با افزودن چهار فیلم ذخیره جشنواره فیلم فجر به فیلمهای بخش اصلی، افزون بر آن که فیلمهایِ فاخر تولیدی فارابی، وارد فضای جشنواره سی و یکم شدند، به گرمی تنور این رویداد نیز افزوده میشود. با وجود این، همچنان جای بسیاری از سینماگران کشور در جشنواره امسال خالی است؛ رخدادی که هرچند در ادوار گوناگون، کمابیش روی داده، ولی این بار پررنگتر از دیگر دورهها شده است.
به گزارش «تابناک»، همان گونه که پیشبینی میشد، برای افزایش وزن جشنواره بینالمللی فجر، فیلمهای ذخیره بخش سودای سیمرغ نیز به لیست اصلی افزوده شدند تا هم وزن این رویداد افزایش یابد و جای خالی بسیاری از سینماگران کمتر احساس شود و هم فیلمهای میلیاردی که به نام فاخر از سوی بنیاد فارابی تولید شده و به واسطه کیفیت آثار، در لیست پیشین قرار نگرفته بودند، به لیست راه یافته و دستکم امکان نمایش در جشنواره را بیابد.
بنا بر این گزارش، «عقاب صحرا» به کارگردانی مهرداد خوشبخت، «آسمان زرد کمعمق» ساخته بهرام توکلی، «فرزند چهارم» به کارگردانی وحید موساییان و «ترنج» اثر مجتبی راعی در بخش مسابقه اصلی سینمای ایران، فیلمهایی هستند که در این چهارچوب به لیست نخست افزوده شد و پس از کش و قوس فراوان، سرانجام فیلم سینمایی «آقای الف» به کارگردانی علی عطشانی نیز به عنوان نخستین فیلم سه بعدی سینمایی ایران در جشنواره رونمایی میشود.
دیگر رخداد مهم، حذف فیلم سینمایی «تجریش ناتمام»، ساخته پوریا آذربایجانی از بخش فیلم اولیهای جشنواره بود. علت این اتفاق جالب، حضور فیلم «روایتهای ناتمام» به کارگردانی در بخش مسابقه فیلمهای اول بیست و پنجمین جشنواره بینالمللی فیلم فجر است و در واقع این کارگردان برای دومین بار در بخش فیلم اولیها شرکت میکرد که پس از حذف فیلمش، «۲۰/ ۹ دقیقه در بوشهر» به کارگردانی محمد امین همدانی جایگزین و البته «تاج محل» به کارگردانی دانش اقباشاوی نیز به بخش فیلم اولیها افزوده شده است.با وجود افزایش شمار فیلمها به واسطه نوع گزینش داستان توسط فیلمسازان با هدف کم بازیگر بودن و کم هزینهتر تمام شدن آثار صورت پذیرفته و همچنین به علت کاهش فعالیت بسیاری از کارگردانان مطرح، بسیاری از بازیگران فعال در آثار سینمایی ایشان نیز امسال غایب هستند و چرخه صنعت سینمای کشور با مهرههای کمتری فعلاً دوام آورده است.
ناگفته نماند که دبیرخانه جشنواره، از حضور ۶۹ بازیگر در ۳۳ فیلم این دوره خبر داده و در کنار این معدود بازیگران شناخته شده، طبیعتاً عمده سینماگران یا بدون شغل هستند و یا به تئاتر، شبکه خانه، هنرهای تجسمی و حاشیه رفتهاند.
نکته جالب آن که حتی چهرههایی چون یکتا ناصر و فرهاد اصلانی که در دوره پیشین برنده سیمرغ بلورین شده بودند، نیز در این دوره با فیلمی حضور ندارند؛ چه رسد به پرستویی و انتظامی و نصیریان و... .
با این اوصاف، هرچند برخی بازیگران توانمند در این دوره نیز با یک یا دو فیلم هستند و همایون ارشاد، امیر جعفری و مریم کاویانی با سه فیلم ـ در صورت رسیدن نسخه کامل و نهایی فیلمها به جشنواره ـ پرکارهای این دوره لقب خواهند گرفت، بیشتر چهرههای شاخص و اساتید بازیگری در این دوره در میان غایبان هستند که میتواند در فروش سال آینده سینمای ایران بیش از سال ۹۱ تأثیرگذار باشد و نشانه خوبی برای آغاز سال سینمایی کشورمان به شمار نمیرود.
حمید فرخنژاد، محمدرضا شریفی نیا، جمشید هاشمپور، شهاب حسینی، رضا عطاران، مصطفی زمانی، امیر آقایی، محمدرضا فروتن، مهناز افشار، رویا تیموریان، میترا حجار، شاهرخ فروتنیان، ساعد سهیلی، بهاره کیان افشار، کورش تهامی، خاطره اسدی، بابک کریمی، افسانه چهره آزاد بازیگران دو فیلمه این دوره از جشنواره هستند و دیگر بازیگران لیست ۶۹ نفره با یک فیلم در جشن سی و یکم حضور دارند و گویا جشنواره این دوره، رویداد نسبتاً خلوتی باشد!
در این میان، «جواد طوسی» منتقد سینما در نقدی جالب به روند برگزاری نشستهای نقد و بررسی فیلمهای حاضر در جشنواره ـ با طرح این موضوع که نشستهای یاد شده به شدت خنثی بوده ـ خواستار ایجاد فضای چالشی در این نشستها با حضور منتقدان و خبرنگاران و عوامل فیلمها شد تا فضای کلیشهای که یک یا دو مجری و منتقد، کارشناس تمامی یا فضای عمده نشستهای نقد فیلم جشنواره را در اختیار داشته باشند، شکسته شود؛ رویکردی که انتظار میرود در این دوره رخ دهد.
از دیگر رخدادها در روزهای اخیر، این که پس از نقد و پیگیری تابناک، چندی پیش دبیر جشنواره بینالمللی فجر از فرستادن بلیت سینماهای میزبان این رویداد به درب منازل بازیگران خبر داد تا حرمت اهالی فرهنگ نیز نگه داشته شود و البته باید از این رویکرد مثبت و نقدپذیر، تقدیر کرد.
در عین حال، مستندسازان حاضر در جشنواره سی و یکم نیز در نامهای با اشاره به کاهش آثار پذیرفته در جشنواره فجر از این رویکرد استقبال کرده و در عین حال، خواستار ایجاد ظرف زمانی و مکانی مناسب برای دیده شدن آثارشان شده و خواستار در نظر گرفتن سانسها و سالن مناسبی نسبت به ادوار پیشین برای این بخش شدهاند البته به نظر میرسد، چنین درخواست کوچکی نیز با یک برنامه ریزی منظم تحقق یافتنی باشد.
در پایان باید گفت، تا آغاز جشنواره فیلم فجر، هفده روز مانده و اگر قرار بر ارتقای جشنواره با برنامهریزیهای تکمیلی است، اکنون زمان برنامهریزی سریع و اجرای آن است.