معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش برنامه‌های خود را در حوزه علم آموزی و خرد ورزی، قانون مداری، امنیت جسمی و روحی دانش آموزان، حق اعتراض، زنگ کتاب، زنگ انشاء، کرسی‌های آزاداندیشی و تبدیل فرهنگ شفاهی به کتبی، اعلام کرد.
به گزارش ایسنا، فاطمه قربان با اشاره به تاکید ریاست جمهوری بر علم‌آموزی و پرداختن به مفاهیم علمی و خردورزی گفت: از آن‌جا که قرآن کتاب هدایت و راهنما به راه سعادت و کمال است و هدایت هم جز از راه عقل و علم میسر نیست، از این جهت علم و دانش اهمیت و جایگاه بسزایی در قرآن کریم دارد و به کسانی که بهره‌ای از علم دارند درجات بزرگی می‌بخشد، لذا علم بر کیفیت زندگی می‌افزاید، حتی در حوزه صنعت، کشاورزی و اقتصاد هم اگر مبتنی بر علم و دانش باشد، بهره‌وری بیشتری خواهد داشت.
وی افزود: براین اساس فرا گرفتن علم و دانش و خردورزی برای هر انسانی ضرورت دارد تا بتواند از زندگی با کیفیت برخوردار باشد و با همین رویکرد اولین برنامه راهبردی معاونت آموزش ابتدایی، شناسایی، جذب و آموزش و نگه‌داشت کودکان لازم‌التعلیم و ارائه آموزش‌های با کیفیت در نظر گرفته شده است تا بتوانند فراتر از کتب درسی، از یافته‌های علمی برخوردار باشند، چرا که ارتقای علمی و تدابیر مبتنی بر عقل و خرد به ارتقای کیفیت زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی می‌انجامد.
وی با بیان اینکه با توجه به اینکه آموزش و پرورش، به ویژه در دوره ابتدایی، بخش مبنایی تعلیم و تربیت رسمی و عمومی کشور است و کودکان را برای رسیدن به مراتبی از حیات طیبه آماده می‌کند، عنوان کرد: ضمن سپاسگذاری از تاکید ریاست جمهوری امیدواریم با توجه به نگاه عالمانه وی نسبت به علم‌آموزی و با حمایت جدی از آموزش و پرورش، بتوانیم این مهم را با کیفیت هر چه بیشتر محقق کنیم.
قربان درباره لزوم رعایت قانون و آشنایی دانش‌آموزان با قانون‌مداری که یکی از محورهای مهم صحبتهای روحانی در جمع دانش آموزان بود، اظهار کرد: ضرورت قانون و قانون‌مداری از آغازین روزهای حیات بشر، همیشه مورد توجه بوده و تجربه نیز نشان داده که رعایت این قوانین موجب سعادت همه جانبه بشر را رقم زده و حفاظت از حریم قانون و عمل کردن به آن نیز سبب ایجاد جامعه‌ای سالم و قانون‌مدار شده است.
وی ادامه داد: بر همین اساس آموزش و پرورش به عنوان متولیان تعلیم و تربیت باید در عرصه‌های گوناگون حیات اجتماعی، عمل به قانون و پاسداری از حریم قانون را به دانش‌آموزان آموزش دهیم و آنان را با این قوانین آشنا کنیم، چرا که زندگی انسان یک زندگی اجتماعی است و لازمه زندگی اجتماعی رعایت حقوق افراد مختلف جامعه است و برای دستیابی به این مهم، وجود قانون، امری ضروری و رعایت آن توسط همه افراد جامعه، لازم است.
وی تاکید کرد: قانون، همیشه باید حافظ امنیت جامعه باشد، به ویژه در حاکمیت اسلامی، با احترام به قانون، می‌توان به توسعه عدالت در جامعه پرداخت و حکومت اسلامی یعنی استقرار عدالت و برابری و برادری که این مهم باید ابتدا در خانواده و سپس در مدرسه که یک جامعه کوچک است، آغاز و در انسان‌ها نهادینه شود تا در بزرگسالی که به عنوان مدیران آینده جامعه، شروع به فعالیت می‌کنند، بتوانند قانونمند عمل کنند و به حقوق دیگران احترام بگذارند.
تنبیه بدنی در آموزش و پرورش مطلقا ممنوع است
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش درباره اینکه آیا در مدارس ابتدایی تنبیه بدنی وجود دارد و برنامه‌های معاونت برای برای برقراری امنیت جسمی، روحی و روانی دانش‌آموزان چیست؟ تصریح کرد: امیدوارم نه تنها در ایران بلکه در هیچ کجای دنیا، شاهد تنبیه بدنی کودکان نباشیم و در صورت مشاهده و گزارش چنین مواردی به شدت با آن برخورد خواهیم کرد، چرا که دوره ابتدایی و جوانی از مهم‌ترین و حساس‌ترین دوره‌های زندگی انسان است و انسان به دنبال یافتن هویت خویش، در مسیر شکل دادن به شخصیتی متکی به خود، گام برمی‌دارد.
