کلیات
فیلم در لغت به معنیِ «نوارِ نازک» از امولسیون فتوشیمیایی بر روی نوار سلولوئیدی گفته می شد و چون برای اولین بار، تصاویر متحرک، روی فیلم عکاسی ثبت میشد و به این وسیله، نمایش داده میشدند، این نام روی تصاویر متحرک ماند؛ البته امروز خود کلمه «فیلم» بهطور تخصصی فقط به تصاویر متحرک گفته میشود که در سینما نمایش داده میشوند، فیلمهایی که پس از پایان اکرانشان در سینما، از تلویزیون پخش شود را «فیلم سینمایی» میگویند و اگر از ابتدا فیلمی را مختص تلویزیون بسازند و ربطی به سینما نداشته باشد، به آن «فیلم تلویزیونی» میگویند. همچنین فیلمهایی که به صورت چند سری (اپیزود) یا قسمت باشد به آنها سریال میگویند. در نتیجه فیلمها به سه دسته شامل: فیلم سینمایی، فیلم تلویزیونی و سریال دستهبندی میشوند.
ریشه این نام در این واقعیت است که فیلم عکاسی بهطور تاریخی عنصر اساسی رسانه ضبط و پخش تصاویر متحرک به حساب میآمده. تولید فیلمها از طریق ضبط تصویر مردم و اشیاء واقعی با دوربین یا به وجود آوردن آنها از طریق تکنیکهای انیمیشن یا جلوههای ویژه است. فیلمها از مجموعهای از قابهای انفرادی تشکیل شدهاند که زمانی که به سرعت و پشت سرهم نمایش داده میشوند، توهم حرکت را در بیننده بهوجود میآورند. بر اثر پدیدهای به نام تداوم دید که بر اثر آن یک منظره برای کسری از ثانیه پس از از بین رفتن آن در حافظه میماند، چشمکهای بین تصاویر، قابل رویت نیستند. همچنین عامل ارتباط عامل دیگری است که باعث مشاهده تصاویر متحرک میگردد. این اثر روانی به نام حرکت بتا معروف است.
از نظر بیشتر کارشناسان، فیلم از انواع مهم هنر بهشمار میآید. فیلمها قابلیت سرگرم کردن، آموزش، روشنگری و الهام بخشیدن به بیننده را دارند. عوامل دیداری سینما، نیاز به هیچ نوع ترجمهای ندارد و قدرت ارتباطات جهانی را به یک محصول تصویر متحرک میبخشند. هر فیلم قابلیت جذب مخاطبان جهانی را دارد بهخصوص اگر از تکنیکهای دوبله یا زیرنویس که گفتار را ترجمه میسازد، بهره جسته باشد. فیلمها همچنین محصولاتی هستند که توسط فرهنگهای مشخص تولید شده و آن فرهنگها را منعکس کرده و همچنین از آنها تأثیر میپذیرد. صنعت فیلم بیش از یک سده است که در حال بینالمللی شدن است. یکی از واقعیتهای جهانی سازی این است که استودیوهای بزرگ هالیوودی صاحب سینماهای زیادی در کشورهای دیگر هستند بنابراین میتوانند از فروش گیشههای بینالمللی خود به صورت مستقیم درآمد به دست بیاورند. آن نوع فیلمهای گرانقیمت پرفروشی که هالیودد امروزه تمایل به ساخت آن دارد نمیتوانند تنها از راه فروش در بازارهای داخلی هزینههای تولید خودشان را برگردانند آنها نیاز به فروش در گیشههای بینالمللی دارند تا بتوانند سود تولید کنند.
تاریخچه فیلم
در اوایل دهه ۱۸۶۰ میلادی، با استفاده از وسایلی مانند زندهگرد و پراکسینوسکوپ، سازوکارهای تولید مصنوعی به وجود آمد و تصاویر دو بعدی متحرک به نمایش درآمدند. این ماشینها از انواع تکامل یافتهٔ ابزارهای سادهٔ اپتیکی مانند توریهای سحرآمیز بودند. این ابزار توان نمایش متوالی تصاویر با سرعتی را داشتند که در آن تصاویر به شکل متحرک به نظر میرسیدند. این پدیده، ماندگاری منظر نام گرفت. طبیعتاً، تصاویر میبایست بهطور دقیق طراحی میشدند تا اثر مورد نظر را داشته باشند، به همین منظور اصول زیربنایی خاصی بهعنوان بنیان ساخت فیلم انیمیشن در نظر گرفته شدند.
