برای اطلاع از اوقات شرعی و اطلاعات تقویمی اینجا کیلیک کنید
تعریف کلی
تاریخ مفهومی انتزاعی است که حداقل دو معنا از آن برداشت می شود. گاه ناظر به وقایع گذشته و گاه معطوف به مطالعه و بررسی وقایع است؛ بنابراین، هم به علم تاریخ و هم به موضوع آن، تاریخ گفته میشود. برای تفکیک این دو مقوله، اصطلاحاً تاریخ را تاریخ (۱) و علم تاریخ را تاریخ (۲) مینامند.
موضوع علم تاریخ
موضوع علم تاریخ عبارت است از: «مجموعه پدیدهها و واقعهها و روابط و فعل و انفعالات و زاد و مرگ حوادث و تکوین طبقات و طلوع و رشد و افول تمدنها و جامعهها و مجموعه همه رویدادها و پدیدههای ویژه انسان در رابطهاش با «طبیعت» و در رابطهاش با «دیگری» در زمان «گذشته»، از بینهایت دور تا حال.»
منظور از تاریخ (۱)
مجموعه حوادث فرهنگی، طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و رویدادهایی است که در گذشته و در زمان و مکان زندگی انسانها و در رابطه با آنها رخ داده است. این رویدادها شامل اموری میشود از قبیل: کردارها و دستاوردهای مادی و معنوی بشر و هرآنچه که گفته، اندیشیده و عمل کردهاست.
تاریخ (۲)
معرفتی ناظر به وقایع جزئی و درک پدیدههای ذکرشده است که در ذهن تاریخنگار شکل میگیرد و از نوع معرفت درجه یک است. به عبارت دیگر، رویداد (تاریخ)، موقعیتی هستیشناختی دارد و تأویل و فهم از رویداد (علم تاریخ) دارای موقعیتی شناختشناختی است.
ویلیام هنری والش تاریخ (۲) را بازگو کردن کلیه اعمال گذشته انسان میداند، بهگونهای که نه تنها در جریان وقایع قرار میگیریم، بلکه علت وقوع آن حوادث را نیز بازمیشناسیم.
به عبارت دیگر، هدف تاریخ علاوه بر اینکه معرفت به افراد انسان است، آگاهی به روابط اجتماعی او در گذشت روزگار را نیز هست. منظور از «اجتماعی» در واقع کل اموری است که در حیات آدمی مؤثر است، نظیر امور اقتصادی، مذهبی، سیاسی، هنری، حقوقی، نظامی و علمی.
تعریف علی شریعتی از تاریخ
علی شریعتی در خصوص تعریف تاریخ میگوید: «در موضوع «تاریخ» تناقضی در لفظ است، هم در لفظ تاریخ در ادبیات فارسی و عربی و هم در همین لفظ در معادل انگلیسی، فرانسه و آلمانیاش. در هر دو فرهنگ، دو مفهوم مختلف تحت یک کلمه به کار میرود. میدانیم که یک «علم» وجود دارد و یک «موضوع علم»؛ مثلاً زمین، آسمان، عناصر و روان، موضوعهای علم است و زمینشناسی، هیئت، شیمی، جامعهشناسی و روانشناسی، «خود علم». کلمهای طب داریم که نام علم است و موضوعش بدن انسان و بیماریهای بدن انسان است؛ بنابراین موضوع این علم، لفظی به نام «بیماریهای بدن» دارد و خود علم لفظ دیگری به نام «طب»، اما در تاریخ، هر دو مفهوم، یعنی «موضوع تاریخ» و «خود علم تاریخ» در یک لفظ مشترک «تاریخ» بیان میشود»
تعریفی دیگر از تاریخ
به تعریفی دیگر تاریخ دانش واکاوی پیشامدهای گذشتهاست، علمی که بر مبنای آن بشر این امکان را مییابد که بگوید حوادث تاریخی در یک سلسله زمانی رخ دادهاند. بحث تعریف تاریخ و علم تاریخ در نزد گذشتگان و معاصران ابداعی نیست و در نگاه اجمالی به مفهوم زمان تأکید ویژهای دارد. هر تعریفی که ارائه میشود بر منظری است که از آن زاویه مطرح میشود، مفهوم تاریخ از مفاهیمی مانند گذشته، طبیعت و هستی متفاوت است. تاریخ مربوط به گذشتهاست، ولی فایده تاریخ برای گذشته نیست بلکه برای زمان حال و آینده تأثیر بسیاری دارد. تاریخ بازسازی گذشته بر اساس مدارک و اسناد است و اینکه مدرک و سند چیست و چه چیزی را سند و مدرک تلقی کنیم بحث مهمی در علم تاریخ بهشمار میآید. نظریهای که یک مورخ دارد بایستی به تأیید مورخان برسد و مورخان دیگر نیز با آن نظریه موافقت کنند، اگر مورخان بر نظریهای که مبتنی بر واقعیتهایی که از اسناد و مدارک ذکر میشود، توافق کنند آن نظریه باعث میشود حقایق به واقعیتهای تاریخی بدل شوند.
