کلیات
فیلم در لغت به معنیِ «نوارِ نازک» از امولسیون فتوشیمیایی بر روی نوار سلولوئیدی گفته می شد و چون برای اولین بار، تصاویر متحرک، روی فیلم عکاسی ثبت میشد و به این وسیله، نمایش داده میشدند، این نام روی تصاویر متحرک ماند؛ البته امروز خود کلمه «فیلم» بهطور تخصصی فقط به تصاویر متحرک گفته میشود که در سینما نمایش داده میشوند، فیلمهایی که پس از پایان اکرانشان در سینما، از تلویزیون پخش شود را «فیلم سینمایی» میگویند و اگر از ابتدا فیلمی را مختص تلویزیون بسازند و ربطی به سینما نداشته باشد، به آن «فیلم تلویزیونی» میگویند. همچنین فیلمهایی که به صورت چند سری (اپیزود) یا قسمت باشد به آنها سریال میگویند. در نتیجه فیلمها به سه دسته شامل: فیلم سینمایی، فیلم تلویزیونی و سریال دستهبندی میشوند.
ریشه این نام در این واقعیت است که فیلم عکاسی بهطور تاریخی عنصر اساسی رسانه ضبط و پخش تصاویر متحرک به حساب میآمده. تولید فیلمها از طریق ضبط تصویر مردم و اشیاء واقعی با دوربین یا به وجود آوردن آنها از طریق تکنیکهای انیمیشن یا جلوههای ویژه است. فیلمها از مجموعهای از قابهای انفرادی تشکیل شدهاند که زمانی که به سرعت و پشت سرهم نمایش داده میشوند، توهم حرکت را در بیننده بهوجود میآورند. بر اثر پدیدهای به نام تداوم دید که بر اثر آن یک منظره برای کسری از ثانیه پس از از بین رفتن آن در حافظه میماند، چشمکهای بین تصاویر، قابل رویت نیستند. همچنین عامل ارتباط عامل دیگری است که باعث مشاهده تصاویر متحرک میگردد. این اثر روانی به نام حرکت بتا معروف است.
از نظر بیشتر کارشناسان، فیلم از انواع مهم هنر بهشمار میآید. فیلمها قابلیت سرگرم کردن، آموزش، روشنگری و الهام بخشیدن به بیننده را دارند. عوامل دیداری سینما، نیاز به هیچ نوع ترجمهای ندارد و قدرت ارتباطات جهانی را به یک محصول تصویر متحرک میبخشند. هر فیلم قابلیت جذب مخاطبان جهانی را دارد بهخصوص اگر از تکنیکهای دوبله یا زیرنویس که گفتار را ترجمه میسازد، بهره جسته باشد. فیلمها همچنین محصولاتی هستند که توسط فرهنگهای مشخص تولید شده و آن فرهنگها را منعکس کرده و همچنین از آنها تأثیر میپذیرد. صنعت فیلم بیش از یک سده است که در حال بینالمللی شدن است. یکی از واقعیتهای جهانی سازی این است که استودیوهای بزرگ هالیوودی صاحب سینماهای زیادی در کشورهای دیگر هستند بنابراین میتوانند از فروش گیشههای بینالمللی خود به صورت مستقیم درآمد به دست بیاورند. آن نوع فیلمهای گرانقیمت پرفروشی که هالیودد امروزه تمایل به ساخت آن دارد نمیتوانند تنها از راه فروش در بازارهای داخلی هزینههای تولید خودشان را برگردانند آنها نیاز به فروش در گیشههای بینالمللی دارند تا بتوانند سود تولید کنند.
