کلیات
گروه ویژه اقدام مالی (در پولشویی) یا به اختصار اف ای تی اف
(FATF)، نام یک سازمان بین دولتی است که در سال ۱۹۸۹ با ابتکار جی۷ با نگرش به سیاستهای توسعه برای مبارزه با پولشویی تأسیس شد. این سازمان در سال ۲۰۰۱ به کارزار مبارزه با تأمین مالی تروریسم پیوست. دبیرخانه افای تی اف مستقر در مقر سازمان همکاری اقتصادی و توسعه در پاریس است. در گذر زمان، فعالیتهای این گروه گسترده تر شد و در نتیجه در سال ۲۰۱۲ مقابله با تأمین مالی فعالیتهای اشاعهای نیز به مأموریت این گروه افزوده شد و در همین سال آخرین ویرایش توصیههای خود را برای مقابله با جرایم مالی (تأمین مالی تروریسم، تأمین مالی فعالیتهای اشاعه ای، پولشویی و …) منتشر کرد. عنوان این توصیه نامه «استانداردهای بین المللی در مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم و اشاعه گری» است.
این گروه میزان پیشرفت کشورهای عضو در زمینه پیاده سازی توصیههای این گروه را رصد می کند. همچنین پیشرفت تصویب و اجرای توصیههای گروه در سطح جهان را نیز نظارت می کند. بر اساس همین رصد و نظارت گروه کاری اقدام مالی کشورها را به سه دسته تقسیم کرده است. یک دسته کشورهایی هستند که از نظر این گروه کاملاً بر توصیههای این گروه منطبق بوده و آنها را اجرا کرده اند. این گروه بیشتر کشورهای توسعه یافته هستند. گروه دوم کشورهایی هستند که در حال پیشرفت و تطبیق با استانداردهای مشخص شده هستند. دسته آخر کشورهایی هستند که همکاری با این گروه نداشتند و لذا از نظر گروه کشورهای دارای خطر پولشویی و تأمین مالی تروریسم هستند. این دسته خود به دو دسته تقسیم می شوند. یک دسته کشورهایی که علیه آنها «اقدام متقابل» انجام نمی شود. دسته دیگر آنهایی هستند که علاوه بر بودن در لیست سیاه علیه شان اقدام متقابل نیز صورت می گیرد.
دستورالعمل اتحادیه بین المللی مبارزه با پولشویی
اتحادیه
FATF دارای یک دستورالعمل ۴۰ مادهای است که کلیه جنبههای مبارزه با پولشویی را دربرمی گیرد. از ابتدای شروع به فعالیت اتحادیه FATF، مشخص بود که کشورهای عضو این اتحادیه دارای سیستمهای مالی و قانونی متفاوت با یکدیگر می باشند و نمی توانند معیارهای یکسانی داشته باشند و برای مبارزه با پولشویی از رفتار یکسانی پیروی کنند؛ بنابراین، دستورالعمل اجرایی اتحادیه FATF به صورتی نوشته شدهاست که هم قابل اجرا توسط کلیه اعضا باشد وهم اینکه مبادلات پولی قانونی کشورهای عضو را محدود نکند و مانع توسعه اقتصادی کشورها نشود.
لیست سیاه در قرارداد FATF
پس از گذشت مدتها برای این قرار داد معیارهای مشخص شده است که طبق آن
FATF کشورهای را معرفی میکند که به عنوان پرخطرترین کشورهای برای سرمایه گذاری هستند. سوال اینجاست آیا ایران در لیست سیاه قرار دارد؟ این لیست سیاه همان لیستی است که از سوی" سازمان همکاری اقتصادی و توسعه ی" انتشار داده میشود و با عنوان "کشورها و قدرتهای نامناسب برای همکاری" نیز شناخته میشود.
در این لیست نام کشورهای ذکر میشود که کارشناسان این سازمان میگویند همکاریهای لازم را برای مبارزه جهانی در مقابل پولشویی و تامین مالی تروریسم انجام نمیدهند. البته برای این لیست انتقادهای نیز مطرح بوده است.
این لیست همیشه به صورت ثابت نیست و این سازمان به خودش این حق را داده تا در صورت نیاز و بررسیهای جدید لیست سیاه را تغییر بدهد و کشوری را حذف یا اضافه کند. در سال ۲۰۰۹ نام ایران برای اولین بار در این لیست قرار گرفت و پس از طی مدتها هنوز ایران در کنار کره شمالی در این لیست قرار داد و توصیه میشد که اقدامات مقابلهی بر علیه آن صورت بگیرد.
