برای اطلاع از اوقات شرعی و اطلاعات تقویمی اینجا کیلیک کنید
تعریف کلی
تاریخ مفهومی انتزاعی است که حداقل دو معنا از آن برداشت می شود. گاه ناظر به وقایع گذشته و گاه معطوف به مطالعه و بررسی وقایع است؛ بنابراین، هم به علم تاریخ و هم به موضوع آن، تاریخ گفته میشود. برای تفکیک این دو مقوله، اصطلاحاً تاریخ را تاریخ (۱) و علم تاریخ را تاریخ (۲) مینامند.
موضوع علم تاریخ
موضوع علم تاریخ عبارت است از: «مجموعه پدیدهها و واقعهها و روابط و فعل و انفعالات و زاد و مرگ حوادث و تکوین طبقات و طلوع و رشد و افول تمدنها و جامعهها و مجموعه همه رویدادها و پدیدههای ویژه انسان در رابطهاش با «طبیعت» و در رابطهاش با «دیگری» در زمان «گذشته»، از بینهایت دور تا حال.»
منظور از تاریخ (۱)
مجموعه حوادث فرهنگی، طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و رویدادهایی است که در گذشته و در زمان و مکان زندگی انسانها و در رابطه با آنها رخ داده است. این رویدادها شامل اموری میشود از قبیل: کردارها و دستاوردهای مادی و معنوی بشر و هرآنچه که گفته، اندیشیده و عمل کردهاست.
تاریخ (۲)
معرفتی ناظر به وقایع جزئی و درک پدیدههای ذکرشده است که در ذهن تاریخنگار شکل میگیرد و از نوع معرفت درجه یک است. به عبارت دیگر، رویداد (تاریخ)، موقعیتی هستیشناختی دارد و تأویل و فهم از رویداد (علم تاریخ) دارای موقعیتی شناختشناختی است.
ویلیام هنری والش تاریخ (۲) را بازگو کردن کلیه اعمال گذشته انسان میداند، بهگونهای که نه تنها در جریان وقایع قرار میگیریم، بلکه علت وقوع آن حوادث را نیز بازمیشناسیم.
به عبارت دیگر، هدف تاریخ علاوه بر اینکه معرفت به افراد انسان است، آگاهی به روابط اجتماعی او در گذشت روزگار را نیز هست. منظور از «اجتماعی» در واقع کل اموری است که در حیات آدمی مؤثر است، نظیر امور اقتصادی، مذهبی، سیاسی، هنری، حقوقی، نظامی و علمی.
تعریف علی شریعتی از تاریخ
علی شریعتی در خصوص تعریف تاریخ میگوید: «در موضوع «تاریخ» تناقضی در لفظ است، هم در لفظ تاریخ در ادبیات فارسی و عربی و هم در همین لفظ در معادل انگلیسی، فرانسه و آلمانیاش. در هر دو فرهنگ، دو مفهوم مختلف تحت یک کلمه به کار میرود. میدانیم که یک «علم» وجود دارد و یک «موضوع علم»؛ مثلاً زمین، آسمان، عناصر و روان، موضوعهای علم است و زمینشناسی، هیئت، شیمی، جامعهشناسی و روانشناسی، «خود علم». کلمهای طب داریم که نام علم است و موضوعش بدن انسان و بیماریهای بدن انسان است؛ بنابراین موضوع این علم، لفظی به نام «بیماریهای بدن» دارد و خود علم لفظ دیگری به نام «طب»، اما در تاریخ، هر دو مفهوم، یعنی «موضوع تاریخ» و «خود علم تاریخ» در یک لفظ مشترک «تاریخ» بیان میشود»
تعریفی دیگر از تاریخ
به تعریفی دیگر تاریخ دانش واکاوی پیشامدهای گذشتهاست، علمی که بر مبنای آن بشر این امکان را مییابد که بگوید حوادث تاریخی در یک سلسله زمانی رخ دادهاند. بحث تعریف تاریخ و علم تاریخ در نزد گذشتگان و معاصران ابداعی نیست و در نگاه اجمالی به مفهوم زمان تأکید ویژهای دارد. هر تعریفی که ارائه میشود بر منظری است که از آن زاویه مطرح میشود، مفهوم تاریخ از مفاهیمی مانند گذشته، طبیعت و هستی متفاوت است. تاریخ مربوط به گذشتهاست، ولی فایده تاریخ برای گذشته نیست بلکه برای زمان حال و آینده تأثیر بسیاری دارد. تاریخ بازسازی گذشته بر اساس مدارک و اسناد است و اینکه مدرک و سند چیست و چه چیزی را سند و مدرک تلقی کنیم بحث مهمی در علم تاریخ بهشمار میآید. نظریهای که یک مورخ دارد بایستی به تأیید مورخان برسد و مورخان دیگر نیز با آن نظریه موافقت کنند، اگر مورخان بر نظریهای که مبتنی بر واقعیتهایی که از اسناد و مدارک ذکر میشود، توافق کنند آن نظریه باعث میشود حقایق به واقعیتهای تاریخی بدل شوند.
