برای اطلاع از اوقات شرعی و اطلاعات تقویمی اینجا کیلیک کنید
تعریف کلی
تاریخ مفهومی انتزاعی است که حداقل دو معنا از آن برداشت می شود. گاه ناظر به وقایع گذشته و گاه معطوف به مطالعه و بررسی وقایع است؛ بنابراین، هم به علم تاریخ و هم به موضوع آن، تاریخ گفته میشود. برای تفکیک این دو مقوله، اصطلاحاً تاریخ را تاریخ (۱) و علم تاریخ را تاریخ (۲) مینامند.
موضوع علم تاریخ
موضوع علم تاریخ عبارت است از: «مجموعه پدیدهها و واقعهها و روابط و فعل و انفعالات و زاد و مرگ حوادث و تکوین طبقات و طلوع و رشد و افول تمدنها و جامعهها و مجموعه همه رویدادها و پدیدههای ویژه انسان در رابطهاش با «طبیعت» و در رابطهاش با «دیگری» در زمان «گذشته»، از بینهایت دور تا حال.»
منظور از تاریخ (۱)
مجموعه حوادث فرهنگی، طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و رویدادهایی است که در گذشته و در زمان و مکان زندگی انسانها و در رابطه با آنها رخ داده است. این رویدادها شامل اموری میشود از قبیل: کردارها و دستاوردهای مادی و معنوی بشر و هرآنچه که گفته، اندیشیده و عمل کردهاست.
تاریخ (۲)
معرفتی ناظر به وقایع جزئی و درک پدیدههای ذکرشده است که در ذهن تاریخنگار شکل میگیرد و از نوع معرفت درجه یک است. به عبارت دیگر، رویداد (تاریخ)، موقعیتی هستیشناختی دارد و تأویل و فهم از رویداد (علم تاریخ) دارای موقعیتی شناختشناختی است.
ویلیام هنری والش تاریخ (۲) را بازگو کردن کلیه اعمال گذشته انسان میداند، بهگونهای که نه تنها در جریان وقایع قرار میگیریم، بلکه علت وقوع آن حوادث را نیز بازمیشناسیم.
به عبارت دیگر، هدف تاریخ علاوه بر اینکه معرفت به افراد انسان است، آگاهی به روابط اجتماعی او در گذشت روزگار را نیز هست. منظور از «اجتماعی» در واقع کل اموری است که در حیات آدمی مؤثر است، نظیر امور اقتصادی، مذهبی، سیاسی، هنری، حقوقی، نظامی و علمی.
تعریف علی شریعتی از تاریخ
علی شریعتی در خصوص تعریف تاریخ میگوید: «در موضوع «تاریخ» تناقضی در لفظ است، هم در لفظ تاریخ در ادبیات فارسی و عربی و هم در همین لفظ در معادل انگلیسی، فرانسه و آلمانیاش. در هر دو فرهنگ، دو مفهوم مختلف تحت یک کلمه به کار میرود. میدانیم که یک «علم» وجود دارد و یک «موضوع علم»؛ مثلاً زمین، آسمان، عناصر و روان، موضوعهای علم است و زمینشناسی، هیئت، شیمی، جامعهشناسی و روانشناسی، «خود علم». کلمهای طب داریم که نام علم است و موضوعش بدن انسان و بیماریهای بدن انسان است؛ بنابراین موضوع این علم، لفظی به نام «بیماریهای بدن» دارد و خود علم لفظ دیگری به نام «طب»، اما در تاریخ، هر دو مفهوم، یعنی «موضوع تاریخ» و «خود علم تاریخ» در یک لفظ مشترک «تاریخ» بیان میشود»
تعریفی دیگر از تاریخ
به تعریفی دیگر تاریخ دانش واکاوی پیشامدهای گذشتهاست، علمی که بر مبنای آن بشر این امکان را مییابد که بگوید حوادث تاریخی در یک سلسله زمانی رخ دادهاند. بحث تعریف تاریخ و علم تاریخ در نزد گذشتگان و معاصران ابداعی نیست و در نگاه اجمالی به مفهوم زمان تأکید ویژهای دارد. هر تعریفی که ارائه میشود بر منظری است که از آن زاویه مطرح میشود، مفهوم تاریخ از مفاهیمی مانند گذشته، طبیعت و هستی متفاوت است. تاریخ مربوط به گذشتهاست، ولی فایده تاریخ برای گذشته نیست بلکه برای زمان حال و آینده تأثیر بسیاری دارد. تاریخ بازسازی گذشته بر اساس مدارک و اسناد است و اینکه مدرک و سند چیست و چه چیزی را سند و مدرک تلقی کنیم بحث مهمی در علم تاریخ بهشمار میآید. نظریهای که یک مورخ دارد بایستی به تأیید مورخان برسد و مورخان دیگر نیز با آن نظریه موافقت کنند، اگر مورخان بر نظریهای که مبتنی بر واقعیتهایی که از اسناد و مدارک ذکر میشود، توافق کنند آن نظریه باعث میشود حقایق به واقعیتهای تاریخی بدل شوند.
تاریخنگاری
تاریخنگاری، به عنوان اصطلاحی خاص، به معنی وصف و ثبت وجوه گوناگون حیات و احوال انسان در عرصه سیاست و اجتماع است. بنا به تعریفی دیگر، تاریخِ تاریخ و نمود تاریخ و نشانهشناسی است که چگونگی بدست آمدن یا انتقال دانش گذشته را در نظر میگیرد.