وضعیت ایران در افای تی اف
"
تصویب قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم" یکی از اقداماتی است که کشور ایران در رابطه با این موضوع انجام داده بود که با تصویب این قوانین جدید، طی آن پرداختهای مالیات با نظارت بیشتری صورت بگیرد و هم بهبود فضای کسب و کار را در پی داشته باشد و البته شبهه های را که در مورد تامین مالی تروریسم وجود داشته را به واسطه بازارهای غیرشفاف مالی کاهش بدهد. این لایحه در سال ۹۴ به مجلس فرستاده شد و پس از آن تصویب و به دولت ابلاغ گردید. روی دیگر ماجرا، اما این است که در صورت نپذیرفتن شروط FATF، قسمت عمدهای از عملیات بانکی و به تبع آن اقتصاد کشور قفل خواهند شد. مهم ترین این قفلها از بین رفتن امکان نقلوانتقال پول با بانکهای خارجی است. برای مدت ها بخشی از این موضوع در کشور خبرساز شد که به بحث کنوانسیون پالرمو برمیگشت. پیشتر الحاق به کنوانسیون پالرمو در مجلس تصویبشده بود، اما بعد ازآن مخالفان دولت بحثی را مطرح کردند مبنی بر اینکه در لایحه دولت، ترجمه این کنوانسیون اشتباه انجامشده است. شورای نگهبان نیز با همین ایراد مصوبه مجلس برای پیوستن به این کنوانسیون را تأیید نکرده است.
نمایندگانی، چون احمد سالک، مجلس را به عجله برای تصویب این لوایح تا قبل از مهلت ۲۲ اردیبهشت که قرار بود دولت امریکا نظر خود درباره برجام را اعلام کند، متهم کردند. ضمن اینکه بهموازات این برخی از چهرههای جریان مخالف دولت، تصویب این موضوع در مجلس را خیانتی به جنشهای آزادیخواه منطقه و روند مبارزه با اسرائیل دانستهاند.
در این شرایط محمدجواد فتحی، عضو کمیسیون حقوقی مجلس درباره ارزیابی خود از وضعیت این لوایح در مجلس از تلاشی پیگیر برای عدم تصویب آنها میگوید. او حتی معتقد است که بدون ورود رهبر معظم انقلاب به این بحث امکان تصویب آن در مجلس وجود نخواهد داشت؛ اما مسئله مهمتر تصویر نهچندان مطلوبی است که این نماینده حقوقدان مجلس از تبعات عدم پذیرش شروط
FATF برای کشورمان ترسیم میکند؛ قفل شدن کل سیستم بانکی کشور و شروع یک تلاطم جدید و گسترده ارزی قسمتی از این تبعاتی است که فتحی معتقد است در صورت عدم پذیرش FATF رخ خواهند داد.
این گروه ویژه یکی از نهادهای ناظر بر اقدامهای مالی ایران بعد از امضای توافق هستهای است. در ایران برخی کارشناسان پس از انجام توافق برجام بین ایران و ۵+۱، دولت ایران را محکوم به فروش اطلاعات بانکی در برابر وعده نسیه کردند. همچنین در بخشی دیگر از انتقادها عنوان کردهاند که ایران با عضویت در FATF به تحریم نهادهای نظامی خود مانند وزارت دفاع، قرارگاه خاتم الانبیا، قرب نوح و… میپردازد. در ادامه انتقادها از برجام و عضویت در
FATF ادعا شده که بانکهای سپه و ملت ارائه خدمات به قرارگاه خاتمالانبیا سپاه پاسداران را محدود کردهاند. در پاسخ به انتقادها سخنگوی وزارت خارجه ایران، بهرام قاسمی درباره FATF گفت: این توافق هیچ ربطی به برجام ندارد و در دولت قبلی به صورت لایحه ارائه شد که مجلس هم تصویب کرد، اما به دلیل تحریم و قطع ارتباط مالی با دنیا این موضوع را نمیدیدیم، اما امروز که تحریمها برداشته شده این مسئله خود را نشان دادهاست. تعداد کشورهای عضو این کنوانسیون بیش از تعداد اعضای سازمان ملل است و برای فعالیت بینالمللی یکسری موارد را باید انجام دهیم. ما با موضوع پولشویی مشکلی نداریم، اما چنین نیست که ایران همه اطلاعات مالی خود را اعلام کند. بحث دیگر مبارزه با تروریسم است، ما به عنوان قربانی تروریسم خود را پیشقراول مبارزه با آن میدانیم و کسانی که از پولشویی استفاده میکنند گروههای کودک کش تروریستی هستند. درباره نگرانی آنها در رابطه ایران با حزبالله باید بگویم که ما حزبالله را افتخار میدانیم.
