کلیات
یورو به انگلیسی euro یکای پول کشورهای منطقه یورو است که به ۱۰۰ سنت تقسیم میشود. استفاده از یورو در اول ژانویه سال ۲۰۰۲ رسماً در کشورهای آلمان، فرانسه، بلژیک، اتریش، اسپانیا، پرتغال، یونان، ایتالیا، ایرلند، لوکزامبورگ، هلند و فنلاند آغاز شد و اکنون در ۱۹ کشور از ۲۸ عضو اتحادیه اروپا به طور رسمی در جریان است. قیمت هر یورو در بازار ایران در اواخر دی ماه ۱۳۹۷ معادل ۱۳۲۵۰۰ ریال بود.
تاریخچه
ایده یکای پول یکسان، نخستین بار توسط ژاک دلور، وزیر اقتصاد سابق فرانسه که از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۵، ریاست کمیسیون اروپا را به عهده داشت، ارائه شد. هدف این بود که هویت اروپایی در بازارها تقویت شده و تثبیت قیمتها، رشد اقتصادی و منافع تجاری نصیب اعضا شود. دلور در گزارشی که در سال ۱۹۸۹ ارائه داد، یکای پول مشترک را یک هدف پولی مشترک توصیف کرد که تاحدی موجب رهایی کامل از جنبشهای سرمایهداری خواهد شد.
یکای پول یورو که بزرگترین قدرت تجاری دنیا را شکل داد، با هدف وصلکردن کشورهای اروپایی برای مقاصد تجاری و سیاسی، یورو در بحبوحه آشوبهای سیاسی و اقتصادی به وجود آمد؛ دیوار برلین در سال ۱۹۸۹ فروریخته بود و آلمانها در اندیشه اتحاد بودند، در شرق اروپا بساط کمونیسم برچیده شده بود و منطقه شاهد فراز و فرودهای بسیار بود. با پایان جنگ جهانی دوم، اتحادیه اروپا تأسیس شده بود، اما اقتصاد منطقه در مسیر تک قطبیشدن حرکت میکرد.
پیمان ماستریخت در تاریخ ۷ فوریه ۱۹۹۲ در یکی از شهرهای هلند به نام ماستریخت به امضا رسید و از سال ۱۹۹۳ به اجرا درآمد. این معاهده، ساختار یک یکای پول مشترک را طراحی کرد. نماد این ارز جدید از حرف اپسیلون در الفبای یونانی (e) الهام گرفته شد و از سال ۲۰۰۱، سکهها و اسکناسهای آن توسط بانک مرکزی اروپا منتشر و وارد بازار شد.
ناحیه یورو
تا کنون دوازده کشور یورو را به عنوان ارز رایج خود پذیرفته اند که عبارتند از: آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، هلند، بلژیک، اتریش، فنلاند، پرتغال، ایرلند، لوکوزامبورگ و یونان.
بانک مرکزی اروپا
این بانک سیاستهای مالی اروپا را کنترل میکند و مرکز تصمیم گیری آن یک انجمن میباشد که از بخش اجرایی و روسای بانکهای مرکزی ملی تشکیل شده است. رئیس بانک مرکزی اروپا دیم دسیمبرگ از هلند و نائب رئیس آن لوکاس پایادموس از یونان است. از جمله اعضای دیگر هیأت مدیره بانک مرکزی اروپا می توان به اتمار هیسینگ از آلمان، توماس بردوا از ایتالیا و یوجینید دومینگو از اسپانیا و سیلکا هامالاینس از فنلاند اشاره کرد.
روسای بانکهای مرکزی انتخاب شده تا کنون
تا کنون افرادی چون ارنست ولتگ از آلمان، جان کلود تریکت از فرانسه و انتونو فازیو از ایتالیا ریاست بانک مرکزی اورپا را بر عهده دشته اند.
هدفهای سیاسی بانک مرکزی اروپا
اولین هدف بانک مرکزی اروپا ثبات قیمت هاست. اینجا دو رکن اساسی برای سیاست مالی وجود دارد. اول دیدگاهی برای پیشرفت ارزش و دیگری خطر برای ثبات قیمت. ثبات قیمت به عنوان افزایش تناسب شاخص قیمت مصرف کننده (HICP) زیر از ۵ % تعریف میشود.
