بعد از خروج آمریکا از برجام و وعده بازگشت تحریمها علیه ایران در مدت ۹۰ روزه و ۱۸۰ روزه بسیاری از شرکتهای خارجی که در بازار ایران سرمایه گذاری کرده بودند، تک تک بازار ایران را ترک کردند و به نوعی بازار ایران از برندهای معروف خارجی خالی شد.
به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ در بازار لوازم خانگی نیز بعد از اعمال تحریم ها، زمزمه هایی از خروج دو برند اصلی سامسونگ و ال جی مطرح شد اما برخی این موضوع را در حد شایعه قلمداد می کردند. از ابتدای سال جاری اما خروج دو برند سامسونگ و ال جی از ایران جدی تر شد تا اینکه در چند روز اخیر "پایان کار ال جی و سامسونگ در بازار لوازم خانگی ایران" به تیتر یک رسانه ها تبدیل گشت. ماجرای این تیتر به مصاحبه سیدعلیرضا موسویمجد رئیس هیات مدیره انجمن لوازم صوتی و تصویری ایران با یکی از خبرگزاری ها بازمی گشت. وی طی مصاحبه ای اعلام کرد: پایین آوردن تابلوهای شرکت کرهای سامسونگ از مغازه ها چند وقتی است آغاز شده است.
ناو کره ای یکی از دلایل پایین کشیدن تابلو سامسونگ و ال جی
سیدمرتضی میری رئیس اتحادیه صنف توزیعکنندگان لوازم خانگی ایران نیز طی مصاحبه ای با ایسنا، با بیان اینکه بعد از قطع همکاری کره با شرکتهای ایرانی در سال گذشته، آنها مجبور بودند برند خود را جایگزین کنند، تصریح کرد: علت خبرساز شدن دوباره این مساله، تغییر نام و تابلوهای این برندهاست که به پیشنهاد اتحادیه لوازم خانگی این اتفاق افتاده است.
وی در پاسخ به اینکه چرا حالا تصمیم به تغییر نام این برندها گرفته شده است، تصریح کرد: یکی از دلایل اصلی این اتفاق حضور ناو کره از حدود دو ماه پیش در خلیج فارس بوده که علیه منافع کشور ما است؛ بنابراین ما اعلام کردیم حداقل کاری که اتحادیه لوازم خانگی میتواند انجام دهد، تغییر نام تابلوهای شرکتهای کرهای است. میری یکی دیگر از دلایل تغییر نام این برندها در مقطع کنونی را افزایش قاچاق اعلام کرد و گفت: وقتی شرکتهای طرف قرارداد برندهای کرهای محصولی برای عرضه رسمی ندارند، قاچاقچیان برندهای شناخته را از طریق مرزها و از مناطق مثل بانه و گناوه به کشور وارد میکند.
با پایین کشیده شدن تابلوهای دو برند سامسونگ و ال جی از سردر مغازه ها، عملاً می توان گفت که این دو برند بازار لوازم خانگی ایران را ترک کردند.
سهم دو برند سامسونگ و ال جی از بازار ایران چقدر بود؟
آخرین آمار ارائه شده در مورد بازار لوازم خانگی نشان میدهد، ارزش بازار لوازم خانگی کشور حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان بوده که تا قبل از تحریم ها، از این میزان ۲۳ هزار میلیارد تومان در دست ده برند خارجی و تنها ۷ هزار میلیارد تومان آن در دست ۶۰۰ کارخانه داخلی بوده است؛ بنابراین ۷۵ درصد بازار لوازم خانگی در اختیار ده برند خارجی و تنها ۲۵ درصد در اختیار ۶۰۰ کارخانه داخلی بوده است. طبق آمار موجود، سهم سامسونگ و ال جی از ۷۵ درصد بازار لوازم خانگی که در اختیار برندهای خارجی بوده، ۵۰ درصد بوده است.
وضعیت تولید لوازم خانگی در کشور چگونه است؟
شاید مهمترین پرسشی که الان مطرح است، اینکه با خروج این دو برند مهم از بازار لوازم خانگی ایران، هم اکنون وضعیت تولید لوازم خانگی در کشور چگونه است؟
آخرین آمار پیرامون تولید لوازم خانگی در کشور مربوط به ۹ ماهه سال جاری میباشد که توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشر شده است. این آمار نشان میدهند، در ۹ ماهه سال جاری ۸۴۸ هزار و ۳۰۰ دستگاه یخچال و فریزر تولید شده که این میزان تولید در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد ۳.۹ درصدی داشته است. همچنین میزان تولید ماشین لباسشویی در مدت مذکور ۴۸۱ هزار و ۳۰۰ دستگاه بوده است که این میزان تولید نیز در مقایسه با ۹ ماهه سال ۹۷ رشد ۲۴.۲ درصدی داشته است.
وضعیت تولید کولر آبی نیز در ۹ ماهه سال جاری مناسب بوده و در این مدت ۶۳۷ هزار و ۷۰۰ دستگاه تولید شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد ۲۲.۷ درصدی را داشته است. در این بین، اما تولید انواع تلویزیون در ۹ ماهه سال جاری در مقایس با ۹ ماهه سال گذشته افت ۸.۸ درصدی را تجربه کرده است و در این مدت تنها ۵۱۳ هزار و ۱۰۰ دستگاه تولید شده است.
