معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با موادمخدر گفت: تضادی بین دغدغه مردم و ما سیاستگذاران وجود دارد، چرا که طی نظرسنجیها ۹۰ درصد مردم دغدغه مواد مخدر را دارند و این نشان میدهد که سیاستها و برنامه ریزیها با خواست مردم مطابق نیست.
به گزارش «تابناک» سیزدهمین قسمت از برنامه مناظره با حضور کارشناسان و مسئولان مختلف با موضوع «اعتیاد و آسیبهای مرتبط با آن» آغاز شد.
این برنامه هر هفته روزهای جمعه از ساعت 16:30 تا 19 به صورت زنده پخش میشود که امروز سردار علی مویدی رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر، حجتالاسلام موسی قربانی نماینده دوره هشتم مجلس شورای اسلامی، امیرحسین قاضیزاده عضو کمیسیون اجتماعی مجلس و بابک دینپرست معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با موادمخدر میهمانان این برنامه هستند.
در ابتدای این برنامه رضا جلالیپور جامعشناس و استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه در این خصوص یک سوال بسیار مهم وجود دارد و آن این است که جامعهای که 35 سال پیش انقلاب کرد همه افرادی بودند که یک سیگار هم نکشیدند. چه اتفاقی برای این جامعه افتاده است که اینقدر افراد معتاد در ایران افزایش یافته است و در این زمینه علل موثر آن چیست؟
مهمترین علت رشد اعتیاد عدم پرداختن از نگاه اجتماعی به این معضل است
وی افزود: در این زمینه بنده تحقیق کردم و 6 علت برای این رشد فزاینده سراغ دارم اما شاید برخی از آنها موارد نقض هم داشته باشد لذا یک علت موثر در رشد اعتیاد در ایران میشناسم و آن این است که بزرگترین، نافذترین و پرمنبعترین نهاد و سازمان در ایران برای مبارزه با اعتیاد نهادهای حاکمیتی هستند اما متاسفانه این نهادها از جمله صداوسیما با مانیتور و صفحه کنترل آسیبهای اجتماعی کار نمیکند.
جلالیپور تصریح کرد: به راحتی میتوان راجع به این موارد شعار داد اما متاسفانه این نهادها که در جامعه موثر هم هستند و البته فقط در دولت هم حضور ندارند بیشتر با مانیتور امنیتی، سیاسی و تاحدودی فرهنگی کار میکنند در حالی که باید با صفحه کنترل آسیبهای اجتماعی به موضوع اعتیاد نگاه کرد.
بابک دیندوست معاون کاهش تقاضای مشارکت مردمی ستاد مبارزه با موادمخدر نهاد ریاست جمهوری عنوان کرد: علت اینکه بنده گزینش کاهش تقاضا را انتخاب کردهام به چند موضوع مشخص بر میگردد.
ابتکار عمل کاهش عرضه موادمخدر در اختیار ما نیست/تولید 80 درصد تریاک جهان در افغانستان
وی افزود: موضوع اول که میخواهم به آن تاکید داشته باشم این است که ما در بحث کاهش عرضه ابتکار عمل در اختیار نداریم و برای ما بسیاربسیار پرهزینه است؛ کنترل و حتی مدیریت چرخه تولید و توزیع موادمخدر نیز در اختیار ما نیست، ما در همسایگی کشور افغانستان قرار داریم که سالانه بیش از 80 درصد تریاک جهان در آن کشور تولید میشود و ما هیچ قدرت نفوذی برای کاهش میزان تولید نداریم.
دینپرست ادامه داد: گردانندگان چرخه قاچاق که عوامل آن تقریبا در دنیا به 10 میلیون نفر میرسد هرگز پای مذاکره با ما نمینشیند و ما نمیتوانیم با آنها برای این که از انگیزههایشان دست بردارند با آنها مذاکره کنیم.
3 میلیارد دلار سود سالانه قاچاقچیان ایرانی
وی تصریح کرد: سود سرشاری نصیب قاچاقچیان از این محل میشود به عنوان نمونه قاچاقچیان ایرانی سالانه 3 میلیارد دلار از محل قاچاق و توزیع موادمخدر در کشور سود میبرند.
دینپرست اظهار داشت: به نظر بنده موادمخدری که در این برنامه اشاره شد به دوران قاجار؛ باید عنوان کنم که حدود 6 هزار سال موادمخدر با بشریت زندگی میکند و یکی از شیمیدانان بزرگ جهان چندوقت پیش مقالهای را منتشر کرده بود و در آن آمده بود که بعد از موادغذایی دومین مادهای که به راحتی وارد خانهها شد موادمخدر است.
وی بیان داشت: لذا قواعد و شواهد نشان میدهد موادمخدر تا قرنها با انسانها خواهد بود، باید بپذیریم که در اقصینقاط جهان از جمله کشور ما کسانی هستند که به هر دلیلی میخواهند موادمخدر مصرف کنند و تا این بازار مصرف وجود داشته باشد که تعداد آن در دنیا براساس آمار سازمان ملل بیش از 240 میلیون نفر در سال 2011 بوده است که حداقل این افراد یکبار موادمخدر در جهان مصرف کردهاند.
سیاست تمرکز بر مبارزه با عرضه، کمتر از 5 درصد موفقیت به دنبال داشت
سیدامیرحسین قاضیزاده هاشمی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در آغاز مناظره تلویزیونی امروز با بیان اینکه تجربه چندهزار ساله در حوزه مصرف مواد مخدر بویژه در طول 35 سال بعد از انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: تا سال 1386 تمرکز خود را بر مبارزه با عرضه موادمخدر کردیم که در این راستا کمتر از 5 درصد موفقیت حاصل شد. مجمع تشخیص مصلحت نظام قوانینی را بعد از آن به تصویب رساند که به دلیل مداخله همهجانبه دستگاهها سطح موفقیتها رشد بیشتری کرد.
