل جبلالطارق توسط تقنگداران نیروی دریایی انگلیس توقیف شد. دولت محلی جبل الطارق ۱۵ اوت این کشتی را علیرغم درخواست آمریکا برای ادامه توقیف آزاد کرد.
اسپر در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا آمریکا قصد توقیف این کشتی را دارد، گفت: «ما درباره برنامههایمان صحبت نمیکنیم، ولی در حال حاضر هیچ طرحی روی میز من برای انجام چنین اقدامی نیست.»
واشنگتن به کشورها درباره هر گونه کمک به این کشتی هشدار داده و گفته که انجام چنین اقدامی، آن کشور یا گروه را در معرض تحریمهای آمریکا قرار خواهد داد.
در تحولی دیگر، یک مقام ارشد وزارت دفاع آمریکا جمعه گفته مارک اسپر قرار است با همتای فرانسوی خود درباره همکاری در خلیج فارس و تنگه هرمز رایزنی کند. دولت آمریکا قبلاً اعلام کرده قصد تشکیل یک ائتلاف دریایی با مأموریت محافظت از کشتیها هنگام تردد در خلیج فارس و تنگه هرمز را دارد. کشورهای اروپایی از جمله فرانسه و آلمان درخواست آمریکا برای مشارکت در این ائتلاف را رد کردهاند.
مقام آمریکایی به خبرنگاران گفت: «ما این را میدانیم که مشارکت در آزادی تردد دریایی برای فرانسه منفعت دارد و به دنبال راههایی خواهیم بود تا از این نفع، برای هماهنگی بهتر طرح خودمان استفاده کنیم.»
انتقاد تند مقتدا صدر از دولت عبدالمهدی
«مقتدا صدر» رئیس جریان صدر عراق در صفحه توئیتر خود بی سابقه دولت این کشور را آماج انتقادات خود قرار داد.
به نوشته پایگاه خبری روزنامه القدس العربی، او همچنین تهدید کرد، در صورت عدم انجام «اقدامات قاطعانه» از دولت عراق اعلام برائت خواهد کرد.
مقتدا صدر نوشت: «بدرود ای وطنم. این به معنای اعلام پایان دولت عراق است. حکومتی که بر مبنای قانون استوار بود به حکومت هرج و مرج تبدیل شده است.»
او پیش از این در صفحه توئیتر خود نوشته بود، هیچ اقدامی در راستای مبارزه با فساد در عراق صورت نگرفته و سکوت دولت مجوز لازم برای فعالیت مفسدان را به آنها داده است.
جریان صدر از ۳۲۹ کرسی پارلمان، ۵۴ کرسی را از آن خود کرده است و پیش از این نخستوزیر را به کنارهگیری از حمایت وی تهدید کرده بود. این جریان که با ائتلاف «السائرون للاصلاح» وارد انتخابات شده بود از حامیان اصلی نخستوزیری عبدالمهدی به شمار میرفت.
طرفداران صدر در هفتههای گذشته در استانهای جنوبی از جمله بابل، بصره، میسان، نجف، کربلا و الدیوانیه در اعتراض به دولت به خیابانها آمدهاند. آنها میگویند که دولت در عمل به وعدههای خود از جمله مبارزه با فساد و رفع بیکاری نا موفق بوده است.
واکنش پامپئو به اجرای گام سوم کاهش تعهدات هستهای ایران
«مایک پامپئو» وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه تصمیم ایران برای اجرای گام سوم کاهش تعهدات هستهای خود ذیل برجام را «غیرقابل قبول» خواند.
وزیر امور خارجه آمریکا که دولت متبوعش اواسط اردیبهشتماه سال گذشته از برجام خارج شد و با اقدامات غیرقانونی خود ایران را مجبور به انجام واکنش در قالب کاهش تعهدات هستهای خود کرد، درباره اجرای گام سوم از کاهش تعهدات هستهای ایران ذیل برجام به شبکه رادیویی KCMO گفت: «آنها اعلام کردهاند که قصد دارند فعالیتهای تحقیق و توسعه در برنامه هستهای خود را گسترش دهند. این اقدامات غیرقابل قبول هستند.»
مایک پامپئو همچنین طی پیامی در حساب کاربری رسمی خود در توئیتر اظهار داشت: «این واقعیت که ایران ظرفیت غنیسازی انبوه اورانیوم را حفظ کرده است، نمایانگر یکی از ضعفهای اصلی برجام است. ما اطمینان داریم که انگلیس، فرانسه، آلمان و سایر کشورها اقدامات قاطعانهای برای مقابله با باجخواهی هستهای ایران انجام خواهند داد.»
دولت ترامپ از زمان خروجش از برجام در اردیبهشت 97 تاکنون تحریمهای مختلفی علیه ایران وضع کرده است؛ تحریمهایی که اخیراً دامنه آنها حتی به همکاریهای هستهای صلحآمیز سایر کشورها با ایران نیز کشیده شده و حتی به نوعی اجرای تعهدات هستهای ایران را نیز دشوار ساخته است.
پیش از این ایران در پاسخ به بدعهدی طرفهای اروپایی برجام در عمل به تعهداتشان ذیل برجام و جبران مشکلات ناشی از خروج آمریکا از برجام و تحریمهای این کشور علیه ایران، با اعلام قبلی طی دو مرحله اقدام به کاهش تعهدات هستهای خود کرده بود، شامگاه چهارشنبه با اعلام رسمی رئیسجمهور حسن روحانی روند اجرای گام سوم کاهش تعهدات هستهای خود را کلید زد.
مقامات ایران بارها تأکید کردهاند که منتظر اقدامات عملی از سوی اروپاییها در راستای اجرای تعهداتشان ذیل برجام هستند و تا زمانی که چنین اقداماتی صورت نگیرد، کاهش مرحله به مرحله تعهدات هستهای ایران ذیل برجام متوقف نخواهد شد.