کلیات
فیلم در لغت به معنیِ «نوارِ نازک» از امولسیون فتوشیمیایی بر روی نوار سلولوئیدی گفته می شد و چون برای اولین بار، تصاویر متحرک، روی فیلم عکاسی ثبت میشد و به این وسیله، نمایش داده میشدند، این نام روی تصاویر متحرک ماند؛ البته امروز خود کلمه «فیلم» بهطور تخصصی فقط به تصاویر متحرک گفته میشود که در سینما نمایش داده میشوند، فیلمهایی که پس از پایان اکرانشان در سینما، از تلویزیون پخش شود را «فیلم سینمایی» میگویند و اگر از ابتدا فیلمی را مختص تلویزیون بسازند و ربطی به سینما نداشته باشد، به آن «فیلم تلویزیونی» میگویند. همچنین فیلمهایی که به صورت چند سری (اپیزود) یا قسمت باشد به آنها سریال میگویند. در نتیجه فیلمها به سه دسته شامل: فیلم سینمایی، فیلم تلویزیونی و سریال دستهبندی میشوند.
ریشه این نام در این واقعیت است که فیلم عکاسی بهطور تاریخی عنصر اساسی رسانه ضبط و پخش تصاویر متحرک به حساب میآمده. تولید فیلمها از طریق ضبط تصویر مردم و اشیاء واقعی با دوربین یا به وجود آوردن آنها از طریق تکنیکهای انیمیشن یا جلوههای ویژه است. فیلمها از مجموعهای از قابهای انفرادی تشکیل شدهاند که زمانی که به سرعت و پشت سرهم نمایش داده میشوند، توهم حرکت را در بیننده بهوجود میآورند. بر اثر پدیدهای به نام تداوم دید که بر اثر آن یک منظره برای کسری از ثانیه پس از از بین رفتن آن در حافظه میماند، چشمکهای بین تصاویر، قابل رویت نیستند. همچنین عامل ارتباط عامل دیگری است که باعث مشاهده تصاویر متحرک میگردد. این اثر روانی به نام حرکت بتا معروف است.
از نظر بیشتر کارشناسان، فیلم از انواع مهم هنر بهشمار میآید. فیلمها قابلیت سرگرم کردن، آموزش، روشنگری و الهام بخشیدن به بیننده را دارند. عوامل دیداری سینما، نیاز به هیچ نوع ترجمهای ندارد و قدرت ارتباطات جهانی را به یک محصول تصویر متحرک میبخشند. هر فیلم قابلیت جذب مخاطبان جهانی را دارد بهخصوص اگر از تکنیکهای دوبله یا زیرنویس که گفتار را ترجمه میسازد، بهره جسته باشد. فیلمها همچنین محصولاتی هستند که توسط فرهنگهای مشخص تولید شده و آن فرهنگها را منعکس کرده و همچنین از آنها تأثیر میپذیرد. صنعت فیلم بیش از یک سده است که در حال بینالمللی شدن است. یکی از واقعیتهای جهانی سازی این است که استودیوهای بزرگ هالیوودی صاحب سینماهای زیادی در کشورهای دیگر هستند بنابراین میتوانند از فروش گیشههای بینالمللی خود به صورت مستقیم درآمد به دست بیاورند. آن نوع فیلمهای گرانقیمت پرفروشی که هالیودد امروزه تمایل به ساخت آن دارد نمیتوانند تنها از راه فروش در بازارهای داخلی هزینههای تولید خودشان را برگردانند آنها نیاز به فروش در گیشههای بینالمللی دارند تا بتوانند سود تولید کنند.
تاریخچه فیلم
در اوایل دهه ۱۸۶۰ میلادی، با استفاده از وسایلی مانند زندهگرد و پراکسینوسکوپ، سازوکارهای تولید مصنوعی به وجود آمد و تصاویر دو بعدی متحرک به نمایش درآمدند. این ماشینها از انواع تکامل یافتهٔ ابزارهای سادهٔ اپتیکی مانند توریهای سحرآمیز بودند. این ابزار توان نمایش متوالی تصاویر با سرعتی را داشتند که در آن تصاویر به شکل متحرک به نظر میرسیدند. این پدیده، ماندگاری منظر نام گرفت. طبیعتاً، تصاویر میبایست بهطور دقیق طراحی میشدند تا اثر مورد نظر را داشته باشند، به همین منظور اصول زیربنایی خاصی بهعنوان بنیان ساخت فیلم انیمیشن در نظر گرفته شدند.