با پیشرفت فیلم سلولوئید به منظور عکاسی ثابت، امکان گرفتن عکس از اشیاء متحرکی که در حال حرکت بودند نیز ممکن شد. در مراحل اولیه فناوری گاهی لازم بود که شخص بیننده برای مشاهده تصاویر، در داخل دستگاه مخصوصی نگاه کند. در دهه ۱۸۸۰ میلادی، با ساخته شدن دوربین تصاویر متحرک، گرفتن تصاویر تکی و ضبط آنها بر روی یک حلقه ممکن شد که به سرعت به اختراع پروژکتور تصویر متحرک انجامید. این دستگاه نور را از فیلم پردازش و چاپ شده میگذراند و با کمک بزرگنمائی اپتیکی «تصاویر در حال حرکت» را بر روی پردهای (معمولاً نقرهای رنگ) نمایش میداد. این حلقههای فیلمهای نمایش داده شده به نام «تصاویر متحرک» معروف شدند. نخستین فیلمهای تصاویر متحرک، حالت صحنه ایستا داشتند و در آنها یک حادثه یا عمل، بدون هیچگونه ویرایش کردن یا دیگر تکنیکهای سینمایی، به نمایش درمیآمدند.
تصاویر متحرک تا پایان سدهٔ ۱۹ میلادی، تنها بهعنوان هنر دیداری به حساب میآمدند. اما ابتکار فیلمهای صامت ذهنیت مردم را نیز در اختیار گرفته بود. در آغاز سدهٔ ۲۰ میلادی، رفته رفته ساختار داستانی فیلمها شکل گرفت. در این دوره فیلمهایی به صورت صحنهٔ دنبالهدار ساخته شدند که در مجموع یک داستان را نقل میکردند. سپس این صحنهها جای خود را به صحنههای چندگانه از زوایا و ابعاد متفاوت دادند. تکنیکهای دیگر مانند حرکت دوربین نیز بهعنوان راههای اثرگذار در بیان داستان فیلم به کار گرفته شدند. صاحبان سالنهای تئاتر نیز به جای اینکه تماشاگران را در سکوت نگاه دارند، با در اختیار گرفتن یک پیانیست یا نوازندهٔ ارگ یا یک ارکستر کامل، به نواختن موسیقی، متناسب با فضای هر صحنه فیلم اقدام مینمودند. در آغاز دههٔ ۱۹۲۰ میلادی، همراه بیشتر فیلمها، فهرست موسیقیهای فیلم هم عرضه میشدند. در محصولات شاخص، این موسیقیها با فیلم عرضه میگردید.
رشد صنعت سینما در اروپا با بروز جنگ جهانی اول متوقف گردید و این در حالی بود که صنعت فیلم در ایالات متحده با ظهور هالیوود به شکوفایی رسید. بههرحال در دهه ۱۹۲۰ میلادی، فیلمسازان اروپائی مانند سرگئی آینشتاین و فردریش ویلهلم مارنائو به همراهی مبتکر آمریکایی دی. دبلیو. گریفیت و دیگران، به ارتقاء سطح این رسانه پرداختند. در دههٔ ۱۹۲۰ میلادی، فناوریهای نو، الصاق حاشیهٔ صوتی گفتار، موسیقی و افکتهای صوتی متناسب با نوع صحنه به فیلم را ممکن ساختند. این فیلمهای صوتدار در آغاز با نام «تصاویر با صدا» یا «تاکیز» شناخته میشدند.
پیشرفت مهم بعدی در صنعت سینما، معرفی رنگ بود. اگرچه اضافه شدن صدا، به سرعت گسترش یافت اما رنگ به تدریج مورد استفاده قرار گرفت. بیشتر مردم رنگی بودن فیلم برایشان مهم نبود. اما همچنانکه روشهای پردازش رنگ بهبود مییافت و در مقایسه با فیلمهای سیاه و سفید قابل رقابتتر میگشتند، فیلمهای رنگی بیشتر و بیشتر تولید میشدند. این زمان هنگام پایان جنگ جهانی دوم بود. فیلم سازان آمریکایی رنگ را بهعنوان عنصر اصلی جذب مخاطب تشخیص دادند و از آن در رقابت با تلویزیون (که تا اواسط دهه ۱۹۶۰ میلادی به صورت رسانهای سیاه و سفید باقیمانده بود) مورد استفاده قرار داد. در پایان دهه ۱۹۶۰ میلادی، رنگ بهعنوان شیوه عادی کار فیلمسازان مطرح شد.