تاریخنگاری
تاریخنگاری، به عنوان اصطلاحی خاص، به معنی وصف و ثبت وجوه گوناگون حیات و احوال انسان در عرصه سیاست و اجتماع است. بنا به تعریفی دیگر، تاریخِ تاریخ و نمود تاریخ و نشانهشناسی است که چگونگی بدست آمدن یا انتقال دانش گذشته را در نظر میگیرد.
فلسفه تاریخ
اصطلاح فلسفه تاریخ، در قرن هیجدهم میلادی، توسط ولتر وضع شد. منظور وی از این اصطلاح، چیزی بیش از تاریخ انتقادی و علمی نبود؛ یعنی نوعی از تفکر تاریخی که در آن، مورخ به جای تکرار داستانهایی که در کتب کهن مییابد، خود به بازسازی آنچه واقع شده میپردازد. این نام توسط هگل و نویسندگانی دیگر، در پایان قرن هیجدهم به کار رفت، ولی آنها معنای کاملاً متفاوتی از این اصطلاح اراده کردند و آن را به معنای تاریخ کلی یا جهانی به کار بردند. سوّمین کاربرد این اصطلاح را در نوشتههای برخی از پوزیتیویستهای قرن نوزدهم مییابیم. از نظر آنها وظیفه فلسفه تاریخ، کشف قوانین عامی بود که بر روند رویدادهایی که مورخ به شرح و نقل آنها میپردازد، حاکم است.
به عبارت دیگر فلسفه تاریخ یعنی علم به تحولات و تطورات جامعهها از مرحلهای به مرحله دیگر و قوانین حاکم بر این تطورات و تحولات؛ به مفهوم دیگر، علم به «شدن» جامعهها نه «بودن» آنها.
تقسیمبندی شهید مطهری از تاریخ
از نظر شهید مطهری تاریخ را می توان به سه دسته تقسیم کرد.
۱- تاریخ نقلی: تاریخ نقلی، علم به وقایع و حوادث و اوضاع و احوال انسانها در گذشته است، در مقابل اوضاع و احوالی که در زمان حال وجود دارد.
تاریخ نقلی، اولاً، جزئی است؛ یعنی علم به یک سلسله امور شخصی و فردی است، نه علم به کلیات و یک سلسله قواعد، ضوابط و روابط؛ ثانیاً، یک علم نقلی است، نه عقلی؛ ثالثاً، علم به بودنهاست، نه علم به شدنها؛ و رابعاً، به گذشته تعلق دارد نه به زمان حاضر.
۲- تعریف و ویژگیهای تاریخ علمی: تاریخ علمی، علم به قواعد و سنن حاکم بر زندگیهای گذشته است که از مطالعه و بررسی و تحلیل حوادث و وقایع گذشته به دست میآید.
تاریخ علمی مانند نقلی به گذشته تعلق دارد، نه به حال؛ و علم به بودنهاست نه علم به شدنها؛ اما، کلی است نه جزئی، عقلی است، نه نقلیِ محض.
۳- تعریف و ویژگیهای فلسفه تاریخ: فلسفهی تاریخ، علم به تحوّلات و تطوّرات جامعهها از مرحلهای به مرحلهی دیگر و شناخت قوانین حاکم بر آن تطوّرات و تحوّلات است.
فلسفه تاریخ مانند تاریخ علمی، کلی است نه جزئی؛ و عقلی است، نه نقلی؛ اما برخلاف تاریخ علمی، علم به «شدنِ» جامعههاست، نه علم به «بودن» آنها و نیز برخلاف تاریخ علمی، مقوّم تاریخی بودن فلسفهی تاریخ، این نیست که به زمان گذشته تعلق دارد، بلکه این است که علم به جریانی است که از گذشته آغاز شده و ادامه دارد و تا آینده کشیده میشود. زمان «ظرف» این گونه مسائل نیست، بلکه بعدی از ابعاد آنهاست.
تقسیمبندی شلینگ از تاریخ
شلینگ یکی از اندیشمندان بزرگ جهان در مورد تاریخ معتقد است که تاریخ را از سه دیدگاه میتوان مورد مطالعه و بررسی قرار داد:
۱. دیدگاه منطبق با واقع،
۲. دیدگاه منطبق با ایده،
۳. تلفیقی از این دو دیدگاه.