به گفته قربان ، داشتن امنیت روحی و روانی در این دوره تاثیر بسزایی در هویت‌یابی دانش‌آموزان دارد و بر همین اساس، نیازمند احساس امنیت و آرامش هستند و وظیفه ما معلمان، ایجاد این امنیت است و باید راههای رسیدن به این مهم، را برای دانش‌آموزان فراهم کنیم.
وی ادامه داد: از آنجایی که آموزش و پرورش مهم‌ترین نهاد تعلیم و تربیت است قطعا در چنین نهادی برقراری امنیت جسمی و روحی روانی کودکان در اولویت قرار دارد، چراکه ابتدا باید امنیت جسمی و روانی تامین شود تا آموزش و تربیت اثرگذار باشد و حال آنکه تنبیه بدنی اولین مولفه‌ای است که آرامش جسمی و روحی روانی را به هم می‌ریزد و فردی که احساس آرامش نکند، نمی‌تواند یاد بگیرد.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه تنبیه بدنی در آموزش و پرورش مطلقا ممنوع است، گفت: این برخورد با فلسفه آموزشی مغایرت دارد و اعتماد به نفس دانش‌آموزان را از بین می‌برد و این در حالی است که ما سعی در تقویت کسب مهارت‌های زندگی اسلامی را در دوره ابتدایی داریم و معتقدیم باید برای رسیدن به اهداف عالیه تعلیم و تربیت، باید اعتماد به نفس را در دانش‌آموزان دوره ابتدایی هر چه بیشتر تقویت کرد.
دانش‌آموزان باید حق خود را مطالبه کنند
وی درباره یکی دیگر از محور صحبتهای روحانی در روز اول مهرمبنی بر اینکه دانش‌آموزان باید بدانند که اگر حقشان تضییع شد، حق اعتراض دارند، گفت: دانش‌آموزان برای رسیدن به کمال و کرامت خود باید در مقابل ظلم، سکوت نکنند و حق خود را مطالبه کنند چراکه وظیفه هر مسلمانی است که در برابر تضییع حقوق خود و دیگران، ساکت نباشد و باید تذکر بدهد.
قربان اظهار کرد: تضییع حق به هر صورت گناه است و اگر معلم دیر در سر کلاس حاضر شود یعنی در کار خود کم فروشی کرده و دانش‌آموز هم باید یاد بگیرد که اجازه ندهد حقش تضییع شود، اما شیوه مطالبه حقوق خود را نیز باید بداند و باید بداند چگونه از حق خود دفاع کند.
به گفته این مقام مسوول در آموزش و پرورش، اساسا یکی از وظایف مهم والدین در خانه و مدرسه، آموزش مهارت زندگی است و نباید فراموش کنیم علاوه بر آموزش علوم مختلف به کودکان، باید به آنها مهارت زندگی فردی و خانوادگی و اجتماعی را بیاموزیم و آنها را آگاه کنیم.
ضمن آنکه در سند برنامه راهبردی معاونت آموزش ابتدایی در معیارهای کلی کیفیت بخشی و شاخص‌های کیفی، در یکی از بندهای آن به توانمندی دانشی، مهارتی و نگرشی دانش‌آموزان برای زندگی در عصر حاضر و آینده به آگاهی از اصول و فروع دین، علاقه و انس با قرآن و نماز و همچنین آگاهی از حقوق و مسئولیت‌های فردی و اجتماعی دانش‌آموزان اشاره شده است.
برنامه‌های معاونت ابتدایی برای ایجاد " زنگ کتاب "
قربان درخصوص برنامه‌های معاونت ابتدایی برای ایجاد زنگ کتاب گفت: آموزش و پرورش همواره تاکید داشته که دانش‌آموزان باید با فرهنگ کتابخوانی آشنا شوند، لذا بر این باور هستیم که کتاب به عنوان یک وسیله مطمئن و کارآمد در بهینه‌سازی فضای فرهنگی جامعه باید مورد استفاده قرار گیرد و جامعه اسلامی بدون مطالعه کتاب، روح و جان ندارد و برای به وجود آوردن این فرهنگ در جامعه، نیازمند تدوین و اجرای برنامه‌هایی هستیم که عادت به مطالعه را ترویج دهد.
وی اضافه کرد: برای رسیدن به این مطلوب، چاره‌ای نداریم جز آنکه عادت به کتابخوانی را از دوران کودکی و دوره ابتدایی در دانش‌آموزان ایجاد کنیم تا این فرهنگ در جامعه گسترش یابد و هر چه سریعتر باید نسبت به ایجاد زنگ کتاب در دوره ابتدایی اقدام صورت گیرد.