دهههای ۱۹۵۰، ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی شاهد تغییرات در روش تولید و سبک فیلم بودند. هالیوود جدید، موج جدید فرانسوی و ارتقاء فیلمهای فیلمسازان تحصیلکرده و مستقل؛ همه و همه از دگرگونیهایی بودند که فیلم، آنها را در نیمه دوم سده ۲۰ میلادی تجربه نمود.
در پایان سده ۲۰ و در آستانه ورود به سده ۲۱ میلادی، فناوری دیجیتال و استفاده از رایانهها، انقلابی در روش تهیه، پخش و نمایش فیلم پدیدآورد. استفاده از رایانهها برای ساختن جلوههای ویژه، پویانماییهای پیچیده و ضبط و پخش صدا نزدیک به واقعیت صحنه، دگرگونیهای فراوانی را سبب شد.
در آغاز دهه ۲۱ میلادی تلاشهایی برای تلفیق فیلم و واقعیت مجازی در جریان است. صنعت فیلمسازی در ایران بیش از صد سال است که راه اندازی شدهاست.
مراحل فیلمسازی
تعداد و نوع کارکنان لازم جهت تهیه فیلم بستگی به ماهیت آن دارد. بسیاری از فیلمهای حادثهای هالیوود نیاز به صحنه سازیهای کامپیوتری (سی.جی. آی) دارند که توسط یک دوجین عوامل قالبهای سه بعدی، انیمیشن کارها، روتوسکپی کارها و سازندگان تدارک میگردند. بههرحال، یک فیلم کم خرج مستقل توسط عوامل اصلی که معمولاً دستمزد کمی هم دارند قابل ساخت است. کار فیلمسازی در تمام نقاط دنیا با استفاده از فناوریها، سبکهای بازی و اقسام آن در حال انجام است. بودجه برخی از این فیلمها بسیار زیاد و در حد تعهد دولتی است مانند نمونههایی در چین و در مقابل برخی دیگر در حد فیلمسازی در سیستم استودیوی آمریکا هزینهبر هستند.
مراحل مرسوم فیلمسازی در ایران شامل پنج مرحله اساسی است:
-فیلمنامهنویسی
-پیش تولید
-تولید
-پس تولید
-توزیع (اکران)
مدت زمان لازم برای این مراحل معمولاً سه سال است. سال اول صرف مرحله «ارتقاء» است. در سال دوم مراحل «قبل از تولید» و «تولید» به انجام میرسند. سال سوم نیز به مراحل «بعد از تولید» و «توزیع» اختصاص مییابد.
ریتم؛
الکساندر ریباک خواننده و نوازنده مطرح ویولن یک دوئت با کیبورد داشته است. این دونوازی را در «تابناک» میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۷۱۲۲۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۳
تابناک 4K؛
«پارک ملی کنیون لندز/ Canyonlands National Park» در ایالت یوتا در ایالات متحده آمریکا، ۱۳۶۶ کیلومتر مربع وسعت دارد. این پارک علاوه بر جاذبه های طبیعی گردشگری، محل کشف برخی از سنگ نبشته ها و آثار تاریخی است و از این حیث دارای ارزش های تاریخی نیز است. تصاویری با کیفیت 4K از این پارک دیدنی در «تابناک» تماشا میکنید.
کد خبر: ۷۱۲۲۸۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۳
حیات وحش؛
محققین تصاویری عجیب از خوردن گوشت یک نهنگ گوژپشت مرده توسط یک کوسه بزرگ سفید ضبط کردهاند. آنچه این تصاویر را عجیب میکند این است که کوسههای سفید شکارچیان ماهری هستند که تنها گوشت سالم و پرکالری میخورند و حتی در مواردی دیده شده است که غذای از قبل خورده شده را قی کردهاند تا بتوانند یک گوشت پرکالریتر را بخورند.
کد خبر: ۷۱۱۸۲۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
تکنیک؛
در این ویدیو ما در طول چند مرحله در فتوشاپ، چگونگی جایگزینی یک آسمان غیر یکنواخت و جذاب را به جای یک آسمان یکنواخت و خسته کننده یاد می گیریم.