با پیشرفت فیلم سلولوئید به منظور عکاسی ثابت، امکان گرفتن عکس از اشیاء متحرکی که در حال حرکت بودند نیز ممکن شد. در مراحل اولیه فناوری گاهی لازم بود که شخص بیننده برای مشاهده تصاویر، در داخل دستگاه مخصوصی نگاه کند. در دهه ۱۸۸۰ میلادی، با ساخته شدن دوربین تصاویر متحرک، گرفتن تصاویر تکی و ضبط آنها بر روی یک حلقه ممکن شد که به سرعت به اختراع پروژکتور تصویر متحرک انجامید. این دستگاه نور را از فیلم پردازش و چاپ شده میگذراند و با کمک بزرگنمائی اپتیکی «تصاویر در حال حرکت» را بر روی پردهای (معمولاً نقرهای رنگ) نمایش میداد. این حلقههای فیلمهای نمایش داده شده به نام «تصاویر متحرک» معروف شدند. نخستین فیلمهای تصاویر متحرک، حالت صحنه ایستا داشتند و در آنها یک حادثه یا عمل، بدون هیچگونه ویرایش کردن یا دیگر تکنیکهای سینمایی، به نمایش درمیآمدند.
تصاویر متحرک تا پایان سدهٔ ۱۹ میلادی، تنها بهعنوان هنر دیداری به حساب میآمدند. اما ابتکار فیلمهای صامت ذهنیت مردم را نیز در اختیار گرفته بود. در آغاز سدهٔ ۲۰ میلادی، رفته رفته ساختار داستانی فیلمها شکل گرفت. در این دوره فیلمهایی به صورت صحنهٔ دنبالهدار ساخته شدند که در مجموع یک داستان را نقل میکردند. سپس این صحنهها جای خود را به صحنههای چندگانه از زوایا و ابعاد متفاوت دادند. تکنیکهای دیگر مانند حرکت دوربین نیز بهعنوان راههای اثرگذار در بیان داستان فیلم به کار گرفته شدند. صاحبان سالنهای تئاتر نیز به جای اینکه تماشاگران را در سکوت نگاه دارند، با در اختیار گرفتن یک پیانیست یا نوازندهٔ ارگ یا یک ارکستر کامل، به نواختن موسیقی، متناسب با فضای هر صحنه فیلم اقدام مینمودند. در آغاز دههٔ ۱۹۲۰ میلادی، همراه بیشتر فیلمها، فهرست موسیقیهای فیلم هم عرضه میشدند. در محصولات شاخص، این موسیقیها با فیلم عرضه میگردید.
رشد صنعت سینما در اروپا با بروز جنگ جهانی اول متوقف گردید و این در حالی بود که صنعت فیلم در ایالات متحده با ظهور هالیوود به شکوفایی رسید. بههرحال در دهه ۱۹۲۰ میلادی، فیلمسازان اروپائی مانند سرگئی آینشتاین و فردریش ویلهلم مارنائو به همراهی مبتکر آمریکایی دی. دبلیو. گریفیت و دیگران، به ارتقاء سطح این رسانه پرداختند. در دههٔ ۱۹۲۰ میلادی، فناوریهای نو، الصاق حاشیهٔ صوتی گفتار، موسیقی و افکتهای صوتی متناسب با نوع صحنه به فیلم را ممکن ساختند. این فیلمهای صوتدار در آغاز با نام «تصاویر با صدا» یا «تاکیز» شناخته میشدند.
پیشرفت مهم بعدی در صنعت سینما، معرفی رنگ بود. اگرچه اضافه شدن صدا، به سرعت گسترش یافت اما رنگ به تدریج مورد استفاده قرار گرفت. بیشتر مردم رنگی بودن فیلم برایشان مهم نبود. اما همچنانکه روشهای پردازش رنگ بهبود مییافت و در مقایسه با فیلمهای سیاه و سفید قابل رقابتتر میگشتند، فیلمهای رنگی بیشتر و بیشتر تولید میشدند. این زمان هنگام پایان جنگ جهانی دوم بود. فیلم سازان آمریکایی رنگ را بهعنوان عنصر اصلی جذب مخاطب تشخیص دادند و از آن در رقابت با تلویزیون (که تا اواسط دهه ۱۹۶۰ میلادی به صورت رسانهای سیاه و سفید باقیمانده بود) مورد استفاده قرار داد. در پایان دهه ۱۹۶۰ میلادی، رنگ بهعنوان شیوه عادی کار فیلمسازان مطرح شد.