چه برندهایی قرار است جایگزین سامسونگ و ال جی شوند؟
با خروج دو برند سامسونگ و ال جی، قرار است دو برند سام و جی پلاس جایگزین آنها شوند. اما شاید برای بسیاری این پرسش مطرح باشد که این دو برند چگونه می خواهند جایگزین غولهای بازار لوازم خانگی شوند؟
شایان ذکر است، در گذشته لوازم خانگی سامسونگ و ال جی در کشور مونتاژ میشدند؛ بنابراین خط تولید و مونتاژ این دو برند لوازم خانگی در کشور وجود دارد و تنها تفاوت نسبت به گذشته این است که این بار طرف قرارداد سام و جی پلاس یک شرکت معتبر چینی است. این شرکت چینی مواد اولیه را از شرکتهای بزرگ اروپایی تامین میکند. همچنین قرار است، گلدیران و مادیران که پیش از این گارانتی محصولات برندهای ال جی و سامسونگ را بر عهده داشتند، از این پس محصولات جی پلاس و سام را پشتیبانی کنند.
گفتنی است، جی پلاس یکی از زیرمجموعههای گلدیران است که پیش از این، کار مونتاژ قطعات برند ال جی را بر عهده داشت. فعالیت این شرکت بیشتر در حوزه تولید تلویزیون است و تلویزیونهای این برند در اواخر سال ۱۳۹۷ روانه بازار شد. آن گونه که از خبرها پیداست، قرار است جی پلاس به زودی دیگر محصولات لوازم خانگی را نیز تولید کند. تلویزیونهای جی پلاس در سیرجان تولید میشود و کارخانه دیگری نیز در قزوین در حال آماده سازی و تجهیز است.
اما برند سام که یکی از زیرمجموعههای شرکت سام سرویس است و کار خود را از سال ۱۳۹۲ آغاز کرده است، بیش از ۱۰۰ نوع محصول را تولید میکند، بنابراین محصولات تولیدی آن تنوع بیشتری نسبت به جی پلاس دارد. هم اکنون این شرکت محصولاتی مانند ماشین ظرفشویی، یخچال و فریزر، اجاق گاز، کولر گازی، پنکه، اتوبخار، بخارشوی، شوفاژ برقی، جارو شارژی، زودپز و پلوپز دیجیتال، سرخ کن، آبسردکن، چای ساز، کتری برقی، قهوه ساز و ... تولید میکند. گفتنی است، در بخش خدمات پس از فروش، این شرکت دارای ۴۸۲ نمایندگی فعال در سراسر کشور است.
قاچاق لوازم خانگی بزرگترین مشکل تولیدکنندگان داخلی/ دو کالا از هر سه کالای لوازم خانگی قاچاق است
یکی دیگر از مشکلات جدی تولیدکنندگان لوازم خانگی داخلی، قاچاق گسترده این لوازم به داخل کشور است. عباس هاشمی مدیر کل دفتر صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صمت طی مصاحبهای در مورخه سی ام آذر ماه سال جاری در این باره گفت: بزرگترین مشکلی که صنعت لوازم خانگی را تهدید میکند، قاچاق است.
مرتضی میری، رئیس اتحادیه فروشندگان و تولیدکنندگان لوازم خانگی طی مصاحبهای با اشاره به گردش مالی ۳.۳ میلیارد دلاری لوازم خانگی در سال ۱۳۹۷ گفت: از این رقم ۲.۲ میلیارد دلار قاچاق است! وی افزود: بر اساس اعلام ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از هر سه قلم کالای لوازم خانگی، ۲ قلم قاچاق است.
راهکارها برای رونق تولید داخلی لوازم خانگی چیست؟
همان گونه که گفته شد، بزرگترین مشکل تولید لوازم خانگی، قاچاق است. برای خروج لوازم خانگی قاچاق از بازار قرار است طرح مبارز با قاچاق لوازم خانگی از امروز آغاز شود. این طرح که قرار بود از مرداد ماه سال جاری اجرایی شود، به دلیل ناآشنایی اعضای اتحادیه فروشندگان و تولیدکنندگان لوازم خانگی با موضوع شناسه کالا به تعویق افتاد. بر اساس این طرح، شناسه برای کالاهای داخلی از محل تولید و برای کالاهای وارداتی از محل گمرک بر روی کالا نصب میشود و کالاهای فاقد شناسه، قاچاق محسوب خواهند شد.
به گفته میری رئیس اتحادیه مقرر شد که اعضای اتحادیه از پانزدهم آذر ماه سال جاری از خرید و عرضه لوازم خانگی فاقد شناسه کالا خودداری کنند.
وی افزود: از شنبه ۲۶ بهمن ۹۸ عرضه لوازم خانگی فاقد شناسه کالا و بدون رسید اتحادیه در مورد کالاهای فاقد شناسه ممنوع است و لوازم خانگی فاقد شناسه کالا قاچاق محسوب میشود.
با اجرای صحیح این طرح، لوازم خانگی قاچاق که مانعی برای تولید داخلی محسوب میشدند از بازار کنار خواهند رفت.
همچنین یکی دیگر از مشکلات بر سر راه تولید لوازم خانگی داخلی، وارداتی بودن برخی قطعات میباشد که در شرایط تحریم تامین این قطعات با مشکلاتی رو به روست. به علاوه واردات این گونه قطعات برای کشور ارزبری زیادی را به همراه دارد.
پیشنهاد میشود، وزارت صمت هر چه زودتر به مانند صنعت خودروسازی که برای آن میز تعمیق ساخت داخل به منظور ساخت قطعات در داخل تشکیل شد، برای این صنعت نیز این میز را برگزار کند. البته خبرهای منتشر شده حکایت از آن دارد که گویا قرار است وزارت صمت تا پایان سال جاری دو میز ساخت داخل در صنعت لوازم خانگی برگزار کند.
داخلی سازی قطعات در صنعت لوازم خانگی علاوه بر اینکه میتواند در رونق تولید داخل کمک کننده باشد، میتواند در کاهش قیمت لوازم خانگی نیز موثر واقع شود.