سالها پيش علي حاتمي به منوچهر نوذري گفت، اگر ما تصوير خيلي صريح و روشن از مردم ايران به مردم دنيا ارايه نكنيم، آنها براي ما ارايه خواهند كرد.
امروز 14 آذر، يازدهمين سالروز خاموشي علي حاتمي و جمعه 16 آذر هم دومين سال نبودن منوچهر نوذري است.
درست 15 سال از اين سخنان علي حاتمي ميگذرد، فيلمهاي ضد ايراني300، "اسكندر" و "پرسپوليس" هم ساخته شدند ...
زندهياد نوذري پنج سال پيش از درگذشت علي حاتمي، رودرروي حاتمي نشست و با او گفتوگو كرد.
حاتمي در بخشي از اين گفتو گو به فيلمهاي بعد از انقلابش اشاره داشت و ميگفت: در اين كارها بيشتر به زمينه كار هنري پرداختم، در "هزاردستان"خوشنويسي، در "كمالالملك" نقاشي و در "دلشدهگان" به موسيقي پرداختم.
حاتمي گفته بود: كاري كه اين روزها فكر ميكنم لازم است بهوسيله من انجام شود، پرداختن به تاريخ معاصر است. خاطرههايي كه رجال قديمي مينويسند يا مطالبي كه مورد توجه مردم دنيا قرار گرفته است.
او پيشبيني كرده بود: اگر ما تصوير خيلي صريح و روشني از مردم ايران به مردم دنيا ارايه نكنيم، آنها براي ما ارايه خواهند كرد.
منوچهر نوذري در اين گفتوگو از علي حاتمي درباره زمان شروع اولين كار حرفهايش پرسيده و او توضيح ميداد كه كارش را بهصورت خيلي حرفهاي، در سنين خيلي كمي شروع كرده، اما آن زمان بهدليل نوع كارهايي كه انجام ميداد، معمولا فكر ميكردند، اين فيلمها را كسي ميسازد كه سن و سال بالايي در آن مقطع دارد.
حاتمي ميگفت: كار حرفهاي و جدي را حدود سن 16، 17 سالگي با نوشتن نمايشنامههايي كه آن زمان در تئاتر سنگلج بهصورت حرفهاي روي صحنه ميرفته شروع كرده است، كه اولين آن «حسن كچل» بود كه توسط داود رشيدي كارگرداني شد و كار ديگري را با فاصله كمي در افتتاح تالار موزه كارگرداني كرد كه توسط عباس جوانمرد اجرا شد. اما اولين نمايشنامهاي كه از او روي صحنه رفته كاري با عنوان «ديو» بوده كه در تالار دانشكده هنرهاي دراماتيك اجرا شده است.
منوچهر نوذري در بخشي از اين گفتوگو خطاب به علي حاتمي ميگفت: شما وقتي فيلمهايي ميسازيد كه به تاريخ چسبيده است، بلافاصله بعد از نمايش آن عدهاي ميگويند حاتمي تاريخ را تحريف كرده و در آن دست برده است؛ البته من در حد بضاعتم پاسخ دادهام كه سينما قابل گذشت است و تغييراتي ميخواهد تا كار را شيرين كند و جاهايي در تاريخ است كه اگر آن را نشان دهيم فيلم ميافتد و كار كارگردان و نويسنده است تا كار را جذاب كند. جواب شما چيست؟
حاتمي پاسخ ميدهد: اين اشارهها از طريق مردم نميشود. آنها ارتباط بدون گاردي با اثر برقرار ميكنند. بلكه اين نظري است كه از سوي افراد خاصي مطرح ميشود كه بخشي از روي قصد و بخشي از سر صداقت، اما از سر ناآگاهي به بخش نمايش و بعد علمي و تحقيقي كار است.
كارگردان مادر معتقد بود: به دليل خاصيت كار هنري در مملكت ما، هنر نمايش كلا زياد مورد ارتباط مردم منورالفكر نبوده است. يك محقق ادبي و تاريخي كمتر به سينما يا تئاتر ميرفته و وقتش را بيشتر صرف كتاب و كارهاي تحقيقي ديگر ميكرد كه اين به عدم آشنايي محققان ما به كار نمايش برميگردد.
حاتمي گفته بود: اين روزها اين فاصله در حال نزديك شدن است و شما يك طبيب منورالفكر ميبينيد كه سعي ميكند به ديدن تئاتر و فيلم هم برود و اينها را دور از شان خودشان نميدانند و در حال آشنا شدن با آن هستند. افرادي هم ميخواهند اطلاعات و آگاهي خودشان را نشان دهند و يك اثر تاريخي اجرا ميشود. فرد ديگري بهعنوان منتقد ميخواهد اضافاتي كند كه من هم اطلاعاتي در اين زمينه دارم.
اين فيلمساز فقيد اظهار كرده بود: نوع كار من به اين شكل هست كه اشيا و اشخاص را به آن شكل كار كه ميطلبد ميآورم و ارايه ميدهم، اما اين خاطرجمعي را به مردم ميدهم كه واقعا تحقيقات و مطالعاتي كه راجع به اين كارها در هنر ميشود، هيچ كمتر از تحقيقاتي نيست كه يك محقق علمي يا ادبي انجام ميدهد.