دهههای ۱۹۵۰، ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی شاهد تغییرات در روش تولید و سبک فیلم بودند. هالیوود جدید، موج جدید فرانسوی و ارتقاء فیلمهای فیلمسازان تحصیلکرده و مستقل؛ همه و همه از دگرگونیهایی بودند که فیلم، آنها را در نیمه دوم سده ۲۰ میلادی تجربه نمود.
در پایان سده ۲۰ و در آستانه ورود به سده ۲۱ میلادی، فناوری دیجیتال و استفاده از رایانهها، انقلابی در روش تهیه، پخش و نمایش فیلم پدیدآورد. استفاده از رایانهها برای ساختن جلوههای ویژه، پویانماییهای پیچیده و ضبط و پخش صدا نزدیک به واقعیت صحنه، دگرگونیهای فراوانی را سبب شد.
در آغاز دهه ۲۱ میلادی تلاشهایی برای تلفیق فیلم و واقعیت مجازی در جریان است. صنعت فیلمسازی در ایران بیش از صد سال است که راه اندازی شدهاست.
مراحل فیلمسازی
تعداد و نوع کارکنان لازم جهت تهیه فیلم بستگی به ماهیت آن دارد. بسیاری از فیلمهای حادثهای هالیوود نیاز به صحنه سازیهای کامپیوتری (سی.جی. آی) دارند که توسط یک دوجین عوامل قالبهای سه بعدی، انیمیشن کارها، روتوسکپی کارها و سازندگان تدارک میگردند. بههرحال، یک فیلم کم خرج مستقل توسط عوامل اصلی که معمولاً دستمزد کمی هم دارند قابل ساخت است. کار فیلمسازی در تمام نقاط دنیا با استفاده از فناوریها، سبکهای بازی و اقسام آن در حال انجام است. بودجه برخی از این فیلمها بسیار زیاد و در حد تعهد دولتی است مانند نمونههایی در چین و در مقابل برخی دیگر در حد فیلمسازی در سیستم استودیوی آمریکا هزینهبر هستند.
مراحل مرسوم فیلمسازی در ایران شامل پنج مرحله اساسی است:
-فیلمنامهنویسی
-پیش تولید
-تولید
-پس تولید
-توزیع (اکران)
مدت زمان لازم برای این مراحل معمولاً سه سال است. سال اول صرف مرحله «ارتقاء» است. در سال دوم مراحل «قبل از تولید» و «تولید» به انجام میرسند. سال سوم نیز به مراحل «بعد از تولید» و «توزیع» اختصاص مییابد.
ریتم؛
«مازورکا / Mazurka» قطعهای از کلود-آشیل دبوسی آهنگساز فرانسوی است. آلن پلان پیانیست کلاسیک فرانسوی این قطعه را اجرا کرده که در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۰۴۵۵۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۶
سکانس طلایی؛
فیلم سینمایی «تا ابد» به کارگردانی امید امیننگارشی و نویسندگی امید امیننگارشی و امیرحسین دواتگر محصول سال 1398 است. در یک شب چهارشنبه سوری، مردان و زنانی در خیابان داستانهایی دارند و نقطه مشترک این داستانها، پول است... . محسن کیایی، میلاد کی مرام، مهرداد صدیقیان، بهرنگ علوی، ترلان پروانه، هلیا راجی و اکبر معززی در این فیلم مقابل دوربین امید امیننگارشی بازی کردند. آرش فلاحی و فرید کولیوند موسیقی متن این فیلم را ساخت و مهرداد نصیری دهقان این اثر را تدوین کرد. سکانسهایی از این فیلم سینمایی را در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۱۰۴۵۵۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۵
ریتم؛
«چهرهام را نمیتوان احساس کرد / Can't Feel My Face» قطعهای از گروه «سیمپلی تری / Simply Three» است. موزیک ویدیو این قطعه که به ویولن، ویولنسل و کنترباس (دبل باس) اجرا شده را در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۰۴۵۵۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۵
ته چین؛
ناز کباب یک نوع کباب کوبیده ساتوری ابداعی است که جواد جوادی آشپز حرفهای پخته است. طرز تهیه این کباب کوبیده تند که با مخلوط گوسفند و گوساله تهیه میشود را اکنون فرامیگیرید.
