در حالی که هنوز مسئولان وزارت صنعت و معدن و تجارت درباره موضوع اختصاص ویژه ارزی به مبلغ ۶۵۰ میلیون یورو به یک وارد کننده هیچ توضیح یا اطلاعیهای صادر نکردهاند، اسحاق جهانگیری، معاون اول روحانی در نامهای که بیش از هر چیز جنبهای تبلیغاتی دارد، توصیههایی به وزیر صنعت و رئیس کل بانک مرکزی کرده است.
به گزارش «تابناک» اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور امروز در نامهای که گویا به یک نامه سرگشاده شباهت دارد و بیش از همه در راستای توجیه اقدام وزیر صنعت در خصوص اختصاص ارز ۶۵۰ میلیون یورویی به شکل ویژه به یک وارد کننده است، تلاش کرده به گونهای صورت مسأله را پاک کند..
متن نامه جهانگیری به شرح زیر است:
جناب آقای مهندس نعمت زاده وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت
جناب آقای دکتر سیف رییس کل محترم بانک مرکزی
باسلام و احترام
دیشب نامه آقای احمد توکلی نماینده محترم مردم تهران را با عنوان ویژه
خواری 650 میلیون دلاری دیدم نکات ذیل را یادآور می شوم:
۱ ـ در شروع بکار دولت تدبیر و امید یکی از نگرانی های عمده دولت کاهش
میزان ذخایر کالاهای اساسی بود و از طرفی ده ها کشتی در آبهای کشور و بینالمللی
برای دریافت ارز (قیمت کالا) معطل بودند و تلاش مشترک بانک مرکزی و وزارت صنعت،
معدن و تجارت برای پیدا کردن روشی برای تأمین ارز که الحمد الله مثبت واقع شده و
در زمان مناسبی به اطلاع ملت بزرگ ایران می رسد، بحمد الله با تدابیر اندیشیده
شده اینک میزان ذخایر کالاهای اساسی در حد قابل قبولی است نگرانی از این جهت وجود
ندارد. البته باید ذخیره استراتژیک کالاهای اساسی همواره اصلی ترین مسئله
جنابعالی باشد.
۲ ـ همزمان با شروع بکار دولت جدید قیمت ارز کشور از جمله برای واردات
کالاهای اساسی از 12260 ریال به 24780 ریال با مصوبه مجلس شورای اسلامی افزایش
یافت که خوشبختانه علیرغم این تغییر عمده در قیمت ارز (دوبرابر) قیمت کالاهای
اساسی با تدابیر دولت تغییر چندانی پیدا نکرد.
۳ ـ در سالها و حتی ماه ها قبل، ابتدا دولت ارز را به فروشنده پرداخت
می کرد، سپس کالا حمل و تخلیه و ترخیص میشد، این اولین بار است که با تدبیر شما
وارد کننده، کالا وارد می کند و پس از چند ماه ارز خود را دریافت و به فروشنده
پرداخت می نماید.
نکته قابل تذکر این است که چنانچه سایر واردکنندگان با چنین شرایطی
حاضر به وارد کردن کالاهای اساسی باشند باید امکان استفاده از این فرصت برایشان
فراهم باشد. البته این نامه نگاری ها شما را از وظیفه اصلی که تأمین کالاهای
اساسی و ذخیره سازی به میزان اعلام شده در این شرایط حساس کشور است، دور ننماید.
در عین حالیکه سیاست دولت حمایت از بنگاه های اقتصادی در چهارچوب
سیاست های اصل 44 قانون اساسی می باشد، فضا برای فعالیت ناسالم اقتصادی فراهم
نگردد و مراقبت نمایید تا اقداماتی که منجر به ناامن شدن حرکت های سالم اقتصادی
می گردد، صورت نپذیرد.
لطفاً به نحو مناسبی اطلاع رسانی نموده و نتیجه اقدامات را گزارش
دهید.
اسحاق جهانگیری
معاون اول رئیسجمهور
چند نکته اساسی در نامه جهانگیری وجود دارد:
نخست: آنگونه که مشخص است، نامه جهانگیری نه خطاب به وزیر صنعت و رئیس کل بانک مرکزی، بلکه خطاب به افکار عمومی نوشته و منتشر شده است. کلیت نامه حاکی از آن است که جهانگیری نکاتی را گفته که هم وزیر صنعت و هم رئیس کل بانک مرکزی بهتر از هر کسی از آن آگاهی دارند و حتی شاید بهتر از خود جهانگیری و نیازی به یادآوری دوباره آنها نیست!