همچنین معاون وزیر اقتصاد، حسین قضاوی نیز در مورد محدودیت و عدم امکان ارائه خدمات بانکی از سوی بانکهای ایرانی به نهادهای تحریم شده کشور، اظهار داشت: «ربطی به بحثهای مبارزه با پولشویی و FATF ندارد و این تحریمها، بخش باقیمانده تحریمها پس از برجام است که به صورت عمومی به اقتصاد کشور تحمیل شدهاست.»
نظر رهبر انقلاب در مورد FATF
رهبر انقلاب در دیدار رئیس، نمایندگان و جمعی از کارکنان مجلس شورای اسلامی پیرامون نوع مواجهه مجلس با کنوانسیونهای بین المللی گفتند: این معاهدات ابتدا در اتاقهای فکر قدرتهای بزرگ و برای تامین منافع و مصالح آنها پخت و پز میشود و سپس با پیوستن دولتهای همسو یا دنباله رو یا مرعوب، شکلِ به ظاهر بین المللی میگیرد به گونهای که اگر کشور مستقلی مانند ایران، آنها را قبول نکند او را مورد هجوم شدید قرار میدهند که مثلاً ۱۵۰ کشور پذیرفته اند شما چطور آن را رد میکنید؟ رهبر انقلاب همچنین در تبیین راه صحیح برخورد با این گونه کنوانسیونها افزود: «همانگونه که درباره «برخی کنوانسیونهای بین المللی اخیراً مطرح شده در مجلس» گفتیم، مجلس شورای اسلامی که رشید و بالغ و عاقل است، باید مستقلاً در موضوعاتی مثل مبارزه با تروریسم یا مبارزه با پولشویی قانونگذاری کند. رهبر جمهوری اسلامی گفت: البته ممکن است برخی مفاد معاهدات بین المللی خوب باشد، اما هیچ ضرورتی ندارد با استناد به این مفاد به کنوانسیونهایی بپیوندیم که از عمق اهداف آنها آگاه نیستیم یا میدانیم که مشکلاتی دارند.»
۹ بند مورد انتظار افای تی اف از ایران
به نوشته تارنمای افای تی اف، بیانیه عمومی جمعه شب گروه ویژه اقدام مالی از ایران میخواهد اقدامهای باقی مانده از جمله موارد زیر را انجام دهد:
۱-به نحو مناسبی تامین مالی تروریستها را جرم انگاشته و از جمله معافیت گروههای تحریم شده را که «در تلاش برای پایان دادن به اشغالگری خارجی، نژادپرستی و استعمار هستند»، حذف نماید.
۲-داراییهای تروریستی را در راستای قطعنامههای مرتبط شورای امنیت سازمان ملل شناسایی و بلوکه کند.
۳- نظام مناسب و قابل اجرای مراقبت مقتضی مشتریان را تضمین دهد.
۴-استقلال کامل واحد اطلاعات مالی را تضمین و تحویل گزارش فعالیتهای مشکوک مربوط به تراکنشهای مربوطه را الزامی کند.
۵- نحوه شناسایی و تحریم خدمات دهندگان غیرمجاز انتقال پول و اوراق بهادار به وسیله مسئولان را اثبات کند.
۶- معاهدات تامین مالی تروریستها و پالرمو را تصویب و اجرا کرده و توانمندی ارائه مساعدت دوجانبه حقوقی را شفاف سازی نماید.
۷-تضمین دهد که موسسات مالی انتقال وجوه خود را ضمن تائید در اختیار داشتن مشخصات کامل گیرنده و فرستنده انجام دهد.
۸- برقراری طیف وسیع تری از مجازاتها برای ارتکاب جرایم پولشویی برقرار شود.
۹- وضع قوانین و آئین نامههای مناسب جهت مصادره اموال دارای ارزش متناظر را تضمین دهد.
کشورها
در حال حاضر افای تی اف از ۳۵ کشور و دو سازمان منطقهای تشکیل میشود دو سازمان منطقهای عضو که اتحادیه اروپا و شورای همکاری کشورهای عرب خلیج فارس هستند. افای تی اف همچنین در همکاری نزدیک با شماری از سازمانهای بینالمللی و منطقهای در مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم است.
آرژانتین، استرالیا، اتریش، بلژیک، برزیل، کانادا، چین، دانمارک، اتحادیه اروپا، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، کشورهای شورای همکاری کشورهای عرب خلیج فارس، هنگ کنگ، ایسلند، هند، مالزی، جمهوری ایرلند، ایتالیا، ژاپن، کره جنوبی، هلند (متشکل از هلند، آروبا، کوراسائو و سنت مارتین)، لوکزامبورگ، مکزیک، نیوزیلند، نروژ، پرتغال، روسیه، سنگاپور، آفریقای جنوبی، اسپانیا، سوئد، سوئیس، ترکیه، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا از اعضای این سازمان هستند.