تاریخنگاری
تاریخنگاری، به عنوان اصطلاحی خاص، به معنی وصف و ثبت وجوه گوناگون حیات و احوال انسان در عرصه سیاست و اجتماع است. بنا به تعریفی دیگر، تاریخِ تاریخ و نمود تاریخ و نشانهشناسی است که چگونگی بدست آمدن یا انتقال دانش گذشته را در نظر میگیرد.
فلسفه تاریخ
اصطلاح فلسفه تاریخ، در قرن هیجدهم میلادی، توسط ولتر وضع شد. منظور وی از این اصطلاح، چیزی بیش از تاریخ انتقادی و علمی نبود؛ یعنی نوعی از تفکر تاریخی که در آن، مورخ به جای تکرار داستانهایی که در کتب کهن مییابد، خود به بازسازی آنچه واقع شده میپردازد. این نام توسط هگل و نویسندگانی دیگر، در پایان قرن هیجدهم به کار رفت، ولی آنها معنای کاملاً متفاوتی از این اصطلاح اراده کردند و آن را به معنای تاریخ کلی یا جهانی به کار بردند. سوّمین کاربرد این اصطلاح را در نوشتههای برخی از پوزیتیویستهای قرن نوزدهم مییابیم. از نظر آنها وظیفه فلسفه تاریخ، کشف قوانین عامی بود که بر روند رویدادهایی که مورخ به شرح و نقل آنها میپردازد، حاکم است.
به عبارت دیگر فلسفه تاریخ یعنی علم به تحولات و تطورات جامعهها از مرحلهای به مرحله دیگر و قوانین حاکم بر این تطورات و تحولات؛ به مفهوم دیگر، علم به «شدن» جامعهها نه «بودن» آنها.
تقسیمبندی شهید مطهری از تاریخ
از نظر شهید مطهری تاریخ را می توان به سه دسته تقسیم کرد.
۱- تاریخ نقلی: تاریخ نقلی، علم به وقایع و حوادث و اوضاع و احوال انسانها در گذشته است، در مقابل اوضاع و احوالی که در زمان حال وجود دارد.
تاریخ نقلی، اولاً، جزئی است؛ یعنی علم به یک سلسله امور شخصی و فردی است، نه علم به کلیات و یک سلسله قواعد، ضوابط و روابط؛ ثانیاً، یک علم نقلی است، نه عقلی؛ ثالثاً، علم به بودنهاست، نه علم به شدنها؛ و رابعاً، به گذشته تعلق دارد نه به زمان حاضر.
۲- تعریف و ویژگیهای تاریخ علمی: تاریخ علمی، علم به قواعد و سنن حاکم بر زندگیهای گذشته است که از مطالعه و بررسی و تحلیل حوادث و وقایع گذشته به دست میآید.
تاریخ علمی مانند نقلی به گذشته تعلق دارد، نه به حال؛ و علم به بودنهاست نه علم به شدنها؛ اما، کلی است نه جزئی، عقلی است، نه نقلیِ محض.
۳- تعریف و ویژگیهای فلسفه تاریخ: فلسفهی تاریخ، علم به تحوّلات و تطوّرات جامعهها از مرحلهای به مرحلهی دیگر و شناخت قوانین حاکم بر آن تطوّرات و تحوّلات است.
فلسفه تاریخ مانند تاریخ علمی، کلی است نه جزئی؛ و عقلی است، نه نقلی؛ اما برخلاف تاریخ علمی، علم به «شدنِ» جامعههاست، نه علم به «بودن» آنها و نیز برخلاف تاریخ علمی، مقوّم تاریخی بودن فلسفهی تاریخ، این نیست که به زمان گذشته تعلق دارد، بلکه این است که علم به جریانی است که از گذشته آغاز شده و ادامه دارد و تا آینده کشیده میشود. زمان «ظرف» این گونه مسائل نیست، بلکه بعدی از ابعاد آنهاست.
