کلیات
میراث جهانی یونسکو به مجموعه مکانهای فرهنگی یا طبیعی ثبتشده در سازمان جهانی یونسکو مانند جنگل، کوه، آبگیر، صحرا، بقعه، ساختمان، مجموعه یا شهر گفته میشود که به صورت فهرستی توسط کمیته میراث جهانی یونسکو همه ساله برگزیده شدهاند.
سایتهایی که در این فهرست قرار میگیرند بر اساس کنوانسیون حفاظت از میراث جهانی فرهنگی و طبیعی متعلق به تمام انسانهای زمین، فارغ از نژاد، مذهب و ملیت خاص، محسوب میشوند و دولتها موظف به حفظ و نگهداری این آثار هستند.
بر پایه این کنوانسیون کشورهای عضو یونسکو، میتوانند آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی کشور خود را نامزد ثبت بهعنوان میراث جهانی کنند. حفاظت از این آثار پس از ثبت در عین باقیماندن در حیطه حاکمیت کشور مربوط، به عهده تمام کشورهای عضو خواهد بود.
این کنوانسیون از یک دیباچه و ۳۸ ماده در هشت فصل تشکیل شدهاست.
تا ماه ژوئیه سال ۲۰۱۹ میلادی، ۱۱۲۱ اثر، شامل ۸۶۹ اثر فرهنگی، ۲۱۳ اثر طبیعی و ۳۹ اثر مشترک از ۱۶۹ کشور به ثبت رسیدهاست که از این تعداد، ایتالیا و چین هر دو با ۵۵ اثر، اسپانیا با ۴۸ اثر، آلمان با ۴۶ اثر، فرانسه با ۴۵ اثر، هند با ۳۸ اثر و مکزیک با ۳۵ اثر، بیشترین تعداد ثبتشده در میراث جهانی یونسکو داشتهاند.
در حوزه کشورهای زبان فارسی نیز ایران با داشتن ۲۶ اثر، شامل ۲۴ اثر فرهنگی و ۲ اثر طبیعی، افغانستان با ۲ اثر فرهنگی و تاجیکستان با یک اثر فرهنگی و یک اثر طبیعی حضور دارند.
کمیته میراث جهانی یونسکو
میراث جهانی بینالمللی، که توسط کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو که ترکیبی از ۲۱ کشور عضو میباشد که توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد، هر چهار سال یکبار تعیین میشوند.
آثار حفاظتشده
بر اساس اعلام سال ۱۳۹۲، ۹۶۲ اثر در فهرست میراث جهانی یونسکو، در این سازمان ثبت شدهاند، که ۷۴۵ اثر، جز آثار فرهنگی، ۱۸۸ اثر جز آثار طبیعی و ۲۹ اثر دیگر ترکیبی هستند.
فرایند نامزد شدن برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو
ابتدا کشور متقاضی بایستی فهرستی از مکانهای مهم طبیعی و فرهنگی خود تهیه نماید. این فهرست، «فهرست احتمالی» نامیده میشود. در صورتی که مکانی در این فهرست نباشد نمیتواند بعداً نیز برای ثبت در فهرست میراث جهانی نامزد شود. سپس آن کشور میتواند مکان مورد نظر را از فهرست احتمالی در پروندهٔ نامزدی قرار دهد. پروندهٔ نامزدی توسط شورای بینالمللی ابنیه و محوطهها و اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت ارزیابی میشود. نتایج و توصیههای به دست آمده از این ارزیابی به کمیته میراث جهانی یونسکو تحویل میشود. این کمیته سالانه یک بار برای بررسی امکانپذیرش مکانهای نامزد شده تشکیل میشود که گاهی تصمیمات نهایی را جهت کسب اطلاعات بیشتر به تعویق میاندازند یا به کشور درخواست دهنده ارجاع میدهند. ده معیار برای پذیرش یک مکان به عنوان میراث جهانی یونسکو وجود دارد که مکان مورد نظر بایستی حداقل یکی از آنها را دارا باشد.