تاریخچه فیلم
در اوایل دهه ۱۸۶۰ میلادی، با استفاده از وسایلی مانند زندهگرد و پراکسینوسکوپ، سازوکارهای تولید مصنوعی به وجود آمد و تصاویر دو بعدی متحرک به نمایش درآمدند. این ماشینها از انواع تکامل یافتهٔ ابزارهای سادهٔ اپتیکی مانند توریهای سحرآمیز بودند. این ابزار توان نمایش متوالی تصاویر با سرعتی را داشتند که در آن تصاویر به شکل متحرک به نظر میرسیدند. این پدیده، ماندگاری منظر نام گرفت. طبیعتاً، تصاویر میبایست بهطور دقیق طراحی میشدند تا اثر مورد نظر را داشته باشند، به همین منظور اصول زیربنایی خاصی بهعنوان بنیان ساخت فیلم انیمیشن در نظر گرفته شدند.
با پیشرفت فیلم سلولوئید به منظور عکاسی ثابت، امکان گرفتن عکس از اشیاء متحرکی که در حال حرکت بودند نیز ممکن شد. در مراحل اولیه فناوری گاهی لازم بود که شخص بیننده برای مشاهده تصاویر، در داخل دستگاه مخصوصی نگاه کند. در دهه ۱۸۸۰ میلادی، با ساخته شدن دوربین تصاویر متحرک، گرفتن تصاویر تکی و ضبط آنها بر روی یک حلقه ممکن شد که به سرعت به اختراع پروژکتور تصویر متحرک انجامید. این دستگاه نور را از فیلم پردازش و چاپ شده میگذراند و با کمک بزرگنمائی اپتیکی «تصاویر در حال حرکت» را بر روی پردهای (معمولاً نقرهای رنگ) نمایش میداد. این حلقههای فیلمهای نمایش داده شده به نام «تصاویر متحرک» معروف شدند. نخستین فیلمهای تصاویر متحرک، حالت صحنه ایستا داشتند و در آنها یک حادثه یا عمل، بدون هیچگونه ویرایش کردن یا دیگر تکنیکهای سینمایی، به نمایش درمیآمدند.
تصاویر متحرک تا پایان سدهٔ ۱۹ میلادی، تنها بهعنوان هنر دیداری به حساب میآمدند. اما ابتکار فیلمهای صامت ذهنیت مردم را نیز در اختیار گرفته بود. در آغاز سدهٔ ۲۰ میلادی، رفته رفته ساختار داستانی فیلمها شکل گرفت. در این دوره فیلمهایی به صورت صحنهٔ دنبالهدار ساخته شدند که در مجموع یک داستان را نقل میکردند. سپس این صحنهها جای خود را به صحنههای چندگانه از زوایا و ابعاد متفاوت دادند. تکنیکهای دیگر مانند حرکت دوربین نیز بهعنوان راههای اثرگذار در بیان داستان فیلم به کار گرفته شدند. صاحبان سالنهای تئاتر نیز به جای اینکه تماشاگران را در سکوت نگاه دارند، با در اختیار گرفتن یک پیانیست یا نوازندهٔ ارگ یا یک ارکستر کامل، به نواختن موسیقی، متناسب با فضای هر صحنه فیلم اقدام مینمودند. در آغاز دههٔ ۱۹۲۰ میلادی، همراه بیشتر فیلمها، فهرست موسیقیهای فیلم هم عرضه میشدند. در محصولات شاخص، این موسیقیها با فیلم عرضه میگردید.
رشد صنعت سینما در اروپا با بروز جنگ جهانی اول متوقف گردید و این در حالی بود که صنعت فیلم در ایالات متحده با ظهور هالیوود به شکوفایی رسید. بههرحال در دهه ۱۹۲۰ میلادی، فیلمسازان اروپائی مانند سرگئی آینشتاین و فردریش ویلهلم مارنائو به همراهی مبتکر آمریکایی دی. دبلیو. گریفیت و دیگران، به ارتقاء سطح این رسانه پرداختند. در دههٔ ۱۹۲۰ میلادی، فناوریهای نو، الصاق حاشیهٔ صوتی گفتار، موسیقی و افکتهای صوتی متناسب با نوع صحنه به فیلم را ممکن ساختند. این فیلمهای صوتدار در آغاز با نام «تصاویر با صدا» یا «تاکیز» شناخته میشدند.
