کلیات
فیلم در لغت به معنیِ «نوارِ نازک» از امولسیون فتوشیمیایی بر روی نوار سلولوئیدی گفته می شد و چون برای اولین بار، تصاویر متحرک، روی فیلم عکاسی ثبت میشد و به این وسیله، نمایش داده میشدند، این نام روی تصاویر متحرک ماند؛ البته امروز خود کلمه «فیلم» بهطور تخصصی فقط به تصاویر متحرک گفته میشود که در سینما نمایش داده میشوند، فیلمهایی که پس از پایان اکرانشان در سینما، از تلویزیون پخش شود را «فیلم سینمایی» میگویند و اگر از ابتدا فیلمی را مختص تلویزیون بسازند و ربطی به سینما نداشته باشد، به آن «فیلم تلویزیونی» میگویند. همچنین فیلمهایی که به صورت چند سری (اپیزود) یا قسمت باشد به آنها سریال میگویند. در نتیجه فیلمها به سه دسته شامل: فیلم سینمایی، فیلم تلویزیونی و سریال دستهبندی میشوند.
ریشه این نام در این واقعیت است که فیلم عکاسی بهطور تاریخی عنصر اساسی رسانه ضبط و پخش تصاویر متحرک به حساب میآمده. تولید فیلمها از طریق ضبط تصویر مردم و اشیاء واقعی با دوربین یا به وجود آوردن آنها از طریق تکنیکهای انیمیشن یا جلوههای ویژه است. فیلمها از مجموعهای از قابهای انفرادی تشکیل شدهاند که زمانی که به سرعت و پشت سرهم نمایش داده میشوند، توهم حرکت را در بیننده بهوجود میآورند. بر اثر پدیدهای به نام تداوم دید که بر اثر آن یک منظره برای کسری از ثانیه پس از از بین رفتن آن در حافظه میماند، چشمکهای بین تصاویر، قابل رویت نیستند. همچنین عامل ارتباط عامل دیگری است که باعث مشاهده تصاویر متحرک میگردد. این اثر روانی به نام حرکت بتا معروف است.
از نظر بیشتر کارشناسان، فیلم از انواع مهم هنر بهشمار میآید. فیلمها قابلیت سرگرم کردن، آموزش، روشنگری و الهام بخشیدن به بیننده را دارند. عوامل دیداری سینما، نیاز به هیچ نوع ترجمهای ندارد و قدرت ارتباطات جهانی را به یک محصول تصویر متحرک میبخشند. هر فیلم قابلیت جذب مخاطبان جهانی را دارد بهخصوص اگر از تکنیکهای دوبله یا زیرنویس که گفتار را ترجمه میسازد، بهره جسته باشد. فیلمها همچنین محصولاتی هستند که توسط فرهنگهای مشخص تولید شده و آن فرهنگها را منعکس کرده و همچنین از آنها تأثیر میپذیرد. صنعت فیلم بیش از یک سده است که در حال بینالمللی شدن است. یکی از واقعیتهای جهانی سازی این است که استودیوهای بزرگ هالیوودی صاحب سینماهای زیادی در کشورهای دیگر هستند بنابراین میتوانند از فروش گیشههای بینالمللی خود به صورت مستقیم درآمد به دست بیاورند. آن نوع فیلمهای گرانقیمت پرفروشی که هالیودد امروزه تمایل به ساخت آن دارد نمیتوانند تنها از راه فروش در بازارهای داخلی هزینههای تولید خودشان را برگردانند آنها نیاز به فروش در گیشههای بینالمللی دارند تا بتوانند سود تولید کنند.
تاریخچه فیلم
در اوایل دهه ۱۸۶۰ میلادی، با استفاده از وسایلی مانند زندهگرد و پراکسینوسکوپ، سازوکارهای تولید مصنوعی به وجود آمد و تصاویر دو بعدی متحرک به نمایش درآمدند. این ماشینها از انواع تکامل یافتهٔ ابزارهای سادهٔ اپتیکی مانند توریهای سحرآمیز بودند. این ابزار توان نمایش متوالی تصاویر با سرعتی را داشتند که در آن تصاویر به شکل متحرک به نظر میرسیدند. این پدیده، ماندگاری منظر نام گرفت. طبیعتاً، تصاویر میبایست بهطور دقیق طراحی میشدند تا اثر مورد نظر را داشته باشند، به همین منظور اصول زیربنایی خاصی بهعنوان بنیان ساخت فیلم انیمیشن در نظر گرفته شدند.