اعضای ناظر
از سال ۲۰۱۵، ۲۵ سازمان بینالمللی مانند صندوق بینالمللی پول، سازمان ملل متحد و شش گروه تخصصی و بانک جهانی سازمانهای ناظر هستند. همچنین اندونزی، اسرائیل و عربستان نیز از اعضای ناظرهستند.
بازگشت ایران به لیست سیاه
بر اساس اطلاعات منتشر شده، ۰۲ اسفند ۱۳۹۸ کارگروه ویژه اقدام مالی (افایتیاف) ایران را رسماً به لیست سیاه این نهاد برگرداند. در بیانیه FATF از کشورهای جهان خواسته شده برای مصون نگه داشتن سیستم بانکیشان از خطر پولشویی و تأمین مالی تروریسم در نقل و انتقالات مالی ایران، «اقدامات مقابلهای» به کار بگیرند.
مصطفی میرسلیم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در واکنش به تاکید رئیس جمهور مبنی بر ارسال نامه به مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره FATF می گوید: تا آنجا که من خبر دارم نامهای در مجمع دریافت نشده است.
کد خبر: ۱۲۷۰۱۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۶
روزنامه کیهان در مطلبی مخالفت خود برای بازگشت به FATF را اعلام کرد، و نوشت که مشورت های مسمومی به مدیران در این زمینه داده می شود.
کد خبر: ۱۲۶۹۶۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۴
در حالی که بسیاری از کشورها نظامات سیاسی و مالی غرب را مانع پیشرفت و توسعه میدانند دولت چهاردهم معتقد است برای رسیدن به اهداف سند چشمانداز باید مسئله FATF را حل کرد.
کد خبر: ۱۲۶۷۷۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۴
رئیس اتاق ایران-ترکیه:
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه با بیان اینکه ترکیه پیش از این در لیست خاکستری اف ای تی اف بود گفت: هزینهفرصت عدمالحاق به اف ای تی اف ، چنان عظیم است و تبعات گسترده دارد که نمیتوان آن را عددگذاری کرد.
کد خبر: ۱۲۴۵۱۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۹
در نشست امروز جمعه گروه ویژه اقدام مالی پولشویی (افای تی اف) که در سنگاپور برگزار شد، تصمیم بر این شد که ترکیه از لیست قهوهای خارج شود. ترکیه در سال ۲۰۲۱ به دلیل کوتاهی در مبارزه با پولشویی و همچنین تامین مالی تروریسم در لیست خاکستری قرار گرفته بود.
کد خبر: ۱۲۴۵۱۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۸
نبض خبر
محمدجواد ظریف در مازندران خطاب به سعید جلیلی گفت: «به خاطره اینکه روحانی بود اجازه ندادند FATF نزدیک شود. به خاطر اهداف سیاسی مردم را مردم را بیچاره کردید چه میخواهید از جان مردم.» موضوعی که مصطفی پورمحمدی در جریان مناظرهها فاش کرده و امروز نیز تکرار کرد: «آقای جلیلی و یکی از فرماندهان ارشد نظامی در جلسه شورای عالی امنیت ملی پیش من آمدند و همین حرفی که نقل کردم را به من گفتند و اعلام کردند که ما مواضع تو را قبول داریم استدلال تو را هم قبول داریم به صحت و درستی عملکرد آقایان (دولت روحانی) شک داریم و مشکل ما این هست.» هر دو موضع گیری را ببینید.
کد خبر: ۱۲۴۴۲۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۳
«اعتماد» در گفتوگو با حشمتالله فلاحت پیشه، سیاستگذاریهای جدید درباره سازمان گروه ویژه اقدام مالی FATF را بررسی کرده است.
کد خبر: ۱۲۱۷۵۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۳
رییس اتاق بازرگانی ایران از احتمال تصویب افایتیاف خبر داد و گفت: ما اخبار غیررسمی درباره پذیرفته شدن افایتیاف شنیدهایم.
کد خبر: ۱۱۹۶۱۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۰
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس:
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس گفت: شرایط اقتصادی ایران آماده پذیرش سرمایههای خارجی نیست و باید ملزومات ابتدایی برای تحقق این هدف در دستور کار قرار گیرد.