هزینهای که در قبال ترانزیت موادمخدر میپردازیم بیش از مسئولیتمان است
وی با بیان اینکه در مواد افیونی غیر از اینکه مصرفکننده هستیم جایگاه ترانزیتی نیز داریم، گفت: هزینه بسیار زیادی برای ترانزیت موادمخدر به کشورهای دیگر صورت میگیرد که مجبوریم هزینهای بیشتر از آنچه کشورمان مسئول است را در قبال آن بپردازیم.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: تولید این مواد در همه خانهها و آشپزخانهها امکانپذیر است و این امر دست مبارزه با تولید و عرضه را میبندد ضمن اینکه بخشی که با آن سروکار داریم بخش کوچکی از اندامهای این مافیا که مرتب بازسازی میشود که جریان حرکت مواد مخدر را بازسازی میکند.
وی افزود: باید فضا برای معتادان، تولیدکنندگان و عرضهکنندگان ناامن شود تا هزینه سنگینی برای آنها دربر داشته باشد.
نتایج تحقیقات درباره دستاورد 10 برابری هزینههای جلوگیری از مصرف موادمخدر
قاضیزاده هاشمی افزود: انگلیسیها طی بررسیهای خود به این نتیجه رسیدند که هر یک پوند سرمایهگذاری در جلوگیری از مصرف موادمخدر 10 پوند هزینه را در مبارزه و درمان کاهش میدهد. بنابراین کسانی که در معرض وسوسه مصرف موادمخدر هستند را نجات داد و این نکته را در نظر گرفت که اعتیاد قابل پیشگیری است و هرچه در این حوزه سرمایهگذاری کنیم توفیقات بیشتری حاصل میگردد.
موسی قربانی مستشار دیوان عالی کشور و عضو سابق هیئت رئیسه و کمسیون قضایی مجلس شورای اسلامی در برنامه تلویزیونی مناظره اظهار داشت: نوبتی هم که باشد نوبت طرفداری از جلوگیری از عرضه مواد مخدر است.
وی ادامه داد: من فکر میکنم مواد مخدر موضوعی است که جزء حریمهای دنیاست که از جهت بیشترین و چه از جهت کمترین مواد مخدر مهمترین موضوعی است که در مورد مبارزه با آن اجماع جهانی وجود دارد مانند موضوع تروریست و حتی از آن هم بالاتر چون درباره موضوع مواد مخدر اتفاق نظر در تعریف وجود دارد.
موادمخدر بعد از جنگ، بیشترین تلفات را به خود اختصاص داده است
مستشار دیوان عالی کشور تصریح کرد: موضوع مواد مخدر بعد از جنگها جزء موارد پرتلفات است. هم از لحاظ جانی و مالی. بسیاری از افراد در راه مواد مخدر جان خود را از دست داده و برخی افراد هم قربانی این موضوع شدهاند.
قربانی افزود: موضوع مواد مخدر از لحاظ مالی نیز آسیبزاست مبالغ سودآوری که برخی به دست میآورند، هزینههای مبارزه و حتی هزینههایی که سرمایه مردم است اما ناچارا باید به آتش کشیده شود.
عضو سابق کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: مبارزه با مواد مخدر یکی از پراهمیتترین موضوعات است اما در این زمینه کمترین توفیق حاصل شده است. چرا که نیروی انتظامی در موضوع ترافیک، اشرار و... موفق بوده است.
منافع جلوگیری از عرضه کمتر از منافع جلوگیری از تقاضا نیست
وی افزود: باید توجه کرد منافعی که در جلوگیری از عرضه مواد مخدر حاصل خواهد شد از منافع جلوگیری از تقاضا کمتر نخواهد بود. ضمن اینکه هزینه جلوگیری از عرضه به مراتب کمتر است. به طور مثال ما هزار کیلومتر مرز مشترک با افغانستان داریم و اگر در هر کیلومتر 10 نفر از نیروی انتظامی مستقر شوند به طور کلی با 10 هزار نیرو مرز به طور کامل کنترل میشود. در این صورت سایر نیروهای انتظامی در داخل کشور به وظایف دیگر خود عمل میکنند و ما شاهد نشستن خانوادههای شهدا در چنین موقعیتهایی نخواهیم بود.
ایران در جنگ تمام عیار با قاچاقچیان بینالمللی موادمخدر قرار دارد
در ادامه سردار علی مویدی رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر اظهار داشت: خوشبختانه در ایران یکی از دستاوردهای بزرگ و شاهکارهای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در بحث مبارزه با موادمخدر وجود دارد به طوری که توفیقات ایران در این حوزه در دنیا زبانزد خاص و عام است و همه اذعان دارند که ایران در جنگ تمام عیار با قاچاقچیان بینالمللی موادمخدر قرار گرفته است.
وی افزود: باید در نظر داشت که خطر موادمخدر در جنگ نرم گنجانده شده است و اهداف حساسی را دنبال میکند که قشر جوان و خانوادههای اسلامی در تیررس این اهداف قرار دارند.
تقدیم 16 هزار شهید و جانباز در مقابله با موادمخدر
مویدی با بیان اینکه در حال حاضر در مهار عرضه به عنوان یک الگوی جهانی قرار داریم یادآور شد: به لحاظ نزدیکی به کانون تولید موادمخدر در افغانستان شرایط ما با سایر کشورهای دنیا متفاوت است و به همین دلیل نزدیک به 4 هزار شهید و 12 هزار جانباز تقدیم نظام کردهایم که این موضوعات نشاندهنده تلاش مضاعف نظام در مبارزه با موادمخدر است.
وی خاطرنشان کرد: اعتیاد به موادمخدر به لحاظ موقعیت جغرافیایی ما از تهدیدات جنگ نرم تلقی میشود و از آنجا که موادمخدر جزو 3 تهدید جهانی است شرایط جغرافیایی ما موجب آسیبپذیری بیشتر ما شده است.
مویدی با بیان اینکه نیروی انتظامی توانسته است با تقدیم شهیدان بزرگ اقدامات بزرگی انجام دهد گفت: امروز نیروی انتظامی مفتخر است زیرا تابلوی پلیس جامعه محور حرکت کند و در ذیل آن همه موضوعات اجتماعی را دیدهایم.
ضرورت تدوین راهکار سوم در کنار گزینههای مهار عرضه و تقاضا
وی تصریح کرد: من موافق هر 2 گزینه مهار عرضه و مهار تقاضا برای مبارزه با موادمخدر هستم زیرا نیازمند راهکار سوم یعنی تدوین استراتژی جامع در عرصه مبارزه با موادمخدر هستیم.