با پیشرفت فیلم سلولوئید به منظور عکاسی ثابت، امکان گرفتن عکس از اشیاء متحرکی که در حال حرکت بودند نیز ممکن شد. در مراحل اولیه فناوری گاهی لازم بود که شخص بیننده برای مشاهده تصاویر، در داخل دستگاه مخصوصی نگاه کند. در دهه ۱۸۸۰ میلادی، با ساخته شدن دوربین تصاویر متحرک، گرفتن تصاویر تکی و ضبط آنها بر روی یک حلقه ممکن شد که به سرعت به اختراع پروژکتور تصویر متحرک انجامید. این دستگاه نور را از فیلم پردازش و چاپ شده میگذراند و با کمک بزرگنمائی اپتیکی «تصاویر در حال حرکت» را بر روی پردهای (معمولاً نقرهای رنگ) نمایش میداد. این حلقههای فیلمهای نمایش داده شده به نام «تصاویر متحرک» معروف شدند. نخستین فیلمهای تصاویر متحرک، حالت صحنه ایستا داشتند و در آنها یک حادثه یا عمل، بدون هیچگونه ویرایش کردن یا دیگر تکنیکهای سینمایی، به نمایش درمیآمدند.
تصاویر متحرک تا پایان سدهٔ ۱۹ میلادی، تنها بهعنوان هنر دیداری به حساب میآمدند. اما ابتکار فیلمهای صامت ذهنیت مردم را نیز در اختیار گرفته بود. در آغاز سدهٔ ۲۰ میلادی، رفته رفته ساختار داستانی فیلمها شکل گرفت. در این دوره فیلمهایی به صورت صحنهٔ دنبالهدار ساخته شدند که در مجموع یک داستان را نقل میکردند. سپس این صحنهها جای خود را به صحنههای چندگانه از زوایا و ابعاد متفاوت دادند. تکنیکهای دیگر مانند حرکت دوربین نیز بهعنوان راههای اثرگذار در بیان داستان فیلم به کار گرفته شدند. صاحبان سالنهای تئاتر نیز به جای اینکه تماشاگران را در سکوت نگاه دارند، با در اختیار گرفتن یک پیانیست یا نوازندهٔ ارگ یا یک ارکستر کامل، به نواختن موسیقی، متناسب با فضای هر صحنه فیلم اقدام مینمودند. در آغاز دههٔ ۱۹۲۰ میلادی، همراه بیشتر فیلمها، فهرست موسیقیهای فیلم هم عرضه میشدند. در محصولات شاخص، این موسیقیها با فیلم عرضه میگردید.
رشد صنعت سینما در اروپا با بروز جنگ جهانی اول متوقف گردید و این در حالی بود که صنعت فیلم در ایالات متحده با ظهور هالیوود به شکوفایی رسید. بههرحال در دهه ۱۹۲۰ میلادی، فیلمسازان اروپائی مانند سرگئی آینشتاین و فردریش ویلهلم مارنائو به همراهی مبتکر آمریکایی دی. دبلیو. گریفیت و دیگران، به ارتقاء سطح این رسانه پرداختند. در دههٔ ۱۹۲۰ میلادی، فناوریهای نو، الصاق حاشیهٔ صوتی گفتار، موسیقی و افکتهای صوتی متناسب با نوع صحنه به فیلم را ممکن ساختند. این فیلمهای صوتدار در آغاز با نام «تصاویر با صدا» یا «تاکیز» شناخته میشدند.