وقتی که شاخص HICP دارای مقدار نا مناسب باشد مقیاسها و همچنین پیش بینیها یک خطر میان دورهای را برای ثبات قیمت تعیین میکنند. دومین رکن رشد مالی میباشد که تحت عنوان M۳ شناخته میشود. بانک مرکزی اروپا دارای یک منبع ارزش ۴٫۵ درصدی سالیانه برای رشئ M۳ در اختیار دارد.
بانک مرکزی اروپا برخی از پنجشنبهها یک جلسه ملاقات جهت تعیین نرخ بهره دارد که در جلسه اول ماه در این جلسه هبررسی کامل بر روی مسائل اقتصادی و سیاسی به انجام میشود.
رابطه دلار و یورو
بانک مرکزی اروپا نقش مهمی در شکلگیری یورو به عنوان واحد پولی مشترک ایفا کرد. تا سال ۲۰۰۲ میلادی، یورو به عنوان واحد پولی فیزیکی در دسترس نبود. اما از این تاریخ به بعد، کشورهای فرانسه، آلمان، اسپانیا و ایتالیا و… نرخهای متفاوت fx را متوقف کردند. سپس اجماع و بررسیهای کلی به جایی رسید که یورو را به عنوان واحد پولی مشترک اروپا اعلام کردند.
رابطه یورو و دلار در آن زمان به شیوهای پیش رفته بود که کارشناسان مختلف فکر میکردند قرار است یورو به عنوان ارز زخیره جهانی جایگزین دلار بشود. البته این اتفاق و جایگزینی کاملا محتمل بود. اما رابطه یورو و دلار چگونه پیش رفت؟ به طور کلی عوامل زیادی در تعیین نرخ ارز دخالت دارند. اما عواملی که در زیر عنوان شده، بیشتر حائز اهمیت هستند:
بحران اقتصادی که در سال ۲۰۰۷ میلادی آغاز شد، رابطه میان یورو و دلار را به شدت تحت تاثیر قرار داد. عوارضی که این بحران به اقتصاد دنیا تحمیل کرد، عملکرد بانکهای مرکزی را به شدت تحتالشعاع قرار داد. اما شیوه تاثیرپذیری بانکهای مرکزی با هم فرق داشت. برای مثال بازخورد این بحران درباره بانک مرکزی اروپا و فدرال رزرو آمریکا بسیار متفاوت بود.
آمریکا به محض مشاهده بحران، شروع به اقداماتی برای تحریک موتور اقتصاد خود کرد. اما بانک مرکزی اروپا تا مدتی بدون عکسالعمل و در شوک اوضاعِ ایجاد شده بود. بانک مرکزی اروپا مدتها بعد از فدرال رزرو دست به اقدامات جبرانی زد. زمانیکه بانک اروپا شروع به خرید اوراق دولتی کرد، فدرال رزرو اقدامات گسترده فراوانی را رقم زده بود.
تلاش برای جایگزینی یورو با دلار در ایران
هیأت وزیران در سالهای اخیر کلیه وزارتخانه ها، سازمانها و شرکتهای دولتی را موظف کرده است تا ارز یورو را به عنوان ارز مبنای گزارشگری و انتشار آمار، اطلاعات و دادههای مالی خود مورد استفاده قرار دهند.
همچنین طبق این دستور، بانک مرکزی موظف شده است از تاریخ ابلاغ این مصوبه، نرخ برابری ریال در مقابل یورو را به صورت مستمر اعلام و مدیریت کند.
نظرات مخالف و موافق در رابطه با جایگزینی یورو به جای دلار
در واکنش به این تصمیم، بعضی کارشناسان این اقدام را مناسب توصیف نموده اند و بر این عقیده اند که در شرایطی که آمریکا به عنوان صاحب دلار، به ایران اجازه استفاده از آن را نمیدهد، نباید اصرار بر استفاده از این ارز داشت و درعوض میتوان از ارزهای جهان شمول دیگری از قبیل: یورو استفاده کرد.
