ابراهیم حاتمی‌کیا در سومین دوره جایزه بزرگ شهید آوینی تاکید کرد جای همچون سرداری در فضایی که کاملاً طوفانی و مه‌آلود شده، خالی است.
به گزارش خبرنگار مهر، در ابتدای این مراسم که با اجرای فرزاد جمشیدی همراه بود شفیع آقامحمدیان مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی گفت: اکثر مستندسازان بر این اعتقاد هستند که ساختن فیلم مستند یعنی رفتن به آن طرف آبها و فیلم ساختن، اما شهید آوینی این اعتقاد را داشت که مستند ایستگاه خوبی است که حرف نو و تازه‌ای می‌زند و ویژگی خاص خود را دارد. فیلمساز باید خودسازی کند و همیشه رضایت خدا را در کار خود در نظر بگیرد.
وی افزود: از زمانی که در این مرکز مدیریت را بر عهده گرفتم به این موضوع فکر کردم که ما مدام فکر می‌کردیم چطور می‌شود اندیشه آوینی را کاربردی‌تر کرد. در همین راستا اولین گام را با شمقدری معاونت سینمایی مطرح کردیم تا بتوانیم در سومین دوره در فراخوان جایزه آوینی سیاست‌ها را تغییر دهیم و آثاری را بپذیریم که مبتنی بر نظرات، اندیشه‌ها و آرای شهید آوینی باشد. این موضوع ما را نگران کرده بود.
آقامحمدیان ادامه داد: پس از اعلام فراخوان تعداد زیادی فیلم به دست ما رسید که این موضوع خود یک موفقیت بزرگ برای ما به حساب می‌آید. جا دارد از آقای پژمان لشکری پور تشکر کنم. در آینده مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی وظیفه اصلی خود را ایفا می‌کند.
وی افزود: در همین راستا فیلم‌های شهید آوینی، یاران و دوستان‌شان را که در ارتباط با وی ساختند را در مرکز نمایش می‌دهیم تا نظرات او را به چالش بکشیم. امیدوارم در این راه دوستان ما را یاری دهند. جا دارد از حوزه هنری، انجمن انقلاب و دفاع مقدس که ما را در این ارتباط همکاری دادند، تشکر کنیم. از مسئولان حوزه هنری می‌خواهیم این سالن سوره را نام شهید آوینی نامگذاری کنند.
پس از پخش نماهنگ، معرفی اعضای هیئت داوران بخش پژوهش، با حضور شفیع آقامحمدیان، اکبر حر و حبیب الله بهمنی جوایز این بخش ارائه شد.
جایزه دوم به شکوفه آروین برای تحقیق "سینمای اشراقی، سینمای معناگرا" و جایزه اول به امیر لشکری برای "نگاهی به سینمای مستند شهید آوینی" اهدا شد.
پس از پخش وله‌ای با صدای آوینی مراسم نکوداشت اصغر بختیاری با حضور ندایی رئیس مجمع مستندسازان، شفیع آقامحمدیان، دهدشتی نماینده آبادان و جواد شمقدری معاون سینمایی برگزار شد. پس از پخش نماهنگی از مهدی همایون‌فر با حضور همین افراد از وی نیز قدردانی شد.
در ادامه جواد شمقدری معاون سینمایی گفت: شهید آوینی کسی بود که از نزدیک به حلقه‌های روشنفکری ناظر بود، اما با حرکت انقلاب اسلامی به جریان زلال انقلاب پیوست. اتفاقی که باید برای هر روشنفکری می‌افتاد، اما برخی از همین افراد روشنفکر روبروی این جریان ایستادند به هر حال باید روزی در تاریخ پاسخگو باشند.
وی ادامه داد: آوینی همچون فرد تشنه که آب گوارا پیدا کرده است، انقلاب را شناخت و همه استعدادها را وقف جریان اسلامی کرد او شیفته دو جریان انقلابی بود که می توان اولی آن را عدالت شمرد.
شمقدری افزود: در همان روزهای اول انقلاب در مقام فیلمساز به سمت روستاها حرکت کرد و فیلم‌ها و مجموعه‌های متعددی ساخت تا به کسانی که در رفاه شهر هستند بگوید بخش مسلمان ایران در روستاها و در چه شرایط سختی زندگی می‌کنند و آنها را به سمت عدالت ترغیب کند. عامل دوم بحث شهادت بود.
وی در ادامه بیان کرد: موضوع شهادت قبل از انقلاب در گوشه و کنار شهر دیده می‌شد. آوینی شیفته جریان شهادت در جبهه و جنگ بود. به همین دلیل او روحیه شهادت طلبی داشت. زمانی من به همراه یک فیلمساز آمریکایی فیلمی از شهید آوینی دیدم. او با دیدن سکانس‌هایی از فیلم عنوان کرد من با دیدن این پلان‌ها باور کردم بهشتی وجود دارد.
