معصومه ابتکار در نشست علنی امروز (یکشنبه 13 تیر) مجلس شورای اسلامی به ارائه گزارش عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست پرداخت و این امر را مربوط به تمام دستگاه ها دانست و گفت: ابعاد محیط زیستی، زندگی بشر و ایرانیان را به لحاظ اقتصادی و سلامتی تحت تاثیر قرار داده است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در 17 اسفند سال گذشته بیان کرد: فرمایشات ایشان دلگرمی را برای ما فراهم کرد و بعد از آن شاهد ابلاغ سیاست های کلی نظام در حوزه محیط زیست از سوی ایشان بودیم که پشتوانه قوای سه گانه در این زمینه است.
وی در ادامه با بیان اینکه حال زمین خوب نیست، ادامه داد: ظرفیت زیستی زمین 1.7 هکتار جهانی است، در حالی که سرانه مصرف بشر 2.6 هکتار برآورد شده است. همچنین در کشور ما ظرفیت زیستی از دهه هفتاد به بعد از حد مطلوب گذشته و اگر این ظرفیت را 0.9 هکتار مطابق استاندارد در نظر بگیریم حدود 2.8 هکتار جهانی یعنی 3 برابر ظرفیت آن استفاده می کنیم که این قضیه ناپایداری را به دنبال دارد و آثاری که جبران ناپذیر است.
ابتکار در ادامه سازمان حفاظت محیط زیست را از کوچکترین دستگاههای کشور دانست و گفت: تعداد نیروهای این سازمان زیر 6 هزار نفر در کل کشور است، همچنین حقوق مدیران آن پایین ترین اشل مربوطه را دارد.
معاون رئیس جمهور ادامه داد: از 7 مورد مرگ و میر در دنیا یک مورد مربوط به آلودگی هوا است و 2.6 هزار میلیارد دلار به اقتصاد جهان ضربه میزند. همچنین در ایران 23 درصد تولید ناخالص داخلی به دلیل آلودگی در بخش بهداشت از بین میرود، با این حال عملکرد دولت در این خصوص چشمگیر بوده و کارگروههای ملی که در گذشته درخصوص آلودگی هوا تعطیل شده بود، در این دولت فعال شد تا جایی که نتایج خوبی دریافت کردیم و منجر به بهبود کیفیت هوا شد، چنانچه 55 روز است در تهران هوای بهتری داریم.
حذف بنزین پتروشیمی و عرضه بنزین یورو 4 گام بلند سازمان محیط زیست در دولت یازدهم
ابتکار یکی از اقدامات دولت یازدهم را حذف بنزین پتروشیمی و عرضه بنزین یورو 4 دانست و گفت: این گام بزرگی بود که وزارت نفت انجام داد و کل جایگاههای شهرهای بزرگ ما به عرضه بنزین یورو 4 اقدام میکنند.
وی یادآور شد: بنزن یک عامل سرطانزاست که این بنزن به شدت اکنون کاهش یافته و این روند کاهنده ادامه دارد و ما هم نظارت کافی و دقیقی بر آن داریم؛ اکنون پایش مستمر کیفیت سوخت عرضه شده در پایگاهها و پایش مستمر وضعیت آلودگی هوا با دستگاههای سنجش بر خط در محیط زیست به طور مستمر انجام میشود و ما در هر لحظه وضعیت هوای شهرهای بزرگ را تحت نظر داریم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: اضافه شدن 50 روز به تعداد روزهای هوای سالم از اقداماتی است که در این سازمان مورد توجه قرار گرفته، در اصفهان تعداد روزهای سالم و پاک بین سالهای 92 تا 95 سه برابر شده که رسیدن به این هدف در راستای حذف مازوت بوده است.
ابتکار تاکید کرد: نیروگاههای ما در سال 92 بیش از 40 درصد مازوت مصرف میکردند اما اکنون این رقم به 9 درصد رسیده است این در حالی است که تاکید داریم وزارت نفت از مازوت استفاده نکند تا نیروگاهها بتوانند با گاز طبیعی کار کنند تا شاهد کاهش آلودگی باشیم.
