وزیر خارجه ایران با درج مقاله‌ای در روزنامه انگلیس گاردین از کشورهای غربی خواسته است برای جلوگیری از وسوسه کشورها برای تلاش در جهت به دست آوردن سلاح هسته‌ای، به تعهدات خود در قبال عدم عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای و نیز امحای کامل آن عمل کنند. از نظر ظریف، ایجاد یك منطقه عاری از سلاح های كشتار جمعی در خاورمیانه، اکنون به یک ضرورت استراتژیک تبدیل شده است.
به گزارش «تابناک»، در این مقاله که با تیتر «ایران توافقی تاریخی را امضا کرده است؛ اکنون نوبت اسرائیل است» منتشر شده، آمده است: سرانجام ما و طرف های مذاكراتی مان در ١+٥ توانستیم برنامه هسته ای ایران را از یك بحران غیرضروری به یك چهارچوب همكاری در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای و عدم اشاعه و حتی فراتر از آن تبدیل نماییم. همان گونه كه من در وین توییت كردم: توافق وین یك سقف نیست، بلكه بنیان قوی و مستحكمی است که ما باید بر آن بنایی بنیان نهیم. برنامه جامع اقدام مشترک – که نام رسمی این توافق است - موقعیت ایران را به عنوان یك منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای تثبیت نموده است. اینك زمان آن است كه این وضعیت را به كل منطقه خاورمیانه تعمیم دهیم.
تلاش ایران برای ممنوع كردن سلاح های كشتارجمعی در مناطق پیرامونی‌اش، یك تلاش مستمر بوده است. این واقعیت كه به رغم به كارگیری گسترده و مستمر این نوع از سلاح ها از سوی صدام حسین، هیچ گاه اقدامات متقابلی در برابر آن از سوی كشور من انجام نشد، شاهدی بر عمق باور ایران به این آرمان شریف است. با وجودی كه ایران در این تلاش خستگی ناپذیر از حمایت برخی دوستان عرب خود نیز برخوردار بوده است، رژیم اسراییل‌ـ به عنوان تنها دارنده برنامه تسلیحات هسته‌ای در خاورمیانه ـ تنها مانع است. اكنون و در سایه توافق تاریخی هسته‌ای، ما باید به سرعت به این چالش فوری و مستقیم بپردازیم.
یكی از شگفتی‌های طنزگونه بی شمار تاریخی این است كه كشورهای فاقد سلاح های هسته‌ای مثل ایران در جهت تثبیت رژیم عدم اشاعه، اقدامات عملی بسیار بیشتری از اقدامات اعلامی كشورهای دارای سلاح های هسته‌ای، انجام داده‌اند. ایران و دیگر كشورهای غیرهسته ای اقداماتی واقعی، صادقانه و عملیاتی زیادی در جهت تثبیت رژیم عدم اشاعه انجام داده اند. همزمان، كشورهایی كه برخوردار از این سلاح های ویرانگر هستند، تلاش كرده اند از وظایف خود برای خلع سلاح خود مطابق مفاد معاهده عدم اشاعه (ان پی تی) و قوانین عرفی بین المللی شانه خالی كنند و حتی به سختی حاضر بوده اند در این رابطه حرفی بزنند. این تازه مربوط به قبل از آن است که كشورهایی كه عضو ان پی تی نیستند، بپردازیم و یا رژیمی كه دارای سلاح های هسته‌ای اعلام نشده و بیشترین ضدیت را با ان پی تی دارد و مسخره‌تر آنکه همزمان علم مخالفت با توافق را نیز بر دوش دارد.
امروز در سایه توافق هسته ای، زمان درست ـ شاید بهترین زمان ـ فرارسیده است كه كشورهای دارای سلاح های هسته ای، با قبول اجرای اقدامات جدی خلع سلاحی این شكاف عمیق را التیام بخشند و رژیم عدم اشاعه را با اقدامات جدی خلع سلاحی خود تقویت كنند.
