به گزارش «تابناک»، با توجه به راه اندازی بورس انرژی و معاملات بازار بورس انرژی در آن و با توجه به رقابتی نمودن بازار بورس انرژی در ایران و خصوصی سازی گسترده در صنعت نفت، گاز، برق و…، آشنایی با مبانی اقتصادی بازار انرژی و آشنایی با ابزار‌های مالی جدید ضرورتی انکار ناپذیر در جهت فعالیت بهتر در این بازار‌ها محسوب می‌شود.
در این مطلب با بورس انرژی و چگونگی فعالیت در آن بیشتر آشنا خواهید شد.
بورس انرژی چیست؟
شرکت بورس انرژی (سهامی عام) بر اساس قانون بازار اوراق بهادار ایران در سال ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی تاسیس و در سال ۱۳۹۱ در اداره کل ثبت شرکت‌ها و موسسات غیر تجاری به ثبت رسید.
فعالیت‌های عملیاتی بورس انرژی در زمینه انجام معاملات نقدی، قرارداد سلف موازی استاندارد، قرارداد‌های آتی و اختیار معامله و به منظور مرتفع‌سازی نیازهایی، چون خرید و فروش منابع انرژی، تامین مالی برای تولیدکنندگان و تامین منابع انرژی برای توزیع‌کنندگان و مصرف‌کنندگان، از همان سال تصویب آغاز به فعالیت نمود.
زمانی که صحبت از بورس انرژی است یعنی خبری از معاملات بورسی و فرابورسی شرکت‌هایی مانند مواد غذایی، سیمان، حمل و نقل، معدنی و فلزی و … نیست و معاملات فقط در حوزه انرژی اعم از نفت، گاز، برق و محصولات پتروشیمی و… انجام می‌پذیرد.
بورس انرژی، همان طور که از اسمش پیداست به طور اختصاصی فقط در حوزه انرژی در معاملات بورسی فعالیت می‌کند. اگر قصد حضور در بازار بورس دارید، بورس انرژی فرصتی طلایی برای درآمدزایی خواهد بود.
در حال حاضر دست اندرکاران بازار بورس انرژی کشور، متشکل از وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت نفت، وزارت نیرو و شرکت‌های صنعت انرژی مثل شرکت مدیریت منابع آب ایران و پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی هستند. کلیه این وزارت‌ها در بازار حضور فعال دارند و روزانه فرصت‌های خرید و فروش حامل‌های انرژی را فراهم می‌کنند.
انواع بازار بورس انرژی
بورس انرژی، دارای سه بازار فیزیکی، مشتقه و فرعی می‌باشد. هر کدام از این بازار‌ها کارکرد منحصربه فرد خود را در ماموریت‌های بورس انرژی ایران دارد.
به طور کلی بازار بورس انرژی ایران، راهی برای جذب نقدینگی و معاملات شفاف حوزه انرژی در ایران بوده و قطعا در سال‌های آینده، یکی از جذاب‌ترین بازار‌های مالی کشور به حساب می‌آید که اکثر سرمایه گذاران تمایل به سرمایه گذاری در بورس انرژی را خواهند داشت.
بازار فرعی بورس انرژی: مربوط به خرید و فروش کالا‌های تک محموله‌ای است.
چگونگی فعالیت در بورس انرژی
قبل از حضور در معاملات بورس انرژی، مشتریان می‌بایست نسبت به اخذ کد سهامداری برای ورود به این بازار اقدام کنند و فرایند آن به شرح زیر است:
در ابتدا مشتری می‌بایست به یکی از ۴۰ کارگزاری رسمی مجوزدار در بورس انرژی مراجعه کند و کد سهامداری خود را دریافت نماید. سپس از طریق نام کاربری و رمزی که در اختیار او قرار داده خواهد شد می‌تواند به سیستم معاملات آنلاین وارد شده و کلیه نماد‌های بورس انرژی با قیمت‌های آن‌ها و همچنین سفارشات خرید و فروش را مشاهده نماید. در حال حاضر سهام ۲۰ پالایشگاه نفت و گاز و ۲۰ نیروگاه تولید برق و ۱۰ مجتمع پتروشیمی در بورس انرژی حضور دارند. اگر به نحوه خرید و فروش سهام در بورس انرژی آشنایی ندارید، برخی کارگزاران با ارائه آموزش‌های رایگان برای سهامداران، به آن‌ها در این زمینه کمک کرده اند.
