محمود ابراهیمی در اعتماد نوشت: همه شهر به اینجا آمده بودند؛ از شب قبل هیجان مسابقه جمع خانواده را تنها یک گفت‌و‌گو مجبور کرده بود؛ اینکه کدام اسب زود‌تر از خط پایان می‌گذرد و این خود بحثی هیجان انگیز به دنبال دارد که همه اهالی خانه در آن شرکت می‌کنند و پیر و جوان آنچه از اسب‌ها می‌دانند، با دیگران به اشتراک می‌گذارند.
شب قبل از مسابقه، شب بحث‌های دنباله دار است؛ اما وقتی صبح می‌شود، اولین چیزی که از همدیگر می‌پرسند، این است که خواب برنده شدن کدام اسب را دیده‌اند؟ این زندگی ترکمن‌ها قبل از هر دوره کورس است؛ چه در گنبد باشد، چه آق قلا و بندر ترکمن. گنبد گاووس اما پایتخت اسب ایران است؛ هر بهار و پاییز سالی دو بار کورس اسب دوانی در آن برگزار می‌شود. اسب نزد ترکمن‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد تا جایی که در خانه‌ها و مغازه‌ها تصاویری از اسب‌های اسطوره که در سالهای گذشته به مقام قهرمانی رسیده‌اند، می‌توانی ببینی.
کورس اسب گنبد از نظر هیجان و تعداد تماشاگر از بزرگ‌ترین اجتماعات ورزشی ایران است، حتی بالا‌تر، در تمام طول هفته مردم منطقه تنها یک حرف دارند و آن اینکه در دور بعد چه اسبی برنده می‌شود. داستان اسب، کورس گنبد و ترکمن‌ها در رگ و ریشه این مردم وجود دارد و چیزی نمی‌تواند این سه گانه را از بین ببرد.
رشيد، مربي قهرمان
باران آمده و هوا به شدت سرد بود، اسب‌ها را در کاوری پهن و کلفت پیچیده بودند اما در پس این آرامش ظاهری، شورشی درونی در اسب، سوار، مربی و مالک نهفته است. هیچ فکری جز خط پایان نیست. رقابتی سنگینی در جریان است و بهترین اسب‌های ایران در هفته هشتم کورس گنبد حضور دارند.
«رشید ایری» مربی مشهوری در ترکمن صحراست؛ مربی بزرگی که اسب‌های قهرمان زیادی را مربیگری کرده است. ریز نقش است که نشان از روزگاری دور دارد که او چابک سوار بود و میدان اسب دوانی را مقهور هنرنمایی خود می‌کرد. استاد رشید در مجاورت دشت عظیم سرسبزی که کوه‌ها پشت آن مثل نقاشی بزرگی روی بوم طبیعت کشیده شده است، اسب‌ها را تمرین می‌دهد. او در هفته هشتم دو اسب دارد که هر دو از بهترین‌ها هستند.
صبح‌های زود وقتی که هنوز آفتاب در بازی شب و روز بیرون نیامده است، اسب‌ها را روانه دشت و با آن‌ها تمرین می‌کند. رشید نماد دوستی اسب و ترکمن هاست. برادرش و پسرش نیز او را کمک می‌کنند. روی دیوار خانه‌اش تابلویی قرار دارد که اسبی در حال دویدن است و این حدیث نبوی که «تا رستاخیز در پیشانی اسب خیر و برکت وجود دارد» نوشته شده. به خاطر همین است که رشید وقتی اسب را می‌بیند بر پیشانی او دست می‌کشد. رشید در روز هشتم مسابقه اما مربی برنده میدان بود. اسب اولش که اول شد و اسب دومی نیز، به مقام دوم رسید.
داستان ریوهاکورس این هفته اما یک اتفاق بزرگ برای اسب دوانی ایران به همراه داشت. در اسبدوانی ایران باشگاه‌های ورزشی خصوصی به عنوان مالکین اسب‌ها بسیار مهم هستند. باشگاه پرورش اسب‌دا‌ران یکی از باشگاه‌های تأثیرگذار در صنعت اسب ایران است. اسب‌های آن‌ها با برند «ریو» در مسابقات شرکت می‌کند. در این هفته اما «ریوکین» توانست صدمین قهرمانی آن‌ها را در کورس سوم به دست بیاورند. «ریودژ» اسب دیگر اما در کورس هفتم دوم شد.
رشید ایری مربی ریو هاست و حمید رادان مالک آن‌ها. جشن قهرمانی زمانی برگزار شد که در کورس سوم رقابتی تنگاتنگ میان دو اسب «فینیش لاین» و «ریوکین» در جریان بود و تنها یک دهم ثانیه بود که صدمین قهرمانی ریو‌ها را رقم زد. حمید رادان می‌گوید: «از زمانی که ما باشگاه اسب دوانی خودمان را تاسیس کردیم این برای اولین بار است که یک مرکز تولید اسب توانسته در ده سال، ۱۰۰ قهرمانی به دست بیاورد. من از این جهت خوشحال هستم که اسب ما تولید ایران است و در این اینجا به دنیا آمده است».