فلسفه تاریخ
اصطلاح فلسفه تاریخ، در قرن هیجدهم میلادی، توسط ولتر وضع شد. منظور وی از این اصطلاح، چیزی بیش از تاریخ انتقادی و علمی نبود؛ یعنی نوعی از تفکر تاریخی که در آن، مورخ به جای تکرار داستانهایی که در کتب کهن مییابد، خود به بازسازی آنچه واقع شده میپردازد. این نام توسط هگل و نویسندگانی دیگر، در پایان قرن هیجدهم به کار رفت، ولی آنها معنای کاملاً متفاوتی از این اصطلاح اراده کردند و آن را به معنای تاریخ کلی یا جهانی به کار بردند. سوّمین کاربرد این اصطلاح را در نوشتههای برخی از پوزیتیویستهای قرن نوزدهم مییابیم. از نظر آنها وظیفه فلسفه تاریخ، کشف قوانین عامی بود که بر روند رویدادهایی که مورخ به شرح و نقل آنها میپردازد، حاکم است.
به عبارت دیگر فلسفه تاریخ یعنی علم به تحولات و تطورات جامعهها از مرحلهای به مرحله دیگر و قوانین حاکم بر این تطورات و تحولات؛ به مفهوم دیگر، علم به «شدن» جامعهها نه «بودن» آنها.
تقسیمبندی شهید مطهری از تاریخ
از نظر شهید مطهری تاریخ را می توان به سه دسته تقسیم کرد.
۱- تاریخ نقلی: تاریخ نقلی، علم به وقایع و حوادث و اوضاع و احوال انسانها در گذشته است، در مقابل اوضاع و احوالی که در زمان حال وجود دارد.
تاریخ نقلی، اولاً، جزئی است؛ یعنی علم به یک سلسله امور شخصی و فردی است، نه علم به کلیات و یک سلسله قواعد، ضوابط و روابط؛ ثانیاً، یک علم نقلی است، نه عقلی؛ ثالثاً، علم به بودنهاست، نه علم به شدنها؛ و رابعاً، به گذشته تعلق دارد نه به زمان حاضر.
۲- تعریف و ویژگیهای تاریخ علمی: تاریخ علمی، علم به قواعد و سنن حاکم بر زندگیهای گذشته است که از مطالعه و بررسی و تحلیل حوادث و وقایع گذشته به دست میآید.
تاریخ علمی مانند نقلی به گذشته تعلق دارد، نه به حال؛ و علم به بودنهاست نه علم به شدنها؛ اما، کلی است نه جزئی، عقلی است، نه نقلیِ محض.
۳- تعریف و ویژگیهای فلسفه تاریخ: فلسفهی تاریخ، علم به تحوّلات و تطوّرات جامعهها از مرحلهای به مرحلهی دیگر و شناخت قوانین حاکم بر آن تطوّرات و تحوّلات است.
فلسفه تاریخ مانند تاریخ علمی، کلی است نه جزئی؛ و عقلی است، نه نقلی؛ اما برخلاف تاریخ علمی، علم به «شدنِ» جامعههاست، نه علم به «بودن» آنها و نیز برخلاف تاریخ علمی، مقوّم تاریخی بودن فلسفهی تاریخ، این نیست که به زمان گذشته تعلق دارد، بلکه این است که علم به جریانی است که از گذشته آغاز شده و ادامه دارد و تا آینده کشیده میشود. زمان «ظرف» این گونه مسائل نیست، بلکه بعدی از ابعاد آنهاست.
تقسیمبندی شلینگ از تاریخ
شلینگ یکی از اندیشمندان بزرگ جهان در مورد تاریخ معتقد است که تاریخ را از سه دیدگاه میتوان مورد مطالعه و بررسی قرار داد:
۱. دیدگاه منطبق با واقع،
۲. دیدگاه منطبق با ایده،
۳. تلفیقی از این دو دیدگاه.
دیدگاه اول به واقعیتهای عینی توجه دارد؛ دیدگاه دوم به فاعل شناخت، سوژه و ذهن توجه دارد؛ و دیدگاه برتر، از وحدت و ترکیب این دو دیدگاه است. پس دیدگاه رئال یا واقع بر حوادث و وقایع به عنوان متعلّق اعیان توجه دارد و دیدگاه ایدهآل بر فاعل شناخت و بر ارزیابی «سوبژکتیو» و ذهنی حوادث نظر دارد؛ امام هنگامی که تاریخنگاری به کمال میرسد، این دو دیدگاه با هم به کار گرفته میشوند. شلینگ تلفیق این دو با هم را «هنر تاریخ» میداند.