موسی قربانی در بخش دوم این مناظره اظهار داشت: برخی دوستان گفتند هزینه مبارزه با مصرف مواد مخدر و کاهش تقاضا کمتر است اما بنده میخواهم بگویم اصلا این هزینه را در نظر نگیرند. در صورتی که مرزها یا تولید مواد مخدر را نتوانیم کنترل کنیم چه میشود؟
وی افزود: علاوه بر اینکه هزینههای زیادی را متحمل میشویم کرامت انسانها را از بین میبریم آیا میدانید برخی افراد را در مرزها چگونه تفتیش میکنند و یا بعضا افراد را با وسایل پزشکی که برای کار دیگری ساخته شده چک میکنند تا بدانند مواد مخدر در بدنشان وجود دارد یا خیرما همه این هزینهها را باید در نظر بگیریم.
در مقابله با موادمخدر نباید کرامت انسانها را زیر سوال برد
قربانی خاطر نشان کرد: باید روشی را در پیش گرفت که از مردم دفاع کنیم تا کرامت انسانها زیر سوال نرود. در واقع نباید فقط در این زمینه پول را در نظر گرفت.
وی همچنین گفت: کشورمان 936 کیلومتر مرز مشترک با افغانستان و همین حدود مرز مشترک با پاکستان دارد. اگر در هر کیلومتر یک پاسگاه احداث شود تا 500 متر از آن محدوده قابل کنترل است.
میتوان میزان فعالیت دستگاهها در مقابله با موادمخدر را براساس سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری سنجید
سردار مویدی رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر در پاسخ به این پرسش که آیا احداث پاسگاه در هر یک کیلومتر در مرز این دو کشور امکانپذیر است گفت: آنچه مشکل محسوب میشود که بین حوزه مقابله و تقاضا توازنی برقرار نیست و تلاش عمده ما در چند دهه گذشته بر مقابله با مواد مخدر متمرکز شده بود.
وی افزود: اگر سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری را به عنوان یک میزان تلقی و کارنامه دستگاهها را ارزیابی کنیم خواهیم دید کدام دستگاه بیشترین تلاش را در این حوزه داشته است.
مویدی خاطرنشان کرد: در مرز خشکی با حمایت دولت توانستیم در مرز افغانستان انسداد خوبی ایجاد کنیم و دیگر شاهد ورود کاروانها طی دو دهه گذشته به کشور نباشیم. در واقع مسیر ورود مواد مخدر درمرزهای خشکی به حداقل رسیده و در حال حاضر به پاکستان و آبهای آزاد انتقال مییابد.
وی با بیان اینکه اگر مرز خشکی با پاکستان نیز محدود شود آثار خوبی شاهد خواهیم بود گفت: به عقیده بنده باید در حوزه عرضه و تقاضا فعال بود. این در حالی است که ایران در حوزه مقابله با موادمخدر حرف قابل توجهی دارد اما در حوزه تقاضا نیازمند انسجام ملی هستیم.
جلوگیری از ورود موادمخدر به کشور با کشیدن دیوار و سیمخاردار تضمینشده نیست
بابک دینپرست معاون کاهش تقاضا و مشارکتهای مردمی ستاد مبارزه با موادمخدر در ادامه برنامه اظهار داشت: خوشحالم از اینکه در این برنامه واقعیتها را به مردم میگوییم. هیچ فردی نمیتواند تضمین کند که با کشیدن دیوار بتنی و یا سیم خاردار جلو ورود موادمخدر به کشور را بگیریم. به فرض که جلو ورود موارد گرفتیم با تولید داخلی چه میکنیم.
وی ادامه داد: ما در بحرانهای موجود باید به واقعیتها توجه کنیم چرا که همه مردم از ما حق مطالبه دارند. همه دنیا اعتقاد دارند که در بحث مبارزه توازن بین مقابله و بخش کاهش تقاضا باید وجود داشته باشد.
معاون سفیر ایران در افغانستان ادامه داد: همانطور که در صحبتهای مردمی دیدیم مردم با اعتراضاتی صحبت میکردند. در واقع انگار رویشان نمیشود که بگویند دولت خودش میفروشد.
مرگ حدود 40 هزار روسی در سال به علت مصرف موادمخدر
وی افزود: اگر با کاهش تقاضا مواجهیم پس معتادان پرخطر و آمار مرگ و میر ناشی از اعتیاد از کجاست. آقای قربانی به روسیه اشاره کردند در حالی که در خود روسیه سالانه 35 تا 40 هزار نفر به علت استفاده از موادمخدر میمیرند.
دینپرست تصریح کرد: در حوزه اعتیاد باید به آسیبهای این حوزه توجه شود چرا که شیوع ایدز، هپاتیت و بیماریهای مقاربتی از تبعات اعتیاد است.
وی ادامه داد: در سال 84 بیشتری مرگومیر ناشی از اعتیاد یعنی روزانه 13 نفر در کشور رخ داد متاسفانه در کشور ما دومین عامل مرگ و میر غیرطبیعی بعد از تصادفات مصرف موادمخدر است اما با اقدامات انجام شده این آمار در سال 91 به 8 نفر رسید و در این سال 3056 نفر از این مورد فوت شدند.
مردم عملکرد دولت در مبارزه با موامخدر را باور ندارند
معاون کاهش تقاضا و مشارکتهای مردمی ستاد مبارزه با موادمخدر عنوان کرد: اما چرا با وجود اقدامات نیروی انتظامی مردم همچنان از وضعیت موجود راضی نیستند چرا جامعه به این باور رسیده که دولت خود تمایل به مبارزه با موادمخدر ندارد. آیا این برداشت مردم درست است یا غلط.
دینپرست عنوان کرد: مردم در این بخش به چند دلیل حق دارند عملکرد ما را به این صورت قضاوت کنند. آنها دیدند که ما 8 سال در مقابل غرب در جنگ تحمیلی یک وجب از خاک کشور را ندادیم. 30 سال است در مقابل تحریمها ایستادهایم اما چطور است یک معتاد و توزیعکننده موادمخدر به راحتی در سطح شهر قدم میزند.