پیشرفت مهم بعدی در صنعت سینما، معرفی رنگ بود. اگرچه اضافه شدن صدا، به سرعت گسترش یافت اما رنگ به تدریج مورد استفاده قرار گرفت. بیشتر مردم رنگی بودن فیلم برایشان مهم نبود. اما همچنانکه روشهای پردازش رنگ بهبود مییافت و در مقایسه با فیلمهای سیاه و سفید قابل رقابتتر میگشتند، فیلمهای رنگی بیشتر و بیشتر تولید میشدند. این زمان هنگام پایان جنگ جهانی دوم بود. فیلم سازان آمریکایی رنگ را بهعنوان عنصر اصلی جذب مخاطب تشخیص دادند و از آن در رقابت با تلویزیون (که تا اواسط دهه ۱۹۶۰ میلادی به صورت رسانهای سیاه و سفید باقیمانده بود) مورد استفاده قرار داد. در پایان دهه ۱۹۶۰ میلادی، رنگ بهعنوان شیوه عادی کار فیلمسازان مطرح شد.
دهههای ۱۹۵۰، ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی شاهد تغییرات در روش تولید و سبک فیلم بودند. هالیوود جدید، موج جدید فرانسوی و ارتقاء فیلمهای فیلمسازان تحصیلکرده و مستقل؛ همه و همه از دگرگونیهایی بودند که فیلم، آنها را در نیمه دوم سده ۲۰ میلادی تجربه نمود.
در پایان سده ۲۰ و در آستانه ورود به سده ۲۱ میلادی، فناوری دیجیتال و استفاده از رایانهها، انقلابی در روش تهیه، پخش و نمایش فیلم پدیدآورد. استفاده از رایانهها برای ساختن جلوههای ویژه، پویانماییهای پیچیده و ضبط و پخش صدا نزدیک به واقعیت صحنه، دگرگونیهای فراوانی را سبب شد.
در آغاز دهه ۲۱ میلادی تلاشهایی برای تلفیق فیلم و واقعیت مجازی در جریان است. صنعت فیلمسازی در ایران بیش از صد سال است که راه اندازی شدهاست.
مراحل فیلمسازی
تعداد و نوع کارکنان لازم جهت تهیه فیلم بستگی به ماهیت آن دارد. بسیاری از فیلمهای حادثهای هالیوود نیاز به صحنه سازیهای کامپیوتری (سی.جی. آی) دارند که توسط یک دوجین عوامل قالبهای سه بعدی، انیمیشن کارها، روتوسکپی کارها و سازندگان تدارک میگردند. بههرحال، یک فیلم کم خرج مستقل توسط عوامل اصلی که معمولاً دستمزد کمی هم دارند قابل ساخت است. کار فیلمسازی در تمام نقاط دنیا با استفاده از فناوریها، سبکهای بازی و اقسام آن در حال انجام است. بودجه برخی از این فیلمها بسیار زیاد و در حد تعهد دولتی است مانند نمونههایی در چین و در مقابل برخی دیگر در حد فیلمسازی در سیستم استودیوی آمریکا هزینهبر هستند.
مراحل مرسوم فیلمسازی در ایران شامل پنج مرحله اساسی است:
-فیلمنامهنویسی
-پیش تولید
-تولید
-پس تولید
-توزیع (اکران)
مدت زمان لازم برای این مراحل معمولاً سه سال است. سال اول صرف مرحله «ارتقاء» است. در سال دوم مراحل «قبل از تولید» و «تولید» به انجام میرسند. سال سوم نیز به مراحل «بعد از تولید» و «توزیع» اختصاص مییابد.