وقایع اتفاقیه؛
سافرجت به زنانی گفته میشد که در اوایل قرن بیستم برای بدست آوردن حق رای برای زنان فعالیت سیاسی انجام میدادند. برجستهترین اقدامات سافرجتها در بریتانیا به رهبری املین پنکهرست انجام میشد. هرچند ایرلند (فقط برای زنان صاحب ملک)، نیوزیلند و استرالیای جنوبی در قرن نوزدهم به زنان حق رای داده بودند، اما این حق تا سال 1918 در بریتانیا به رسمیت شناخته نمیشد. مبارزات سافرجتها به خشونت گرایش پیدا کرد و پس از مدتی آنها تلاش کردند که با آتش زدن صندوقهای پست و شکستن شیشهها جامعه را مجبور به پذیرش حق آنها برای رای دادن کنند. در میان اقدامات سافرجتها شاید حادثه دربی اپسم مهمترین اقدام اعتراضی باشد. امیلی دیویدسون، فعال سافرجت با پریدن به میان پیست اسبدوانی جلو اسب پادشاه را گرفت و در اثر برخورد با آن به کما رفته و سپس از دنیا رفت. دوربینهای خبری این اقدام را ضبط کردند و هزاران سافرجت در مراسم خاکسپاری وی شرکت کردند. نیت او از انجام این کار مشخص نیست. او پیش از این اقدام توضیحی در مورد آن نداده بود و نظرات مختلفی مانند قصد خودکشی، حادثه بودن این واقعه یا تلاش برای نصب پرچم سافرجتها روی اسب پادشاه هیچکدام قطعا ثابت نشدهاند. در میزان تاثیر اقدامات سافرجتها روی بدست آمدن حق رای برای زنان اختلاف نظر وجود دارد و برخی از مورخان معتقد هستند حتی بدون چنین اقداماتی نیز به مرور زمان زنان حق رای را بدست میآوردند. تصاویری از لحظه برخورد امیلی دیویدسون با اسب شاه بریتانیا را همراه با توضیحاتی در مورد نیات و عوامل اقدام وی در ویدیو تابناک با زیرنویس فارسی ببینید.
کد خبر: ۸۱۵۶۶۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۱
وقایع اتفاقیه
ایران پس از جنگ تحمیلی با رژیم بعث عراق، به دنبال بازسازی و ارتقاء توان هوایی خود بود و از آنجا که اروپا و آمریکا حاضر به فروش جنگندههای مدرن به ایران نبودند، ایران سراغ نسخههای مشابه اروپای شرقی آنها رفت. «سوخو 25 / Sukhoi Su-25 / Су-25» که در ناتو «پاقورباغه / Frogfoot» خوانده میشود، در زمان عرضه توسط روسیه، یک هواپیمای جنگنده کارآمد بود که با ظهور نسلهای بعدی جنگنده-بمب افکنها و همچنین توسعه سامانه دفاع هوایی کشورها، کارکردش نسبت به گذشته کاهش یافت. اولین پیشنمونه سوخو 25 در 22 فوریه 1975 پرواز کرد و تولید انبوه آن از سال 1978 در کارخانهای در «تفلیس» گرجستان شوروی سابق آغاز و سپس از سال 1981 وارد خدمت فعال نظامی در ارتش شوروی سابق شد و کارکردی مشابه ای-10 تاندربولت آمریکایی داشت. این هواپیما یکی از گزینههای ایران بود که نسخههای مختلفی از آن خریداری شد. اکبر هاشمی رفسنجانی در دوران ریاست جمهوری، به گرجستان سفر کرد. او با ادوارد شواردنادزه رئیس جمهور وقت گرجستان دیدار کرد و پس از امضای تفاهنامههایی از خطوط تولید سوخو 25 بازدید کرد. این بازدید باعث شد چنین گمانهای مطرح شود که ایران به دنبال خرید سوخو 25 است. در نهایت ایران شماری از این هواپیماهای جنگی را از روسیه خریداری کرد که در نیروی هوایی سپاه پاسداران خدمت میکنند. تصاویر این دیدار و امضاء تفاهمنامه را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۱۵۲۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۰
وقایع اتفاقیه؛
هیتلر در دوران جنگ جهانی دوم مدت زیادی را در اقامتگاه «برگهوف/ Berghof» در دامنه کوههای آلپ سپری کرد. این خانه مجلل با سی اتاق و اسباب و اثاثیه گران محل امنی بود که دیکتاتوری نازی در آن مهمانی شام برگزار کند و علاقه خود به هنر را با اطرافیان نزدیک خود به اشتراک بگذارد. هرچند علاقه هیتلر به هنر در تضاد با رویه خشن او در جنگ بود. اما این جنبه از شخصیت هیتلر نیز قسمتی از حقیقت تاریخ سیاه آلمان نازی است.تصاویری از اسباب و اثاثیه این اقامتگاه همراه با تصاویر خانگی آن دوران را در ویدیو تابناک با زیرنویس فارسی ببینید.