دیدگاه اول به واقعیتهای عینی توجه دارد؛ دیدگاه دوم به فاعل شناخت، سوژه و ذهن توجه دارد؛ و دیدگاه برتر، از وحدت و ترکیب این دو دیدگاه است. پس دیدگاه رئال یا واقع بر حوادث و وقایع به عنوان متعلّق اعیان توجه دارد و دیدگاه ایدهآل بر فاعل شناخت و بر ارزیابی «سوبژکتیو» و ذهنی حوادث نظر دارد؛ امام هنگامی که تاریخنگاری به کمال میرسد، این دو دیدگاه با هم به کار گرفته میشوند. شلینگ تلفیق این دو با هم را «هنر تاریخ» میداند.
وقایع اتفاقیه؛
پس از شکست ارتش عراق در جنگ خلیج فارس، مردم عراق که از ظلم و ستم دیکتاتوری او به تنگ آمده بودند، علیه رژیم بعثی قیام کردند. این قیام که از شهرهای جنوبی عراق شروع شد به کل کشور عراق گسترش پیدا کرد و به صورت جدی بقای حکومت صدام در عراق را به خطر انداخت. به دست گرفتن رهبری قیام توسط مراجع شیعه نهایتا باعث نگرانی کشورهای همسایه به خصوص عربستان شد و نگرانی از تشکیل یک دولت شیعه در عراق باعث شد که آمریکا و کشورهای همسایه به قول همکاری خود با مردم عراق عمل نکنند و چشم خود را به فجایع و کشتاری که صدام در حال ارتکاب آن بود ببندند. این اقدام باعث شد که گارد جمهوری به رهبری داماد صدام "حسین کمال" قیام شعبانیه را سرکوب کند و با کشتاری عظیم و شکنجههای فجیع دولت از دست رفته صدام را احیا کند. یکی از مهمترین شهرهایی که در این قیام در برابر ارتش صدام مقاومت کرد شهر کربلا بود. گفته میشود حسین کمال هنگامی که با تردید نیروهای خود برای حمله به کربلا مواجه شد با تانک به گنبد حرم حضرت امام حسین شلیک کرد و همچنین گفت: «من حسین هستم و آن هم حسین است، انتخاب کنید که با کدام حسین هستید!» تصاویر واقعی از انتفاضه را همراه با خاطرات مردمی که شاهد عینی وقایع مارس و آوریل 1991 بودند در ویدیو تابناک ببینید.
کد خبر: ۷۹۴۳۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۰۸
وقایع اتفاقیه؛
در جریان جنگ جهانی دوم، نازیها از یک سیاستمدار فاشیست به نام ویلیام جویس برای پخش پروپاگاندا استفاده میکردند.جویس در آمریکا به دنیا آمده بود و در سال 1940 به آلمان مهاجرت کرده و آنجا شهروندی کسب کرده بود. ولی پدر و مادر او بریتانیایی بودند و لهجه بریتانیایی او برای اجراهای رادیویی نازیها ایدهآل بود. در طول مدت فعالیت خود او به جز اجرای برنامه ندای آلمان برای اسرای جنگی بریتانیایی پروپاگاندا هم مینوشت. بعد از پایان جنگ او دستگیر و محاکمه شد و نهایتا به خیانت محکوم و اعدام شد. او تا آخرین لحظه از باورهای خود دست برنداشت و به نژادپرستی خود افتخار کرده و به مردم بریتانیا در مورد خطر امپریالیستی شوروی اخطار داد!
کد خبر: ۷۹۴۲۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۰۸
وقایع اتفاقیه؛
نشريه دانمارکی يوللندز در ماههای پایانی سال 2005 کاریکاتورهای موهنی علیه مقدسات اسلام به ویژه حضرت محمد مصطفی (ص) کشید و پس از انتقادات گسترده نسبت به این حرکت، شماری از نشریات دانمارکی و برخی دیگر از کشورهای اروپایی یا اقدام به بازنشر همان کاریکاتورها کردند و یا کاریکاتورهای مشابهی منتشر کردند که عصبانیت مسلمانان را در سراسر جهان از جمله ایران در پی داشت. در همین راستا تظاهراتهایی در طول سال 1384 مقابل سفارتخانه برخی کشورهای اروپایی برگزار شد که اوج این تظاهرات در 17 تا 18 بهمن مقابل سفارت دانمارک در تهران شاهد بودیم. در جریان تظاهرات سه شنبه 18 بهمن که تا پاسی از شب ادامه داشت، برخی تظاهرات کنندگان از دیوار سفارت دانمارک در تهران بالا رفتند و اقدامات متفاوتی انجام دادند. اسوشتیدپرس در آن زمان تصاویری از این حادثه مخابره کرد که اکنون در تابناک میبینید.