آمار کشفیات و دستگیریهای سال گذشته در مبارزه با موادمخدر برای اروپاییان غیرقابل باور است
وی افزود: نیروی انتظامی سال گذشته 500 تن موادمخدر کشف کرد و 263 هزارنفر در این رابطه دستگیر شدند. که این آمار برای اروپائیان غیرقابل باور است.
معاون سفیر ایران در افغانستان ضمن اشاره به راهکارهای موجود در این زمینه افزود: یکی از مشکلات ما جدی نگرفتن ظرفیت مردم در حل مشکلات است یعنی اجتماعی کردم موضوع.
10 میلیون قاچاقچی در خدمت 240 میلیون معتاد
دینپرست افزود: در موضوع جرم موادمخدر با سایر جرایم تفاوت زیادی وجود دارد مثلا در موضوع قتل یک قاتل و یک مقتول هستند و در موضوع تجاوز یک فرد متجاوز است و دیگری کسی است که تمام حیثیت خود را از دست داده اما در موضوع موادمخدر در سراسر دنیا با 10 میلیون قاچاقچی روبرو هستیم که در خدمت 240 میلیون معتاد هستند. با بررسی آمارها مشخص میشود که در کشورمان 80 هزار نفر قاچاقچی در خدمت یک میلیون و 325 هزار معتاد است که البته قطعا مردم این آمار را باور ندارند.
رضا جلاییپور استاد دانشگاه تهران در ادامه اظهار داشت: در 20 سال گذشته سازمانهای بینالمللی عملکرد نیروی انتظامی ایران را مثبت ارزیابی کردند به طوری که امروز 60 درصد زندانیان و اکثر اعدامیها به علت مواد مخدر است.
وی اضافه کرد: همه نهادهای حاکمیتی اگر با مانیتور آسیبهای اجتماعی کار کنند شاید بتوان جلوی رشد فزآینده اعتیاد را گرفت، با مانیتور کار کردن یعنی اینکه شما چقدر این موضوع را کنترل میکنید.
مانیتورینگ تعداد معتادان کشور با اختلاف روبهرو است
جلاییپور گفت: میزان معتادان در کشور مسئله مهمی است درست مثل جراحی که کار میکند و باید از فشار خون بیمار مطلع باشد اما متاسفانه شاهدیم میزان معتادان در کشور بین 2 تا 4 میلیون نفر اختلاف است. در حالی که کشور ما باید بداند در سال 92 میزان معتادان چقدر است تا 4 سال بعد بتوانیم ارزیابی کنیم که چقدر میزان آن کم شده است. این یعنی مانیتور کردن.
وی تصریح کرد: اغلب تحقیقات اعتیاد نشان میدهد رابطه زیادی بین بیکاری و اعتیاد وجود دارد و جالب است که متاسفانه تعداد بیکارها نیز بین 3 تا 5 میلیون نفر اختلاف است. حرکت با مانیتور یعنی این.
این استاد دانشگاه ادامه داد: خوشحالم دولت روحانی اعلام کرده که در عرض 100 روز سیاههای از وضع موجود را اعلام خواهد کرد. اگر این نباشد کار به جایی میرسد که نهادهای حاکمیتی شعار میدهند. اگر نتوانیم بیکاری را کنترل کنیم متقاضی اعتیاد بالا میرود و همه علل این موضوع به هم پیوسته است.
وی تصریح کرد: به صدا و سیما نیز انتقاداتی روانه است بطوری که میبینیم بزرگترین بحران اقتصادی در آمریکا که دشمن ماست بعد از 800 میلیارد دلار بعد از چند سال به 2 درصد رشد رسیده است. مانیتور یعنی این. لذا ارکان حاکمیت باید خودشان را ببینند و همه آسیبهای اجتماعی از جمله خودکشی، اعتیاد، بیکاری و... را همیشه در صفحه مانیتور خود ارزیابی کنند.
صداوسیما همان کاری که برای ایدز کرد برای موادمخدر هم انجام دهد
جلالیپور گفت: یکی از انتقادات دیگر به صدا و سیما این است که این نهاد میتواند همانند کاری که برای ایدز انجام شد و همه مردم میدانند که ایدز و راه حل مقابله با آن چیست، 10 جلسه پزشک، روانشناس، جامعهشناس و روانپزشک را بیاورد تا مردم را به نقطه آگاهی برساند.
قاضیزاده هاشمی در ادامه بحثهای این مناظره با بیان اینکه همه دنیا به این نتیجه رسیدهاند که تقاضا باید مهار شود اما عرضه را رها نکردهاند، گفت: با اینکه در کشورمان تمرکز بر کنترل عرضه مواد مخدر بوده اما موفقیت کمی حاصل شده این در حالی است که یکی از بهترین کارنامهها را در حوزه عرضه مواد مخدر از آن خود کردهایم.
رابطه مستقیم شهرنشینی، حاشیهنشینی و طلاق با اعتیاد
وی افزود: پدیده شهرنشینی، حاشیهنشینی و افزایش نرخ طلاق رابطه مستقیمی با اعتیاد دارند. همانطور که افراد متدین هنگام بروز مشکلات و ناراحتیها به خدا پناه میبرند تا آرام شوند کسانی که ضعف دارند نیز به مصرف مواد مخدر و الکل پناه میبرند.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری 11 مورد است که 6 مورد از آن در رابطه با حوزه تقاضاست. مردم فکر میکنند عرضه مواد مخدر قابل کنترل است چرا که از ظاهر ناهنجار معتادین و قاچاقچیان متنفر هستند و شاید وظیفه امثال ما این بوده که جامعه را در مقابل این موضوع واکسینه کنیم.
وی ادامه داد: باید جوانان به گونهای آماده شوند که اگر در معرض وسوسه قرار گرفتند توان نه گفتن داشته باشند. این در حالی است که براساس مطالعات انجام شده در کشور ما و همچنین دنیا با سرمایهگذاریهای اندک در حوزه پیشگیری میتوان هزینهها را در بخش مقابله و درمان با نسبت یک به 10 کاهش داد.