کد خبر: ۷۱۱۸۱۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
فیتنس؛
بارفیکس سرگردی یکی از تمرینات بدون وزنه ای است که در ارتش آمریکا انجام می شود. این حرکت را در مجموعه آموزش بدنسازی و فیتنس «تابناک» فرا می گیرید.
کد خبر: ۷۱۱۸۰۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
کارتون؛
انیمیشن کوتاه «اِما / Emma» به کارگردانی متیو لاوس، داستان دختری است که توسط پدرش شکنجه می بینید و در اتاق بالای برج زندانی شده است. او در آنجا دوربینی را پیدا می کند و رویاهایش را می بینید. یک روز دو پسر به حیاط خانه آنها می آیند و اِما فریاد کمک سر میدهد... . این انیمیشن کوتاه را در «تابناک» میبینید.
کد خبر: ۷۱۱۸۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
جنگ افزار؛
تپانچههای جیبی مناسب حمله مخفیانه هستند تا در موقعیتهای خاص یا صرفا به عنوان یک سلاح پشتیبان به تیرانداز کمک کنند. در این ویدیو از نزدیک با یکی از بهترین نمونههای این نوع تپانچهها آشنا شوید.
کد خبر: ۷۱۱۷۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
ته چین؛
حلیم از غذاهای محبوب کشورهای مسلمان برای افطار است در این ویدیو روش پخت حلیم مرغ به سبک حیدرآباد هند را ببینید. حیدرآباد هند را اصفهان دو نیز مینامند یکی از شهرهای مهم مسلمان نشین هند که نقش ایرانیان در آن مشهود است.
کد خبر: ۷۱۱۷۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
سکانس طلایی؛
«چهل سالگی» ششمین فیلم سینمایی علیرضا رئیسیان در مقام کارگردان و محصول سال 1388 است. فرهاد در آستانهٔ چهلسالگی قرار دارد. او با همسرش -نگار- و دخترش زندگی میکند. روزی به او خبر میرسد که کوروش کیان، که زمانی قصد ازدواج با نگار را داشته، به ایران برمیگردد… . لیلا حاتمی، محمدرضا فروتن، فرزان اطهری، عزتالله انتظامی، سهیلا گلستانی، افشین نخعی، پریا مردانیها و اشکان صادقی مقابل دوربین محمود کلاری بازی کردند. کریستف رضاعی موسیقی متن این فیلم را ساخت و هایده صفی یاری این اثر را تدوین کرد. برشهایی از این فیلم سینمایی را در «تابناک» تماشا میکنید.
کد خبر: ۷۱۱۷۸۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
آسپرین؛
«کُزاز یا تتانوس / Tetanus» نوعی بیماری عفونی است که به سبب سم باکتری بیهوازی گرممثبت کلوستریدیوم تتانی پدید میآید و با انقباضهای دردناک دایمی ماهیچههای اسکلتی و حملات مشخص است. باکتری کلوستریدیوم تتانی در گرد و خاک قالی که به وسیله کفش آلوده میشود و مخصوصاً در خاک مزارع و باغچهها و کوچهها و اصطبلها یافت میشود و از طریق زخم به بدن راه مییابد. علایم اولیه بیماری کزاز ناراحتی و بیخوابی است. به زودی عضلات فک و زبان تشنج پیدا میکند و بیمار قدرت باز کردن دهان را برای حرف زدن نداشته و جویدن غیر ممکن میشود. به دنبال تشنج عضلات فک و زبان، عضلات سر و صورت، گردن، ساعد، دست و پا و بالاخره کمر نیز متشنج میشود. تشنج عضلات صورت سبب پیدایش قیافه خندان به نام لبخند کزازی و تشنج عضلات کمر موجب خمیدگی آن به جلو میشود. این تشنجات دردناک هستند. تب مختصر در حدود ۳۸ درجهاست. بیماری کزاز از چند روز تا چند هفته طول میکشد و بالاخره تشنج عضلات تنفسی باعث مرگ بیمار میشود. با این بیماری و توصیههای پزشکی در مقابل برخورد با آن در این ویدیو آشنا می شوید.