تقسیمبندی شلینگ از تاریخ
شلینگ یکی از اندیشمندان بزرگ جهان در مورد تاریخ معتقد است که تاریخ را از سه دیدگاه میتوان مورد مطالعه و بررسی قرار داد:
۱. دیدگاه منطبق با واقع،
۲. دیدگاه منطبق با ایده،
۳. تلفیقی از این دو دیدگاه.
دیدگاه اول به واقعیتهای عینی توجه دارد؛ دیدگاه دوم به فاعل شناخت، سوژه و ذهن توجه دارد؛ و دیدگاه برتر، از وحدت و ترکیب این دو دیدگاه است. پس دیدگاه رئال یا واقع بر حوادث و وقایع به عنوان متعلّق اعیان توجه دارد و دیدگاه ایدهآل بر فاعل شناخت و بر ارزیابی «سوبژکتیو» و ذهنی حوادث نظر دارد؛ امام هنگامی که تاریخنگاری به کمال میرسد، این دو دیدگاه با هم به کار گرفته میشوند. شلینگ تلفیق این دو با هم را «هنر تاریخ» میداند.
وقایع اتفاقیه؛
اقتصاد تک محصولی شیلی که روی صادرات مس تکیه داشت تحت مدیریت آلنده شرایط نامساعدی پیدا کرده بود. فشارهای آمریکا به خاطر نگرانی از به قدرت رسیدن یک سیاستمدار مارکسیست و اختلافات داخلی آلنده با مجلس شیلی شرایط را برای او سخت کرده بود. او در سخنرانی خود در سازمان ملل از این مسئله گلایه میکند اما آنچه در این سخنرانی بیشتر جلب توجه میکند گلایه آلنده از شرکتهای چند ملیتی است. او میگوید که این شرکتها بدون اینکه نماینده منافع عمومی هیچ جایی باشند روی مهمترین تصمیمات کشورهای در حال توسعه تاثیر میگذارند. این سخنرانی را با زیرنویس فارسی در ویدیو تابناک ببینید.
کد خبر: ۸۳۵۱۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۳۱
وقایع اتفاقیه
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357 و سقوط حکومت پهلوی، گروهی از کردهای تجزیه طلب که در زمان پهلوی نیز دست به شورشهای زده بودند، اقدام به تحرکات مشابهی کردند. سیاست این گروه در بیش از نیم قرن اخیر در ایران، ترکیه، سوریه و عراق، بیان سیاسی «خودمختاری» در راستای هدف بلندمدت تجزیه بوده است. به همین دلیل حاکمیت هیچکدام از این کشورها با کردهای دارای این رویکرد همراهی نکرده است؛ به ویژه آنکه این گروه از کردها در نیم قرن اخیر همواره با سلاح به ناامنی و اقدامات تروریستی دست زدهاند. این تحرکات در اسفند 1357 در ایران آغاز شد و عناصر مسلح حزب دموکرات کردستان ایران عمدتاً در شهرهایی چون مهاباد و کردستان مسلط شدند. در ابتدا هیاتهای از شورای انقلاب برای مذاکره با این گروهها به کردستان رفتند اما این گروهها به کمتر از تجزیه کردستان قائل نبودند. در نهایت در بهار 1358، نیروهای سپاه پاسداران در کردستان حضور پررنگی یافتند و وضعیت تغییر کرد. گروههای تجزیه طلب کرد اقدامات تروریستی گستردهای را در مسیر استقرار حاکمیت در کردستان انجام دادند اما در نهایت حاکمیت ایران به طور کامل در سال 1362 برقرار شد و تحرکات گروههای تروریستی به صورت موردی شد. تصاویر پراکندهای که اسوشتیدپرس از تحرکات گروههای تجزیه طلب کرد در کردستان ایران در سال 1357 و 1358 ثبت کرده را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۳۴۸۱۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۲۷
وقایع اتفاقیه؛
با شنیدن نام نیکسون اولین چیزی که به خاطر میآید رسوایی واترگیت است. در جریان انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا تعدادی از ماموران سابق افبیآی وارد ساختمان هتل واترگیت محل استقرار ستاد انتخاباتی حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا شدند و دستگاههای شنود کار گذاشتند و سپس اسناد و مدارکی را برای اهداف مختلف به سرقت بردند. اما آنچه واترگیت را تبدیل به یکی از بزرگترین رسواییهای سیاسی تاریخ کرد انکار شدید نیکسون و تلاش او برای سرپوش گذاشتن روی این اقدام بود که نهاتا با افشای نوارهای ضبط شدهای از کاخ سفید ثابت شد که او از این اقدام اطلاع داشته است. نیکسون پس از چند سال دروغ، انکار و خیانت به اعتماد حامیان خود مجبور به استعفا و خداحافظی از کاخ سفید شد. این ویدیو بخشی از سخنرانی خداحافظی نیکسون برای کارکنان کاخ سفید است که در آن با پذیرفتن اشتباهات خود در حالی که اشک در چشم دارد سعی میکند از کارکنان کاخ سفید به دلیل وفاداری و خدمتشان تشکر و قدردانی کند.
