جهانی بيش از حد مسلح و صلحی که کم برایش هزينه میشود
ماه گذشته منافع در رقابت، مانع توافق درباره معاهدهای شديدا مورد نياز شد که می توانست منجر به کاهش تلفات انسانی وحشتناک ناشی از مقررات ضعيف حاکم بر تجارت بين المللی اسلحه گردد. در همان حال، تلاش های خلع سلاح هستهيي با وجود تمايل همگانی شديد و فزاينده در سطح جهان در حمايت از اين قضيه به حال تعليق مانده است.
شکست اين مذاکرات و سالگرد بمباران اتمی هيروشيما و ناكازاکی در اين ماه فرصت خوبی به دست داده تا دریابيم چه چیزی به اشتباه انجام شده، چرا به اثبات رسيده که دستيابی به خلع سلاح و کنترل اسلحه بسيار دشوار است و چگونه جامعه جهانی می تواند دوباره در مسيری به سوی اين اهداف مهم حياتی قرار گيرد.
بسياری از تشکيلات دفاعی اينک تشخيص دادهاند که امنيت، معنايی بسيار فراتر از دفاع از مرزها دارد. نگرانیهای شديد امنيتی میتواند از نتايج روند جمعيتی، فقر مزمن، بی عدالتی اقتصادی، فرسايش محيط زيست، بيماریهای همه گير، جرم سازمان يافته، حکومت مستبد و ساير تحولاتی پيش آيد که هيچ دولتی به تنهايی قادر به مهار آن نيست. اسلحه نمیتواند جوابگوی اين نگرانیها باشد.
با اين حال تاخيری ناراحت کننده در به رسميت شناختن اين چالش های امنیتی جديد و اعلام سياستهايی جديد در قبال آنها وجود دارد. اولويتهای بودجه ملی هنوز به انعکاس پارادايمهای گذشته گرايش دارند. مخارج هنگفت نظامی و سرمايه گذاری های جديد در مدرنيزه کردن سلاح های هستهيي، جهانی بيش از حد مسلح، و صلحی بر جا گذاشته که هزینه اندکی برایش صرف می شود.
سال گذشته، بر اساس گزارش ها، هزينه های نظامی جهانی از یک تریلیون و 700 میلیارد دلار فراتر رفت يعنی بيش از 4 ميليارد و 600 میلیون در روز، که به تنهايی تقريبا دو برابر بودجه سازمان ملل متحد برای يکسال تمام است. اين رقم درشت ميلياردها دلار بيشتری را شامل خواهد شد که در دهه های آينده صرف مدرنيزه کردن زراد خانههای هستهيي میگردد.
توجيه اين سطح از مخارج نظامی در جهان پس از جنگ سرد و در ميانه بحران مالی جهانی دشوار است. اقتصاددانان اين را "هزينه فرصت" می خوانند. اينجانب آن را فرصتهای از دست رفته بشری مینامم. بودجه تسليحات هستهيي به اندازهای بالا رفته که نياز به کاهش چشمگير دارد.
چنين تسليحاتی در قبال تهديدات امروزی نسبت به صلح و امنيت بين المللی بی فايده است. وجود آنها منجر به عدم ثبات می گردد، زیرا تبليغ بيشتر درباره ضرورت آنها، انگيزه بيشتر در مورد تکثيرشان را درپی دارد. حفظ و توسعه چنين تسليحاتی موجب افزايش خطرات ناشی از سوانح و تاثيرات بر سلامت و محيط زيست می شود.
زمان آن فرا رسيده که تعهدات خلع سلاح هستهيي را تجديد کرده و اطمينان حاصل نمايیم اين هدف مشترک در بودجه ها، برنامه ها و نهادهای ملی انعکاس يابد.
چهار سال پيش، اينجانب رئوس کلی طرح پيشنهادی پنج محوری با تاکيد بر نياز به کنوانسيونی در باب سلاحهای هستهيي يا چارچوبی از اسناد برای دستيابی به اين هدف را مطرح کردم.
اما هنوز بن بست خلع سلاح وجود دارد. راه حلی به روشنی در تلاش های گسترده تر به وسيله کشورها از راه هماهنگ کردن فعاليتهايشان در دستيابی به اهداف مشترک نهفته است.
از تلاش های فدراسيون روسيه و ايالات متحده درباره مذاکرات جدی در باب کاهش قابل تاييد زرادخانههای هستهيي مستقر و غير مستقر حمايت شود.
از ديگرانی که چنين سلاح هايی در اختيار دارند، تعهداتی درباره پيوستن به روند خلع سلاح گرفته شود.
در زمينه گسترش يا توليد تسلیحات هستهيي يا سيستمهای به کاراندازی نوين، تعلیق صورت گیرد.
معاهدهای چند جانبه به مذاکره گذاشته شود که مواد شکافپذيری که میتواند در تسلیحات هستهيي به کار رود را غيرقانونی بداند.
انفجارات هستهيي را خاتمه دهند و معاهده منع جامع آزمايشات هستهيي را به اجرا در آورند.
استقرار تسلیحات اتمی در خاک دیگر کشورها را متوقف و آنها را از رده خارج نمایند.
اطمینان حاصل شود کشورهای دارای تسلیحات هستهيي به مخزن عمومی اطلاعات ملل متحد در مورد خلع سلاح هستهيي گزارشی شامل جزئیات اندازه زرادخانه، مواد شکافپذیر، سیستمهای به کاراندازی، و فرآیند دستیابی به اهداف خلع سلاح ارائه دهند.
خاورمیانه عاری از تسلیحات هستهيي و دیگر تسلیحات کشتار جمعی ایجاد شود.
عضویت جهانی در معاهدات غیرقانونی بودن تسلیحات شیمیایی و بیولوژیکی تضمین گردد.
تلاشهای موازی برای کنترل تسلیحات متعارف، شامل معاهدهای در مورد تجارت تسلیحات، تقویت کنترل تجارت غیرقانونی اسلحه سبک و سلاح کوچک، عضویت جهانی در کنوانسیونهای ممنوعیت مین، مهمات خوشهای، و تسلیحات غیرانسانی، و مشارکت فزاینده در گزارش سازمان ملل متحد در مورد هزینههای نظامی و ثبت اطلاعات تسلیحات متعارف در سازمان ملل متحد را دنبال نمایند.
به منظور حفظ امنیت و صلح بینالمللی در جهان بدون تسلیحات هستهيي متعهد به ابتکارهای دیپلماتیک و نظامی شامل تلاشهای تازه برای حل منازعات منطقهای گردند.
و شاید فراتر از همه، ما باید نیازهای بنیادین بشر را مورد توجه قرار دهیم و به اهداف توسعه هزاره دست یابیم. فقر مزمن، امنیت را تضعیف میکند. اجازه دهید هزینه تسلیحات هستهيي را به شدت کاهش دهیم و به جای آن بر توسعه اجتماعی و اقتصادی سرمایه گذاری کنیم که با توسعه بازارها، کاهش انگیزههای مخاصمات مسلحانه و سهم داشتن شهروندان در آینده مشترک خود، به منافع همگان خدمت میکند. همانند خلع سلاح هستهيي و عدم تکثیر، چنین اهدافی برای اطمینان از امنیت انسانی و جهانی صلح آمیز برای نسلهای آینده ضروری است.
اگر توسعه نباشد، صلحی نیست. اگر خلع سلاح نباشد، امنیتی نیست. در عین حال وقتی هر دو پیشرفت کنند، جهان با امنیت و توفیق بیشتر برای همگان رو به جلو حرکت میکند. این اهداف مشترک، حمایت تمامی ملتها را میطلبد.