کد خبر: ۷۹۴۱۲۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۰۸
وقایع اتفاقیه؛
عماد فایز مغنیه معروف به «حاج رضوان» از فرماندهان نظامی حزبالله لبنان بود که در 12 فوریه 2008 در انفجاری در دمشق کشته شد. مغنیه در دهه نود میلادی احتمالاً 1993 ، در زمان دبیرکلی سید حسن نصرالله در حزبالله، رسماً به حزبالله پیوست. او پس از اجرای موفقیتآمیز چند عملیات به عنوان فرمانده گارد حفاظت مقامات بلندپایه حزبالله منصوب شد و پس از آن به عنوان مسؤول عملیات ویژه حزبالله و در ادامه معاون نظامی دبیرکل حزبالله انتخاب شد. پیش از این ویدیویی درباره نحوه عملیات ترور عماد مغنیه را در تابناک دیدهاید و اکنون به این پرسش پاسخ میدهیم که نقش عماد مغنیه در لبنان و فلسطین چه بود و چرا در صدر لیست ترور قرار گرفت؟
کد خبر: ۷۹۳۶۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۰۶
وقایع اتفاقیه؛
رفیق بهاءالدین حریری (ابو بهاء) مشهور به رفیق حریری، سیاستمدار، نخستوزیر و فعال اقتصادی لبنانی _ سعودی بود. وی طی دو دوره بین سالهای 1992 تا 1998 و از 2000 تا استعفایش در 20 اکتبر 2004 نخستوزیر لبنان بود. او رهبری پنج کابینه در دولت لبنان را طی دوران مسئولیتش برعهده داشت. در 14 فوریه 2005 بر اثر انفجار بر سر راه کاروان موتوریاش در بیروت به قتل رسید. حزبالله با استناد به تصاویر ویدئویی از تحرکات هوایی اسراییل بر فراز بیروت در مسیر حرکت رفیق حریری و نیز حضور «غسان الجد» یک روز قبل از ترور در محل جنایت، تاکنون اسرائیل را مسئول این ترور میداند اما در ادامه اسنادی منتشر شد که از نقش عربستان در این ترور حکایت داشت. حریری خواستار خروج سوریه از خاک لبنان بود که همین مسئله باعث شد سوریه نیز در معرض اتهام قرار بگیرد و پس از ترور رفیق حریری، ارتش سوریه تحت فشار افکارعمومی خاک لبنان را پس از سه دهه ترک کرد. پس از این اتفاق، اسرائیل به لبنان حمله کرد که جنگ 33 روزه رقم خورد. زنجیره این اتفاقات را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۷۹۳۳۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۰۵
وقایع اتفاقیه؛
«عملیات پنجه عقاب / Operation Eagle Claw» که در ایران با عنوان عملیات طبس مشهور شده، تلاش نافرجام نیروهای ویژه دلتای آمریکا برای نجات گروگانهای سفارت آمریکا در ایران بود. در جریان این عملیات نیروهای آمریکایی قصد داشتند پس از فرود در صحرای طبس با کامیون به تهران رفته پس از نجات گروگانها با انتقال آنها به استادیوم فوتبال واقع در رو به روی سفارت و با استفاده از هلیکوپترهایی که آنجا فرود آمدهاند آنها را فراری دهند. اما این عملیات نشان داد که حتی به بهترین نقشههای نظامی نیز نمیتوان اعتماد کرد. با برخورد یکی از هلیکوپترها با یکی از هواپیماهای ترابری سی-130 جهنمی از آتش در دل طبس شکل گرفت که آمریکاییها را مجبور کرد عملیات را به طور کامل لغو و به عمان بازگردند. پس از آنکه یک جاسوس اسرائیلی که به عنوان روزنامه نگار معرفی شده، مکالمات رادیویی آمریکاییها را که شنود کرده بود منتشر کرد نقش مصر و بحرین در این عملیات افشا شد. در این ویدیو تصاویری از محل عملیات طبس و مکالمات رادیویی ضبط شده را همراه با توضیح و شرح عملیات توسط نظامیان آمریکایی را ببینید.
کد خبر: ۷۹۳۲۰۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۰۴
وقایع اتفاقیه؛
پس از اوج گیری انقلاب، ماموریت ژنرال رابرت هایزر در ایران برای کودتا و جلوگیری از انقلاب مردم در سال 1357 به او ابلاغ شد تا سرنوشتی مشابه حرکت مصدق در سال 29 مرداد 1332 برای انقلاب رقم بخورد اما این بار طرح کودتا ناکام ماند و انقلاب مردم ایران پیروز شد. چرایی ناکامی این کودتا را در این موشن گرافی تاریخ ی میبینید.
کد خبر: ۷۹۳۰۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۰۴
وقایع اتفاقیه؛
یکی از مهمترین درگیریهای نظامی شرق آسیا که اهمیتی سرنوشت ساز در آن منطقه داشت جنگ داخلی چین بود. چیانگ کایشک که به دنبال تحکیم حکومت خود در چین بود با سرکوب رهبران نظامی در شمال سعی کرد که کمونیستها به رهبری مائو تسه تونگ را نیز سرکوب کند و علیرغم اینکه در اوایل کار موفقتهایی نیز در این مورد کسب کرد با آغاز جنگ دوم چین و ژاپن برای دفاع از چین در برابر حمله ژاپن مجبور شد با آنها صلح کرده و همراه با کمونیستها با ژاپنیها بجنگد. اما حدود یک سال پس از پایان جنگ دوم چین و ژاپن, درگیریها دوباره از سر گرفته شد و این بار با پیروزی کمونیستها سرنوشت چین و منطقه خاور دور برای همیشه تغییر کرد. در این ویدیو گزارشی از اتفاقات آن دوران را که تا حدودی شرایط نظامی و سیاسی حاکم بر چین را توصیف میکند ببینید.