اینك زمانی است كه این كشورها باید با یك واقعیت حیاتی مواجه شوند: این كه ما در یك محیط امنیتی جهانی شده زندگی می‌كنیم؛ جایی كه دیگر نابرابری و عدم تقارن بین كشورهای برخوردار و غیربرخوردار و تحت تأثیر پارادایم های به جای مانده از دوران جنگ سرد، دیگر امكان وجود یا تحمل را ندارند.
برای مدت های طولانی مفهوم دیوانه وار "ویرانی قطعی متقابل"(MAD) بعنوان ضامن حفظ ثبات و عدم اشاعه در جهان دیده شده است. با این حال، این موضوع هیچ ریشه ای در حقیقت ندارد. شیوع این نوع دكترین بازدارنده در روابط بین الملل، مهمترین عامل پشت پرده وسوسه برخی كشورها به داشتن سلاح های هسته ای از یک سو و اقدام برخی دیگر از كشورها به افزایش تعداد و توسعه كیفی زرادخانه هسته ای‌شان است. همه این ها در تناقض آشكار با أهداف خلع سلاحی است كه توسط جامعه بین الملل ترسیم شده اند.
ضروری است این پارادایم امنیتی غلط و خطرناك را به یك ترتیبات بهتر، أمن تَر و عادلانه تَر تغییر دهیم. من صادقانه باور دارم كه توافق هسته‌ای بین كشور من، ایران ـ به عنوان یك كشور فاقد سلاح های هسته ای ـ و گروه 1+5 ـ كه تقریبا همه كلاهك های هسته ای جهان را كنترل می‌كنند ـ آن قدر اهمیت نمادین دارد كه آغاز این جابجایی پارادایمی را رقم بزند و شروع یك دوره جدید برای رژیم عدم اشاعه را نشان دهد.
در همین ارتباط، یك گام در مسیر درست می‌تواند شروع مذاكرات برای تدوین یك معاهده امحای تسلیحات هسته ای باشد كه با سازوكارهای قوی نظارت و سنجش میزان پایبندی كشورها پشتیبانی شود. در مرحله مقدماتی، می‌توان با خارج كردن زرادخانه های هسته ای از حالت هشدار و آماده باش (جدا كردن كلاهك ها از ناقل های حمل آنها به منظور كاهش ریسك استفاده) شروع كرد و در مراحل بعد آن را با خلع سلاح همه كشورهایی كه تسلیحات كشتار جمعی دارند، ادامه داد. این پروژه جهانی می‌تواند با یك حمایت قوی، جهانشمول و صادقانه برای ایجاد یك منطقه عاری از سلاح های كشتار جمعی در خاورمیانه، به یك هدف قابل دسترس تبدیل شود، به شرطی که قدرت های مرتبط سرانجام به این قناعت برسند كه این موضوع نه فقط یك آرمان پسندیده، بلكه یك ضرورت استراتژیك است.
چنین معاهده جدیدی، ان پی تی را برای كشورهای دارای سلاح‌های هسته ای احیا و بازتعریف می‌كند و وظیفه خلع سلاح رژیم های را كه عضو ان پی تی نیستند، ولی به هر حال از منظر سیاسی، از طریق رژیم بین المللی عدم اشاعه، و از منظر حقوقی به دلیل قوانین آمره حقوق بین الملل عرفی مکلف به خلع سلاح هسته ای هستند، به یک تعهد قانونی مدون تبدیل می‌کند.
ایران در ظرفیت ملی خود و همینطور به عنوان رئیس کنونی جنبش عدم تعهد آماده است تا فعالانه با جامعه جهانی برای دستیابی به این أهداف همكاری كند و به خوبی آگاه است كه در این راه موانع بسیاری از سوی كسانی كه نسبت به صلح و دیپلماسی مشكوك هستند، ایجاد خواهد شد. با این حال ما باید همه تلاش خود را برای پافشاری بر اهداف و همراه سازی دیگران به کار بندیم، همان گونه كه در وین این كار را كردیم.