موسی قربانی در ادامه اظهارات قاضیزاده اظهار داشت: اگر یک جامعه را در اشل کوچکتری مانند یک خانواده فرض کنیم که در آن 10 نفر زندگی میکنند و میخواهیم فرزندمان از یک ماده و یا وسیله به هیچ عنوان استفاده نکنند کدام راه راحتر است.
وی ادامه داد: اینکه اجازه دهیم یک وسیله و یا ماده راحت به خانه ورود پیدا کند بعد تلاش کنیم آن چیز در اختیار اعضای خانواده قرار نگیرد بسیار سخت است. حال اینکه در اشل واقعی با 70 میلیون نفر طرف هستیم.
قاضیزاده هاشمی خطاب به قربانی گفت: افراد یک جامعه باید آنقدر اعتماد به نفس داشته باشند که بتوانند در مقابل این موضوع نه بگویند.
قربانی به اظهارات خود ادامه داد و گفت: هیچ یک از دوستان طرق دیگر برخورد با این معضل را نفی نمیکنند اما بحث این است که کدامیک از این راهها اولویت دارد. زمانی که در کشورمان منافقین مشکلاتی را ایجاد کردند با همکاری مردم آنها شناسایی شدند و بسیاری از مشکلات حل شد. در خصوص این موضوع نیز با همکاری مردم میتوان تولید و عرضه کنندگان مواد مخدر را شناسایی کرد.
قاضیزاده خطاب به قربانی گفت: 3 میلیون آدم درگیر این مسئله هستند چرا بنده و شما سراغ این مواد نمیرویم.
نمیتوان همه افراد را از لحاظ اعتقادی برای مقابله با موادمخدر توجیه کرد
قربانی به اظهارات خود ادامه داد و گفت: پیامبر نیز نتوانست دین و دیانت همه افراد را درست کند روشن است که نمیتوان همه را از نظر اعتقادی توجیه کرد اما میتوان کاری کرد که این جنس در معرض افراد قرار نگیرد.
پاکستان با وجود جمعیت بیشتر از ایران و راههای فراوان ورود موادمخدر کمتر از ایران معتاد دارد
جلاییپور نیز در ادامه این اظهارات تصریح کرد:کشور پاکستان راههای فراوانی برای ورود مواد مخدر دارد اما علیرغم اینکه تعداد جمعیت آنها بیشتر از ماست به اندازه ما معتاد ندارد.
موسی قربانی در این خصوص اظهار داشت: ما در بخشی از این موارد مقصریم چرا که خود نیروی انتظامی هم از انسداد مرزها راضی نیست و این نشان میدهد که کار به طور کامل انجام نشده است.
دینپرست پاسخ داد: آیا میتوانیم جلو ورود موادمخدر به زندان اوین و سایر زندانها را بگیریم.
قربانی پاسخ داد: این مشخص میکند که یک جای کار رخنه باز شده. حتی پیغمبران نیز در زمان خود نتوانستند همه مردم را اصلاح کنند حتی خداوند نیز در آیات قرآن میفرماید انسان ضعیف آفریده شده پس همه انسانها با دین و ایمان و اراده قوی نیستند و ما نیز توان قوی کردن همه افراد را نداریم.
نگرانی مقام معظم رهبری از بیتوجهی دستاندرکاران به بلای عظیم
مویدی نیز با اشاره به سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری در سال 85 اظهار داشت: فراز آخر این سیاستها به این موضوع اشاره دارد که سیاستها به صورت کلی نهایی شده اما این نگرانی است که دستاندرکاران این حوزه بلای عظیم را نبینند و بازهم مشکلات روی هم متراکم شود و به آقایان توصیه میکنیم هر کدام سهم دستگاه خود را اجرا کند. به نظر بنده این سیاستهای ابلاغی بهترین مانیتور برای انجام وظایف ماست.
دینپرست در ادامه با اشاره به آمار معتادان نیز گفت: اینکه باید آمار صحیحی داشته باشیم حرف درستی است چون نمیتوانیم بدون آن برنامهریزی کنیم.
آمار کل معتادان را یکساله با 20 دانشجو اعلام میکنیم
جلاییپور: اما آمارهای موجود فاصلههای زیادی با هم دارند ما میتوانیم با 20 دانشجوی فوق لیسانس در طی یک سال به شما اعلام کنیم که تعداد معتادان چقدر است؟
دینپرست: آمارهای سازمان ملل نیز همینگونه است. به عنوان مثال سال گذشته آمار معتادان بین 130 میلیون تا 240 میلیون نفر اعلام شد.
جلالیپور: الان شما به ما بگویید تعداد معتادان افیونی چقدر است؟ آمارها اختلاف فاحش دارند و باید آمار دقیق دربیاید.
دینپرست: معتادان خیابانی را میشمارید، معتادان یقهسفید که با ماشین مدلبالا رفت و آمد میکنند را چه میکنید؟ آمار معتادان طبق تحقیق جهاد دانشگاهی در سال 90، یک میلیون و 325 هزار نفر است لذا ما در حال گذر از مصرف مواد سنتی به صنعتی هستیم و باید به این توجه کنیم.
موسی قربانی گفت: اینکه چیز جدیدی نیست.
دینپرست: اتفاقا جدید است چرا که در داخل کشور تولید میشود.
قربانی: اتفاقا چیز جدیدی نیست چون قبلا هم بوده.
موادمخدر جدیدی که هیچ قانونی آنها را ممنوع اعلام نکرده است
دینپرست در پاسخ گفت: در حال حاضر با مواد روانگردان جدیدی مواجه هستیم که نه کنوانسیون سال 61 و نه سال 71 مواد تشکیل دهنده آن را ممنوع نمیدانند و این مواد تحت عنوان MPF در 70 کشور مصرف میشود و متاسفانه منشاءآن مواد غذایی با منشاء گیاهی تحت عنوان شادیبخشها و روانگردانهاست.
وی اضافه کرد: این مواد نه نیاز دارد در لابراتورها تولید شود و فقط جوان مینشیند دو مواد غذایی را با هم جمع میکند و آن را به مصرف میرساند. این موضوع آنقدر مهم است که سازمان ملل جلسه امسال خود را بررسی همین موضوع قرار داد. لذا باید به جایی برسیم که مصرف نکنیم.