کد خبر: ۸۱۴۶۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۹
وقایع اتفاقیه؛
ناو آمریکایی وینسنس در روز 12 تیرماه 1367، یک فروند هواپیمای مسافربری ایران را در خلیج فارس هدف قرار داد و همه 290 سرنشین آن را به شهادت رساند. ساعت 10 صبح هواپیمای جمهوری اسلامی ایران پرواز655 با 15دقیقه تأخیر در ساعت 10:05 از برج مراقبت فرودگاه بندرعباس تقاضای پرواز کرد، مدت پرواز تا دوبی 30 دقیقه و حداکثر ۱۴ هزارپا تعیین شد. در ساعت 10:17 دقیقه، هواپیمای ایرباس 300 به پرواز درآمد. دقایق نخستین پرواز و مراحل اوجگیری تا ارتفاع 12 هزارپایی مطابق طرح پرواز انجام شد و خلبان به طور پیوسته با برج مراقبت فرودگاه بندرعباس و مرکز کنترل راههای هوایی ایران و امارات تماس داشت. در خلیج فارس ناوجنگی آمریکایی وینسنس که در تاریخ هفتم خرداد از بندر سان دیه گو وارد خلیج فارس شده بود، به قصد یک ماجراجویی هوایی به آبهای مرزی ایران نزدیک شد. ایچنرمارک قلب این رزمناو به شمار میرفت. وظیفه اصلی آن، کشف هدفهای پرنده،اعم از موشک، هواپیما و پردازش اطلاعات، تعقیب صدها هدف به طور همزمان و کنترل آتش آنها بود، همچنین این رزمناو به موشکهای زمین به هوا با برد 408 کیلومتر نیز مجهز بود. چند لحظه پیش از ورود هواپیمای ایرباس 300 به منطقه کنترل هوایی امارات، در محلی به نام مولبیت، خلبان به مرکز کنترل هوایی کشور اطلاع داد که قصد دارد به 14هزارپایی بالا برود. ساعت 10:22دقیقه ناو وینسنس که خود را به بهترین و نزدیکترین موقعیت رسانده بود، به دستور ناخدا ویلیام راجرز، فرمانده ناو، موشک استاندارد 2 به سوی پرواز 655 شلیک کرد. ناگهان هواپیما از صفحه رادارهای زمینی محو شده و در طوفانی از دود و آتش به پهنه آبهای نیلگون خلیج فارس فرو رفت. با عدم اطلاع از سرنوشت هواپیما، برج مراقبت فرودگاه بندرعباس، در تماس با دبی، پیگیر سرنوشت پرواز 655 شد ولی آنها اظهار بیاطلاعی کردند. بلافاصله ستاد تأمین استان هرمزگان وضعیت اضطراری اعلام و فعالیت خود را آغاز کرد. بلافاصله پس از این جنایت هولناک، مقامات آمریکایی اعلام کردند که یک فروند هواپیمای اف-14 ایران را مورد هدف قرار دادهاند. پس از روشن شدن نوع هواپیما، آمریکاییها سعی کردند تا به نحوی وانمود کنند که در این مورد مرتکب اشتباه شدهاند، اما شواهد بعدی، این نظر آنان را کاملاً مردود جلوه داد.
تصاویر عملیات کشف و جمع آوری پیکر شهدای هواپیمای ایرانایر را در خلیج فارس در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۱۳۳۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۲
وقایع اتفاقیه؛
شهید بهشتی در نماز جمعه در سال 1359، خطبه متفاوتی در نماز جمعه تهران داشت. آیت الله محمد حسینی بهشتی درباره بخش های مختلف مردم در سالهای نخست انقلاب سخن میگوید و در ادامه با بیان اینکه حدود دو هزار تاکسی ضدانقلابی داریم، از حاضران میخواهد این دو هزار راننده تاکسی را شناسایی کنند. در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۱۳۲۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۲
وقایع اتفاقیه
پس از فروپاشی شوروی ساختار اقتصادی روسیه یک شبه از بین رفت. این منجر به فاجعه اقتصادی و اجتماعی در روسیه شد و هزاران نفر به زیر خط فقر رفتند. بوریس یلتسین که آن زمان رئیسجمهور روسیه بود برای حل مشکلات شروع به اصلاحاتی کرد که با مخالفت نمایندگان شورای عالی شوروی رو به رو شد. نمایندگان مدعی بودند که تمام مشکلات اقتصادی و اجتماعی ناشی از رئیسجمهور است و برنامه استیضاح او را در سر داشتند. پس از بالا گرفتن درگیریهای سیاسی و دو نیم شدن جامعه سر حمایت از مجلس یا دولت کار به درگیری نظامی کشید و تانکهای زیر دست یلتسین به سمت پارلمان روسیه آتش گشودند. این درگیریها منجر به مرگ صدها تن شد و نهایتا با مداخله نیروهای ضد تروریستی که زمانی زیر نظر کا گ ب فعالیت میکردند ماجرا به پایان رسید. بسیاری بر این باور هستند که تک تیراندازانی ناشناس با شلیک هدفمند به مردم به دنبال تشدید شرایط و ایجاد بحران بودند هرچند تحقیقات بعدی موفق به کشف هویت این افراد نشد. اما از این جهت که این اتفاقات منجر به افزایش شدید اختیارات ریاستجمهوری برای یلتسین و کاهش شدید اختیارات پارلمان شد. بسیاری باور دارند که این تکتیراندازها مزدورانی بودند که یلتسین به روسیه دعوت کرده بود.تصاویر نفسگیر از اتفاقات مسکو در سال 93 همراه با توضیحات بیشتر را در ویدیو تابناک ببینید.
