96 روز از صد روزی که دولت برای اجرای بسیاری از طرح ها از جمله نجات دریاچه ارومیه وعد داده می گذرد. اما درحالیکه به گفته مسئولان محیط زیست این دریاچه در روزهای اخیر به بدترین وضعیت در صد سال گذشته رسیده و طوفانهای نمکی آغاز شده است نمایندگان این شهر و شهرهای اطراف در مجلس اعلام کرده اند هنوز هیچیک از راهکارهای 18 گانه دولت برای نجات ارومیه عملیاتی نشده است.
به گزارش مهر، در حالیکه مدیرکل محیط زیست آذربایجان غربی هفته گذشته از قرار گرفتن دریاچه ارومیه در بدترین وضعیت صد سال گذشته خبر می دهد و می گوید در آینده ای نزدیک شاهد بروز انواع سرطان در منطقه ی شمال غرب کشور خواهیم بود اما نماینده مردم تبریز معتقد است هنوز هیچ یک از راهکار های 18 گانه که در اولین جلسه هیات دولت با تشکیل کارگروه نجات دریاچه ارومیه تصویب شد عملیاتی نشده اند .
دریاچه ارومیه در بدترین وضعیت نسبت به 100 سال گذشته/ بروز انواع بیماریها در شمال غری کشور
به گفته مدیرکل محیط زیست آذربایجان غربی در حال حاضر قسمت جنوبی دریاچه به طور کامل خشک شده و از ناحیه شرق نیز به شدت در حال کویری شدن است چرا که از سال 75 به بعد دریاچه ارومیه نزدیک به 30 میلیارد مترمکعب آب از دست داده و تنها 2 میلیارد مترمکعب آب باقی مانده که این مقدار، نزدیک به شش درصد از کل آب دریاچه ی ارومیه است.
حسن عباس نژاد که رطوبت خارج شده از دریاچه در گذشته را عامل بروز بارندگی در منطقه و عامل کنترل آب و هوای منطقه میداند حالا افزایش دما در این منطقه را به دلیل نبود رطوبت دریاچه دلیل اصلی کاهش بارندگی بر روی دریاچه عنوان می کند.
سدسازی مهمترین عامل نابودی دریاچهبه اعتقاد او، سدسازی عمده ترین دلیل خشک شدن این دریاچه است چرا که رودها و سیلابها اصلیترین منابع تأمین کننده آب دریاچه ارومیه اند اما متأسفانه در سالهای اخیر با سدسازی جلوی رودها و سیلابها گرفته شده است.
هنوز اعتباری برای نجات ارومیه به دستمان نرسیده استآنطور که عباس نژاد می گوید: در زمان دولت قبلی 24 پروژه نجات دریاچه تصویب شده بود، اما پیگیری چندانی نشد و اعتبار اختصاص یافته برای عملی کردن این پروژه ها نیز بسیار اندک بود دولت تدبیر و امید نیز با اینکه جلساتی را پیرامون این موضوع برگزار کرده ولی هنوز اعتباری برای نجات در یاچه ارومیه اختصاص نیافته است.
عدم وجود مکانیسم مالی مناسب برای حمایت از پروژه نجات دریاچه ارومیهمعاون دفتر زیستگاه و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست، نیز به تصویب ۱۷ طرح برای نجات دریاچه ارومیه در هیأت دولت اشاره می کند: بنا به عزم و قول هیأت دولت یازدهم و به ویژه رئیس دولت برای حل مشکل دریاچه ارومیه، پس از بازدید رئیس جمهور از دریاچه ارومیه کارگروه نجات دریاچه تشکیل ووزیر نیرو به عنوان رئیس این کارگروه تعیین شد.
به گفته باقر زاده کریمی ،در نظر نگرفتن مکانیسم مالی برای حمایت از پروژه نجات دریاچه ارومیه که نیاز به ۱۳۰۰ میلیارد تومان بودجه داشت با توجه به کمبود بودجه دولت و نبود منابع مالی جایگزین همچون کمکهای مردمی، سازمان خصوصی و نهادهای بین المللی باعث توقف پروژه قبل از اجرایی شدن طرحها شده است.
بستن چاههای غیر مجاز و اصلاح روش های آبیاری از اولین اقدامات
او آبرسانی به جزایر برای حفظ حیات وحش، بستن هزار حلقه چاه غیرمجاز و اصلاح روشهای آبیاری کشاورزی را از اقدامات اولیه فاز اجرایی کار برمی شمرد.
هیچیک از طرحهای مصوب نجات دریاچه ارومیه هنوز آغاز نشده استدر این میان نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی هم به فاجعه بروز بادهای نمکی و وعده های مسئولان برای مهار این فاجعه اشاره می کند: هنوز هیچ یک از طر حهای مصوب نجات دریاچه اجرایی نشده است.
محمد اسماعیل سعیدی تأکید می کند: هر چه سریعتر مطالعات جدی در زمینه نجات دریاچه ارومیه آغاز شود و نباید از عواملی که دریاچه را خشک کرده اندغافل ماند بلکه با اقدامات کارشناسی این عوامل را ریشه یابی و بررسی کرد.