مصرف «پرز موکت» به عنوان ماده مخدر
دینپرست تصریح کرد: به عنوان مثال تعدادی معتاد را چندی پیش به جزایر فارو بردیم بعد از مدتی مشاهده کردیم که موکتها پرز ندارند لذا فهمیدیم که این پرزها را درمیآوردند و میکشیدند. لذا باید تقاضا را از بین برد.
سردار مویدی نیز در ادامه گفت: در سال 2001 که حضور طالبان در افغانستان را شاهد بودیم تولید مواد مخدر 185 تن در سال بود اما در سال 2013 این میزان به 6 هزار و 500 تن رسید که برآوردهای ما عدد 8000 تن را نشان میدهد.
وی اضافه کرد: در دهه 90 پلیس 4 هزار تن مواد مخدر در شهرها کشف کرده است. لذا باید در نظر داشت که حجم تهدید بالاست و البته آسیبپذیری ما آنگونه که آقای جلاییپور میگویند نیست.
مویدی یادآور شد: قبل از فروپاشی شوروی تعداد معتادان در این کشور 50 تا 100 هزار نفر بود اما بعد از فروپاشی اعلام شد که 20 میلیون معتاد در روسیه وجود دارند. همچنین در آمریکا در حوزه مواد مخدر صنعتی طی سال 2010، 2700 کارگاه متلاشی شد اما این تعداد در سال 2012 به 12 هزار کارگاه رسید.
دستگاهها سیاستهای کلی در حوزه موادمخدر را جدی عمل نکردند
وی اضافه کرد: اقدامات ایران برجسته و قابل تقدیر است اما در حوزه کاهش تقاضا چرا موفق نبودیم. چون رویکرد ما مقابلهای بوده و بعد از ابلاغ سیاستهای کلی در حوزه مبارزه با مواد مخدر توسط مقام معظم رهبری باید بگوییم که دستگاهها آنگونه که باید درست و جدی عمل نکردند.
موادمخدر آنطور که میگویند در دسترس نیست
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر خاطرنشان کرد: این مبارزه نیاز به عزم ملی دارد. آمارها نشان میدهد نقش خانواده در نابسامانی مواد مخدر 22 درصد، فقر و بیکاری 15 درصد، دوستان ناباب 13 درصد و فشار بیش از حد به جوان 10 درصد اثر داشته است. از طرفی اینکه میگویند مواد مخدر در دسترس است واقعا اینگونه نیست و پلیس این آسیب را از صفحه کنترل خود پیگیری میکند.
مبارزه با موادمخدر مطالبه 60 درصد مردم از نیروی انتظامی
وی اضافه کرد: طبق یک نظرسنجی 60 درصد مردم در سال گذشته اعلام کردند از بین همه آسیبهای اجتماعی نیروی انتظامی باید به مواد مخدر بپردازد.ژ
در ادامه برنامه کارشناسان به سوالاتی که از سوی بینندگان مطرح شده بود، پاسخ دادند. تعدادی از بینندگان از جلاییپور پرسیده بودند اگر فقط فقر و بیکاری عامل رشد اعتیاد است، پس چرا در طی سالهای اخیر اعتیاد در میان افراد متمول و پولدارها نیز رشد کرده است.
جلاییپور پاسخ داد: تنها به دلیل فقر نیست چرا که آمارها نشان میدهد که تا سال 84 روند کم شدن فقر در جامعه تحقق پیدا کرده است و مساله دیگر این است که در مساله فقیران میگویند فقرا چون راه خوشی کردن ندارند اعتیاد را به عنوان یک خوشی ارزانقیمت انتخاب میکنند اگر این طور باشد کشوری مثل بنگلادش باید بالاترین تعداد معتاد را داشته باشد.
وی ادامه داد: در این خصوص باید به سراغ عوامل موثری برویم که ما را با رشد فزاینده اعتیاد در جامعه روبهرو کرده است.
دینپرست در پاسخ به این سوال که کوتاهی بیشتر از سوی چه دستگاههایی در این زمینه رخ داده، پاسخ داد: قرار است که در این برنامه به مردم واقعیتها را انتقال دهیم. مواد مخدر از هر منفذی میتواند وارد خانه ما شود چرا که تا وقتی که تقاضا هست، عرضه هم وجود دارد. زمانی که از مدیران سوال میکنیم همگی اذعان دارند که باید با موادمخدر مبارزه کرد، اما اهتمام لازم را ندارند.
دغدغه مردم و مسئولان در برخورد با موادمخدر متضاد است
معاون کاهش تقاضا و مشارکتهای مردمی ستاد مبارزه با موادمخدر افزود: در اینجا تضادی بین دغدغه مردم و ما سیاستگذاران وجود دارد، چرا که طی نظرسنجیها 90 درصد مردم دغدغه مواد مخدر را دارند و این نشان میدهد که سیاستها و برنامه ریزیها با خواست مردم مطابق نیست. به طور مثال همین سازمان صداوسیما چقدر به حوزه موادمخدر میپردازد.
قاضیزاده هاشمی نیز در پاسخ به این سوال که دغدغه مجلس در مورد مواد مخدر به چه میزان است پاسخ داد: یکی از بزرگترین دغدغههای نمایندهها اعتیاد است، نماینده ها به طور روزانه مراجعهکنندگانی دارند که برخی از آنها از خانوادههایی است که با مشکل اعتیاد روبهرو هستند.
قربانی نیز در پاسخ به این سوال که برخی مصدومان در مورد مواد مخدر محاکمه نمیشوند و زودتر از پلیس از کلانتری خارج میشوند پاسخ داد: مجلس هنوز درگیر موضوع نشده است البته من خود را بیشتر از آقای قاضیزاده در این مورد مقصر میدانم چرا که من 2 دوره در کمیسیون قضایی حضور داشتم.
دینپرست: خدا را شکر.