کد خبر: ۸۱۲۶۳۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۰
وقایع اتفاقیه؛
شش فرد مسلح به شکل خدمتکار در صبح سیام آذرماه 1354 به جلسه وزیران نفت سازمان اوپک واقع در وین اتریش وارد شدند و شروع به تیراندازی کردند. این گروه با نام گروه «ارتش انقلاب عربی» را ایلیچ رامیرز سانچز ونزوئلایی معروف به «کارلوس شغال» فرماندهی میکرد. کارلوس به همراه سه چپگرای آلمانی و انیس نقاش و یکی از همدستانش به شکل خدمتکار به محل اجلاس در وین نفوذ کردند. در 5 دقیقه اول آنها 3 نفر را کشتند و سپس در سالن مواد منفجره کار گذاشتند. مهاجمان، بیش از 80 نفر، شامل 12 وزیر نفت و 68 کارمند و عضو هیأت نمایندگی را به گروگان گرفتند. جمشید آموزگار نخستوزیر ایران در سالهای 1356 تا 1357 که در آن زمان ریاست مجمع سالانه بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول و رئیس دورهای اوپک را به عهده داشت نیز در میان این گروگانها بود. او همچنین از طرف ایران به عنوان مذاکرهکننده ارشد نفتی در این اجلاس بود. آنها از مقامات اتریشی یک دستگاه اتوبوس با پنجره های پوشیده، یک هواپیما با 3 خدمه و باک پر تقاضا کردند. همچنین تاکید کردند بیانیههای آنان از رادیو و تلویزیون اتریش در هر دو ساعت به زبان فرانسوی، قرائت شود. این عملیات در واکنش به دومین «توافقنامه جداسازی نیروها» میان مصر و «رژیم صهیونیستی» موسوم به «قرارداد سینای 2» به امضاء رسید که براساس آن، مصر به عنوان یکی از قدرتمندترین کشورهای عربی، امتیازات ویژهای را در ازای بازپس گیری بخشی از صحرای سینا از صهیونیستها، به اسرائیل داده بود. توافق مصر و رژیم صهیونیستی و همچنین تعطیلی ایستگاه رادیویی فلسطین در قاهره به دلیل پخش برنامههای مخالف با «قرارداد سینای 2» باعث شد که در 15 سپتامبر گروهی از فدائیان فلسطینی سفارت مصر در اسپانیا را اشغال کنند و سفیر، کنسول، وابسته مطبوعاتی و شش کارمند اسپانیایی سفارت را گروگان بگیرند. فداییان فلسطینی که خود را وابسته به سازمان «سپتامبر سیاه»معرفی میکردند تهدید کردند که اگر مصر «قرارداد سینای 2» را لغو نکند، گروگان های خود را خواهند کشت. فدائیان، از مقامات مصری که در «کنفرانس صلح ژنو» شرکت کرده بودند، خواستند که با صدور یک بیانیه مشترک این قرارداد را خیانتی به مصریها و خلق عرب قلمداد کنند و مصر نیز سریعاً «مذاکرات ژنو» را ترک کند. سفرای الجزایر، کویت و عراق مذاکراتی را با گروگانگیران سفارت آغاز کردند. انور سادات رئیس جمهور وقت مصر در تلگرافی به یاسر عرفات، او را مسئول جان تمامی گروگانها دانست. یک روز بعد، مهاجمان فلسطینی طی توافقی همراه با گروگانهای خود و سفرای عراق و الجزایر، تحت نظارت پلیس به فرودگاه برده شدند. یک هواپیما آنها را به الجزایر برد و گروگانها در فرودگاه الجزیره آزاد شدند. گروگانگیران وزیران حاضر در نشست اوپک که تحت رهبری فردی به نامایلیچ رامیرز سانچز (با اصالت ونزوئلایی) معروف به کارلوس بودند، در بیانیهای 8 مادهای که تمام آرمانهای اعراب را در آن ایام در خود داشت، خواستار شعار «سه نه» (نه «معاهده»، نه «مذاکره» و نه «شناسایی رژیم صهیونیستی») مصوب اجلاس سران عرب در خارطوم (1967)، تقبیح هر عملی که به اشغال هر قسمتی از سرزمین فلسطین مشروعیت ببخشد و... شدند. آنها دیپلماتها را به سه دسته دوست، بیطرف و دشمن تقسیم کردند که دوستان شامل الجزایر، عراق و لیبی و دشمنان شامل ایران، عربستان، امارات متحده عربی و قطر بودند. حملهکنندگان نام «سازمان بازوی انقلاب عرب» را بر خود نهاده بودند. کارلوس از دولت اتریش درخواست هواپیما کرد تا گروگانها را به هر جا خواست ببرد و از این کشور خواست بیانیهای درباره آرمان فلسطین هر دو ساعت از رادیو و تلویزیون اتریش پخش کند و گرنه ابتدا زکی یمانی و جمشید آموزگار را خواهد کشت و بعد سالن را منفجر خواهد کرد.سرانجام مقامات پس از چند ساعات مذاکره بیحاصل به خواسته گروگانگیران تن دادند و گروگان گیرها به همراه دریافت بین پنج تا پنجاه میلیون دلار آمریکا همراه با گروگانهایشان با اتوبوس به سمت فرودگاه و سپس با هواپیما به سمت الجزایر حرکت کردند. آنها در الجزایر برخی گروگانهای عرب را آزاد کردند و به سوی لیبی حرکت کردند. اما در لیبی هواپیمایی جهت حرکت به سمت عراق در اختیارشان قرار نگرفت و به ناچار پس از اینکه نتوانستند در تونس فرود بیایند مجدداً به الجزایر بازگشتند و در نهایت پس از آزادی گروگانها در الجزایر، گریختند. تأثیر این حادثه چنان بود که اوپک تا 25 سال اجلاسی در این سطح و گستردگی حضور برگزار نکرد. تصاویری از این گروگان گیری که پس از سه روز در دوم دی ماه 1354 به پایان رسید را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۱۰۱۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۰۲
وقایع اتفاقیه؛
دکتر علی شریعتی در دوم آذر 1312 هجری شمسی در روستای کاهک سبزوار در استان خراسان متولد شد. او پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه، راهی پاریس شد و در آنجا موفق به اخذ دکترای جامعه شناسی شد. او در ضمن تحصیل در فرانسه، جهت آزادی کشور مسلمان نشین الجزایر نیز کوششهای چشمگیری داشت. دکتر در سال 1343 به ایران بازگشت و بلافاصله به خاطر مبارزاتی که علیه رژیم پهلوی انجام داده بود دستگیر و روانه زندان شد. پس از آزادی از زندان ضمن اشتغال به تدریس، به سخنرانیهای روشنگرانه همت گماشت. در این زمان، شریعتی مبارزات خود را با برگزاری جلسات سخنرانی و بحث، در حسینیه ارشاد تهران ادامه داد. او در کنار استادان و متفکرانی نظیر استاد شهید مرتضی مطهری و باهنر، حسینیه ارشاد را به پایگاهی جهت تغذیه فکری نسل جوان تبدیل نمودند. دکتر شریعتی به امام خمینی(ره) علاقمند بود و محققی فعال به شمار میرفت، به طوری که در طول زندگی کوتاه خود، بیش از 200 اثر به صورت کتاب، جزوه و مجموعه نوار سخنرانی از خود به جای گذاشت. فعالیتهای فرهنگی دکتر شریعتی، سبب دستگیری مجدد او شد و پس از آزادی، در تاریخ 16 اردیبهشت 1356 به لندن مسافرت کرد و در 29 خرداد همان سال در آن شهر به طرز مشکوکی درگذشت. بدنش را پس از چند روز به سوریه منتقل شده و در زینبیه به امانت گذاشته شد تا بعدها به ایران منتقل و دفن شود اما این اتفاق هرگز رخ نداد. آرامگاه دکتر علی شریعتی در زینبیه دمشق را میبینید.