کد خبر: ۸۳۴۴۸۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۲۶
وقایع اتفاقیه؛
اواخر دسامبر سال 1979 برژنف دبیر کل کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی در برابر دوربین قرار میگیرد که سخنرانی سال نو خود را خطاب به جوانان شوروی انجام دهد. در این زمان او حدود 15 سال است که رهبر دومین قدرت بزرگ دنیا است. با 73 سال سن، به شدت اضافه وزن دارد و معتاد به الکل و قرصهای خواب آور است و از تعداد زیادی مشکلات سلامتی از جمله اختلالات شریانی و آثار باقی مانده از چندین سکته قلبی رنج میبرد.رهبر شوروی نماد خرابی است که بر شوروی حاکم است ولی عیرغم چالشهایی که در نتیجه فشارهای جسمی و روحی دارد، نمیتواند تاثیرات منفی زوال جسمی و ذهنی خود را که در نحوه حرف زدن و حتی حرکت کردن او به آشکار است مخفی کند اما میتواند اما میتواند در این پیام ویدیوی که سال 1979 ضبط شده است نه یک برداشت بلکه دو برداشت از سخنرانی را ضبط کند. سخنرانی تکرار سخنرانیهای استاندارد اواخر دوران شوروی است، محکوم کردن جنگ و گرسنگی و نشان دادن اهمیتی که شوروی به سلامت و رفاه کودکان میدهد و اظهار امیدواری برای آیندهای پر از شادی و خوشبختی. اما تنها چند روز پیش ازضبط این سخنرانی رئیس حزب کمونیست دستور حمله به افغانستان را صادر کرد، اشغال نظامی ناشی از آن منجر به یک تراژدی شد که اثرات آن نه تنها پس از رفتن برژنف بلکه حتی پس از رفتن خود شوروی نیز باقی است. میتوانید پشت صحنه این سخنرانی را که نشان دهنده وضعیت بد ذهنی و جسمی برژنف و نحوه هدایت یک رهبر شوروی در حین سخنرانی است را در ویدیو تابناک با زیرنویس فارسی ببینید.
کد خبر: ۸۳۴۱۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۲۴
وقایع اتفاقیه؛
در 8 ژانویه سال 1992 جرج اچ دابلیو بوش در مهمانی که در خانه نخستوزیر ژاپن کیایچی میازاوا برگزار شده بود شرکت کرد. او که تمام بعد از ظهر دچار حالت تهوع بود بالاخره سر میز شام از حال رفت و روی پای نخستوزیر ژاپن استفراغ کرد.این حادثه به شدت پوشش داده شد و تا مدتها موضوع شوخیهای کمدینهای آمریکایی بود و همچنین در ژاپن نیز تا سالها بعد این حادثه در خاطر ژاپنیها باقی ماند، به حدی که فعل «Bushu-suru» به خاطر این حادثه جا افتاد که به معنی انجام دادن کاری که بوش کرد استفاده میشد.تصاویر این حادثه را در ویدیو تابناک ببیند.