معاونت سینمایی افزود: ما روح بلند ایشان را درک نمی‌کردیم، به همین دلیل او منزوی شده بود. روزی دیدم که گروهی را جمع کرده تا به سمت جبهه حرکت کند، برایم توضیح داد در آن زمان خدمت آقا رسیده است و مسائل را برای وی مطرح کرده‌اند. آقا به ایشان عنوان کردند چرا به جبهه نمی‌روید. حضور در جبهه‌ها هنوز هم معنا دارد. او گفت می‌خواهم بروم. پس از آن از وی مجموعه "شهری در آسمان" را دیدیم و مجموعه های دیگر و این مسیر ادامه پیدا کرد و راهی برای ساخت مجموعه "راهیان نور" شد.
وی ادامه داد: بعد از شهادت همان جریان روشنفکری تلاش کرد تصویر دیگری از وی نشان دهد، اما جریان دفاع مقدس نمی‌گذاشت وفاداری و همکاری دوستان و مردم نگذاشتند این تحریف تاریخی اتفاق بیفتد.
شمقدری خاطر نشان کرد: در هفته دفاع مقدس در پی این هستیم بنیاد مستقلی در حوزه ساخت فیلم با عنوان بنیاد مقاومت و انقلاب اسلامی راه‌اندازی کنیم تا روحیه بیداری اسلامی را زنده نگه داریم و اگر تعداد فیلم‌های مستند سینمایی به اندازه‌ای باشد که بتوان بر روی آن حساب کرد. ما با دادن یک سیمرغ در جشنواره فجر آن را گرامی می‌داریم.
وی با اشاره به دستگیری مستندسازان در هفته‌های اخیر گفت: من در مراسم افطاری به مستندسازان اشاره کردم که باید مستند دیده شود و باید کمک کنیم تا در داخل و عرصه بین الملل از آن بهره ببریم. این حرف من فرق می‌کند با اینکه از مسیر خطا و خلاف اقدام کنیم. من در همان مراسم عنوان کردم بعضی از مستندها هستند که از راههای دیگری پخش می‌شوند.
شمقدری تاکید کرد: کار مستندساز این است که نقد کند، اما نباید حرفی که در داخل خانه می‌زنیم بیگانه نیز بشنود. همان فیلم‌ها نباید در شبکه‌های خارجی که در مسیر دیگری حرکت می‌کنند دیده شود. خصوصا شبکه‌هایی که در مسیر براندازی هستند نه اینکه فکر کنید این شبکه‌ها عددی هستند و کاری پیش می‌برند، ولی این یک حرکت مجرمانه است. متاسفانه بعضی‌ها گوش نکردند.
شمقدری افزود: برخی این روزها می‌گویند قانون نداریم، اما به مجموعه آیین‌نامه‌ها که راهکاری برای مدیریت است اگر نگاه کنیم متوجه می‌شویم که یک کتاب هزار صفحه‌ای روبروی ما قرار دارد که در صفحه 43 آن آیین نامه نظارت بر فیلم و صدور پروانه نمایش در ماده 5 به کشورهای دیگر در بخش اجاره و فروش و نمایش باید صادر شود.
این مصوبه در سال 82 توسط هیئت وزیران تصویب شده است و ساز و کاری دارد. همه ما تابع قانون هستیم و باید باشیم و استقلال کشور را به هر چیزی باید ترجیح دهیم. جایی که آوینی تمام جان خود را تقدیم آن کرد و امیدوارم این موضوع الگویی برای همه شما باشد.
در ادامه مراسم با حضور جهانگیر خسروشاهی و رحیم مرتضی آوند جایزه بخش مستند اجتماعی اهدا شد.
در این بخش جایزه سوم به علی خسروی برای فیلم" قهرمان من"، جایزه دوم به محسن استادعلی برای فیلم" عادت می کنیم" و جایزه اول به فیلم "تامان خالا" ساخته علی دلکاری اهدا شد.
در ادامه جوایز بخش مستند اشراقی به بدین شرح اعلام شد:
لوح تقدیر به فیلم "مش تقی" ساخته سید محمد حسین هاشمی، جایزه دوم و سوم به صورت مشترک به پناه بر خدا رضایی برای فیلم "به زلالی آب" و ستار چمن گلی برای فیلم "دوباره نگری " و جایزه اول به فیلم "مش اسماعیل" ساخته مهدی زمانپور کیاسری اهدا شد.
جایزه دوم و سوم بخش مستند پرتره در ادامه این مراسم با حضور خسروشاهی و مرتضی آوند به محمدعلی فارسی برای فیلم "معلم" و پناه برخدا رضایی برای فیلم "شیر صحرا" و جایزه اول به احمد جان میرزایی برای فیلم "سر به شانه آسمان" اهدا شد.