کد خبر: ۷۹۲۷۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۰۳
وقایع اتفاقیه؛
در ماههای پایانی جنگ جهانی دوم نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا و نیروی هوایی آمریکا عملیاتی انجام دادند که تا به این روز یکی از پرمناقشهترین عملیاتهای جنگ جهانی دوم به شمار میرود، بمبباران درسدن، شهری غیرنظامی و بی دفاع که از 13 تا 15 فوریه 1945، 2400 تن مواد منفجره و 1500 تن بمب آتشزا روی آن ریخته شد.بمباران شهرها و کشتار غیرنظامیان در جنگ جهانی دوم چیز جدیدی نبود، هر دو طرف جنگ از کشتار غیرنظامیان به منظور کاهش توان اقتصادی و تضعیف روحیه دشمن استفاده کرده بودند. شمار بالای کودکان یتیم و خانوادههای از هم پاشیده و بیخانمان فشار اجتماعی و اقتصادی روی دشمن وارد میکرد که باعث سرعت بخشیدن به پایان جنگ میشد. دو مورد از معروفترین این اقدامات، بمباران هامبورگ توسط متفقین با 42600 کشته و 37000 زخمی و بمباران لندن توسط آلمان معروف به بلیتس با حدود 43000 کشته و 46000 زخمی است. اما بمباران درسدن حتی با چنین استراتژی غیراخلاقی و خشنی نیز قابل توجیه نیست، بمباران درسدن در اواخر جنگ جهانی رخ داد، آلمان در تنگنا بود و توان نظامی زیادی برای آن باقی نمانده بود، پیروزی قطعی بود و هیتلر در سنگر با استراتژیهای ناممکن نیروهایی که تنها روی نقشه وجود داشتند هدایت میکرد. با این که توجیه بریتانیا برای بمباران درسدن تسهیل پیشروی روسیه به سمت آلمان بود اما در این که آیا این بمباران از نظر نظامی واقعا ضروری بود یا نه همچنان جای شک و تردید بسیاری وجود دارد.
کد خبر: ۷۹۲۴۴۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۰۲
وقایع اتفاقیه؛
در جریان جنگ داخلی میان طالبان و نیروهای مقاومت اسلامی در افغانستان، ایران از نیروهای مقاومت افغانستان به رهبری برهانالدین ربانی و به فرماندهی احمد شاه مسعود در افغانستان حمایت میکرد و مزارشریف تبدیل به مرکز نیروهای مقاومت افغان شده بود. بعد از اشغال شهر توسط طالبان، صدها ازبک، تاجیک و هزاره کشته شدند. هزارهها که یک قوم شیعه و فارسی زبان در افغانستان هستند عمدتاً به دلیل گرایشهای شیعی در پی جستجوهای خانه به خانه به قتل رسیدند. در روز 17 مرداد 1377، طالبان کنسول گری ایران را که بنابر تاکید مقامات وقت وزارت خارجه –کمال خرازی وزیر وقت و علاالدین بروجردی معاون- تخلیه نشده بود، اشغال کردند و دیپلماتهای ایرانی را اعدام کردند. در این میان یکی از دیپلماتهای ایرانی زنده بازگشت که درباره بازگشتش حرف و حدیثهای فراوانی بود و در نهایت بر اساس روایت او، یک فیلم سینمایی ساخته شد. در سالهای اخیر تلاشهایی برای تبرئه طالبان از این جنایت و انتصاب آن به لشکر صحابه پاکستان بدون ارائه مستندات توسط اشخاص نزدیک به طالبان از جمله یکی از مستندسازان مرتبط با طالبان صورت پذیرفته است. تصاویری که مشاهده میکنید از واکنش مردم در نماز جمعه پس از اعلام وقوع این حادثه و خطبه اکبر هاشمی رفسنجانی در نماز جمعه و تاکید بر گرفتن انتقام این دیپلماتهاست. برهانالدین ربانی در میان نمازگزاران این نماز جمعه دیده میشود. در ادامه نیز واکنش فرمانده نیروی زمینی ارتش را مشاهده میکنید.