۳۰ شرکت سهام دار بورس انرژی در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی
شرکت ملی نفت
شرکت پخش فرآورده‌های نفتی ایران
شرکت پالایش نفت آبادان
شرکت پالایش نفت اصفهان
شرکت پالایش نفت بندر عباس
شرکت پالایش نفت بهران
شرکت پالایش نفت تبریز
شرکت پالایش نفت تهران
شرکت پالایش نفت امام خمینی
شرکت پالایش نفت شیراز
شرکت پالایش گاز ایلام
شرکت پالایش گاز خانگیزان
شرکت پالایش نفت کرمانشاه
شرکت پالایش نفت لاوان
مجتمع گازی پارس جنوبی عسلویه
شرکت پتروشیمی بندر امام خمینی
شرکت پتروشیمی جم
شرکت پتروشیمی رازی
شرکت پتروشیمی زاگرس
شرکت پتروشیمی فن آوران
شرکت پتروشیمی کرمانشاه
شرکت پتروشیمی مبین
شرکت ذوب آهن اصفهان
شرکت زغال سنگ البرز مرکزی
شرکت زغال سنگ کرمان
واحد کک سازن و پالایش قطران زرند
شرکت پروده طبس
شرکت پتروشیمی تبریز
شرکت پتروشیمی شازند
شرکت پتروشیمی مبین
۲۰ شرکت سهام دار بورس انرژی در حوزه تولید برق
نیروگاه سیکل ترکیبی فارس (شرکت مولد نیروگاهی تجارت فارس)
نیروگاه زرند (تولید برق مپنا)
نیروگاه زنبق یزد (تعاونی کارکنان نیروگاه یزد)
نیروگاه سیکل ترکیبی ارومیه (شرکت تدبیرسازان سرامد)
نیروگاه سیکل ترکیبی سبلان (شرکت سبلان برق امید)
نیروگاه سیکل ترکیبی شریعتی (شرکت اندیشه سازان بهین سرآمد)
نیروگاه سیکل ترکیبی نیشابور (شرکت ساینا گستر پردیسان)
نیروگاه سیکل سنندج (شرکت تولید نیروی برق سنندج)
نیروگاه سیکل ترکیبی منتظر قائم (شرکت توسعه برق و انرژی سپهر)
نیروگاه شهید منتظر قائم (شرکت توسعه برق و انرژی سپهر)
نیروگاه سیکل ترکیبی خوی (شرکت تولید نیروی پرتو شمس تابان)
نیروگاه سیکل ترکیبی گیلان (شرکت توسعه مسیر برق گیلان)
نیروگاه سیکل ترکیبی قم (شرکت پیوند گستر پارس)
نیروگاه شهدای پاکدشت (شرکت تولید نیروی برق دماوند)
نیروگاه شهید منتظری (شرکت پرشین فولاد)
نیروگاه کازرون (شرکت سایپا گستر پردیسان)
نیروگاه کهنوج (شرکت تولید برق ماهتاب کهنوج)
نیروگاه کاشان (شرکت ساخت و بهره برداری انرژی)
نیروگاه آبادان (شرکت تولید نیروی برق آبادان)
نیروگاه سلطانیه (شرکت تولید نیروی مرکزی صبا)
بورس انرژی چه مزایایی نسبت به دیگر بورس‌ها دارد؟
دریافت تضمینی کالای خریداری شده و تسویه روزانه به همراه شفافیت در سفارشات خرید و فروش
کم شدن ریسک خرید و فروش حامل‌های انرژی
معاملات بر اساس استاندارد‌های شفاف
کم شدن برخی هزینه‌های سربار مثل هزینه‌های حمل و نقل
نتیجه گیری
در واقع شرکت بورس انرژی ایران، کار پذیرش و نظارت بر معاملات انرژی و اوراق بهادار مربوطه را انجام داده و تلاش می‌کند تا شفافیت اطلاعات و دسترسی عادلانه سهامداران حقیقی و حقوقی به معاملات به صورت منصفانه و آنلاین، در دسترس باشد.
منبع: آی هدف