پیشرفت مهم بعدی در صنعت سینما، معرفی رنگ بود. اگرچه اضافه شدن صدا، به سرعت گسترش یافت اما رنگ به تدریج مورد استفاده قرار گرفت. بیشتر مردم رنگی بودن فیلم برایشان مهم نبود. اما همچنانکه روشهای پردازش رنگ بهبود مییافت و در مقایسه با فیلمهای سیاه و سفید قابل رقابتتر میگشتند، فیلمهای رنگی بیشتر و بیشتر تولید میشدند. این زمان هنگام پایان جنگ جهانی دوم بود. فیلم سازان آمریکایی رنگ را بهعنوان عنصر اصلی جذب مخاطب تشخیص دادند و از آن در رقابت با تلویزیون (که تا اواسط دهه ۱۹۶۰ میلادی به صورت رسانهای سیاه و سفید باقیمانده بود) مورد استفاده قرار داد. در پایان دهه ۱۹۶۰ میلادی، رنگ بهعنوان شیوه عادی کار فیلمسازان مطرح شد.
دهههای ۱۹۵۰، ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی شاهد تغییرات در روش تولید و سبک فیلم بودند. هالیوود جدید، موج جدید فرانسوی و ارتقاء فیلمهای فیلمسازان تحصیلکرده و مستقل؛ همه و همه از دگرگونیهایی بودند که فیلم، آنها را در نیمه دوم سده ۲۰ میلادی تجربه نمود.
در پایان سده ۲۰ و در آستانه ورود به سده ۲۱ میلادی، فناوری دیجیتال و استفاده از رایانهها، انقلابی در روش تهیه، پخش و نمایش فیلم پدیدآورد. استفاده از رایانهها برای ساختن جلوههای ویژه، پویانماییهای پیچیده و ضبط و پخش صدا نزدیک به واقعیت صحنه، دگرگونیهای فراوانی را سبب شد.
در آغاز دهه ۲۱ میلادی تلاشهایی برای تلفیق فیلم و واقعیت مجازی در جریان است. صنعت فیلمسازی در ایران بیش از صد سال است که راه اندازی شدهاست.
مراحل فیلمسازی
تعداد و نوع کارکنان لازم جهت تهیه فیلم بستگی به ماهیت آن دارد. بسیاری از فیلمهای حادثهای هالیوود نیاز به صحنه سازیهای کامپیوتری (سی.جی. آی) دارند که توسط یک دوجین عوامل قالبهای سه بعدی، انیمیشن کارها، روتوسکپی کارها و سازندگان تدارک میگردند. بههرحال، یک فیلم کم خرج مستقل توسط عوامل اصلی که معمولاً دستمزد کمی هم دارند قابل ساخت است. کار فیلمسازی در تمام نقاط دنیا با استفاده از فناوریها، سبکهای بازی و اقسام آن در حال انجام است. بودجه برخی از این فیلمها بسیار زیاد و در حد تعهد دولتی است مانند نمونههایی در چین و در مقابل برخی دیگر در حد فیلمسازی در سیستم استودیوی آمریکا هزینهبر هستند.
مراحل مرسوم فیلمسازی در ایران شامل پنج مرحله اساسی است:
-فیلمنامهنویسی
-پیش تولید
-تولید
-پس تولید
-توزیع (اکران)
مدت زمان لازم برای این مراحل معمولاً سه سال است. سال اول صرف مرحله «ارتقاء» است. در سال دوم مراحل «قبل از تولید» و «تولید» به انجام میرسند. سال سوم نیز به مراحل «بعد از تولید» و «توزیع» اختصاص مییابد.
تکنوتابناک؛
برای مدتها یکی از ترس هایی که همراه افراد بوده است شنود آنها توسط میکروفون و دوربین تلفن همراهشان بوده است. محققان دانشگاه نورث ایسترن تصمیم گرفتند در اینباره یک تحقیق جامع انجام دهند و با تست هفده هزار اپ روی گوشیهای اندرویدی به این نتیجه رسیدند که این مساله صحت ندارد. با این حال چیز عجیب دیگری مشاهده کردند، کارهایی که افراد در خود اپها انجام میدادند به شرکتهای واسطه و شرکتهای تبلیغاتی فرستاده میشد. این مساله درباره همه اپها فراگیر نبود ولی تعداد آنها به حدی بود که نگران کننده تلقی شود. در این ویدیو فردی تلاش میکند این تئوری توطئه را درباره جستجوگر گوگل امتحان کند و با صحبت کردن درباره موضوعی خاص میبیند که گوگل حرفهای او را شنود کرده و تبلیغات مرتبط با آن را نشان میدهد. این مساله از آنجا حائز اهمیت است که نیروهای اطلاعاتی و امنیتی آمریکا توسط همین شرکتها به تمامی اطلاعات کاربران و الگوهای رفتاری آنها دست پیدا میکنند و حریم خصوصی و شخصی برای کسی قائل نیستند من جمله متحدان نزدیک و مردم خودشان. شاید شما هم بعد از دیدن این ویدیو بیشتر مراقب اپهایی که دانلود میکنید باشید و میکروفون فعال و روشن شدهای در خانه نداشته باشید.
