یک فعال کارگری با اعلام اینکه شورای عالی اشتغال به یک شورای صوری تبدیل شده، گفت: این شورا در تدوین برنامه های اشتغالی دولت نقشی ندارد و عملا بیکار شده، برنامه های اشتغالی هم در جای دیگری در دولت تدوین می شود که معمولا اثرگذار نیست.
حمید حاج اسماعیلی در گفت وگو با تسنیم، درباره ارزیابی اش از جایگاه شورای عالی اشتغال در توسعه بازار کار کشور گفت: با توجه به نرخ بیکاری دو رقمی که در کشور وجود دارد، شورای عالی اشتغال اهمیت بیشتری پیدا می کند. گروه های جمعیتی مانند جوانان ، فارغ التحصیلان و زنان نرخ بیکاری بالای 25 درصد دارند، همین موضوع اهمیت این شورا را بیشتر می کند.
وی ادامه داد: دغدغه کارجویان برای به دست آوردن شغل تأثیرات منفی روی امید و آینده آنها و خانواده آنها می گذارد و این آثار منفی در جامعه ایجاد می کند. در همین راستا برای مدیران کشور به عنوان مسئول این نگرانی وجود دارد که افزایش نرخ بیکاری می تواند تبعات منفی در کشور داشته باشد. به هر حال افزایش نرخ بیکاری در کشور در دراز مدت می تواند بحران های اجتماعی، اقتصادی و به تبع آن بحران سیاسی در کشور ایجاد کند.
حاج اسماعیلی اظهار داشت: یکی از اولویت های اساسی نه فقط در کشور ما بلکه در همه کشورهای دنیا این است که به سرعت نرخ بیکاری کاهش یابد و دولت ها یکی از وظایف اصلی شان این است که بتوانند با طرح ها و برنامه های جدی در کشور برای کارجویان شغل ایجاد کنند. بنابراین مولفه و شاخص اشتغال یک شاخص اقتصادی جدی است که اثرات اجتماعی و سیاسی گسترده در جامعه دارد.
حاج اسماعیلی درباره نقش شورای عالی اشتغال در ایجاد شغل گفت: به اندازه ای که قانون گذار برای شورای عالی اشتغال اهدافی را مشخص کرده است، موفق نشدیم برنامه های اشتغالی را تهیه کنیم و در عین حال گره بیکاری که موانع جدی در مسیر فعالیت های اقتصادی و اجتماعی در کشور ایجاد کرده است، را از سرراه برداریم.
این کارشناس بازار کار گفت: شورای عالی اشتغال متناسب با قانون متشکل از اکثر وزرایی است که در دولت وجود دارند، در رأس آنها وزیر تعاون،کار و رفاه اجتماعی است. وزرای کشور و اقتصاد و روسای بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه باید در این شورا شرکت کنند. نمایندگان کارفرمایان و کارگران نیز در این شورا نماینده دارند.
وی گفت: این شورا متشکل از مدیران ارشد کشور است که باید وظایف اشتغالی را دنبال کنند. آنطور که ما اطلاع داریم و کارنامه شورای عالی اشتغال در کشور نشان می دهد ، معمولاً نقش این شورا در تهیه برنامه اشتغال زایی در کشور پر رنگ نیست. متأسفانه دولت به جای اینکه برنامه های اشتغالزایی را از طریق دبیرخانه شورای عالی اشتغال و شورای عالی اشتغال دنبال کند، معمولاً این طرح ها در دولت و در وزارت تعاون،کار دنبال می شود که با ضعف های بسیاری همراه است. طرح های اشتغالی باید جامع و فراگیر باشد و از طریق دبیرخانه شورای عالی اشتغال دنبال شود.
حاج اسماعیلی بیان کرد: وقتی شورایعالی اشتغال به وظایف خود عمل نمی کند، مشارکت بخش های دیگر کشور در مشارکت برای ایجاد اشتغال کمرنگ می شود. این برنامه ها در مرحله اجرا با ضعف های جدی روبرو می شوند که می تواند ناکارآمدی آنها را به دنبال داشته باشد. اگر به ارزیابی 6 سال گذشته که مربوطه به دولت یازدهم و دوازدهم است بپردازیم مشاهده می کنیم نقش شورای عالی اشتغال در توسعه اشتغال کمرنگ بوده است.
وی بیان کرد: اکثر طرح هایی که در این سال ها در شورای عالی اشتغال تهیه شده معمولاً در دولت تهیه شده است. حضور و نقش گروه های کارگری و کارفرمایی در شورای عالی اشتغال ضعیف است. اگر بخواهیم انعکاس درستی از مشکلات کشور و ظرفیت های کشور و نقاط قوت و ضعف کشور در حوزه بازار کار داشته باشیم، باید حضور کارفرمایان و کارگران در شورای عالی پر رنگ باشد. همین دو نماینده ای که از حوزه کارفرمایی و کارگری در شورای عالی اشتغال حضور دارند نمایندگان واقعی در شورای عالی اشتغال نیستند.