کد خبر: ۸۰۹۴۶۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۲۹
وقایع اتفاقیه؛
تصاویری از زندگی شخصی دکتر علی شریعتی را میبینید. در این تصاویر محمدتقی شریعتی فعال سیاسی–مذهبی و پدر علی شریعتی و دیگر اعضای خانواده شریعتی مشاهده میشود. بر روی این تصاویر، صدای دکتر علی شریعتی قرار داده شده که شعر «پاییز جان» مهدی اخوان ثالث را میخواند. در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۰۹۴۶۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۲۹
وقایع اتفاقیه؛
كاروان حج حسينیه ارشاد در سال 1349 مشتمل بر گروهی بود که اکنون بخش مهمی از تاریخ معاصر ایران را تشکیل میدهد. در این کاروان چهرههایی چون دکتر علی شریعتی و شهید مرتضی مطهری حضور داشتند که نقدهایی نیز به رویکردهای هم داشتند اما همچنان روابط ایشان برقرار بود. تصاویری که میبینید 16 و 17 بهمن ماه 1349 ثبت شده كه از روي نوار حلقه صامت فيلمبرداري تبديل شده است. بر روی این فیلم صامت، صدای دکتر شریعتی قرار داده شده است.
کد خبر: ۸۰۹۴۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۲۹
وقایع اتفاقیه؛
پس از جنگ جهانی اول و شکست آلمان، متفقین که با اروپایی ویران رو به رو بودند برای جبران خسارتهای زیان آن صورت حساب 132 میلیارد مارکی برای آلمان فرستادند. آلمان که توان پرداخت چنین پولی را نداشت رو به چاپ خارج از کنترل اسکناس کرد و ابرتورم حاصل از این اقدام به حدی شدید بود که با یک فرغون اسکناس دولت آلمان نمیشد یک قرص نان خرید. عدم توان آلمان در پرداخت غرامت باعث شد که فرانسویها منطقه صنعتی رور را اشغال و خود دست به کار شوند تا غرامت را بگیرند. این منجر به اعتصاب کارگران رور و شورشهایی شد که به خشونت انجامید. اما نهایتا با مصالحه متفقین و آلمان شرایط بهبود پیدا کرد. در این دوران بود که هیتلر برای اولین بار به عنوان رهبر حزب جدید نازی تلاش کرد قدرت را با کودتا بدست بگیرد اما موفق نشد و مدتی زندانی شد. توضیحات بیشتر در مورد شرایط آلمان بین دو جنگ جهانی را در ویدیو تابناک همراه با تصاویری از آن دوره این کشور ببینید.
کد خبر: ۸۰۸۰۰۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۲۴
وقایع اتفاقیه؛
دولت موقت ایران در سال 1357 که با نام دولت موقت انقلاب هم شناخته میشود، دولتی در ایران بود که پس از انقلاب از سال 1357 و به منظور رسیدگی به اوضاع به فرمان سید روحالله خمینی تشکیل شد و تا ۱۳۵۸، پیش از اعلام استعفای مهدی بازرگان به مدت 9 ماه و به طور دقیق 275 روز بر سر کار بود. صبح روز 20 بهمن ماه سال 1357 مهندس مهدی بازرگان نخست وزیر دولت موقت، سیاست ها و وظایف دولت موقت خود را در رادیو و تلویزیون به گوش مردم رسانید ولی هنوز درگیری های شدید میان همافران و دانشجویان نیروی هوایی با گارد جاویدان در تهران ادامه داشت. برشیهایی از تصاویر سخنرانی بازرگان در دانشگاه تهران در صبح روز بیستم فروردین با حضور همه طیفها در این سخنرانی که خود را پیرو امام خمینی معرفی میکردند را با این توضیح در تابناک میبینید که نسخه اصلی این تصاویر در اختیار اسوشتیدپرس است و تنها این بخش ها از مصاحبه را منتشر کرده است.