کد خبر: ۷۱۱۷۷۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
خانم ها و آقایان؛
برف و باران علاوه بر تسریع فرسایش کفش ها، چهره کفشها را نیز زشت میکنند. در این ویدیو به این پرسش پاسخ داده میشود که چگونه از کفش هایتان در مقابل برف و باران مراقبت کنیم؟
کد خبر: ۷۱۱۷۷۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
حیات وحش؛
اینلند تایپن نوعی مار بومی استرالیا است که به خاطر پیچیدگی شیمیایی زهر خود مرگآورترین مار دنیا لقب گرفته است. زهر این مار با حمله همزمان به سیستم جریان خون و اعصاب طعمه را فلج و نهایتا به خاطر نارسایی تنفسی از پا در میآورد. شکار یک جونده توسط این مار خطرناک را در این ویدیو ببینید.
کد خبر: ۷۱۱۷۷۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
ریتم؛
«برادران وود / The Wood Brothers» که از 2004 در سبک فالک بلوز فعالیت می کنند، جزو خوانندگان و موزیسن های دارای آثار متفاوت هستند. اجرای زنده قطعه «تعمیر سوراخ / Fixing a Hole» را از برادران وود با زیرنویس فارسی در «تابناک» میبینید و می شنوید.
کد خبر: ۷۱۱۷۷۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
چرتکه؛
«کالای وبلن / Veblen Good» تعبیری است که به يادبود تورستين وبلن بنیانگذار اصطلاح «مصرف تجملی»، برای گروهی از کالاهای لوکس و پرطرفدار مورد استفاده قرار می گیرد؛ اما دقیقاً کالای وبلن به چه معناست؟ در این ویدیو به این پرسش پاسخ داده می شود.
کد خبر: ۷۱۱۷۶۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
خانم ها و آقایان؛
چاکا بوت نوعی از بوت محسوب میشود که در ایران به عنوان نیم بوت معرفی است. راهنمای خرید این کفش را در «تابناک» ببینید و نکاتی که باید برای خرید یک بوت ایده آل مد نظر داشته باشید، فرابگیرید.
کد خبر: ۷۱۱۷۶۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
ته چین؛
نان قسمت غیرقابل جدا شدن از سفره هر ایرانی است. انواع مختلفی از نان وجود دارد که با آردهای مختلف و طعمهای مختلف پخت میشوند. در این ویدیو یک نان خوشمزه با ریشه هندی که میتوان آن را روی تابه گریل پخت ببینید.
کد خبر: ۷۱۱۷۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
وقایع اتفاقیه؛
ایران در عصر پهلوی شباهتهای فراوانی با عربستان در عصر کنونی داشت. ایران به درآمد فراوانی رسیده بود که محمدرضا شاه عمده این درآمد را صرف ساخت بناها و همچنین خرید تسلیحاتی کرد که بتواند در رقابتهای منطقهای برتری خود را نشان دهد و همین مسئله رقابت بین کشورهای غربی را برای فروش اسلحه و هواپیما به پهلوی افزایش داده بود.در همین راستا محمدرضا شاه پهلوی در شهریور سال 1334 به بریتانیا سفر کرد تصاویری که در ادامه میبینید تلاش بریتانیا در آن دوران برای فروش اسلحه به ایران بوده است.
کد خبر: ۷۱۱۷۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
حیات وحش؛
تفاوت مهم زهر و سم اول در نحوه اعمال شدن آنهاست. زهر باید تزریق شود مانند نیش حیوانات مختلف در حالی که سم باید جذب بدن شود، به طور مثال از طریق خورده شدن و هضم سم در معده. دیگر اینکه زهر یک ابزار تهاجمی است برای شکار و کشتن طعمه در حالی که سم یک ابزار تدافعی است برای بالا بردن هزینه شکار برای شکارچی. در این ویدیو با این دو مفهوم که شیوه شکار حیوانات را متفاوت میکند، بیشتر آشنا میشوید.
کد خبر: ۷۱۱۷۳۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۰
تکنیک؛
در این ویدیو ما با اصول بهینه سازی حجم عکسها و ذخیره سازی آن ها در فرمت های متفاوت در فوتوشاپ و برای استفاده در وب سایتها آشنا خواهیم شد.
کد خبر: ۷۱۱۷۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۰
فیتنس؛
حرکت پرش درجا یک حرکت موثر برای افزایش سرعت عکس العمل پاها و همچنین تقویت عضلات پا محسوب میشود. در این ویدیو از مجموعه آموزش بدنسازی و فیتنس «تابناک»، این حرکت را فرا میگیرید.
کد خبر: ۷۱۱۷۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۰