یونسکو از ابتدا به حفاظت بناهای تاریخی و موارد دیگری مثل تربیت افراد متخصص برای نگهداری و مرمت آثار تاریخی توجه نشان میداد. در این سازمان فهرستی از آثار جهانی که واجد شرایط و معیارهای پذیرفته شده یونسکو است وجود دارد، که در واقع پس از بررسی درخواستها و مشاهدهٔ کارشناسان مربوط رأی به ثبت اثر داده میشود و این چنین اثر مربوط جزئی از آثار جهانی میشود. هنگامی که دولتی تصمیم میگیرد اثری را به عنوان اثر جهانی در یونسکو به ثبت برساند موظف میشود، حفاظت و مراقبت از اثر را عهدهدار شود.
برگزاری نخستین اجرای صحنهای در جوار میراث جهانی تخت جمشید و کنسرت علیرضا قربانی با حاشیههایی پیرامون احتمال وارد شدن آسیب به این میراث ارزشمند تاریخی همراه بوده است.
کد خبر: ۱۲۴۵۶۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۱
مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد از آغاز مرمت آرامگاه کوروش خبر داد. در این پروژه پس از آسیبشناسی، قرار است پاکسازی، استحکامبخشی و مرمت جداره بیرونی آرامگاه انجام شود.
کد خبر: ۱۲۳۶۸۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۳
وقایع اتفاقیه
زیگورات چغازنبیل که در اصل زیگورات دوراونتاش | Dūr Untaš | Āl Untaš dNapiriša است، در نزدیکی منطقه باستانی هفتتپه، در 40 کیلومتری جنوب شرقی شوش و 35 کیلومتری غرب شهر شوشتر واقع شده و یکی از میراث جهانی ایران است. این بنا نیایشگاهی باستانی است که حدود 1250 سال پیش از میلاد در تمدن ایلام ساخته شد. چغا به معنی تپه و زنبیل به معنی سبد در اطراف این اثر زیبا در سال 1890 توسط ژان دو مورگان شرکت نفتی به وجود آمد تا معادن نفت اطراف آن را کاوش کنند. پس از کشف معادن نفتی،د طی فعالیت های نفتی آجر سنگ نوشته شده ای توسط براون کارشناس نیوزلندی شرکت نفت ایران و انگلیس کشف شد و به گروه کاوشگری که در اطراف شوش مشغول جست و جو بودند، ارسال شد و پس از مدتی گروهی کاوشگر به محل کشف آجر آمدند. این معبد که در پهلوی توسط رومن گیرشمن خاکبرداری شد، ابعاد آن و آثار باستانی اطراف آن کشف شد. بلندی آغازین آن 52 متر و 5 طبقه بودهاست. امروزه ارتفاع آن ۲۵ متر و تنها ۲ طبقه و نیم از آن باقی ماندهاست. زیر بنای چغازنبیل یک مربع 105.20 × 105.20 متر یعنی دو برابر یک زمین فوتبال است. جزئیات و ساختار این بنا را در این ویدیو هوایی را میبینید.
کد خبر: ۱۲۰۴۸۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۴
شامگاه روز گذشته شنبه ۱۷ تیرماه؛ مراسم پاسداشت سالروز ثبت جهانی شهر یزد در تاریخ ۱۸ تیرماه ۱۳۹۶ در فهرست میراث جهانی یونسکو با حضور مسئولین ارشد استانی و شهرداران شهرهای خواهر خوانده با شهر یزد در محل خانه حیرانی در بافت تاریخی شهر یزد برگزار شد.
کد خبر: ۱۱۸۲۴۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۱۸
بعد از آنکه یونسکو اجلاس میراث جهانی را به تعویق انداخت؛ هنوز زمان مشخصی را برای اجلاس بعدی معین نکرده است. چهار پرونده ایران نیز مانند پروندههای کشورهای دیگر سرنوشتی نامعلوم دارند.
کد خبر: ۱۱۵۷۳۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۱
ایکوموس (شورای بینالمللی بناها و محوطهها) به دنبال تهاجم روسیه به خاک اوکراین بیانیهای را درباره میراث فرهنگی اوکراین صادر کرد.