کد خبر: ۱۰۴۴۱۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۴
سکانس طلایی؛
فیلم سینمایی «شب اول 18 سالگی» با نام قبلی «دیاپازون» به کارگردانی حامد تهرانی و تهیه کنندگی علیرضا شجاع نوری محصول سال 1397 است. گروهی از دختران دبیرستانی برای جشن تولد همکلاسیشان به شهربازی میروند. در این میان برادر یکی از دختران آنها را در پارک میبیند و میکوشد این دختر را به خانه بازگرداند اما به یک باره فاجعه رقم میخورد... . ژاله صامتی، بهنوش بختیاری، علیرضا استادی، معصومه رحمانی، مهدی حسینی نیا، بابک نوری، ایلیا کیوان و... در این فیلم مقابل دوربین مهدی ایل بیگی بازی کردند. برزین یوسفیان موسیقی متن این فیلم را ساخت و سارا آهنی این اثر را تدوین کرد. سکانسهایی از این فیلم سینمایی را در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۱۰۴۴۱۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۲
ریتم؛
«سوئیت در می مینور / Suite en mi mineur» ساخته ژان فیلیپ رامو است. برتارند کویلر نوازنده هارپسیکورد این قطعه را اجرا کرده که در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۰۴۴۱۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۲
ریتم؛
«تکه تکه شده / fragmente din a doua seara» قطعهای از گروه موسیقی تکسیم تریو است. اعضای این گروه، «حسنو شان اِندریجی /Hüsnü Şenlendirici» نوازنده کلارینت، «آیتاچ دوغان /Aytaç Doğan» نوازنده قانون و «اسماعیل تونچبیلک /İsmail Tunçbilek» نوازنده باغلاما هستند. اجرای زنده این قطعه را در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۰۴۴۱۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۱
ته چین؛
خورش فِسِنجان یا فَسوجن یا فسنجون یکی از خورشهای اصیل ایرانی است. پیش از این طرز تهیه این خورش را در تابناک فراگرفتهاید. همچنین پیش از این طرز تهیه چندین نوع ته چین را در تابناک فراگرفتهاید. اکنون نوبت پخت یک غذای ترکیبی است و طرز تهیه ته چین فسنجان را با آموزش جواد جوادی آشپز حرفهای فرامیگیرید.
کد خبر: ۱۰۴۴۱۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۱
ریتم؛
«پوند پکینگتون / Packington's Pound» قطعهای است که مایکل لوکارلی آهنگساز و نوازنده گیتار کلاسیک اجرا کرده است. این سولو گیتار را در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۰۴۳۸۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۳۱
سکانس طلایی؛
فیلم کارگردانی «رضا» به نویسندگی و کارگردانی علیرضا معتمدی و تهیه کنندگی کیومرث پوراحمد محصول سال 1396 است. رضا در حال جدایی مسالمت آمیز از فاطی است. او در این میان با دختران دیگر مواجه میشود اما همچنان امیدوار به بازگشت فاطی است. فاطی تجربیات بدی دارد و هر بار به رضا بازمیگردد اما آیا این بازگشتهای موقت، قطعی میشود. افسر اسدی، رضا داوودنژاد، ستاره پسیانی، سحر دولتشاهی، سولماز غنی و علیرضا معتمدی در این فیلم مقابل دوربین علی تبریزی بازی کردند و میثم مولایی این اثر را تدوین کرد. سکانسهایی از این فیلم سینمایی را در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۱۰۴۳۸۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۳۰
ریتم؛
«عصرهایی که با گرمای ذغال روشن میشوند / Les Soirs illuminés par l’ardeur du charbon» قطعهای از کلود دبوسی آهنگساز فرانسوی است. آلن پلان پیانیست کلاسیک فرانسوی این قطعه را اجرا کرده که در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۰۴۳۸۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۳۰
ته چین؛
گز از تنقلات شیرین، معروف و سنتی ایران، سوغات اصلی اصفهان است؛ همچنین در همدان، چهارمحال و بختیاری، کرمان، فارس و یزد نیز تولید میشود. برای تهیه گز از شکر، سفیده تخم مرغ، مغز بادام و پسته و هل و گلاب استفاده میشود. در روش مرسوم صنعتی از گلوکز برای تهیه گز استفاده میشود که این ماده در بازار موجود است. اکنون ابتدا طرز تهیه گلوکز خانگی و سپس طرز تهیه گز آردی را در تابناک فرامیگیرید.
