کلیات

آیین دادرسی کیفری مجموعه قواعد و مقرراتی است که برای کشف جرم، تعقیب متهم، تحقیقات مقدماتی، میانجی‌گری، صلح میان طرفین، نحوه رسیدگی، صدور رأی، راه‌های اعتراض به آرا، سازمان قضاوتی، اجرای آرای قضایی، تعیین وظایف و اختیارات مقامات قضایی و ضابطان دادگستری و رعایت حقوق متهم، بزه‌دیده و جامعه وضع شده‌است.

اصلاحات قانون آیین دادرسی کیفری

این لایحه پس از اصلاحاتی تحت عنوان قانون اصلاح قانون آیین دادرسی کیفری در سال ۱۳۹۴ پس از ارسال معاونت حقوقی قوه قضائیه که ذبیح‌الله خدائیان عهده‌دار این سمت بود به تصویب مجلس رسید.

تقسیم بندی قانون آیین دادرسی کیفری

قانون آیین دادرسی کیفری دارای ۶۹۹ ماده و در ۱۱ بخش تدوین شده است، که هر بخش به چند فصل قسمت شده است.

بخش اول: کلیات) از ماده ۱ تا ۲۱ شامل کلیات است که دارای دو فصل است و در آن درباره اصول کلی حاکم بر آیین دادرسی کیفری و تفاوت دعوی عمومی و خصوصی صحبت شده است.

بخش دوم: کشف جرم و تحقیقات مقدماتی) این بخش از ماده ۲۲ تا ماده ۲۹۳ است که شامل ۱۰ فصل است. موضوعاتی مانند دادسرا، وظایف ضابطان دادگستری، وظایف دادستان، وظایف بازپرس، معاینه محلی، بازرسی و کارشناسی، احضار متهم و شهود، قرار تامین، تحقیقات مقدماتی جرایم اطفال و وظایف دادستان کل کشور در این بخش ذکر شده است.

بخش سوم: دادگاه‌های کیفری، رسیدگی و صدور رأی) این بخش از ماده ۲۹۴ شروع می‌شود و تا ماده ۴۲۵ ادامه دارد که شامل ۸ فصل است. در این فصول از نحوه تشکیلات و صلاحیت دادگاه‌های کیفری، رسیدگی به ادله اثبات دعوی، نحوه رسیدگی به دعوی در دادگاه‌های کیفری مختلف، احاله و رد دادرس سخن رفته است. بخش چهارم: اعتراض به آراء) بخش چهارم قانون آیین دادرسی کیفری از ماده ۴۲۶ تا ماده ۴۸۳ است که در ۴ فصل، موضوع رسیدگی در دادگاه تجدیدنظر استان، رسیدگی در دیوان عالی کشور و اعاده دادرسی را مورد بررسی قرار داده است.

بخش پنجم: اجرای احکام کیفری و اقدامات تأمینی و تربیتی) این بخش هم از ماده ۴۸۴ تا ماده ۵۵۸ است که در ۵ فصل تنظیم شده است و درباره اجرای مجازات حبس، محکومیت‌های مالی، آزادی مشروط، قرار تعویق صدور حکم و مواردی از این دست صحبت می‌کند.

بخش ششم: هزینه دادرسی) این بخش از قانون آیین دادرسی از ماده ۵۵۹ تا ۵۶۵ است که به موضوع هزینه دادرسی در دعاوی کیفری پرداخته است.

بخش هفتم: سایر مقررات) در بخش که از ماده ۵۶۶ تا ۵۶۹ است به موارد پایانی قانون پرداخته است؛ و بخش‌های بعدی در سال ۱۳۹۲ به پایان قانون افزوده شد.

بخش هشتم: آیین دادرسی جرایم نیرو‌های مسلح) که از ماده ۵۷۰ تا ماده ۶۴۸، در ۹ فصل، به نحوه و صلاحیت دادگاه‌ها و دادسرا‌های نظامی، کشف و تحقیق جرم، احضار متهم، قرار بازداشت متهم، وکالت، صدور و ابلاغ رأی، تجدید نظر و اعاده دادرسی، اجرای احکام و زندان‌ها و بازداشتگاه‌های نظامی، می‌پردازد. بخش نهم: آیین دادرسی الکترونیکی) از ماده ۶۴۹ تا ماده ۶۶۳ درباره سیاست گذاری‌ها و راهبرد‌ها برای توسعه و ارتقای دادرسی الکترونیکی، قانون گذاری شده است.

بخش دهم: آیین دادرسی جرایم رایانه‌ای) این بخش از ماده ۶۶۴ تا ماده ۶۸۷ به موضوع جرایم رایانه‌ای و مخابراتی می‌پردازد.

بخش یازدهم: آیین دادرسی جرایم اشخاص حقوقی) از ماده ۶۶۸ تا پایان قانون آیین دادرسی کیفری به آیین رسیدگی به جرایمی که توسط اشخاص حقوقی رخ داده است، پرداخته شده است.

• در ماده 474 در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
• در مورد ماده 477 در ویکی تابناک بیشتر بخوانید