کد خبر: ۱۱۰۶۷۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۸
مدیرکل ارتباطات و امور بینالملل شهرداری اصفهان گفت: ویژگیهای مشترک فرهنگی، معماری و تاریخی بین شهرهای پورتو پرتغال و اصفهان، خاستگاه تکوین خواهرخواندگی دو شهر است که پیمان آن نیز بزودی به امضا میرسد.
کد خبر: ۱۰۵۷۲۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۱
باغ جهانی شاهزاده ماهان در ۳۵ کیلومتری شهر کرمان با بیش از یک قرن قدمت در دامنه کوههای سر به فلک کشیده هزار کرمان، قرار دارد.
کد خبر: ۱۰۱۴۶۶۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۲۲
آخرین اقدامات علیه جنگلهای هیرکانی پس از ثبت جهانی
کد خبر: ۹۳۶۱۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۱۹
مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل و هفت تپه با اشاره به آغاز عملیات حفاظت از چفازنبیل گفت: هیچگونه تخریبی در این سایت صورت نگرفته است.
کد خبر: ۹۳۵۳۸۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۱۶
باغ شاهزاده ماهان یا باغ شازده ماهان یکی از باغهای تاریخی ایران به شمار میرود. این باغ در حدود ۲ کیلومتری شهر ماهان و در نزدیکی شهر کرمان و در دامنه کوههای تیگران جای گرفته و مربوط به پایان دوره قاجاریه است. این اثر در تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۵۳ با شمارهٔ ثبت ۱۰۱۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و در سال ۲۰۱۱ در نشست سی و پنجم میراث جهانی یونسکو به همراه هشت باغ ایرانی دیگر در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت جهانی رسید.
کد خبر: ۸۸۶۴۶۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۲۷
عکس ها، کاخ اردشیر، قلعه دختر و شهرگور(فیروزآباد)، تنگ چوگان، بیشابور و مجسمه شاپور(کازرون) و کاخ ساسانی (سروستان) به یادگار مانده از دوره ساسانیان را نشان می دهد که در فهرست جهانی یونسکو ثبت شدند.
کد خبر: ۸۱۵۵۵۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۰
پس از جا ماندن «کوه دماوند» از ثبت جهانی به دلایل مشکلات فراوانی که این کوه مشهور با آن دست به گریبان است، سرانجام طلسم ثبت میراث طبیعی ایرانی در یونسکو شکسته شد؛ آن هم در روز پایانی اجلاسی که به دلیل وقوع کودتا و بر هم خوردن اوضاع سیاسی و امنیتی کشور میزبان، هم دچار وقفه شد و هم کوتاهتر از آنچه برنامه ریزی شده بود، به طول انجامید.
کد خبر: ۶۰۶۸۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۴/۲۷
مجتبی نوروزی
کد خبر: ۶۰۵۷۳۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۴/۲۵
کد خبر: ۳۹۶۸۸۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۲/۰۹
گویی همه منتظریم تا یونسکو در ارزیابیهای سالانه خود از میراثهای ثبت شده جهانی، به پرونده این کاخ رسیده و وعده وعیدهای مسئولان دولت پیشین و روند تخریبی که در این دولت نیز ادامه دارد را درک کرده و اقدامی ترتیب دهد تا به خود آمده و تغییری ایجاد کنیم، وگرنه تا این لحظه، ناباورانه هم همه چیز قانونی پیش رفته و هم قانونی نمانده که شکسته نشده باشد!
کد خبر: ۳۹۳۶۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۲/۰۲
بازسازی جدید یک مجموعه تاریخی؛
گویا قرار است، پرونده این مجموعه تاریخی در نشست بعدی یونسکو بررسی شود و برای همین، باید پیش از آن، بازسازیهایی در آن انجام گیرد؛ اما به نظر کارها اینقدر زیاد است که سرعت عمل اجرای آن، مشکلساز شده است؛ یکی پشت پنجره دیوار میکشد، دیگری کاشیکاری را با ابتکار شخصی تغییر میدهد و... در این شرایط اصلا عجیب نیست فردی پیدا شود که «آسانسور» را گم شده این مجموعه تاریخی دانسته و لحظهای در نصب آن درنگ کند!
کد خبر: ۲۸۶۵۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۱/۰۸/۳۰