آسپرین؛
محققان برزیلی اخیرا برای پانسمان سوختگیهای شدید به جای استفاده از گاز استریل از پوست ماهی تیلاپیا استفاده میکنند. در بسیاری از کشورها برای پانسمان سوختگیهای شدید از پوست منجمد خوک یا بافت انسانی استفاده میشود اما بیمارستانها در برزیل به این مواد دسترسی ندارند بنابراین از گاز استریل استفاده میکنند. یکی از مشکلات گاز استریل چسبیدن آن به زخم است به طوریکه جدا کردن آن برای بیمار اغلب دردناک خواهد بود. این ویدیو را در همین زمینه ببینید.
کد خبر: ۶۹۹۸۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۱۱
نبض خبر؛
یک عکاس از «عکاسی اپیکس» (Eppix Adventures Photography) روز جمعه، ۱۹ ماه مه ویدویی از گسترش گدازه های آتشفشانی از کوه آتشفشان «کیلاویا» (Kilauea) در جزایر هاوایی آمریکا ضبط کرده است. به گفته وی این گدازه ها شش کیلومتر امتداد داشت. آتشفشان «کیلاویا» یکی از فعال ترین آتشفشانها روی زمین است که از سال ۱۹۸۳ میلادی بطور مداوم فوران می کند. کیلاویا در زبان هاوایی به معنای «فوران کردن» یا «بسیار عظیم» است و اشاره به تکرار فوران این کوه دارد.
کد خبر: ۶۹۹۸۷۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۱۱
تکنوتابناک؛
سازمان فضایی آمریکا، ناسا، از پروژه فضایی جدید خود برای نزدیک شدن به خورشید خبر داده است. این کاوشگر قرار است تابستان سال آینده در فاصله ای از خورشید قرار گیرد که تاکنون هیچ کاوشگر دیگری تا این اندازه به خورشید نزدیک نشده است. پیش بینی شده است که کاوشگر خورشیدی پارکر، در این ماموریت در فاصله ۶ تا ۷ میلیون کیلومتری خورشید قرار گیرد. این ویدیو را در همین زمینه ببینید.
کد خبر: ۶۹۹۸۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۱۱
تکنوتابناک؛
جزر و مد دریاها بعنوان یکی از منبع انرژی های تجدیدپذیر شناخته می شود. دانشمندان اروپایی در دریاچه استرانگفورد در ایرلند شمالی، که از نظر جزر و مد مساعد است، پیش نمونه ابزاری را آزمایش می کنند که برای تولید انرژی الکتریسیته از جزر و مد دریا طراحی شده است. این فناوری قادر خواهد بود هر سال ۱.۶ گیگاوات ساعت برق تولید کنند. در دریاچه استرانگفورد در ایرلند شمالی تغییرات جزر و مد تا حدود چهار متر هم می رسد و سرعت آن بطور متوسط 1.4 متر در ثانیه است. این ویدیو را تماشا کنید.
کد خبر: ۶۹۹۸۷۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۱۱
حسینیه تابناک؛
در روزهای آغازین ماه مبارک رمضان یک قطعه عربی شهرت دارد که البته در ایران کمتر شنیده شده است: «مرحب مرحب يا هلال أهلاً أهلاً كيف الحال قد غبت وإليك اشتقنا وانتهى بعدك صار وصال نعطي صبراً نأخذ أجراً والله يرانا ويسمعنا نغفر زلة نوصل أهلا لأن رمضان يجمعنا»
کد خبر: ۶۹۹۶۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۱۰
سوت؛
پرسولیس هدایت برانکو ایوانکوویچ با شکست لخویای قطر، پس از 17 سال به جمع هشت تیم برتر آسیا صعود کرد. خلاصه این بازی را از زاویه دوربین AFC در «تابناک» میبینید.