کد خبر: ۸۳۳۶۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۲۵
وقایع اتفاقیه؛
«سالوادور آلنده / Salvador Allende» پزشک و سیاستمدار اهل شیلی و بنیانگذار حزب سوسیالیست شیلی بود و از سال 1970 تا خودکشی وی در پی کودتای 1973 در شیلی به عنوان رئیسجمهور قدرت را به دست داشت. اهمیت دوره ریاستجمهوری او در این بود که او اولین مارکسیستی بود که با رایگیری و دموکراسی به قدرت رسیده بود.نهایتا ملیسازی صنایع و کشاورزی در کنار عوامل دیگری باعث ایجاد اختلاف بین آلنده و قوای مقننه و قضاییه شد. یک کودتای نظامی به رهبری ژنرال پینوشه که فرمانده ارتش بود حکومت آلنده را سرنگون کرد ولی حاضر به پس دادن قدرت به دولت غیرنظامی نشد. این باعث شد که تا سال 1990 دیکتاتوری نظامی بر شیلی حاکم باشد. تصاویری از مراسم تحلیف اولین مارکسیستی که با رایگیری دموکراسی به قدرت رسید در ویدیو تابناک ببینید.
کد خبر: ۸۳۱۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۲۲
وقایع اتفاقیه؛
«نبرد دریای فیلیپین / Battle of the Philippine Sea» بزرگترین نبرد دریایی بین دو نیروی دریایی و ناوهای هواپیمابر در تاریخ است. در این نبرد که در 19 و 20 ژوئن 1944 بین ژاپن و آمریکا صورت گرفت ناوگان قدرتمند دریایی این دو کشور و صدها هواپیما روی دریا باهم درگیر شدند و بعد از شکست سنگین ژاپن این کشور ناوهای هواپیمابر خود را از دست داد و هیچگاه به قدرت سابق بازنگشت. در این نبرد هواپیماها، کشتیها و زیردریاییها شرکت داشتند و آمریکاییها از بالا و پایین به ناوگان ژاپنی حمله کردند. تصاویر واقعی و رنگی شده این نبرد را در ویدیو تابناک با زیرنویس فارسی ببینید.
کد خبر: ۸۲۹۲۹۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۰
وقایع اتفاقیه؛
«خوسه دوروتئو آرانگو آرامبولا /José Doroteo Arango Arámbula» معروف به پانچو بییا یکی از رهبران بزرگ انقلاب مکزیک بود. او پیش از انقلاب یک راهزن و یاغی بود ولی برای مقابله با دولت دیکتاتوری دیاس با ارتش فدرال وارد نبرد شد و دیاس را مجبور به فرار از مکزیک کرد. بعد از دیاس، زمینداری قدرتمند به نام مادرو به قدرت رسید ولی نتوانست اصلاحاتی که وعده داده بود انجام دهد. این باعث شد بییا دوباره علیه دولت انقلاب کند. در این ویدیو همراه با تصاویری از خود بییا و نبردهایی که او فرمانده آنها بوده با زندگی این قهرمان مردمی مکزیکی بیشتر آشنا شوید.
کد خبر: ۸۲۴۶۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۲۱
وقایع اتفاقیه؛
همزمان با انقلاب اسلامی ایران، روزنامه خوانی به شکل بیسابقهای رونق یافته بود. سلسله حوادث و اهمیت رویدادها که در حجم وسیع در هر روز رخ میداد و همچنین تمرکز رسانهها بر اخبار، باعث شده بود، تیراژ روزنامهها کفاف نیاز جامعه را ندهد و گاهی مردم به صورت گروهی اقدام به خواندن روزنامه نمایند. تصاویری کوتاهی که میبینید از رونق روزنامه خوانی در اوج انقلاب اسلامی و حال و هوای آن ایام توسط اسوشتیدپرس ثبت شده است.
کد خبر: ۸۲۳۵۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۱۷
وقایع اتفاقیه؛
محمدرضا پهلوی در واپسین ماههای حکومتش، گردش به چپ کرد و از رهبران چین دعوت کرد تا به ایران بیایند. در همین راستا «هوآ گوئوفنگ / Hua Guofeng» نخستوزیر جمهوری خلق چین در نهم شهریور 1357 به ایران آمد و مذاکرات رسمی را با شاه داشت. حضور این مقام ارشد چین در ایران با اعتراضات مردم همراه شد که در جریان این اعتراضات شماری از انقلابیون به ضربه گلوله کشته و مجروح شدند. تصاویری از این دیدار که حاصلی برای تداوم رژیم پهلوی نداشت را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۲۲۷۰۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۱۵
وقایع اتفاقیه
چند سال پس از پیروی انقلاب اسلامی 6 مرد مسلح با گذرنامههای عراقی وارد لندن شدند و پس از چند روز تمرین و آمادگی در روز چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۳۵۹ (۳۰ آوریل ۱۹۸۰) به سفارت ایران در لندن حمله کردند. این گروگانگیری که شش روز به طول انجامید با پشتیبانی دولت صدام انجام شده بود. این 6 مرد مسلح که در عراق آموزش دیده بودند خواستار آزادی برخی زندانیان سیاسی و استقلال خوزستان بودند و خود را عضو سازمانهایی معرفی میکردند که خواستار حقوقی چون تدریس زبان عربی و اولویت صرف درآمدهای نفتی خوزستان در خوزستان و سپس ایران بودند. بعد از شروع هشت سال دفاع مقدس این واقعه تا حد زیادی در اثر جنگ از خاطر مردم رفت. گزارش بیبیسی از این واقعه که همراه با تصاویری از عملیات نجات گروگانهاست را در ویدیو تابناک با زیرنویس فارسی ببینید.
