توسعه پلتفرمهای اینترنتی پخش فیلم و سریالها که با عنوان وی او دی شناخته میشوند، منجر به ورود برخی نهادها و بودجههای کلانی شده که این بستر را از رقابت بخش خصوصی واقعی به دور کرده و به رقابت جریانهای مختلف متکی به منابع رانتی نزدیک کرده است؛ منابعی که در اختیار برخی وی او دی ها قرار گرفته و منجر به رشد حبابیشان شده اما آیا این رشد حبابی در صورت تشدید شرایط اقتصادی و توقف تامین منابع رانتی، تداوم خواهد یافت و اگر این ویدیوکلوبهای اینترنتی زمین بخورند، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
به گزارش «تابناک»؛ افزایش سرعت اینترنت، بستر وب را فراتر از امکانی برای عرضه تولیدات کم حجم نظیر خبرهای مکتوب نموده و به طور مشخص تولیدات گسترده صوتی و ویدیویی در حال پر کردن جای محتوای مکتوب هستند؛ اتفاقی که به واسطه افزایش گرایش از «خواندن» به «دیدن» و «شنیدن» است. در همین راستا، «او تی تی / OTT»ها نظیر «آی پی تی وی / IPTV» و «وی او دی / VOD» جزو بسترهای تازه مورد توجه در فضای بینالمللی و به تبع آن در ایران است که بخش دارای سوددهی بالا ویدیو در فضای تازه است و از قضا این بستر در ایران مناقشه برانگیز شده و حتی پای رسانههای آنلاین را نیز به میان کشید.
البته در ایران هنوز درآمد وی او دیها کمتر از هزینههایشان است و رقابت اصلی بر سر در اختیار گرفتن بازار است. در چنین شرایطی، انتشار محتوای اختصاصی میتواند مخاطب را وادارد که مشترک یک ویدیوکلوب اینترنتی شود؛ اما چنین تحرکاتی نیاز به منابع مالی قابل توجه دارد. برای موفقیت در این عرصه، دهها میلیارد دلار در سال بودجه نیاز است تا شاید پس از یک دوره ده ساله، بازار را به دست گرفت. قاعدتاً بخش خصوصی واقعی انگیزه بالایی برای سرمایه گذاری در این بازار، آن هم در این سالها که تورم بسیار شدیدی وجود دارد، ندارد و سایر بخشها آنچنان سودی دارند که این بخش حاصل چندانی ندارد.
برخی بخشها و نهادها در همین دوران کرونا کمکهای بسیار سنگینی به برخی پلتفرمها میکنند که رقابت را برای بخش خصوصی غیرممکن کرده و اگر انگیزهای برای بخش خصوصی میماند، با رصد این فضای رانتی که متوجه برخی وی او دیها است، از میان میرفت. بدین ترتیب، یکی از بخشهایی که در سطح جهان و ایران، دورنمایی پولساز را در بلندمدت پیش روی ناظران قرار میدهد، عرصه رشد و رقابت طبیعی بازیگران بخش خصوصی نمیشود و برخی این بازی را بر هم میزنند.
البته این توزیع منابع رانتی صرفاً متوجه برخی وی او دیها نیست، اما در این بخش از بستر اینترنت ایران تبلور بیشتری دارد. این فضا باعث میشود در بلندمدت، معماری کاذب در فضای اینترنت ایران شکل بگیرد و مجموعههایی با رشد حبابی شکل بگیرند که حیات و توسعهشان مبتنی بر عرضه و تقاضا نیست، بلکه به آنها منابع نامحدودی تزریق شده تا کنترل بازار را به دست بگیرند و متکی بر این منابع رانتی، قدرت اصلی در این بازار شوند. چنین فضایی فشار جدی به بخش خصوصی وارد میکند که در این عرصهها پیش قدم سرمایه گذاری بوده، اما حالا با چنین مجموعههایی با منابع عظیم رانتی روبه رو هستند.
البته هیچ تضمینی نیست که این وضعیت تداوم داشته باشد و چه بسا اگر شرایط اقتصادی از این دشوارتر شود و این بخشها نتوانند پرداخت این پولهای بیحساب را تداوم بخشند، پلتفرمهایی که به شکل کاذب شکل گرفتند، فرو بریزند. در آن زمان، بخش خصوصی واقعی در حوزه هنر و سرگرمی نیست که به شکل طبیعی رشد کند و جای خای این پلتفرمهایی که به شکل کاذب و بدون ساختار طبیعی عرضه و تقاضا بازار را در اختیار گرفتهاند، بگیرد.