به عبارتی، اشاره به کاهش ذخایر استراتژیک، معطل بودن کشتی در آبها، افزایش بهای ارز و تأثیر آن بر کالاهای اساسی، همگی نکاتی است که نیاز به گوشزد به وزیر صنعت و رئیس کل بانک مرکزی ـ که خود در بطن این موضوعات هستند ـ ندارد. در نتیجه کاملا مشخص است که جهانگیری در نامه خود اشاره به موضوعاتی میکند که بیش از همه افکار عمومی را هدف گرفته و تصور کرده، شاید در حل یا به طور کلی منحل کردن موضوع کمک بزرگی کند.
دوم: در چند جا جهانگیری مستقیم از «تدبیر» وزیر صنعت و بانک مرکزی یاد کرده؛ به این معنا که دولت نیز حمایت کاملی از کار وزیر صنعت در اختصاص ویژه ارز به این شکل دارد. اشاره جهانگیری به سیاست دولت در حمایت کامل از بنگاههای اقتصادی نیز دقیقا اشارهای ظریف به موضوع تأیید این حرکت از سوی وزیر صنعت دارد.
همچنین جهانگیری در حالی که گفته است این شرایط برای سایر وارد کنندگان نیز فراهم شود، بسیار هوشمندانه ادامه میدهد: البته این نامهنگاریها شما را از وظیفه اصلی که تأمین کالاهای اساسی و ذخیره سازی به میزان اعلام شده در این شرایط حساس کشور است، دور ننماید.
به این معنا که در نهایت وزارت صنعت همچنان به رویه معمول خود ادامه داده و احتمالا فشار انتقادات و درخواست برای پاسخگویی به افکار عمومی مانع از ادامه این روند نشود.
سوم: جهانگیری در بخشی از نامه از این اقدام یعنی واردات کالا پیش از اختصاص ارز به عنوان «تدبیر» یاد کرده است؛ یعنی جهانگیری به صراحت از موضوعی حمایت کرده که خود سرآغاز ایجاد رانت و دسترسیهای «ویژه» است.
از سویی باید از جهانگیری پرسید، آیا این کار تا حدی مشابه اقدام وزارت نفت در دولت قبل برای در اختیار گذاشتن فروش نفت ایران به بابک زنجانی نیست که اکنون به یک چالش بزرگ تبدیل شده است؟ آیا اساسا موضوع بر سر همین اختصاص ارز نیست که سر و صدای منتقدان و سایر واردکنندگان را درآورده است؟ آن هم در حالی که دولت و کشور معضل کاهش درآمد ارزی داشته و ارزهای بانک مرکزی اکنون از هر زمانی ارزش بیشتری برای اقتصاد کشور دارند؟
موضوع دیگر آنکه هرچند جهانگیری تأکید کرده که این شرایط باید برای هر وارد کننده دیگری که زمینه آن را دارد فراهم شود، به هیچ وجه مانع از پاسخگویی وزارت صنعت نخواهد بود. بیگمان باید شرایط برای واردات کالاهای اساسی به کشور به هر ترتیب فراهم شود؛ اما آنچه در این میان اهمیت دارد، اینکه آیا اگر سر و صدای این موضوع و ایجاد این دسترسی ویژه بلند نمیشد، هیچگاه چنین توصیهای از سوی معاون اول رئیس جمهور مطرح میشد؟
در پایان باید گفت بهتر آن است که به جای این گونه نامهنگاریهای تبلیغاتی و «توجیه محور» که به نظر برای پاک کردن صورت مسأله منتشر میشود، مسئولان وزارت صنعت و معدن و تجارت و شخص وزیر صنعت، شفاف و روشن توضیحاتی به اختیار افکار عمومی دهند.
جهانگیری دستور داده که وزارت صنعت در این باره نتایج را گزارش دهد؛ غافل از آنکه وزارت صنعت پیش از هر نهاد و ارگانی باید به افکار عمومی در خصوص اقدام خود گزارش دهد.
متأسفانه طی دو روز گذشته، مسئولان این وزارت خانه از بیان هر گونه توضیح در این خصوص طفره رفتهاند و این بیش از همه موضوع را پیچیدهتر و مسأله را پوشیده ساخته است. در نتیجه معاون اول رئیس جمهور به نظر باید این تصور را که با انتشار چنین نامههایی خطاب به «افکار عمومی» میتواند اصل موضوع را پاک کند، از ذهن خود بیرون کند.