کد خبر: ۸۲۰۰۲۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۰۶
وقایع اتفاقیه؛
با اوج گیری انقلاب اسلامی، محمدرضا پهلوی در 26 دی 1357 با دو هواپیما در حالی از ایران خارج شد که تقریباً عمده اموال و وسایل مهم خانواده سلطنتی را با خود میبرد و به همین دلیل، اطرافیان خاندان پهلوی نیز دریافتند این سفر بیبازگشت است. با این حال شاه در زمان خروج از ایران، از استراحت در آسوان سخن گفت و سعی کرد شرایط را عادی جلوه دهد. پس از خروج محمدرضا شاه از ایران، انقلابیون با شدت بیشتری به مبارزه پرداختند و سقوط حکومت پهلوی شتاب بیشتری گرفت. تصاویری از فرار شاه و اتفاقاتی که پس از آن رخ داد، از جمله پایین کشیدن مجسمههای شاه از میادین و ساختمانها را میبینید.
کد خبر: ۸۱۹۷۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۰۴
وقایع اتفاقیه؛
یکی از باورهای غلطی که با گذشت سالهایی از انقلاب ایران، عمدتاً توسط بازماندگان خاندان پهلوی مطرح شد، تعداد اندک کشتهها در جریان انقلاب و مماشات محمدرضا پهلوی و عناصر او در دولت و ارکان نظامی و امنیتی رژیم وقت، با معترضان بود. با این حال تصاویر و آمارها نشان میدهد، تعداد بسیار بالایی در جریان انقلاب 1357 کشته شدند. بر اساس آمار بنیاد شهید، تعداد کل شهدای انقلاب از سال 1342 (که 15 خرداد آن مبدا نهضت اسلامی و آغاز کشتار وسیع مردم تلقی می شود) تا سال 1357 بالغ بر 3164 تن میگردد. البته این رقم فقط شامل آنهایی است که در بنیاد شهید پرونده دارند و با توجه به گستره جغرافیایی این بنیاد و نیز گذشت بیش از دو دهه از انقلاب در آن مقطع، ممکن است فقط نام تعداد بسیار کمی از شهدا ضبط نشده باشد. همچنین باید به این آمار صدها کشته متعلق به گروههای دیگر را نیز اشاره کرد که احتمالاً در آمار بنیاد شهید لحاظ نشده است. تصاویری از به گلوله بستن مردم در دوران اوج گیری انقلاب اسلامی تا پیروزی را میبینید.
کد خبر: ۸۱۹۴۳۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۰۳
وقایع اتفاقیه؛
یکی از مهمترین حوادث سال 1357 که باعث افزایش خشم مردم و سرعت بخشیدن به انقلاب اسلامی ایران شد، فاجعه به آتش کشیدن سینما رکس آبادان بود. علت خشمگینی مردم، نسبت دادن این فاجعه به عوامل حکومت پهلوی بود. در حدود ساعت 21:45 شب بیست و هشتم مرداد طبق آمار دقیق 630 نفر از کسانی که به تماشای فیلم گوزنها در آخرین سانس به سینما رفته بودند در آتش سوختند. تعداد کشتهشدگان بعداً به بیش از 677 نفر افزایش یافت. سینما در زمانی دچار آتشسوزی شد که در حال نمایش فیلم گوزنها، ساخته مسعود کیمیایی بود. این فیلم به گونهای اشاره کوتاه و گذرایی داشت به روزهای فرار و مرگ یک مبارز مسلح علیه حکومت پهلوی و بسیاری بر این عقیده بودند که فیلم به بخش کوچکی از واقعه سیاهکل پرداختهاست. همین امر موجب برخی گمانهزنیها مبنی بر دخالت ساواک در این آتشسوزی گردید. متقابلاً در فضای انقلابی سال 1357 مقامات وقت رژیم پهلوی با نسبت دادن این رویداد به مارکسیستهای اسلامی متهم کردند. بقایای سینما در سال 1384 تخریب و به مجتمع تجاری تبدیل شد. کشته شدگان سینما شهید محسوب شدند و همچنان برای بزرگداشت آنان مراسم گلباران بر مزارشان برگزار میشود. آنچه اکنون میبینید، سوگواری بازماندگان قربانیان سینما ریکس در قبرستان آبادان، پس از وقوع این حادثه است.