کد خبر: ۸۲۹۹۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۰
ریتم؛
«حیرتی» یکی از قطعات عالم قاسم اف خواننده و نوازنده برجسته آذربایجانی است که در سالهای بسیار دور اجرا کرده است. اجرای خاصی از این قطعه را در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۸۲۹۹۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۱
ریتم؛
«هیجان / Hysteria» یکی از قطعاتی است که گروه «تو سلوز / 2CELLOS» اجرا کرده است. پیش از این، قطعاتی از گروه توسلوز را در تابناک شنیدهاید و اکنون دیدن و وقت شنیدن این قطعه متفاوت است که آنها در موزیک ویدیو نقش دیوانه را بازی میکنند!
کد خبر: ۸۲۹۹۱۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۱
ریتم؛
«خوش شانسی / Double Happiness» تعبیری چینی است که عمدتاً برای خوششانسی و ازدواج به کار میرود و در عین حال، نام قطعهای از کریستفر سرون است. این قطعه را شان مکفارلند و اوان چاپمن با «ماریمبا / Marimba» و گیتار الکترونیک اجرا کردهاند. این قطعه را در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۸۲۹۹۱۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۱
ریتم؛
«رویالز / Royals» قطعهای است که توسط جیم چیک و اسکات جینکینس با سازهای «ساکسوفون تنور / Tenor saxophone» و «اپلزهایم کانترباس / Eppelsheim Contrabass» نواخته شده است. اگر ترکیب صدای این سازها را نشنیدهاید، توصیه میکنیم این قطعه را گوش کنید.
کد خبر: ۸۲۹۹۰۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۱
ریتم؛
«شور عاشقی» یکی از غزلیات سعدی است که محمدرضا شجریان در کنسرت تاجیکستان بخشهایی از آن را با تغییراتی اجرا کرد. این اجرای زنده را با این توضیح میبینید و میشنوید که کیفیت تصاویر در دسترس از این اجرا مطلوب نیست.
کد خبر: ۸۲۹۹۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۰
ریتم؛
«مووان یک سونات در ای مینور با کنترباس و پیانو / Sonata in E minor (1.mov)» را با اجرای پیانو و کنترباس بوزو پارادزیک و هانس جاکوب استایملر در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۸۲۹۸۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۰
ریتم؛
«دل مجنون» یکی از غزلیات دیوان شمس مولوی است که محمدرضا شجریان در کنسرت تاجیکستان بخشهایی از آن را اجرا کرد. این اجرای زنده را با این توضیح میبینید و میشنوید که کیفیت تصاویر در دسترس از این اجرا مطلوب نیست.
کد خبر: ۸۲۹۸۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۰
ریتم؛
موومان چهارم از سونات پیانوی 11 موتسارت با نام «روندو آلا ترکا / Rondo Alla Turca» را با اجرای ویلیام کننگیسر نوازنده گیتار کلاسیک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۸۲۹۸۸۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۰
ریتم؛
«صنما با غم عشق تو چه تدبیر کنم» یکی از غزلیات حافظ است که محمدرضا شجریان در کنسرت تاجیکستان بخشهایی از آن را با تغییراتی اجرا کرد. این اجرای زنده را با این توضیح میبینید و میشنوید که کیفیت تصاویر در دسترس از این اجرا مطلوب نیست.