کد خبر: ۸۰۷۹۶۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۲۵
وقایع اتفاقیه؛
روابط ایران و سوریه در دوران حکومت پهلوی نیز برقرار بود و حافظ اسد رئیس جمهور وقت سوریه و پدر بشار اسد در فروردین 1355 به دعوت محمدرضا پهلوی به تهران سفر کرد و با محمدرضا دیدار کرد.
کد خبر: ۸۰۷۴۲۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۲۲
وقایع اتفاقیه؛
پس از حمله طالبان به کنسول گری ایران در مزارشریف افغانستان در 17 مرداد 1377 معادل هشت اوت 1998 و کشته شدن دیپلماتها و کارکنان ایران، ایران تا مرز مداخله نظامی نیز پیش رفت. در همین راستا مانوری در نزدکی مرز ایران و افغانستان با حضور بیش از 70 هزار نیروی نظامی ایران برگزار شد که نبرد آمادگی برای تقابل نظامی بود. این آمادگی صرفاً برای ورود به جنگ نبود، بلکه با توجه به سقوط آخرین مواضع مجاهدین افغانستان به عنوان نیروهای نزدیک به ایران، احتمال نزدیک شدن طالبان و ورودشان به مرزهای ایران وجود داشت. این مانور منجر به عقب نشینی طالبان و آزادی تعدادی از گروگانهای ایرانی در دست طالبان شد. در همان اوت 1998 حادثه بمبگذاری سفارت آمریکا از سوی رئیس جمهور بیل کلینتون به بن لادن نسبت داده شد که او نیز دستور حمله موشکی کمپهای تعلیمی القاعده را در افغانستان صادر کرد. در نهایت پس از وقوع حادثه مشکوک یازده سپتامبر 2001، آمریکا و متحدانش به افغانستان لشکرکشی کردند؛ هرچند این لشکرکشی منجر به حذف طالبان نشد. تصاویری که اکنون میبینید، بخشی از مانور ایران علیه طالبان پس از حادثه مزارشیریف است.
کد خبر: ۸۰۷۴۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۲۲
وقایع اتفاقیه؛
پس از آنکه گروهی با هدایت محمد موسوی خوئینیها در سیزده آبان 1358 به سفارت آمریکا در تهران واقع در تقاطع خیابان مفتح و خیابان طالقانی حمله کردند، 66 نفر از کارمندان سفارت آمریکا گروگان گرفته شدند. سی آی ای مدتی بعد سفارت آمریکا در تهران را به ایستگاه اطلاعاتی تبدیل شد و شش دیپلماتی که در زمان حمله به سفارت آمریکا در آنجا نبودند و توانسته بودند در تهران پنهان شوند را با پاسپورت کانادایی از ایران خارج کردند. در همان زمان آمریکا به موازات رایزنی دیپلماتیک برای پایان گروگان گیری، عملیات نظام پنجه عقاب را پایه ریزی کرد که با برخورد یک هلی کوپتر و یک هواپیمای نیروی هوایی آمریکا در صحرای طبس و بر هم خوردن برنامه دقیق این عملیات، طرح انتقال نظامیان آمریکایی به ورزشگاه شیرودی و سپس حمله به سفارت آمریکا و انتقال کارمندان سفارت از طریق هلی کوپتر به صحرای طبس و سپس انتقال به خارج ایران شکست خورد. ایران به نشانه حسن نیت در 19 تا 20 نوامبر 1979 سیزده گروگان سیاه پوست و زن و در یازده ژوئیه 1980 یک گروگان به دلیل بیماری آزاد شد. در ادامه 52 گروگان باقی ماندند که تا زمان خروج از ایران مجموعاً 444 روز در ایران زندانی بودند. در نهایت پس از آنکه در تاریخ 30 دی 1359 برابر با 20 ژانویه 1981 با پذیرش قرارداد الجزایر از سوی دولتهای ایران و ایالات متحده آمریکا پایان یافت. در همین راستا ابتدا گروگانها با هواپیمای الجزایر از ایران خارج شدند و در ادامه به آلمان منتقل شدند و سپس از الجزایر به آلمان منتقل شدند و در یک بیمارستان چک آپ پزشکی شدند. در ادامه این شوی تبلیغاتی، از آنها ابتدا در نیویورک استقبال شد. سپس با هواپیمای نیروی هوایی آمریکایی به واشنگتن منتقل شدند و در خیابان اصلی روبروی کاخ سفید مورد استقبال گسترده قرار گرفتند! در دسامبر 2015 اعلام شد که پس از 35 سال کنگره ایالات متحده قانونی را تصویب کرد که از محل جریمه بانک فرانسوی پاریباس که به علت نقض تحریمهای ایران، سودان و لیبی حدود 9 میلیارد دلار جریمه شده بود به هریک از 53 دیپلماتی که 444 روز در تهران گروگان گرفته شده بودند حدود چهار میلیون و چهارصد هزار دلار غرامت پرداخت شود که معادل حدوداً روزی ده هزار دلار است.