اما برخی دیگر از قبیل: بازرگانان نیز بر این عقیده اند که جایگزینی یورو به جای دلار مشکل روابط و معاملات تجاری و مالی بین المللی ایران را حل نمیکند. چراکه یورو نیز به مانند دلار مشکلات متعدد خود را دارد.
از طرفی نیز از آنجایی که ارز مبنای جهانی دلار است، جایگزینی یورو زحمات و تبدیلات متعددی را هم به لحاظ مبادله و هم به لحاظ حسابداری نیاز دارد.
در این میان البته عدهای نیز بر این عقیده هستند که اصلا دلار قابل حذف نیست و نمیتوان ارز ثالث یا روشهای مبادلاتی دیگری را جایگزین ارز دلار کرد.
لزوم توجه به نتایج حاصل از جایگزینی یورو
مسئله مهم در این میان نتایج حاصل از جایگزینی یورو است. ابتدا باید در نظر داشت که این مصوبه بیشتر اثر اسمی و حسابداری خواهد داشت. به عبارتی دیگر این جایگزینی آنچنان دشوار نیست و انتشار یورویی گزارشگری آمار و اطلاعات و ... به راحتی توسط این ارز نیز قابل انجام است و این تغییر ارز مبنای گزارشگری آمار و اطلاعات، آثار مهم اقتصادی به دنبال نخواهد داشت.
از طرفی باید در نظر داشت که سال هاست به دلیل مسائل تحریمی، بخش بزرگی از مبادلات نفتی و غیر نفتی ایران به وسیله یورو و سایر ارزهای غیر دلاری صورت میگیرد و این جایگزینی (واقعی) تا حدودی سابقه داشته است؛ لذا اگر هدف تغییر انتظارات و عادت بازار و افراد به سمت یورو است، باید گفت که تغییر عادات و انتظارات به سمت یورو نیز در آینده ممکن است مشکلات و مسائل شبیه به آنچه دلار با آن مواجه است را به دنبال داشته باشد؛ بنابراین در این نوع تصمیم گیریها ضروریست که با احتیاط و آینده نگری بیشتری گام برداشته شود.
عدم بهبود مشکلات اصلی نقل و انتقال ارز با استفاده از یورو
در رابطه با بهبود روابط بانکی و نقل و انتقالات ارزی ایران نیز گفتنی است که بعد از اعمال تحریمها علیه ایران، که امکان استفاده از دلار در پرداختهای بین المللی را دچار دشواری نمود، کشور به سمت استفاده از ارزهای ثالثی از قبیل: یورو حرکت کرده است. اما با اینحال تاکنون در روابط بانکی و نقل و انتقال ارز ایران در عرصه بین المللی، بهبودی حاصل نشده است.
در رابطه با این عدم بهبود روابط باید در نظر داشت که تمامی نقل و انتقالات وجه بین المللی با استفاده از دلار و از کانال فدرال رزرو آمریکا صورت پذیرد. در واقع اگر قصد استفاده از یورو در تجارت با سایر کشورها غیر اروپایی باشد، باید این ارز در اغلب مواقع به دلار تبدیل شود تا امکان انتقال و مبادله صورت گیرد؛ بنابراین در این حالت نیز امکان اعمال محدودیت حتی برای ارز یورو نیز وجود دارد.
در نتیجه علاوه بر اینکه انتقال سیستمی و اتقال فیزیکی دلار برای ایران با مشکلاتی مواجه است، بلکه استفاده سایر ارزهای ثالثی از قبیل: یورو نیز با محدودیت و مشکل مواجه بوده و در اغلب موارد با هزینه و ریسک بالایی صورت میپذیرد.
بازار ارز در حالی دومین روز هفته را آغاز میکند که از روز پنجشنب شاهد افت تدریجی نرخها هستیم. به گونهای که دلار از سطح ۱۴ هزار تومانی به کف کانال ۱۳ هزار تومان رسیده است.