انتقال آب به دریاچه ارومیه بی نتیجه استنماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه طرح هایی که برای نجات دریاچه ارومیه به تصویب رسیده، اجرایی نشده است، می گوید: در واقع علاج دریاچه ارومیه خیلی دیر شده و تهدید موقعیت گردشگری منطقه، آب های زیرزمینی، بادهای نمکی، زمین های کشاورزی و بیماری های تنفسی از عواقب دیر رسیدن به مشکلات دریاچه ارومیه است.
او آبرسانی به دریاچه ارومیه را در نجات آن تأثیرگذار نمی داند: تا زمانی که اقدام مهم کارشناسی شده ای برای نجات دریاچه ارومیه صورت نگیرد هر میزان آبی که به آن منتقل شود، بی نتیجه مانده و اثری در نجات دریاچه از بحران نخواهد داشت.
بحران نتیجه سالها سوء مدیریت یک شبه حل نمی شوداما رییس سازمان محیط زیست که تنها یک روز پس از انتصابش اولین سفر کاری خود را به بازدید دریاچه ارومیه اختصاص داد یک شبه حل شدن معضل دریاچه ارومیه که نتیجه سالها سوءمدیریت و بی توجهی مسئولان و مردم است را بسیار ساده انگارانه تلقی می کند و معتقد است: مردم نباید تصور کنند که با تغیر مدیریت و تصویب راهکار ها به سرعت می توان دریاچه را از بحران های کنونی نجات داد.
مقدمات اجرای راهکار های 18 گانه مصوب دولت برای نجات دریاچه ارومیه فراهم شده است
ابتکار جلسات با وزارت نیرو و راهکار های ارائه شده از سوی آنها را بسیار مفید و اجرایی عنوان می کند: در حال حاضر 18 راهکاری که در دولت مصوب شده به تمام دستگاههای مرتبط ابلاغ شده و مقدمات اجرای آنها فراهم شده است.
مردم و کشاورزان بخشی از اب مورد نیاز خود را وقف دریاچه ارومیه کننداو که نجات دریاچه ارومیه از بحران فعلی را یک فرایند میان بخشی تلقی می کند از تمام دستگاهها و نهاد های مرتبط می خواهد که وظایفی که در این خصوص به آنها محول شده را به درستی انجام دهند و از مردم و کشاورزان تقاضا می کند بخشی از آب مورد نیاز خود را وقف دریاچه ارومیه کنند.
به اعتقاد رییس سازمان محیط زیست با اینکه مدت زمان زیادی از تشکیل کارگروه نجات دریاچه ارومیه نگذشته اما پیگیری راهکار ها و مقدمات اجرای آنها به خوبی فراهم شده و طی هفته های آینده اجرای بخشی از آنها آغاز می شود.
تصویب ستاد احیای دریاچه ارومیه
وزیر نیرو هم در خصوص وضعیت اجرای 19 راهکار فوری دولت برای نجات دریاچه ارومیه می گوید: ما در قالب کارگروهی که برای این موضوع تشکیل داده بودیم، 10 روز زودتر نتایج را در اختیار دولت قرار دادیم و 24 راهکار مورد بررسی قرار گرفت.
به گفته چیت چیان با این وجود، اعتبارات در سال 91 بسیار ناچیز بود و مجموعاً 10 میلیارد تومان برای این موضوع تخصیص یافت و امسال نیز 24 میلیارد تومان اعتبار جدید برای بررسی احیای دریاچه ارومیه پیش بینی شده بود که تاکنون تنها 8 میلیارد تومان آن پرداخت شده است.
آغاز مطالعات انتقال آب از خزر به دریاچه ارومیهاو از تصویب ستاد احیای دریاچه ارومیه خبر می دهد : در روزهای آینده مجری طرح احیای دریاچه ارومیه را نیز مشخص می کنیم و معاونت برنامه ریزی رئیس جمهور نیز وعده داده که منابع کافی برای این کار را در اختیار مجری و وزارت نیرو قرار دهد. اما با توجه به این که از نیمه سال عبور کرده ایم، بخش عمده اقدامات از سال 93 به بعد انجام می شود ولی در حال حاضر در حد اعتبارت در این حوزه متمرکز هستیم و مطالعات انتقال آب خزر به دریاچه ارومیه نیز آغاز شد.
البته پیش از این کارشناسان و مسئولان محیط زیست و برخی از نمایندگان مجلس انتقال آب از دریای خزر و یا رودخانه ارس را به دریاچه ارومیه طرحی هزینه بر و بی فایده عنوان کرده اند و این پروژه را برای اکوسیستم مبدآ همراه با خطرات جدی زیست محیطی دانسته اند همچنین بار ها گفته شده است به دلیل نبود مدیریت و نظارت کافی بر حوزه آبخیز ارومیه هر میزان آب که به این دریاچه منتقل شود درمانی مقطعی است و بحران را از بین نخواهد برد.
بنابراین با توجه به اینکه در حال حاضر مهمترین عامل برای نجات دریاچه ارومیه تأمین منابع مالی است لازم است مسئولان ارشد کشور هر چه سریعتر این اعتبارات را در اختیار دستگاههای مرتبط قرار دهند و سازمان محیط زیست با نظارت و پیگیری های مستمر بهترین گزینه ها که کمترین آسیب را به محیط زیست به همراه دارد تعیین و زمینه برای برون رفت از این بحران ملی را فراهم کند.