کد خبر: ۷۹۲۱۰۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۰۱
وقایع اتفاقیه؛
انتفاضه شعبانیه عراق به قیام مارس 1991 در عراق گفته میشود که در طی آن 14 استان از 18 استان عراق به دست معترضین افتاد ولی به دلیل بی نظمی و عدم هماهنگی معترضین و سرکوب نظامی شدید و فجیع آن توسط صدام شکست خورد. در آن دوران دو شکست سنگین عراق در برابر ایران و در جنگ خلیج فارس، باعث سختیهای معیشتی شده بود و مردم عراق، رژیم بعث را مسئول این شرایط دشوار اجتماعی و اقتصادی میدانستند. از طرفی نزدیکی این دو شکست سنگین نظامی باعث شده بود مردم به این نتیجه برسند که رژیم صدام آماده سرنگونی است. گفته میشود که یک افسر خسته از جنگ، لوله تانک را به سمت عکسی از صدام نشانه رفته و به آن شلیک کرده است و این باعث تحریک مردم و حمله آنها به ساختمان حزب بعث در شهر بصره شد. مرجعیت حوزه علمیه نجف کمیتهای نه نفره تشکیل داد تا رهبری قیام را به عهده داشته باشد سید محمدرضا موسوی خلخالی یکی از این نه نفر بود که پس از سرکوب قیام اعدام شد. در این برنامه که در آن دوران از شبکه بیبیسی پخش شد، شرح مختصری در مورد شخصیت این روحانی شیعه داده میشود و در مورد فجایع سرکوب این قیام توضیح داده میشود.
کد خبر: ۷۹۱۵۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۳۰
وقایع اتفاقیه؛
آلمان پس از اشغال لهستان دستور داد تمام یهودیان این کشور در گتوهایی در شهرهای بزرگ آن جمعآوری شوند. این جمعیت متمرکز در فضایی بسیار کم منجر به شیوع بیماری و مرگ و میر در اثر گرسنگی شد. در سال 1943 بزرگترین شورش یهودیان علیه آلمانیها در گتو ورشو رخ داد. یهودیان ابتدا از رفتن به اردوگاه مرگ تربلینکا سر باز زدند و شورش شروع شد ولی به دستور یورگن اشتروپ کل گتو تخریب و آتش زده شد. در این درگیری 13 هزار یهودی کشته شدند. به مناسبت این واقعه و به عنوان قسمتی از پروپاگاندای متفقین برای سیاست عدم مصالحه خود، تصاویری از بمبباران ورشو و حملهای که منجر به اشغال لهستان شد، همراه با صحنههایی که نشان میدهد لهستانیها هنوز در بریتانیا مشغول آماده شدن برای نبرد هستند، نمایش داده شد. این تصاویر را با زیرنویس فارسی در ویدیو تابناک ببینید.
کد خبر: ۷۹۱۳۱۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۲۹
وقایع اتفاقیه؛
جنگهای داخلی در عراق سابقهای بسیار طولانی دارد و کردها در زمینه جنگهای داخلی علیه حاکمیت عراق سابقهای بسیار طولانی دارند. یکی از مهمترین این درگیریهای عجیب میان حزب دموکرات با محوریت بارزانیها با حمایت صدام حسین و اتحادیه میهنی کردستان با محوریت طالبانیها بود. در جریان این اقدام وحشیانه در روز 31 اوت 1996، 30 هزار نیروی عراقی به رهبری لشکر زرهی گارد ریاست جمهوری عراق به همراه نیروهای حزب دموکرات کردستان عراق، به سه هزار نفر پیشمرگ اتحادیه میهنی کردستان در اربیل به رهبری کوسرت رسول علی حمله کردند. اربیل تصرف شد و نیروهای عراقی 700 نفر از نیروهای پیشمرگ اتحادیه میهنی کردستان و نیز کنگره ملی عراق، گروهی مخالف در خارج از اربیل را اعدام کردند. بخشی از تصاویر این حمله را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۷۹۱۰۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۲۸
وقایع اتفاقیه؛
رونالد ریگان در یک جلسه غیر رسمی با خبرنگاران به سوالات خبرنگاران در مورد مسائل حساس آن دوران جواب میدهد. مهمترین مسئلهای که ریگان در دوران ریاست جمهوریاش با آن درگیر بود ماجرای ایران–کُنترا بود، اما تمرکز خبرنگاران بیشتر روی مسئله نقش همسر ریگان در تصمیمگیریهای کشور بود. نانسی ریگان که همسر دوم رونالد ریگان بود و پس از اقدام به ترور همسرش به شدت روی برنامههای وی حساس شده بود. بعدها مشخص شد که او برای تنظیم برنامههای شوهرش با فالگیری به نام ژوان کویگلی هماهنگی میکند و در تصمیمات او مداخله میکند. این باعث ناراحتی و اختلاف نظر شدید وی با دونالد رگان، رئیس دفتر ریاستجمهوری دولت ریگان شد. افشا شدن ماجرای ایران-کنترا شرایط را حساستر کرد، وقتی رگان از ریگان درخواست کرد که برای رسیدگی به این ماجرا یک کنفرانس خبری برگزار کند، نانسی به دلیل اخطار فالگیر و جراحی پروستاتی که ریگان به تازگی انجام داده بود با این کار مخالفت کرد. رگان به حدی عصبانی شد که در جریان یک مکالمه تلفنی با نانسی تلفن را قطع کرد و این باعث شد که ریگان از وی بخواهد که استعفا کند. هرچند ریگان در این نشست غیر رسمی این مسائل را رد میکند، بعدها دونالد رگان در خاطرات خود آنها را اعلام کرد و شایعات را تایید کرد.