کد خبر: ۹۵۱۰۵۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۲۲
بازار ارز در اولین روز هفته، شاهد افت شاخص ارزی است. این در حالی است هفته گذشته با افزایش ریسک های سیاسی در منطقه، شاهد روند صعودی نرخ ارز به ویژه دلار بودیم. هرچند از روز پنجشنبه، دلار در مسیر کاهشی، قیمت گذاری شده است.
کد خبر: ۹۵۰۷۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۲۱
بازار ارز در حالی آخرین روز هفته را پشت سر می گذارد که در هفته اخیر، شاهد جهش نرخ دلار و یورو بودیم. رشد قیمت که در بستر افزایش ریسک های سیاسی و غیراقتصادی رقم خورده بود و حالا پس از عقبنشینی رئیس جمهور آمریکا از رجزخوانیهای پیشینش، شاهد کاهش رفتار هیجانی در بازار ارز هستیم.
کد خبر: ۹۵۰۳۷۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۹
بازار ارز در حالی پنجمین روز هفته را آغاز می کند که همچنان تحت تاثیر ریسک های سیاسی قرار دارد. هرچند در این میان، نباید از مدیریت عرضه و تقاضا توسط بانک مرکزی چشم پوشی کرد، زیرا همچنان بازار با وجود اخبار غیراقتصادی منفی، با ثبات نسبی همراه است و از جهش قیمت خبری نیست.
کد خبر: ۹۵۰۰۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۸
بازار ارز تهران پس از یک روز وقفه به دلیل تعطیلی عمومی، با رشد نسبی شاخص ارزی فعالیت خود را آغاز کرده است. این در حالی است که بازار همچنان تحت تاثیر ریسک های سیاسی قرار دارد و تا حدودی شاهد ورود تقاضای احتیاطی به بازار ارز هستیم، هرچند در این میان، بانک مرکزی به عنوان بازارساز، روند عرضه و تقاضا را مدیریت می کند.
کد خبر: ۹۴۹۷۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۷
بازار ارز در حالی سومین روز هفته را پشت سر می گذارد که فعالیت صرافی ها در استان تهران تعطیل می باشد. اما در دیگر استان های کشور، شاهد ثبات نرخ گذاری دلار و یورو توسط بازارساز هستیم.
کد خبر: ۹۴۹۵۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۶
بازار ارز در حالی به میانه دی ماه رسیده است که روز گذشته تحت تاثیر ریسک سیاسی به وجود آمده، با رشد نرخ دلار و یورو همراه شد. این روند در ساعات پایانی روز گذشته، تا حدودی متوقف شد.
کد خبر: ۹۴۹۱۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۵
بازار ارز در حالی اولین روز هفته را آغاز می کند که فضای هیجانی بر روند معاملات حاکم شده است. هرچند در دقایق ابتدایی فعالیت معامله گران ارزی، شاهد هستیم که بازارساز تحت این شرابط، با افزایش نرخ در صرافی های بانکی، روند عرضه و تقاضا را مدیریت می کند.
کد خبر: ۹۴۸۸۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۴
بازار ارز در این هفته با ثبات نسبی همراه شد. این در حالی است که روند عرضه و تقاضا تحت مدیریت بازارساز قرار دارد و با هر نوع رفتار هیجانی در بازار، شاهد تغییر سیاست بازارساز هستیم. با این حال در آخرین روز هفته همچنان شاهد نوسان دلار در کانال 12 هزار تومانی هستیم.
کد خبر: ۹۴۸۴۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۲
بازار ارز پنجمین روز هفته را در حالی آغاز می کند که در هفته جاری شاهد ثبات نسبی در نرخ گذاری توسط بازارساز بودیم. هرچند در بازار آزاد، دلار در کانال 13 هزار تومان به نوسان محدود ادامه داد.
کد خبر: ۹۴۸۱۸۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۱
بازار ارز در حالی چهارمین روز هفته را آغاز می کند که در روزهای اخیر، نرخ گذاری ارز با ثبات نسبی همراه بوده است و این روند امروز نیز ادامه داشته و در حال حاضر تابلوی صرافی های بانکی و مجاز سطح کشور، نسبت به روزهای قبل، بدون تغییر قیمت، نمایان شده اند.