وی ادامه داد: زمانی که کارگری بیکار می شود ما باید بدانیم با چه فنونی، مهارتی، دانشی و به چه مدتی بیکار شده است. نیازمند این هستیم که اطلاعات درستی از جامعه کارگری و ارزیابی دقیق در گروه های کارگری در شورای عالی اشتغال داشته باشیم که متأسفانه اینطور نیست. در بخش کارفرمایی هم نیازمند این هستیم که انعکاس فعالیت بازار کار را در شورای عالی اشتغال داشته باشیم. اعضای کارفرمایی شورای عالی اشتغال به درستی و از مسیر درست انتخاب نمی شوند، به همین دلیل اثرگذاری شورا کاهش می یابد.
حاج اسماعیلی بیان کرد: نمایندگان دولت که عمدتاً وزرای دولت هستند در شورای عالی اشتغال حضور نمی یابند. وزارتخانه های مختلف در جلسات شورا معمولاً غایب هستند. به نظر می رسد در یکسال اخیر جلسه ای از شورای عالی اشتغال برگزار نشده است. کشور با محدودیت های بسیار جدی مواجه است. در حال حاضر مشکلات اساسی را در فعالیت بنگاه ها شاهد هستیم. باید جلسات دقیق برگزار شود تا ارزیابی دقیق از وضعیت اشتغال وجود داشته باشد. دبیرخانه شورا باید در طول سال فعال و مسائل را رصد کند.
وی ادامه داد: این شورا باید میزان عرضه و تقاضای نیروی کار را رصد و متعادل کند. همچنین طرح های اشتغالی که در شورای عالی اشتغال تهیه می شود باید در کمیته های تخصصی و فنی و کارشناسی تهیه شود. زمانی که فعالیت شورای عالی اشتغال کم باشد چگونه می تواند رصد طرح های اشتغالی را داشته باشد. وقتی که امکان نظارت این طرح ها وجود نداشته باشد، ارزیابی دقیق از مشکلات در بازار کار کشور وجود ندارد. این ضعف ها بسیار جدی است که باید مورد ارزیابی قرار گیرد.
حاج اسماعیلی بیان کرد: اگر بخواهیم طرح های اشتغالزایی متناسب با ظرفیت های کشور را تهیه کنیم باید کار کارشناسی و فنی انجام دهیم. وقتی دبیرخانه نمی تواند از ظرفیت های کشور از گروه های کشور دعوت کند و این دبیرخانه فعال باشد چطور امکان تهیه طرح های فنی در کشور فراهم می شود؟
این کارشناس بازار کار گفت: متأسفانه تعامل خوبی بین شورای عالی اشتغال و کشورهایی که شبیه شرایط اقتصادی ایران و تحریم های ایران را داشته باشند وجود ندارد، اگر چنین شرایطی وجود داشت امکان بهره مندی از تجربه های سایر کشورها برای ایران وجود داشت. شورای عالی اشتغال بیشتر از آنکه به وظایف خود عمل کند بیشتر جنبه صوری دارد. زمانی که نرخ بیکاری بالا می رود یعنی ما موفق نشده ایم از ظرفیت ها به خوبی استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه محدودیت های تحریم حوزه گردشگری را با مشکل مواجه نکرده است گفت: می توانستیم همین ظرفیت ها را استفاده کنیم. اگر از ظرفیت گردشگری استفاده می کردم به ازای هر 6نفر گردشگر می توانستیم یک ونیم میلیون نفر شغل ایجاد کنیم. ظرفیت گسترده ای در حوزه گردشگری در کشور وجود دارد، کشورما 4فصل است و آثار تاریخی خوبی برای جذب گردشگر در این منطقه وجود دارد. حتی در بخش هایی می توانیم توریسم درمانی جذب کنیم.
حاج اسماعیلی اضافه کرد: ایران جز کشورهای سرآمد در حوزه درمانی و بهداشتی در منطقه است. زمانی که هزینه بهداشت و درمان نسبت به کشورهای توسعه یافته پایین است،حتی نسبت به کشورهای همسایه که این مهارت ها را ندارند می توانیم این توریسم درمانی را در کشور فعال کنیم. ما در حوزه بهداشت و درمان ظرفیت گسترده ای داریم که می تواند ظرفیت اشتغال را فعال کند. باید در شورای عالی اشتغال به آنها بپردازیم که طی سال ها شاهد نبودیم .