کد خبر: ۱۰۴۳۸۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۳۰
سکانس طلایی؛
فیلم سینمایی «ناگهان درخت» به نویسندگی و کارگردانی صفی یزدانیان و تهیه کنندگی پیمان معادی محصول سال 1397 است. فرهاد در یک مسیر بیفرجام قرار میگیرد و به زندان گرفتار میشود. پس از یک دوره طولانی زندان، اکنون آزاد شده و دوباره در کنار عشق قدیمش قرار گرفته است. پیمان معادی، مهناز افشار، زهره عباسی، سیامک صفری، شقایق دهقان، مهراب قاسمخانی و پانتهآ پناهیها در این فیلم مقابل دوربین همایون پایور بازی کردند. کریستف رضاعی موسیقی متن این فیلم را ساخت و هایده صفییاری این اثر را تدوین کرد. سکانسهایی از این فیلم سینمایی را در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۱۰۴۳۸۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۹
ریتم؛
«سوئیت در دو ماژور / Suite en ut majeur / Suite in C major» قطعهای از مارین ماریس است. اجرای این قطعه را توسط کریستفر پالامیتا نوازنده «ابوای کلاسیک / Classical oboe»، بریس سایلی نوازنده «هارپسیکورد / Clavecin»، اریک تینکرهرس نوازنده «ویولا دا گامبا / Viole de gambe» و نوازنده «تئورب / Théorbe» این قطعه را اجرا کردهاند که در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۰۴۳۸۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۹
سکانس طلایی؛
فیلم سینمایی «بیحسی موضعی» به نویسندگی و کارگردانی حسین مهکام و تهیهکنندگی حبیب رضایی محصول سال 1397 است. جلال که با خواهرش ماری زندگی میکند، پی میبرد که ماری بدون اطلاع او با مرد ثروتمندی به نام شاهرخ ازدواج کرده است. جلال در اعتراض به این موضوع وسایلش را جمع میکند و از خانه بیرون میزند تا به خانه دوستش بهمن برود. جلال در راه با راننده تاکسی عجیبی به نام ناصر آشنا میشود و با یکدیگر همراه میشوند. از سوی دیگر ماری که نگران جلال است تصمیم میگیرد همراه با شاهرخ به خانه بهمن برود... . حبیب رضایی، باران کوثری، پارسا پیروزفر، حسن معجونی و سهیل مستجابیان در این فیلم مقابل دوربین علی تبریزی بازی کردند. آریا عظیمینژاد موسیقی متن این فیلم را ساخت و سمانه سزاوار این اثر را تدوین کرد.
کد خبر: ۱۰۴۱۱۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۶
ریتم؛
«تکسیم تریو / Taksim Trio» از محبوب ترین گروه های موسیقی کشور است. اعضای این گروه، «حسنو شان اِندریجی /Hüsnü Şenlendirici» نوازنده کلارینت، «آیتاچ دوغان /Aytaç Doğan» نوازنده قانون و «اسماعیل تونچبیلک /İsmail Tunçbilek» نوازنده باغلاما هستند. پیش از این قطعاتی از تکسیم تریو را در تابناک شنیدهاید و اکنون یک تریو دیگر از این گروه را در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۰۴۱۱۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۶
سکانس طلایی؛
فیلم سینمایی «حمال طلا» به نویسندگی و کارگردانی تورج اصلانی محصول سال 1397 است. رضا، حمال طلا است. شغلش رساندن طلا و جواهرات از کارگاه به مغازه است. یک روز در مسیر از او دزدی میشود و او باید غرامت بپردازد. او از دوستش لویی کمک میگیرد، اما نوسانات بازار تهران اوضاع او را بدتر میکند. پیام احمدی نیا، سعید آقاخانی، ژاله صامتی، امید روحانی، حسن زاهدی، علیرضا مهران، لطفالله سیفی، داوود محمدآبادی، محمود شفیعخانی، رضا شفیعخانی و امین فرزانه مقابل دوربین حسن اصلانی بازی کردند. مسعود سخاوتدوست موسیقی متن این فیلم را ساخت و امیر ادیبپرور این اثر را تدوین کرد. سکانسهایی از این فیلم سینمایی را در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۱۰۴۱۱۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۵
ریتم؛
«چارداش / Czardas» قطعهای از ویتوریو مونتی رهبر موسیقی و آهنگساز ایتالیایی است. ادگار مورو نوازنده ویولن کلاسیک و پیر یوس هودیکوی نوازنده پیانو این قطعه را اجرا کردهاند که در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۰۴۱۱۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۵
ته چین؛
خورش مرغ آذربایجانی یک غذای بسیار خوش طعم و مجلسی ایرانی است. دستور پخت این خورش را به همراه کته با آموزش جواد جوادی آشپز حرفهای فرامیگیرید.
کد خبر: ۱۰۴۱۱۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۵
ریتم؛
«خواب لیر / le sommeil de Lear» قطعهای از کلود دبوسی آهنگساز فرانسوی است. آلن پلان پیانیست کلاسیک فرانسوی این قطعه را اجرا کرده که در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۰۴۱۱۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۴