کد خبر: ۸۲۹۸۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۰
ریتم؛
احساس میکند، یکی از قطعاتی است که جوزس کورایتیس نوازنده ساکسیفون با این ساز کاور کرده است. این اجرا را اکنون در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۸۲۹۸۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۱
ریتم؛
«صنما جفا رها کن» یکی از غزلیات دیوان شمس مولوی است که محمدرضا شجریان در کنسرت تاجیکستان اجرا کرد. این اجرای زنده را با این توضیح میبینید و میشنوید که کیفیت تصاویر در دسترس از این اجرا مطلوب نیست.
کد خبر: ۸۲۹۸۴۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۰
ریتم؛
«غم عشق» یکی از غزلیات مشهور حافظ است که محمدرضا شجریان در کنسرت تاجیکستان اجرا کرد. این اجرای زنده را با این توضیح میبینید و میشنوید که کیفیت تصاویر در دسترس از این اجرا مطلوب نیست.
کد خبر: ۸۲۹۸۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۰
ریتم؛
الکساندر ریباک نوازنده مطرح ویولن، یک دونوازی غیررسمی با یک نوازنده آکوردئون داشته که مورد توجه قرار گرفته است. این اجرا را در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۸۲۹۸۳۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۰
ریتم؛
«حیوانات تغییر کرده/ Changed The Animals» یکی از قطعاتی است که گروه «گیتارنت / Gitarinet» بازاجرا کرده است. این گروه که پیش از این نیز اجراهایی از آنها در تابناک شنیدهاید، متشکل از یک نوازنده گیتار کلاسیک و یک نوازنده کلارینت است و عنوان ابداعی این گروه نیز از تلفیق این دو ساز شکل گرفته است. اجرای این قطعه را در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۸۲۹۸۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۱
ریتم؛
«کارولین / Caroline» یکی از قطعاتی است که مایکل لوکارلی با استفاده گیتار کلاسیک اجرا کرده است. اجرای زنده این قطعه را در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۸۲۹۸۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۰
نبض خبر؛
رضا رشیدپور میهمان برنامه خندوانه، توضیحاتی درباره نسبت فامیلی خود با محمد رضا گلزار و رامبد جوان ارائه داد؛ روابطی که تاکنون از دید عمومی پنهان بود.
کد خبر: ۸۲۹۸۰۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۰
سوت؛
خواهران منصوریان، قهرمانان ووشو کشورمان دست به افشاگری غیرمنتظره زدند و تاکید کردند الهام چرخنده به آنها وعده 100 میلیون تومان پول نقد به ازای هر نفر به همراه خانه و خودرو داده بوده و آنها را با این وعدهها بازی داده است. افشاگری این قهرمانان که در بازیهای آسیایی اندونزی نیز خوش درخشیدند را در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۸۲۹۷۴۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۰۹
وقتی مدیران سازمان سینمایی ممکن است تا پایان سال صاحب اختیار نباشند، چرا باید وعده رفع توقیف فیلم هایی که بیش از پنج سال توقیف بودهاند را برای مقطعی مشخص کنند که دیگران صاحب اختیارند؟ آیا این رویکرد، وعده رفع توقیف فیلم های سینمایی از کیسه اختیارات مدیران آینده نیست؟ آیا ممکن است در این زمینه شاهد اقدامات مشابهی باشیم و به عنوان نمونه دبیر جشنواره فیلم فجر منصوب و به رئیس و مجموعه مدیران آینده سازمان سینمایی تحمیل شوند؟
کد خبر: ۸۲۹۶۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۰۹
نبض خبر؛
پس از آنکه امیرمهدی ژوله چالش #من_و_سانسورچی به راه انداخت، تاکید کرد یکی از ممیزیها در سریالها گوش زنان است که نباید حجم آن از زیر روسری مشخص باشد. این ممیزی با تاییدیههایی همراه شد که آخرین آنها را میترا حجار منتشر کرده و نشان میدهد بر روی گوش او در سریال چسب زدهاند! این در حالی است که میترا حجار در اکنون یک پروژه سینمایی فعال است و ظاهراً این اقدام نه برای پوشاندن گوش، بلکه برای عقب نرفتن روسری برای پروژهای است که با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ساخته میشود. حرفهای این بازیگر زن سینما و تلویزیون ایران را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۸۲۹۵۶۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۰۸