کد خبر: ۸۱۸۷۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۰۱
وقایع اتفاقیه؛
روزنامه اطلاعات قدیمیترین روزنامه در حال انتشار ایران است. روزنامه اطلاعات شامگاه روز یکشنبه 19 تیر 1305 در تهران برای نخستین بار چاپ شد. نخستین بار در اتاق ساختمانی در خیابان علاالدوله (فردوسی امروز)، دفتری با نام دفتر اطلاعات توسط عباس مسعودی درست شد که کارش تهیه و تنظیم خبرهای سیاسی و حوادث روز، برای نشریههای گوناگون آن دوران بود. سه سال بعد از تأسیس دفتر اطلاعات، سرپرست آن از وزارت معارف خواستار دریافت امتیاز تأسیس روزنامه شد. انتشار اطلاعات در آغاز فقط دو صفحه را دربرمیگرفت و تیراژ آن 500 نسخه بود، اعضای کادر آن نیز به جز سرپرست و مدیر روزنامه، فقط دو نفر بودند اما به تدریج این مرکز گسترش یافت و با گذشت زمان، محدوده کارش از انتشار یک روزنامه بسیار فراتر رفت تا آن جا که که به صورت یکی از بزرگترین موسسههای فرهنگی خاورمیانه درآمد. در سالهای گذشته ساختمان روزنامه اطلاعات به خیابان میرداماد منتقل شد و ساختمان تاریخ ی روزنامه اطلاعات رو به ویرانی رفت. این گزارش را درباره این بخش از میراث روزنامه نگاری ایران را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۱۸۱۸۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۹
وقایع اتفاقیه؛
باستان شناسان مصری روز پنجشنبه اعلام کردند که تابوت کشف شده در بندر اسکندریه متعلق به اسکندر مقدونی، فرمانروای دوران باستان نیست. در ابتدا با کشف این تابوت این امیدواری پدید آمده بود که درون آن جسد اسکندر مقدونی قرار دارد. با این حال باستان شناسان درون این تابوت تنها بقایای مومیایی شده یک خانواده سه نفره را یافتند. این گزارش را در این زمینه از عملیات کشف ببینید.
کد خبر: ۸۱۸۱۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۹
وقایع اتفاقیه؛
انتصاب شاپور بختیار توسط شاه به عنوان آخرین نخست وزیر دوران پهلوی، با هدف جذب بخشهای ملی گرا بود که بختیار نیز جزو آنها محسوب میشود اما جبهه ملی بختیار را اخراج کرد و ملی گراها از او فاصله گرفتند. در این شرایط رژیم پهلوی برای آنکه چنین القاء کند که با روی کار آمدن دولت بختیار، شرایط سیاسی تغییر کرده، یک تظاهرات حکومتی با حضور کارمندان دولت و طرفداران رژیم به همراه عدهای که خود را طرفدار بختیار معرفی میکردند، در سوم بهمن 1357 برگزار شد؛ تظاهراتی که در خیابانهای منتهی به میدان بهارستان تهران برگزار شد و در آن درباره عدم تخریب اموال عمومی شعار داده شد و برخلاف راهپیماهای حکومتی پیشین در دوره پهلوی، شاه از شعارها حذف شده بود. تصاویری از این تظاهرات را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۱۷۸۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۳۰
وقایع اتفاقیه؛
سه روز پس از وقوع انقلاب اسلامی ایران، در صبح روز 25 بهمن ماه، یک گروه مسلح از سازمان منافقین (مجاهدین خلق) به سفارت آمریکا حمله کردند و این سفارتخانه را اشغال کردند. پیش از این برخی گزارشها حکایت از آن دارد که سازمان چریکهای فدایی خلق ایران عامل این حمله بودهاند اما در فیلمی که اکنون میبینید، یکی از عاملان این حمله میگوید با همراهی 24 نفر از اعضای سازمان مجاهدین دست به این حمله به مقر دیپلماتیک آمریکا در ایران زده است. ویلیام سالیوان