قربانی پاسخ داد: قانون اولیه مبارزه با موادمخدر مصوب شورای انقلاب است و بعد از آن نیز مجمع تشخیص مصلحت نظام مصوباتی دارد. در یک دوره نمایندگان مجلس به رهبری نامه نوشتند که اجازه دهید در مورد موضوع موادمخدر سیاستگذاری کنیم و تصور میکردم که مقام معظم رهبری با این موضوع مخالفت کند. در حالی که ایشان موافقت کردند.
مستشار دیوان عالی کشور افزود: اما با این حال ماده مصوبی از مجلس نداریم و این نشان میدهد پیگیری آنها خروجی ندارد. در این مورد دستگاه قضایی تنها قانون را اجرا میکند و شدت و حدت قانون به دست آنها نیست و نمیتوان آنها را مقصر دانست.
سردار مویدی در پاسخ به پرسش یکی از بینندگان مناظره مبنی بر اینکه چرا علیرغم اینکه پلیس در مرزهای کشور تلاش بسیاری میکند اما چهره شهرها و همچنین پارکها به این معضل آلوده است، گفت: آنچه عنوان شد کاملا برعکس است چرا که ما در مرزها به لحاظ شرایط جغرافیایی نیروی انسانی کمتری به کار میگیریم.
فعالیت 300 هزار نیرو در عرصه موادمخدر
وی با بیان اینکه 300 هزار نیرو در عرصه مواد مخدر فعالیت میکنند و پرداختن به وضعیت شهرها و کوچهها و خیابانها در اولویت قرار دارد، گفت: ما در کشورمان نیازمند فرهنگسازی هستیم. براساس آنچه از گذشته وجود داشته مصرف مواد جرم و حرام محسوب میشود اما در برخی از دستگاههای دیگر اینگونه نیست و زمانی که بحث جرمانگاری مطرح میشود میگویند معتاد بیمار است اما برای این بیمار چه تمهیداتی به عمل آورده میشود.
مویدی همچنین در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران حاضر در استودیو مناظره مبنی بر اینکه سرنوشت تریاک های کشف شده توسط پلیس به کجا میانجامد، گفت: منظور این خبرنگار مافیاست؛ خوشبختانه در نظام ما تاکنون تلاش فراوانی شده که هر کجا ردی از مافیا دیده شود بدون کوچکترین اغماضی با آن برخورد میشود. از یک سرباز گرفته تا رئیس جمهوری. البته خوشبختانه در کشور ما چنین چیزی وجود ندارد و ساختارها در این بخش پاک هستند.
به گفته مویدی اینکه عنصری خطایی داشته باشد نیز قابل بررسی است.
وی ادامه داد: بخش عمدهای از این مواد در داروسازیها مورد استفاده قرار میگیرد و گرم به گرم آن محاسبه میشود. بنده به شهروندان این اطمینان را میدهم که هیچ مقداری از مواد مخدر کشف شده از سیستمی که تعریف شده از امحاء یا استفاده برای داروسازی خارج نمیشود.
برخی کامیونهای حمل موادمخدر چگونه سالم از مرز عبور میکنند
وی در پاسخ به پرسش دیگر این خبرنگار مبنی بر اینکه چگونه برخی کامیونهای حمل مواد سالم از مرزها به داخل شهرها راه مییابند، گفت: علیرغم همه امکانات و سیستمها قاچاقچیان برخی مواد را به نحوی جاسازی میکنند که ممکن است در چند گیت اول شناسایی نشود اما این کار سلامت روند کار را نشان میدهند.
50 میلیون دلار جریمه و ضبط اموال قاچاقچیان در برابر سود 3 میلیارد دلاری
دینپرست گفت: شما میگویید چرا اعتیاد جمع نمیشود. در حالی که یکی از نکات مهم در این حوزه ضربه زدن به بنیانهای اقتصادی قاچاق است. بهطوری که هر ساله 4 تا 5 هزار خودروی مرتبط با قاچاق موادمخدر شناسایی میشود و مجموع جرایم و اموال قاچاقچیان در طول یک سال گذشته 50 میلیون دلار است. اما سود قاچاقچیان در سال 3 میلیارد دلار است. علت آن این است که در شورای بینالمللی مبارزه با پولشویی عضو نیستیم و همچنین علت دیگر عدم توجه به قانون خوب مبارزه با موادمخدر در سال 89 است.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بهترین راه برای کاهش تقاضا آموزش است چرا آموزش و پرورش معتادان خود را اعلام نمیکند و چرا موضوع موادمخدر در کتب درسی ما نیامده است، تصریح کرد: سند جامع پیشگیری اولیه از اعتیاد را تصویب کردیم که طبق آن 20 درصد اعتبارات را باید ستاد مبارزه با موادمخدر بدهد و 80 درصد آن را خود دستگاهها بپردازند.
آموزشوپرورش تمام دانشآموزان معتاد را اخراج میکرد
دین پرست تصریح کرد: قاعدهای در آموزش و پرورش وجود داشت که اگر میگفتند چند مصرفکننده موادمخدر دارید، جواب میدادند که هیچ، راست میگفتند چون تا دانشآموزی موادمخدر مصرف میکرد اخراج میشد. همچنین حتی دانشآموزانی را که پدر و مادر معتاد داشتند اعلام نمیکردند.
وی اضافه کرد: 25 سال پیش در ستاد مبارزه با موادمخدر تصویب شد موضوع مواد مخدر و مبارزه با آن باید در کتب درسی وارد شود، بعد از 24 سال، سال گذشته در کتاب اول دبیرستان 11 صفحه به این موضوع اختصاص داده شد.
دینپرست گفت: اتفاق مبارکی که در آموزش و پرورش افتاد این است که قرار است هیچ دانشآموز مصرفکنندهای اخراج نشود، همچنین همه دانشآموزان مصرفکننده تحت نظر آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر قرار گیرند. ما 9 میلیون و 700 هزار بیسواد داریم، حال اگر بخواهد یک نفر شیشه مصرف کند و بعد از آن اخراج شود باید بگوییم این تصمیم اصلا درست نیست.
نظر مردم و مسئولان در مهار عرضه و تقاضای موادمخدر متفاوت است
در ادامه برنامه خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، از شرکتکنندگان در مناظره پرسید، چیزی که از نظرسنجیها مشخص است بین نظر مردم و مسئولین در مورد مهار عرضه و تقاضا تفاوت وجود دارد و این نشاندهنده چالشی در مورد عدم توفیق برنامههاست.