کد خبر: ۷۹۰۶۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۲۷
وقایع اتفاقیه؛
انقلاب دسامبر رومانی که در دسامبر سال 1989 رخ داد و بخشی از انقلابهای 1989 محسوب میشود، شاید یکی از دراماتیکترین انقلابهای قرن بیستم باشد. پس از چهل سال حکومت یک نظام کمونیستی با سیاستهای اقتصاد ریاضتی، تصمیم به اخراج یک کشیش در شهر تیمیشوارا جرقه شورشهایی بود که در طی چند روز باعث سقوط حکومت نیکولای چائوشسکو شد. پس از شورشهای تیمیشوارا طبق روال همیشه چائوشسکو تصمیم گرفت که برگزاری تظاهرات در بخارست قدرت در خطر خود را تحکیم و حمایت مردم از دولت خود را نشان دهد. تعداد زیادی از کارگران با تهدید به اخراج به میدان کاخ که بعدها میدان انقلاب نامیده شد آورده شدند و مراسم به صورت زنده از تلویزیون ملی پخش شد.اما جمعیت حاضر که همه ناراضی از شرایط موجود بودند به جای تشویقهای همیشگی شروع به اعتراض کرده و نظم مراسم به هم خورد، پخش این اعتراض گسترده از تلویزیون ملی برای چائوشسکو نتیجه معکوس داشت. مردم به خیابانها ریختند و نظامیان نیز با حمایت از مردم به چائوشسکو پشت کردند. سازمان امنیتی رومانی، سکوریتاته توان کنترل شرایط را نداشت و چائوشسکو مجبور شد که با همسرش سوار بر هلیکوپتر فرار کند. اما نتوانست مدت زیادی پنهان شود و نهایتا دستگیر، محاکمه و اعدام شد. تصاویر این لحظه تاریخ ی و محاکمه و اعدام رئیسجمهور رومانی سوسیالیست را با زیرنویس فارسی در ویدیو تابناک ببینید. (هشدار: این ویدیو شامل تصاویری است که ممکن است برای همه مخاطبان مناسب نباشد.)
کد خبر: ۷۹۰۴۵۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۲۷
وقایع اتفاقیه؛
پس از زلزله بم دولت آمریکا مدعی شد که به منظور رسیدن کمکهای بشردوستانه به ایران تحریمهای علیه کشورمان را کاهش دادهاند اما این اتفاق در عمل رخ داد. در زمان زلزله بم آمریکا در عراق مشغول جنگ بود و به واسطه عدم توانایی در درستی ادعاهای خود برای شروع جنگ زیر فشار رسانهای قرار داشت. چنین حرکتی در آن برهه به آمریکا کمک کرد که تا حدودی بتواند چهره بینالمللی خود را با کاهش تحریمها علیه ایران در شرایط سخت زلزله بهبود بخشد. هرچند این حرکت در گستردگی و عمق دروغهای آمریکا در جنگ عراق حل شد و تاثیر رسانهای پایداری نداشت و چون حرکات ریاکارانه دیگر در بین برگهای دفتر تاریخ گم شد.
کد خبر: ۷۸۹۳۰۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۲۲
وقایع اتفاقیه؛
در جریان دفاع مقدس، ایران و عراق طیف گستردهای اسیر از همدیگر گرفتند و پس از پایان جنگ تبادل اسرا آغاز شد. از 26 خردادماه 1360 تا 26 اسفند ماه 1381 39 هزار و 140 اسیر در 65 مرحله تبادل شدند. در سال 1369، از 26 مرداد ماه تا 24 شهریور ماه در هر روز در تبادل حدود 830 تا 2 هزار اسیر وارد کشور شدند. تا پیش از تبادل انبوه، 969 اسیر به کشور بازگردانده شده بودند که پیگیری امورات آزادگان از قبیل درمان، مشکلات مالی، تحصیلی و ... با کمیسیون حمایت از اسرا و مفقودین بود و پیگیری مسائل مربوط به آزادگان پس از تبادل انبوه در سال 69 به ستاد رسیدگی به امور آزادگان محول شد. در تبادل انبوه اسرا در سال 69، از 26 مردادماه تا 4 شهریور ماه اسرای ثبت نامی به تعداد 17 هزار و 246 نفر و از 5 شهریور ماه تا 26 شهریور ماه از مفقودین به تعداد 20 هزار و 286 نفر، جمعا به تعداد 37532 نفر به میهن اسلامی بازگشتند. آخرین تبادل اسرای عراقی در اردیبهشت ماه سال 1382 صورت گرفت. تصاویری که در ادامه مشاهده میکنید، از بازگشت 319 آزاده ایرانی از عراق به ایران است؛ تصاویری که حال و هوای این قهرمانان جنگ و خانواده هایشان را تا حدودی در خود جای داده است.