سفیر وقت آمریکا در تهران به تفنگداران دریایی محافظ سفارتخانه دستور داد تا تنها به منظور حفظ جان خود تیراندازی کنند و برای پراکنده کردن چریکهایی که اقدام به بالا رفتن از دیوارها کرده بودند، از گاز اشکآور استفاده نمایند. با وخیم تر شدن اوضاع، سالیوان با دولت موقت تماس حاصل کرده و از آنها کمک خواست. کارکنان سفارت سپس همگی خود را در اتاق گنبدی شکل مخابره خبر حبس کرده و اقدام به از بین بردن اسناد کردند. پس از آنکه مهاجمان، کارکنان سفارت را به مرگ و آتش زدن اتاق مخابره خبر تهدید کردند، به دستور سالیوان، آنان همگی تسلیم شدند. با این حال امتناع امام خمینی (ره) از تأیید اقدام مذکور در آن مقطع، ابراهیم یزدی وزیر امور خارجه دولت موقت را قادر ساخت تا به نمایندگی از دولتش، به این تنش پایان دهد. پس از گذشت دو ساعت، نیروهای کمیته انقلاب به همراه یزدی وارد درگیری شده و موفق شدند چریکها را به ترک سفارت ترغیب کنند، به این ترتیب در ساعت دوازده ظهر آن روز، کنترل سفارت آمریکا به دست مقامات دولت موقت افتاد. این لحظات را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۱۷۶۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۸
وقایع اتفاقیه؛
چند ماه پیش از شروع جنگ خلیج فارس محمد علی (کلی) بوکسور مشهور آمریکایی به عراق سفر کرد تا صدام را متقاعد کند که گروگانهای آمریکایی را آزاد کند. محمد علی با شهرت جهانی و احترامی که در جهان اسلام داشت موفق شد با صدام حسین دیدار کرده و 15 گروگان آمریکایی را آزاد کند. تصاویر سفر و دیدار محمد علی از عراق را همراه با خاطرات گروگانها از مواجهه با محمد علی را در ویدیو تابناک ببینید.
کد خبر: ۸۱۷۳۹۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۷
وقایع اتفاقیه؛
جزایر فالکلند، مجمعالجزایری در اقیانوس اطلس جنوبی است. این جزایر بخشی از مستعمرات بریتانیا هستند ولی آرژانتین مدعی مالکیت این جزایر است. در سال 1982 و در پی شرایط بد اقتصادی و ناآرامیهای داخلی لئوپولدو گالتیری رهبر دیکتاتوری آرژانتین تصمیم گرفت که با تحریک ملیگرایی در آرژانتین به جزایر فالکلند حمله کرده و از این طریق اذهان مردم آرژانتین را از شرایط بد اقتصادی منحرف سازد. تصور اولیه گالتیری این بود که به دلیل فاصله بسیار این جزایر با بریتانیا و کم اهمیت بودن آن، بریتانیا به این تهاجم واکنش نظامی نشان نخواهد داد. اما کابینه جنگ تاچر به سرعت تشکیل شد و نیرویهای نظامی بریتانیا برای بازپسگیری جزایر اعزام شدند. در جنگی که ده هفته به طول انجامید نزدیک به هزار نفر کشته شدند در حالی که کل جمعیت جزایر فالکلند در حدود 1900 نفر بود. در اثر این جنگ دیکتاتوری نظامی به شدت تضعیف شد و نهایتا پس از نزدیک به یک دهه برای اولین بار در آرژانتین انتخابات عمومی برگذار شد. پس از جنگ جهانی دوم این نبرد بزرگترین نبرد آبی، هوایی قرن بیستم است و به همین دلیل تحلیلهای نظامی بسیاری روی آن انجام شده که منجر به شکلگیری روند و گسترش جنگافزارهای نیروهای هوایی و دریایی شده است. تصاویری از این جنگ که خورخه لوئیس بورخس، نویسنده معروف آن را نبرد دو مرد کچل بر سر یک شانه توصیف کرده است، همراه با خاطرات سربازان و غیرنظامیان این جنگ را در ویدیو تابناک ببینید.
کد خبر: ۸۱۷۰۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۶