بین الملل تابناک: پنجشنبه گذشته، پارلمان عراق به اکثر وزیران معرفی شده از سوی مصطفی الکاظمی، نخستوزیر جدید این کشور رأی اعتماد داد تا هیات دولت جدید عراق، کار خود را رسما آغاز کند. در این میان، گمانه زنیها و تحلیلهای متفاوتی پیرامون جهت گیریهای سیاست خارجی نخست وزیر جدید عراق به ویژه در رابطه با ایران و آمریکا مطرح شده است.
در چند روز گذشته، بیشتر رسانههای عربی و غربی جهت گیری سیاستهای الکاظمی در برابر ایران و آمریکا را به ضرر ایران و به نفع آمریکا ارزیابی کرده اند و برخی از رسانهها نیز پا را فراتر گذاشته و از کوتاه شدن دست ایران از عراق سخن گفته اند.
در همین رابطه، پایگاه آمریکایی بلومبرگ مدعی شد: انتقاد کاظمی از اقدامات آمریکا به اندازه همتایان پیشینش، تند و نیشدار نیست. او میگوید که اجازه نخواهد داد سرزمین عراق به عنوان پایگاهی برای تهاجم علیه کشورهای همسایه و یا به میدان جنگی برای ستیزهای منطقهی و بینالمللی تبدیل شود.
کاظمی در عین حال غیرمستقیم تاکید میکند که به ایران اجازه نخواهد داد روابطش با عراق را به شیوهای مدیریت کند که در دوران ژنرال سلیمانی رایج بود.
این پایگاه آمریکایی نوشت: دلیل از دست رفتن نفوذ ایران در عراق، تنها یک عامل نیست. اعتراضهای سراسری علیه فساد و نفوذ ایران و همچنین شکافهای داخلی ایران و ستیزهای بین شبهنظامیان تحت حمایت تهران به روی کار آمدن کاظمی کمک کرد. همزمان، مرگ سلیمانی هم یک عامل بود.
آنچه واضح به نظر میرسد، این که رسانهها و تحلیلگران غربی و عربی شناخت دقیقی از دینامیزمهای روابط ایران و عراق ندارند، به گونهای که هرگاه دولت جدیدی در عراق بر سر کار آید که روابط نزدیکی با ایالات متحده برقرار کند، معمولا چنین تحلیلهایی ارائه میشود؛ تحلیلهایی که یا ناشی از عدم شناخت دقیق از روابط ایران و عراق و میزان نفوذ ایران در آن است و یا در راستای تحت تاثیر قرار دادن روابط دو کشور ارائه میشود.
با این حال، داده های تاریخی نشان می دهد که نقش و جایگاه ایران در عراق با روی کار آمدن یک دولت و رفتن دولت دیگری در عراق دچار دگرگونی بنیادین نخواهد شد؛ ایران هم در پارلمان عراق و هم در سطوح اجتماعی و هویتی عراق جایگاه ویژه ای دارد که به راحتی از بین نخواهد رفت.
تعادل در روابط با تهران ـ واشنگتن
لذا به نظر میرسد مصطفی الکاظمی به عنوان نخست وزیری عملگرا تعادل در روابط ایران و آمریکا را به تقابل بر هر کدام از آنها ترجیح خواهد داد.
در همین رابطه، پایگاه الاخبار لبنان نیز به این مساله پرداخته و نوشته است: مصطفی الکاظمی، هم در عمل و هم در ظاهر نشان داده است که میخواهد در روابط عراق با ایران و آمریکا تعادلی دقیق برقرار و با تبدیل شدن عراق به میدان تسویه حساب مقابله کند.
این منابع همچنین تاکید کردند که نخست وزیر جدید عراق طی هفتههای اخیر از طریق کانالهای مورد اعتمادش بارها به ایران پیام داده که با جدیت در پی گسترش روابط با تهران است و این مساله با استقبال ایران مواجه و باعث حمایت مضاعف تهران از مصطفی الکاظمی شده است.
در همین زمینه، فراکسیون پارلمانی فتح نیز در بیانیهای معنادار اعلام کرد: پس از رأی اعتماد به دولت کاظمی در مجلس نمایندگان و حمایتهای گسترده داخلی، منطقهای و بینالمللی از دولت جدید، ما از آمریکا میخواهیم رأی اعتماد به دولت را پیروزی خود و شکست رقیبانش در عراق و منطقه تلقی نکند، زیرا نیروهای سیاسی عراق منافع ملی خود را بر امور دیگر ترجیح دادند.
در این بیانیه آمده است: اکنون واشنگتن باید پشتیبانی و حمایت خود را از عراق نشان دهد، به ویژه اینکه در شرایط سختی به سر میبریم. آمریکا باید به ملت عراق ثابت کند در حمایت از عراق جدی است و قصد بهرهبرداری از شرایط را به نفع گروههای سیاسی خاص ندارد. امروز موضع آمریکا در معرض سنجش جدی قرار دارد و عراقیها به این نگاه میکنند که چه کسی در عمل در کنار آنهاست و چه کسی تنها حرف میزند و موضعگیری میکند.