ار او می‌پرسم که وضعیت اسب دوانی ایران چگونه است، می‌گوید: «وضعیت رو به بهبود است. رییس فدراسیون آقای دکتر خلیلی آشنایی خوبی به مقوله اسب دارند و با برنامه‌ای که دارند روزهای خوبی برای اسب دوانی ایران پیش بینی می‌کنم».
۲۰۰ متر به پابان خط پایان، نقطه جوش هیجان است. جمعیت به طرف موانع نرده‌ای جایگاه هجوم می‌برند و اسم اسبی که آن را پیش بینی کرده‌اند با فریاد صدا می‌کنند. هلهله جماعت تماشاچی اسب را به حال می‌آورد و می‌داند تا آخر خط راهی نمانده و باید همه توانش را در پا‌هایش جمع کند و بدود. ریو کین و فینیش لاین دو اسبی بودند که شاید فریاد جمعیت را گوش می‌دادند و این ریو بود که در لحظه پایان را رقم زد. تماشاچیان دو گروه شدند؛ یکی خوشحال و دیگری مغموم اما وقتی شنل ویژه ۱۰۰ قهرمانی روی ریو کین افتاد دوباره میدان شاد شد و باز هم هلهله و شادی به میدان بازگشت.
پایتخت ایران کورس گنبد، در بزرگ‌ترین میدان اسبدوانی ایران برگزار می‌شود. باران اما زمین را به شدت گلی کرده است، ولی جمعیتی عظیمی به سوی جایگاه بزرگ کورس می‌روند. در این هفته ۵۳ رأس اسب در ۷ دور رقابت برای ۵۳۲۰۰ میلیون تومان جایزه نقدی رقابت می‌کنند. کورس اول، ویژه اسب ترکمن است. بوسفالوس اسکندر و جهان پیمای ناپلئون، نمونه‌هایی از اسب‌های ترکمنی هستند که پای به فتوحات زیادی گذاشتند. جمعیت زیادی در حالی که هنوز مسابقه اول که ویژه اسب‌های ترکمن است در محوطه سکو‌ها و حتی گوشه و اطراف جمع شده‌اند و برگه اظلاعات این هفته که نام اسب‌ها، مربی، پدر و مادر اسب‌ها و مالکین آن را نوشته‌اند را با هم مرور و حتی گاهی با یکدیگر بحث می‌کنند. زیر سکوه‌های استادیوم جمعیت عظیمی جمع شده‌اند که به باجه‌های پیش بینی می‌روند تا آنچه که از شب قبل در خانه با یکدیگر به اشتراک گذاشته‌اند را در باجه‌ها پیش بینی روی کاغذ بیاورند.
روی سکو‌ها، سمت چپ پیرمرد‌ها و بزرگ‌های ترکمن صحرا نشسته‌اند جایی که روزگاری وقتی جوان‌تر بودند با هیجان امروز جوان‌ها در بحث‌های مشترک و پیش بینی‌ها شرکت می‌کردند. حالا اما آن‌ها کار‌شناسان اسب هستند. میدان کورس گنبد اما نسبت به سالهای گذشته بهتر شده است و پستی و بندی‌های میدان گرفته شده است. مهندس حکیم ایگدری مدیر مجموعه اسب دوانی گنبد می‌گوید: «پیست تاکنون خاکی بود و با اندک بارندگی مسابقات لغو می‌شد و با مشکلات زیادی مواجه بودیم. اما با زیرسازی که صورت گرفت و با رعایت زیرسازی و ماسه‌ای شدن پیست، اسب‌ها نیز شرایط بهتری در مسابقات خواهند داشت و برای چابکسواران نیز بهتر می‌شود». مجموعه اسب دوانی گنبد نیاز به بازسازی و مرمت دارد اما شاید یکی از مشکلاتی که این مجموعه مثل بسیاری از مجموعه‌های ورزشی دیگر دارد این است که شرکت تجهیز و توسعه نگهداری اماکن ورزشی اهمیت حضور این همه عاشق ورزش اسب دوانی را درک نمی‌کند. در این میان اما مهندس خراسانی معاونت اسب دوانی مسئول همه کورس‌های ایران است که روی کورس گنبد نیز نظارت ویژه‌ای دارد و در کنار او عوامل اجرایی زحمات زیادی برای بهتر شدن کورس می‌کشند.
ستاره والیبال و اسب دوانی
گنبد در کنار آثار تاریخی‌اش و مردم خونگرم ترکمن و دیدنی‌هایش با دو ورزش مأنوس است؛ اسب و والیبال. حالا اما تماد والیبال گنبد فرهاد قائمی که اتفاقا از خانواده‌ای اسب دوست هم است. پدربزرگ و پدرش از اسب داران معروف کورس گنبد بودند. اما همین چند ماه پیش بعد از قهرمانی در بازی‌های آسیایی از دوست پدربزرگش حمید رادان اسب بی‌نظیری به نام ریو ونتورا را هدیه گرفت در کورس هشتم هم وجود داشت و اتفاقا در جشن قهرمانی ریو‌ها شرکت کرد. قائمی در کورس چهره شناخته شده است و مردم بسیار او را دوست دارند. ضمن اینکه او به اعتماد گفت که اسبی که آقای رادان هدیه گرفته در کورس بهاره سال بعد شرکت می‌کند. فرهاد قائمی را باید یکی از مالکان اسب سال بعد کورس گنبد دانست.