در ادامه مصطفی دلایی، پژمان لشکری پور، خیراللهی ، جایزه بخش مقاومت و پایداری به برگزیدگان ارائه شد. در این بخش جایزه سوم به طور مشترک به رضا سبحانی برای فیلم "نفس هایش" و فیلم "نشانی" ساخته مشترک سیامک کاشف آذر و مجید اسماعیلی، جایزه دوم به "بچه های آسمان" ساخته روح الله حسینی و جایزه اول به مرتضی علی عباس میرزایی برای ساخت اپیزود چهارم "ستاره ها" اهدا شد.
در ادامه در بخش مستند سیاسی فارغ از رتبه‌بندی از محمدرضا هاشمیان برای فیلم" سبز، سفید، سرخ" و محمدرضا اسلاملو کارگردان "جعبه سیاه" اهدا شد.
در ادامه با حضور فرهاد تجلی، جواد شمقدری و شفیع آقامحمدیان از مرتضی سرهنگی تقدیر شد.
در این مراسم که به تقدیر ابراهیم حاتمی کیا کارگردان و نویسنده سینمای ایران اختصاص داشت، وی پس از حضور در روی صحنه گفت: این را باید بگویم که روزی از منطقه عملیاتی برگشته بودم .خیلی خسته تمام مسیر را به سمت تهران حرکت کرده بودم. مستقیم به جای رفتن به خانه به تلویزیون رفتم. وارد اتاق آقا مرتضی شدم. او پشت مووییلا نشسته بود. منتظر بودم که برگردد و به من خسته نباشید بگوید. اما او گفت الان آمدی زود نیست. گفتم نمی‌دانم و من شب برگشتم با اینکه فرزندانم کوچک بودند و دلتنگی آنها را داشتم خیلی کوتاه به خانه سر زدم و دوباره هزار کیلومتر را به منطقه برگشتم.
وی ادامه داد: این کار من یاد و قدرت آقا مرتضی است. او سیطره زیادی بر ما داشت. جای همچین سرداری در فضایی که کاملا طوفانی و مه آلود شده است، خالی است.
حاتمی کیا افزود: شمقدری امروز عنوان کرد روزی مرتضی آمد و کار خود را آغاز کرد. من به قبل از انقلاب او کاری ندارم. او در حوزه فرهنگی فعالیت می‌کرد. مصاحبه و سخنرانی‌های او هنوز موجود است. مجله سوره را راه اندازی کرد. روزهای آخر که می‌آمدم دیدم که او خسته، فشرده حال و به همه ریخته است. از دست اسم‌هایی که نامهربان و بی حیا هستند و هنوز هم این افراد وجود دارند کسانی که قلم به مزد و بی‌تربیتی می‌کنند. ادعاهایی کرده بودند و حرفهایی گفته بودند.
این کارگردان خاطرنشان کرد: او دوباره به جنگ برگشت و یک فرجام باشکوه برای خودش به یادگار گذاشت. این حوزه سختی است. حامیانی مثل آقا مرتضی می‌خواهد. او در همان روزها مجله‌ای را به من نشان داد که روی جلد آن یک جوان بوسنیایی دیده می‌شد که شمایلی شبیه رمبوهای آمریکایی داشت و سربندی بر سر خود بسته بود با عنوان الله اکبر این خط بطلانی بر همه شمایل بود.
حاتمی کیا ادامه داد: تصویر حوزه تفسیر است. باید برای تعریف امکان دهیم به نظر من جای او بسیار خالی است. امیدوارم به حق علی ما در آینده احساس امنیت کنیم.
وی پس از تعریف خاطره‌ای از زمان فیلمبرداری خود از ماموریتی با اشاره به دستگیری مستندسازان عنوان کرد: همه شما موضع من را نسبت به مستند می‌دانید و حتی موضع من نسبت به شبکه‌های خارجی، بی بی سی، حضورهای جشنواره‌ای و ... مشخص است. امیدوارم به کسانی که الان گرفتارند یک نگاه مهربانانه‌ای داشته باشید. مطمئنم این نگاه در آقا جواد نیز وجود دارد.
وی تاکید کرد: یک اتفاقی افتاده است، حتی اگر آنها به عمد به کار ضد امنیت ملی تصمیم گرفته باشند باید تنبیه شوند. ما خیلی ضربه‌پذیر هستیم. امیدوارم بچه‌ها با رافتی برگردند و این حرفهای امشب من به گوش دوستان امنیتی برسد تا حد انصاف را داشته باشند.
در پایان این مراسم پس از نوحه‌‌خوانی از سوی محمد صادق آهنگران از وی، ابراهیم حاتمی کیا، شمقدری و تجلی تقدیر و قدردانی کردند.