کد خبر: ۷۸۸۸۶۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۲۱
وقایع اتفاقیه؛
پس از پایان جنگ تحمیلی و پیروزی ایران در این نبرد هشت ساله، عراق به کویت حمله کرد که یک ائتلاف غربی-عربی با محوریت آمریکا، ضربات سختی به ارتش صدام وارد کردند و ارتش بعث را وادار به عقب نشینی به خاک عراق کردند و در ادامه نیز روایت اسقاط رژیم صدام حسین کلید خورد. در این دوران صدام حسین تلاش کرد از در حسن همجواری با کشورهای مختلف از جمله ایران وارد شود و ایران نیز به دنبال مشخص شدن تکلیف جنگ نظیر تعیین نوار مرزی دقیقی، تبادل اسرا و... بود. تصاویری که میبینید از دیدار کمال خرازی وزیر وقت امورخارجه به عراق پس از ده سال قطع روابط بین المللی است.
کد خبر: ۷۸۸۰۹۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۱۹
وقایع اتفاقیه؛
جنگ جهانی دوم بزرگترین جنگ تاریخ بشر بود که بی شک اساس دنیایی که در آن زندگی میکنیم را لزراند و نقشی اساسی در شکل گیری دنیای پس از خود ایفا کرد. شاید بتوانید تصور کنید که خبر پایان چنین جنگی چه میزان شعف و شادی در دل مردمی که درگیر آن بودند ایجاد کند. نیروهای محور با اتحاد ایتالیا، آلمان و ژاپن همراه با چند کشور کوچکتر دیگر شکل گرفته بودند در این جنگ شکست را پذیرفتند. میتوان گفت این جنگ در دو مرحله پایان یافت، اولی روز وی-ایی (V-E Day) مخفف روز پیروزی در اروپا نامیده میشود. در این روز آلمان رسما خود را بی قید و شرط تسلیم متفقین کرد، هرچند آلمان تسلیم شد، ژاپن تا مدتی مقاومت کرد ولی نهایتا پس از حمله اتمی آمریکا چاره دیگری جز تسلیم شدن نداشت. با تسلیم ژاپن عملا جنگ جهانی دوم پایان یافت، این روز را به اختصار روز جی (J Day) یا پیروزی بر ژاپن میگویند. در این ویدیو ابتدا پیام پایان جنگ چرچیل به عنوان نخستوزیر و سپس مردم لندن که برای پیروزی بر آلمان شادی میکنند در حالی که هنوز رسما جنگ پایان نیافته است و همچنان خطر حمله ژاپن وجود دارد، اما این خطر مانع از شادی مردم لندن برای پایان نبرد در اروپا نمیشود.و در آخر, پیام پایان جنگ جرج ششم شاه انگلستان را با زیرنویس فارسی در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۷۸۷۷۷۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۱۸
وقایع اتفاقیه؛
سونگ می-لینگ که با نام بانو چیانگ کایشک نیز شناخته میشود همسر چیانگ کایشک رهبر سیاسی - نظامی چین بود. سونگ می-لینگ و دو خواهر بزرگتر او آی-لینگ و چینگ لینگ در چین به نام خواهران سونگ شناخته میشوند. این سه خواهر که فرزندان یک کشیش متدیست ثروتمند بودند در آمریکا تحصیل کرده بودند و در کنار شوهران خود نقش مهمی در شکلگیری تاریخ چین ایفا کردند.یک مثل چینی انگیزههای این سه خواهر از ازدواجی که داشتند اینچنین توصیف میکند: یکی عاشق پول بود (آی-لینگ خواهر بزرگتر و همسر ثروتمندترین مرد چین که وزیر اقتصاد چین بود)، یکی عاشق قدرت (می-لینگ)، یکی عاشق کشور خود (چیانگ لینگ، خواهر وسطی و همسر سون یات سن، پدر چین مدرن و اولین رئیسجمهور چین). در جریان جنگ دوم چین و ژاپن او مردم خود را به اقدام علیه تهاجم ژاپنیها تشویق کرد و در سال 1942 به آمریکا رفت تا در این سفر با سخنرانیهای خود برای چین در حال جنگ پشتیبان جذب کند.در این ویدیو تصاویری از این سفر و استقبال چینیهای آمریکا از وی را ببینید.
کد خبر: ۷۸۴۱۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۲۸