کد خبر: ۹۴۷۹۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۰
بانک مرکزی نرخ ۴۷ ارز را برای امروز اعلام کرد که بر اساس آن نرخ ۲۷ ارز مانند یورو و پوند افزایش و قیمت ۱۲ واحد پولی دیگر کاهش یافت؛ نرخ دلار و ۷ ارز دیگر نیز ثابت ماند.
کد خبر: ۹۴۷۶۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۹
بازار در دومین روز هفته، با افت اندک نرخ دلار در صرافی های مجاز همراه شده است. هرچند در بازار آزاد همچنان شاهد نوسان دلار در محدوده 13 هزار تومان هستیم، اما روند بازار نشان از مدیریت عرضه و تقاضا از سوی بازارساز دارد.
کد خبر: ۹۴۷۳۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۸
بازار ارز در حالی اولین روز هفته را آغاز می کند که نرخ دلار طی آخرین روز کاری هفته با رشد ۲/ ۰ درصدی به ۱۳ هزار و ۱۹۰ تومان رسید. به این ترتیب شاخص ارزی کشور هفته گذشته افزایش ۷/ ۱ درصدی را تجربه کرد.
کد خبر: ۹۴۷۱۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۷
بازار ارز در حالی به آخرین روز هفته رسیده است که روند معاملات نشان از کاهش رفتارهای هیجانی دارد و با توجه به مدیریت بازار ارز توسط بانک مرکزی به عنوان بازارساز، در شرایط کنونی، جهش قیمت امکان پذیر نیست. رئیس کل بانک مرکزی نیز در آخرین اظهارتظر خود گفته است: نرخی که الان صرافیهای بانکی گذاشتند، ظاهرا از نرخ برخی کانالهای خبری پایینتر بوده و حتی این رقم نیز در صرافی ها خریدار ندارد.
کد خبر: ۹۴۶۷۳۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۵
بازار ارز در حالی پنجمین روز هفته را آغاز میکند که روز سه شنبه نرخ دلار در بازار تهران ساعت ۱۶ با رشد ۰.۴ درصدی به ۱۳هزار و ۱۵۰ تومان رسید.
کد خبر: ۹۴۶۴۹۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۴
بازار ارز در سومین روز هفته، همچنان در صرافی های بانکی شاهد نوسان در مرز کانال 13 هزار تومانی دلار می باشد. هرچند روز گذشته شاهد افزایش نرخ دلار در بازار آزاد به رقم 13300 تومان نیز بودیم. این در حالی است که امروز بانک مرکزی نرخ ۴۷ ارز را اعلام کرده است که بر اساس آن نرخ ۱۵ ارز مانند یورو و پوند افزایش و قیمت ۲۱ واحد پولی دیگر کاهش یافت؛ نرخ دلار و ۱۰ ارز دیگر نیز ثابت ماند.
کد خبر: ۹۴۶۰۲۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۲
بازار ارز در حالی اولین روز از زمستان 99 را آغاز می کند که روز گذشته شاهد افزایش نرخ دلار به رقم 13300 تومان بودیم. رشد قیمتی که باعث شده تا بازارساز با افزایش نرخ گذاری در معاملات امروز، سعی در مدیریت نوسانات شاخص ارزی داشته باشد.
کد خبر: ۹۴۵۷۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۱
بازار ارز در حالی اولین روز هفته و آخرین روز آذرماه را پشت سر می گذارد که روند نرخ گذاری در هفته های اخیر با نوسان حول نرخ 13 هزار تومان ادامه داشته است.
کد خبر: ۹۴۵۴۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۹/۳۰
بازار ارز در حالی آخرین روز کاری هفته را پشت سر می گذارد که در این هفته شاهد ادامه نوسان شاخص ارزی در محدوده 13 هزار تومان بودیم. هرچند امروز بازارساز کمی با عقب نشینی نرخ دلار، فعالیت خود را آغاز کرده است.
کد خبر: ۹۴۵۱۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۹/۲۸