به گفته قربان، با توجه به اهمیت کتابخوانی و نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی در دبستان، از ابتدا این موضوع در دستور کار معاونت قرار داشت و هم‌اکنون بیش از 50 درصد کلاس‌های دوره ابتدایی دارای کتابخانه کلاسی است و به دنبال این هستیم که این آمار به 100 درصد برسد ضمن انکه تلاش می‌کنیم تا به دانش‌آموزان مسئولیت بدهیم تا در غنی‌سازی کتابخانه‌های کلاسی‌شان، مشارکت کنند. چه بسا در یک کلاس 30 نفره، اگر هر دانش‌آموز هر ماه یک کتاب به کتابخانه کلاس اهدا کند هر یک 30 کتاب می‌توانند بخوانند اما پول یک کتاب را هزینه کرده باشند و پیرامون هر کتاب فرصتی در کلاس فراهم خواهد آمد تا بحث و بررسی صورت گیرد.
پررنگ کردن زنگ انشاء خلاقیت و استعداد دانش‌آموزان را شکوفا می‌کند
وی احیای «زنگ انشاء» را نیز بخشی از برنامه معاونت ابتدایی برشمرد و عنوان کرد: با اهمیت دادن به زنگ انشاء، خلاقیت و استعداد دانش‌آموزان شکوفا می‌شود و دانش‌آموزان با تفکر و فهم بهتری به بررسی مسائل موجود در محیط پیرامون خود خواهند پرداخت که این امر موجبات یادگیری را برای آنان فراهم و استعدادهای آنان را شکوفا می‌کند.
قربان ادامه داد: با در نظر گرفتن زنگ انشاء، در حقیقت دانش‌آموزان را به کتاب و کتابخوانی تشویق کرده و آنان را به ارتباط بیشتر با عوامل موجود در محیط خارج از مدرسه، هدایت می‌کنیم و این فرصت را به معلم می‌دهیم تا از نیروی ابتکار و خلاقیت دانش‌آموزان استفاده کرده و استعدادهای آنان را در زمینه‌های مختلف شناسایی و به پرورش این استعدادها بپردازد؛ در ضمن با نظم گرفتن افکار و به رشته تحریر درآوردن آن، موجبات تحقیق و پژوهش نیز فراهم شده و فرهنگ شفاهی به فرهنگ کتبی هدایت می‌شود.
قربان درخصوص ایجاد ساعت گفت‌وگو و «کرسی‌های آزاداندیشی» در بین دانش آموزان اظهار کرد: کرسی آزاداندیشی دارای مفهوم گسترده‌ای است و به فضای آشکارسازی اشاره می‌کند که در آن باید اجازه دهیم فعالیت‌ها و اقدامات ما مورد نقد و بررسی دانش‌آموزان قرار گیرد، البته منظور این نیست که همه مسائل بدون دلیل و تعلق به نقد گذاشته شود بلکه برای ایجاد تحول و شفافیت‌سازی، باید به این امر توجه کرد.
وی افزود:در صورتی که بتوانیم نظرات موافق و مخالف را به دور از هر حب و بغضی شنوا باشیم و نقدهای منطقی را بپذیریم قادر خواهیم بود برای رفع نواقص و اشکالات موجود، قدم‌های موثری برداشته و از خرد جمعی در موضوعات مختلف استفاده کنیم.
وی تبدیل فرهنگ شفاهی به فرهنگ کتبی را نیز نکته مهم دیگری عنوان کرد که مورد تاکید رییس جمهور بود واذعان کرد: مستندسازی به مدیر یک مجموعه کمک می‌کند تا فعالیت‌ها و اقدامات انجام گرفته را ثبت کرده و از تکرار اشتباهات، پرهیز کند.
همچنین تلاش کارشناسان مجموعه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و اثری ماندگار به جا خواهد ماند که سرمشقی برای دیگران خواهد بود، به گونه‌ای که تجارب و اندوخته‌ها سازمان یافته شده و الگویی منظم و منطقی، ثبت و دسته‌بندی می‌شود و در میان اعضا به اشتراک گذارده و مبنای تصمیم و اقدام در آینده خواهد شد.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش یادآور شد: با مکتوب کردن اقدامات و فعالیت‌ها در راستای اهداف و نیازهای موجود و انتشار آن؛ باعث خواهیم شد افکار، دیدگاه‌ها، تجارب، آموخته‌ها و اندوخته‌های تجربی و علمی، به نسل‌های بعد انتقال یابد و در این راستا، کاهش زمان انجام کارها و کاهش هزینه را نیز شاهد خواهیم بود و همچنین این امر بهبود تجربه‌ها، نگرش‌ها و تصمیم‌گیری‌ها را به دنبال خواهد داشت.