کد خبر: ۶۹۹۲۹۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۱۰
کارتون؛
«تام و جری ؛ توپ بیلیارد گربه/ Cue Ball Cat ؛ Tom and Jerry» پنجاه و چهارمین قسمت از مجموعه انیمیشنهای «تام و جری / Tom and Jerry» بین سالهای 1940 تا 1985 در 114 قسمت توسط مترو گلدوین مایر در هالیوود تولید شد و خالقِ آنها ویلیام هانا و جوزف باربرا بودند که آن را نویسندگی و کارگردانی میکردند. به جز متروگلدوین مایر کمپانی های دیگری نیز ساخت تام و جری را ادامه دادند و به بازار عرضه کردند. این کارتون تلویزیونی درباره ماجراهای موشی به نام «جری / Jerry» و گربهای به نام «تام / Tom» است که همواره در جدال با هم هستند. علاوه بر اینها یک کاراکتر «مامان / Mammy» و یک کارکتر سگ به نام «اسپایک/ Spike» هم حضور دارند که وقت خرابکاریها سراغ تام میآید. این قسمت از انیمیشن تام و جری را در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۶۹۹۲۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۱۰
سوت؛
فرانچسکو توتی از 1993 تا 2017 همواره در تیم فوتبال رم بازی کرد و علی رغم پیشنهادهایی که در این سال ها داشت، به تیمش وفادار بود. توتی شب گذشته در میان هواداران رم که او را به شدت دوست داشتند، با چشمانی اشکبار از فوتبال خداحافظی کرد. برای توتی چندین کلیپ به همین مناسب ساخته شده که دو ویدیوی جذاب را از مجموع این ویدیوها در «تابناک» میبینید.
کد خبر: ۶۹۸۹۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۹
سوت؛
با قهرمانی یوونتوس در رقابت سری آ فوتبال ایتالیا یک فصل رویایی دیگر برای طرفداران یووه رقم خورد. در همین راستا، باشگاه یوونتوس یک ویدیو درباره شش فصل اخیر که این باشگاه بسیار موفق ظاهر شده و شش بازیکن افسانهای این تیم یعنی جیانلوئیجی بوفون، آندره آ بارزالی، لئوناردو بونوچی، جورجیو کیه لینی، استفان لیختشتاینر و کلودیو مارکیزیو ساخته که اکنون در «تابناک» میبینید.
کد خبر: ۶۹۸۷۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۸
«رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً ۚ إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ إِنَّهُ كَانَ فَرِيقٌ مِنْ عِبَادِي يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ فَقَالُوا رَبَّنَا آتِنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً وَهَيِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا وَلَمَّا بَرَزُوا لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُوا رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ» «باراِلها، دلهای ما را به باطل میل مده پس از آنکه به حق هدایت فرمودی، و به ما از لطف خویش اجر کامل عطا فرما که همانا تویی بخشندهٔ بیمنّت. زیرا شمایید که چون طایفهای از بندگان صالح من روی به من آورده و عرض میکردند باراِلها ما به تو ایمان آوردیم، تو از گناهان ما درگذر و در حق ما لطف و مهربانی فرما که تو بهترین مهربانان هستی. آنگاه که آن جوانان کهف (از بیم دشمن) در غار کوه پنهان شدند، از درگاه خدا خواستند: باراِلها تو در حق ما به لطف خاص خود رحمتی عطا فرما و بر ما وسیلهٔ رشد و هدایتی کامل مهیا ساز. چون آنها در میدان مبارزه جالوت و لشکریان او آمدند، از خدا خواستند که بار پروردگارا به ما صبر و استواری بخش و ما را ثابت قدم دار و ما را بر شکست کافران یاری فرما.»