جلاییپور در پاسخ به این سوال گفت: اعتیاد را نمیتوان فقط در دو قالب ریخت و ارزیابی کرد.
موسی قربانی هم در همین زمین اظهار داشت: وقتی بحث اولویت مطرح است، میتوان با این دو قالب هم موضوع را سنجید.
خبرنگار تسنیم بار دیگر سوال خود را اینگونه مطرح کرد که حتی در مورد تعداد قاچاقچیان و معتادانی که آقای دینپرست گفتهاند نیز تفاوت وجود دارد.
دینپرست در جواب گفت: بخشی از خود اینها در چرخه قاچاق و معتاد هستند.
چتر حمایتی بالای سر جوانان چه شد؟
خبرنگار تسنیم بازهم سوال کرد که مسئولان مبارزه با مواد مخدر اعلام کردند که زمان دسترسی به مواد مخدر بین 5 تا 20 دقیقه است و همچنین به چتر حمایتی اشاره کردند که باید بالای سر هر جوان باشد تا زیر باران موادمخدر خیس نشود. این چتر کجاست و این 20 دقیقه زمان انتظار چه میشود.
سردار مویدی پاسخ داد: در بحث قاچاقچیان و تعداد آنها باید بگوییم که این تعداد بعضاً تکراری است چرا که آنها دائماً به این چرخه ورود و خروج دارند. در بحث دسترسی نیز ما فضا را برای توزیعکنندگان خرد ناامن کردهایم اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم، قطعاً دستگاههای ذیربط باید نقش خود را در این مورد ایفا کنند و کارنامه خود را به صورت شفاف در پایان سال ارائه دهند.
همسر شهید رعیتی: دستگاهها عملکرد خود را شفاف اعلام کنند تا کمکاریها مشخص شود
خانم دهقانی همسر شهید محمدعلی رعیتی که سال 81 در جریان درگیری با قاچاقچیان مواد مخدر به شهادت رسیده، اظهار داشت: امنیت امروز حاصل شهادت شهدای جان برکف است. برای داشتن جامعهای سالم باید دولت، وزارتخانهها و دستگاههای اجرایی عملکرد خود را به صورت شفاف بیان کنند تا مشخص شود کدام دستگاه کمکاری کرده و مشکل دارد چرا که در این موارد مردم ما فقط عملکرد پلیس را میبینند.
سردار مویدی پاسخ داد: باید دید کدام دستگاهها واقعاً دغدغه موادمخدر دارند، این برنامه میتواند تریبونی برای فرهنگسازی در این زمینه ایجاد کند، تا همانطور که من به عنوان یک پلیس در این مورد بازخواست میشوم، همه این موضوع را در اولویت خود قرار دهند و خود را بازخواست کنند.
دینپرست نیز پاسخ داد: دیروز که در خدمت وزیر کشور بودم، به من توصیه کردند که سعی کنید در طول این برنامه حتی یک واحد به آگاهی مردم در مورد تهدیدات مواد مخدر اضافه شود و برنامه طوری پیش برود که شاهد جلب مشارکت دستگاهها، نهادهای مدنی و خود مردم باشیم.
اگر دستگاهی به وظایف خود عمل نکند تفاهمنامه را امضا نمیکنیم
وی ادامه داد: در حوزه موادمخدر فقط نیروی انتظامی برنامه ندارد، ما سالانه در 5 حوزه قضایی، درمان و بازتوانی مبارزه و همکاریهای بینالمللی با 20 دستگاه مربوط تفاهمنامه امضا میکنیم که سند آن مشخص است. اما آیا این برنامهها همه به درستی اجرا میشود. روی کاغذ بله، آیا ما بر روند اجرای برنامهها نظارت داریم، سعی میکنیم بر طبق امکاناتمان نظارت داشته باشیم. اطمینان داشته باشید که هرجا دستگاهی تخلفی کند ما با آن دستگاه تفاهمنامه امضا نمیکنیم تا زمانی که تخلفات را برطرف کند.
حیدری مجری برنامه در واکنش به نظر دینپرست گفت: یعنی به آنها پول نمیدهید؟ اینکه جریمه محسوب نمیشود.
دینپرست پاسخ داد: همانطور که قبلا ذکر کردم بین دغدغه مردم و دغدغه مسئولان در دستگاه ذیربط تفاوت وجود دارد.
سردار مویدی در پاسخ به پرسش یکی از میهمانان حاضر در مناظره مبنی بر اینکه فرزندش سید کاظم موسوی در عملیات کشف 112 تن مواد مخدر به شهادت رسیده اما علیرغم اینکه قاتل وی دستگیر شده و به جرم خود اعتراف کرده اما هنوز اقدام قانونی درباره وی صورت نگرفته و 2 ماه است که آن فرد در زندان به سر میبرد، گفت: فرزند وی به دستگیری یک تیم تروریستی ورود پیدا کرد و با رشادتهای او افراد این تیم دستگیر شدند؛ به طور قطع پرونده وی پیگیری خواهد شد.
قربانی نیز در پاسخ به پرسش وی اظهار داشت: بررسی یک پرونده روال مشخصی دارد، در وهله اول به دادسرا برود، از روزی که دادگاه رأی صادر کند فرد 20 روز زمان برای اعتراض دارد بعد از آن یا به دیوان عالی کشور یا به دادستانی ارجاع خواهد شد.
وی ادامه داد: 2 ماه فاصله طولانی مدتی نیست ولی میتواند موارد خاص را به شکل دیگری رسیدگی کرد. این در حالی است که ما درباره موضوعی سخن میگوییم که سربازان جبهه نخست آن مردم هستند و نظرسنجیهای انجام شده میتواند ما را در انجام امور تعیین شده یاری کند.
سردار مویدی نیز در پایان این مناظره به نکتهای درباره شیشه اشاره کرد و گفت: در 3 دهه گذشته در مبارزه با مواد صنعتی قوانین مستحکمی وجود نداشت اما خوشبختانه با وضع مقررات و قوانین جدید فرصت را از قاچاقچیان گرفتهایم و شرایط بهتر شده است.