کد خبر: ۸۰۷۱۳۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۲۱
وقایع اتفاقیه
امام خمینی (ره) در 13 خرداد 1386 در 86 سالگی بدرود حیات گفت. امام خمینی (ره) در سالهای پایانی عمرشان از سرطان معده رنج میبرد اما در نهایت به واسطه سکته قلبی متاثر از آثار بیماری، در ساعت 22:20 روز 13 خرداد 1368 بدرود حیات گفت. برای برگزاری مراسمی جهت وداع، پیکر امام خمینی در روز 15 خرداد 1368 به مصلای تهران منتقل شد، یخچال بزرگی با دیوارهای شیشهای بر روی چند کانتینر بهطوری قرار گرفت تا مردم بتوانند جسد پیچیده در کفن را که عمامهای سیاه به نشانه انتساب به سادات بر روی سینه داشت را ببینند. نماز میت در ساعات اولیه روز 16 خرداد توسط آیت الله گلپایگانی خوانده شد. گزارش تاریخ ی اسوشتیدپرس از مراسم رحلت امام خمینی تا انتخاب رهبر انقلاب را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۰۵۲۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۱۴
وقایع اتفاقیه؛
در بهمن 1357 آهسته آهسته کنترل کشور از دست دولت و نیروی نظامی و انتظامی خارج شد و حتی عبور و مرور نیز توسط نیروهای مردمی انقلاب صورت می پذیرفت. این تصاویر که متعلق به روزهای منتهی به انقلاب است و این حال و هوا را نشان میدهد، در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۰۴۲۵۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۱۰
وقایع اتفاقیه؛
با اوجگیری تظاهرات مردم، در سال 1357 خورشیدی، اندیشه تأسیس «شورای انقلاب اسلامی» مطرح شد که با سفر دکتر مرتضی مطهری به پاریس، این اندیشه، با امام خمینی در میان گذاشته شد. امام خمینی در 22 دی 1357 تشکیل شورای انقلاب را اعلام نمود. محمد بهشتی، مرتضی مطهری، اکبر هاشمی رفسنجانی، محمدجواد باهنر، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی هسته اولیه شورای انقلاب اسلامی بودند و طالقانی و منتظری به واسطه آنکه احتمال آزادی شان نمیرفت، در هسته اولیه نبودند اما در ادامه علاوه بر این دو چهره مهم،
آیت الله سید علی خامنهای، محمدرضا مهدوی کنی، ابراهیم یزدی، مهدی بازرگان، احمد صدر حاج سیدجوادی، مصطفی کتیرایی، ولی الله قرنی و علی اصغر مسعودی به این ترکیب افزوده شدند. در ادامه نیز حسن حبیبی، عزت الله سحابی، ابوالحسن بنی صدر، عباس شیبانی، صادق قطب زاده به جای برخی از اعضا به این ترکیب اضافه شدند. تصاویری که میبینید متعلق به جلسه این شورا در ششم خرداد 1359 است که در جماران برگزار شده و در آن سیداحمد خمینی، محمدرضا توسلی محلاتی (رئیس دفتر امام خمینی)، مهدی بازرگان، شهید بهشتی، موسوی اردبیلی، صادق قطب زاده، موسوی خوئینی ها و... مشاهده میشوند. در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۰۳۹۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۰۹
وقایع اتفاقیه؛
در سال 2002 چند ماه پس از حملات تروریستی 11 سپتامبر به آمریکا، جورج دبلیو بوش، رئیسجمهور وقت ایالات متحده آمریکا در سخنرانی خود در کنگره ایالات متحده آمریکا سخنرانی کرد که در آن از سه کشور عراق، ایران و کره شمالی به عنوان محور شرارت یاد کرد. در این سخنرانی بوش با توصیف اثرات حمله تروریستی بر کشور خود، تعابیر غیرمنطقی را خطاب به دیگر کشورها مطرح میکند. این سخنرانی و خط مشیهایی که بوش در آن مطرح کرد سیاست خارجه این کشور و متحدان آن را تا سالها بعد تحت تاثیر قرار داد. عبارت پر مناقشه محور شرارت به نوعی کشورهای عراق، ایران و کره شمالی را به نیروهای محور در جنگ جهانی دوم (ژاپن، آلمان و ایتالیا) تشبیه میکرد و این رویکرد را داشت که جنگ آمریکا و متحدان آن با تروریسم، مانند رویارویی متفقین و نیروهای محور در جنگ جهانی دوم است. تاکید روی عملیات در سرتاسر دنیا و ائتلاف بین متحدین آمریکا علیه دشمنان آمریکا، شر خطاب کردن دشمنان و نسبت دادن موضع خیر به آمریکا همه تلاشی برای شروع جنگ تازهای بود. این جنگ دهه اول هزاره سوم را به شدت تحت تاثیر خود قرار داد و نظرها را از رکود اقتصادی آمریکا و ناتوانی این کشور در اداره اقتصاد خود که تاثیر منفی آن در کل دنیا احساس شد دور کرد و جایگاه آمریکا را از مسبب رکود اقتصادی به رهبر ائتلاف مبارزه با تروریسم تغییر داد. قسمتهایی از این سخنرانی را در ویدیو تابناک با زیرنویس فارسی ببینید.
کد خبر: ۸۰۳۶۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۰۸
وقایع اتفاقیه؛
موساد در یک عملیات در سالهای 1389 و 1390، شماری از اساتید و عناصر فعال در برنامه هستهای ایران را از طریق بمب گذاری و شلیک مستقیم ترور کردند. یکی از این سوژههای ترور موساد، مصطفی احمدی روشن معاون بازرگانی سایت هستهای نطنز بود که پس از خروج از خانه در ساعت 8:30 روز 21 دی 1390 توسط یک موتورسیکلت سوار با چسباندن یک بمب مغناطیسی در خیابان گل نبی تهران (میدان کتابی) ترور شد. اسوشتیدپرس پس از این ترور در محل حادثه حضور پیدا کرده بود و گزارشی از جزئیات حادثه تهیه کرده بود که اکنون در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۰۳۳۴۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۰۷