کد خبر: ۱۱۳۸۰۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۹
آقای عیناللهی گفته است: «در دولت گذشته عدهای فقدان واکسن کرونا را بهانهای برای پذیرش FATF و برجام کردند.» بیان همین جمله کوتاه نشان میدهد که جناب وزیر اصلا در جریان قضیه نیستند و فرمایشاتشان عینا از روی دستنوشته دیگران بیان شده.
کد خبر: ۱۰۹۶۹۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۴
به دلیل اینکه هیچ پیشرفت جدیدی در رابطه با وضعیت ایران ایجاد نشد، کارگروه اقدام ویژه مالی اعلام کرد ایران را در فهرست سیاه خود باقی نگه می دارد. ایران سال قبل به فهرست سیاه FATF اضافه شد.
کد خبر: ۱۰۸۳۶۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۱
بیشترین جست و جوهای ایرانیان در گوگل در ۴۸ ساعت گذشته
در بازه زمانی مورد اشاره، مفاهیم و عباراتی، چون «سایکوپت چیست؟»، «سازمان نقاب چه سازمانی بود؟»، «طهرانچی دانشگاه آزاد»، «fatf چیست»، «کریستین اریکسن»، «جمیله علم الهدی»، و... از مهمترین موضوعاتی بود که کاربران ایرانی در اینترنت به دنبال اطلاعاتی در مورد آنها بودند.
کد خبر: ۱۰۵۷۷۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۴
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی گفت: FATF آسیبپذیری ما را چندبرابر میکند و اگر راهکاری برای دور زدن تحریمهای ظالمانه وجود داشته باشد تا نفت را صادر و پول را به کشور منتقل کنیم، پذیرش FATF مانع از آن میشود.
کد خبر: ۱۰۳۹۲۶۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۷
مرور روزنامههای پنجشنبه هشتم اسفندماه؛
تصمیمات مهم کمیته ملی کرونا، اولویتهای مجلس جدید کدام است؟ نوشدارو پس از «لیست سیاه»، راهکار بانک مرکزی برای کنترل و کاهش نرخ ارز چیست؟ ۶۰ لیتر سهمیه بنزین نوروزی و اصرار بر تجمیع یارانه ها، خوشحالی آمریکاییها ازشیوع کرونا درایران، کرونا با بازارهای صادراتی ایران چه میکند؟ شانس بالای سندرز برای پیروزی، تماشای کشتار مسلمانان در هند، لرستان دوباره گرفتار سیل شد و کمدی ۹۰ شبی تا اولین ۲۰۰ قسمتی تلویزیون، از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
کد خبر: ۹۶۲۰۷۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۲/۰۸
سررسید گواهی سپرده های ریالی در هیاهوی ورود ایران به فهرست سیاه FATF گم شد
این روزها قیمت دلار کانال ۱۵ هزار تومان را رد کرده است و برخیها این افسار گسیختگی قیمت دلار را به ورود ایران به فهرست سیاه FATF ربط داده اند. این در حالی است که زمان سررسید شدن گواهی سپردههای ریالی که یک سال پیش با نرخ سود ۱۸ درصد تمدید شدند، همین روزها میباشد. گواهی سپردههای ریالی که میراث زمان ریاست کلی، ولی الله سیف بر بانک مرکزی است و به منظور جلوگیری از افزایش قیمت دلار اجرا شد.
کد خبر: ۹۶۱۳۳۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۲/۰۵
کارگروه ویژه اقدام مالی(FATF ) به خاطر نپیوستن ایران به کنوانسیونهای پالرمو و سیافتی، ایران را به لیست سیاه این نهاد بازگرداند. این اقدام میتواند برای مناسبات و مراودات مالی ایران دشواریهای تازه و جدی بهوجود آورد که به تنگناهای تحریم اضافه شود.
کد خبر: ۹۶۰۷۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۲/۰۳
علی مطهری
کد خبر: ۹۴۷۳۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۸
کارشناسان و صاحبنظران در آن مقطع تاکید کردند که افشای اطلاعات صرافیها برای آوردن ارز به داخل کشور از طریق سیستم بانکی و پرکردن فرم مربوط به مبارزه با پولشویی که در قالب FATF مطرح است منجر به مسدود شدن کانالهای ارزی خارج از کشور میشود.
کد خبر: ۹۴۶۷۳۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۵
گفتوگو با مهدی کرباسیان
کد خبر: ۹۳۶۱۱۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۱۹
محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور در حاشیه جلسه امروز (چهارشنبه) هیئت دولت درباره سفر حسن روحانی به باکو، گفت: رئیس جمهور بنا به دعوت همتای آذربایجانی خود و برای شرکت در نشست کشورهای عضو جنبش عدمتعهد به باکو سفر میکند.
کد خبر: ۹۳۲۲۲۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۰۱