کد خبر: ۶۹۸۵۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۷
«این دهان بستی، دهانی باز شد» که بیشتر با نام مثنوی افشاری شناخته میشود، آوازی است با صدای محمدرضا شجریان، در آواز افشاری، که به درخواست صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران برای ماه رمضان ساخته شد. ترانههای این اثر، از میان ترانههای دفتر اول، سوم و پنجم مثنوی مولانا انتخاب شدهاند. نغمه مثنوی، به سبکی خاص در افشاری نواخته میشود که «مثنوی پیچ» هم نامیده میشود و علت آن چرخشهای تحریری است که در 4 نوبت در درآمد و فرود آواز صورت میگیرد. این قطعه را با صدای استاد محمدرضا شجریان بر روی قطعهای از «تابناک» میبینید و می شنوید.
کد خبر: ۶۹۸۵۷۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۷
حسینیه تابناک؛
«اللهمَّ اجعل صِیامی فیهِ صِیامَ الصائِمین، وَ قِیامی فیهِ قِیامَ القائِمین، وَ نَبِّهنی فیهِ عَن نَومَةِ الغافِلین، وَ هَب لی جُرمی فیهِ یا اِلهَ العالَمین، وَاعفُ عَنّی یا عافِیاً عَنِ المُجرِمی». «خداوندا! روزهام را در این ماه، روزه روزهداران قرار ده و شبزندهداریام را شبزندهداری شبزندهداران و بیدارم کن در آن از خواب بیخبران و ببخش گناهم را در آن ای معبود جهانیان و از من درگذر، ای درگذرنده از گنهکاران».
کد خبر: ۶۹۸۵۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۷
نبض خبر؛
امیرحسین خنجری یکی از بدلکاران سریال «پایتخت ۵» روز گذشته ششم خرداد دچار حادثه شد و ماشینی که وی در آن بود به پایین یک دره سقوط کرد. این بدلکار از ناحیه سر دچار شکستگی شد و به سرعت به بیمارستان نیکان تهران انتقال داده شد.
کد خبر: ۶۹۸۳۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۷
سوت؛
لیونل مسی در فصل 2016 - 2017 فوتبال اسپانیا، 54 گل برای بارسلونا به ثمر رساند. این گلها را در «تابناک» تماشا میکنید.
کد خبر: ۶۹۸۳۷۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۷
سوت؛
در جریان رقابت های جام حذفی انگلیس، آرسنال 2 بر یک چلسی را شکست داد و این جام را از آن خود کرد. الكسیس سانچز و آرون رمزی دو گل آرسنال و دیگو کاستا تک گل چلسی را به ثمر رساندند. خلاصه این بازی را در «تابناک» تماشا میکنید.
کد خبر: ۶۹۸۳۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۷
سوت؛
در فینال جام حذفی آلمان، دورتموند 2 بر یک فرانفکورت را شکست داد و قهرمان شد. خلاصه این بازی و جشن قهرمانی دورتموند را در «تابناک» تماشا میکنید.
کد خبر: ۶۹۸۳۳۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۷
سوت؛
بارسلونا در فینال جام حذفی فوتبال اسپانیا با نتجیه 3 بر یک آلاوس را شکست داد و قهرمان این رویداد شد. خلاصه این بازی و گوشههایی از جشن قهرمانی بارسلونا را در «تابناک» تماشا میکنید.
کد خبر: ۶۹۸۳۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۷
سوت؛
پاری سن ژرمن با شکست یک بر صفر آنژه قهرمان جام حذفی فوتبال فرانسه شد. خلاصه این بازی را در «تابناک» تماشا میکنید.
کد خبر: ۶۹۸۳۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۷
سوت؛
در جریان رقابت های سری آ فوتبال ایتالیا، یووونتوس 2 بر یک بلونیا را شکست داد. خلاصه این بازی را در «تابناک» میبینید.
کد خبر: ۶۹۸۳۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۷
نبض خبر؛
صادق افشار از مخاطبان تابناک، تصاویری از حواشی بازى منچستریونایتد و آژاكس برای «تابناک» ارسال کرده است. این تصاویر را در «تابناک» تماشا میکنید.
کد خبر: ۶۹۷۵۹۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۴