وی به بحث استانداردسازی خودروها در کشور اشاره کرد و گفت: متاسفانه در سال 92 خودروسازان 10 سال در اجرای استانداردسازی خودرو عقب بودند اما از سال 92 این پیگیری ها از سوی سازمان محیط زیست دنبال شد تا جایی که در سال 93 استانداردسازی خودرو به اجرا گذاشته شد به گونهای که هم اکنون تمام خودروهای تولیدی کشور استاندارد را رعایت میکنند تا جایی که اگر استاندارد یورو 4 اجرایی نشود اجازه شمارهگذاری خودرو نمی دهیم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به بحث تغییرات اقلیمی در کشور اشاره کرد و گفت: متاسفانه ایران جزو کشورهایی است که به شدت تحت تاثیر تغییرات اقلیمی قرار گرفته به گونهای که علاوه بر افزایش دما کاهش بارندگی را تجربه میکنیم.
وی افزود: کشور ما حدود یک و نیم درجه سانتیگراد افزایش دما را داشته که این خود معضل مهمی به شمار میآید، ما در این زمینه با حضور مستمر در اجلاسهای بینالمللی سعی داشتیم بتوانیم این موضوعات را مورد بررسی قرار دهیم.
ابتکار گفت: طی یک سال گذشته با هماهنگی دستگاهها در کشور تلاش کردیم تا دستگاهها بتوانند گزارشی از کاهش 12 درصدی انتشار گازهای گلخانهای را ارائه کنند زیرا ایران جز 10کشور اول گازهای گلخانهای است بدان معنا که هم از آثار تغییرات اقلیمی رنج میبریم هم جزو کشورهای تولید گازهای گلخانهای هستیم در حالی که باید با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری نسبت به اقتصاد مقاومتی به بهینه سازی انرژی توجه کنیم تا بتوان انرژی مورد نیازی که اکنون از دست میدهیم را مهار کنیم.
گرد و غبار 80 درصد کشور را تحت الشعاع قرار داده است
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور درخصوص گردوغبار در کشور گفت: باید ابعاد این موضوع مشخص شود و این معضل در حال حاضر 80 درصد کشور را تحت الشعاع قرار داده است، بنابراین بسیاری از شهرهای جنوبی و غربی کشور به دلیل هجوم ریزگردها دچار مشکل شدهاند.
ابتکار افزود: گردوغبار دارای منشأ داخلی و خارجی میباشد. منشأ خارجی آن عمدتاً کشور عراق است و 3 کانون اصلی گردوغبار در عراق، کشورمان را تهدید میکند، البته اراضی شمال غرب و غرب کشور عراق که از کانون های اصلی گردوغبار هستند، در حال حاضر در تصرف داعش میباشد و نمیتوان اقدام خاصی را در این مناطق انجام داد.
وی با بیان اینکه 8 میلیون هکتار در عراق از کانونهای بحرانی گردوغبار هستند، تصریح کرد: عربستان 11 میلیون هکتار کانون گردوغبار و ایران دارای 2.8 میلیون هکتار کانون گردوغبار است. البته از ابتدای دولت یازدهم ستاد ملی مقابله با گردوغبار تشکیل شد و وظیفه این ستاد مطالعه درخصوص کانون های داخلی گردوغبار بود و در این رابطه 15 استان در معرض هجوم گردوغبار شناسایی شدند.
با بودجه فعلی، مقابله با گردوغبار 30 سال زمان میبرد
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه با بودجه فعلی، مقابله با گردوغبار 30 سال زمان میبرد، گفت: حداقل یکهزار میلیارد تومان اعتبار برای مالچپاشی و کاشت نهال لازم است.
ابتکار از انعقاد چندین تفاهمنامه با کشور عراق درخصوص مقابله با ریزگردها خبر داد وگفت: در اسفند سال 93 با سفر به عراق چندین نهال در این کشور کاشته شد که هدف آن مقابله با گردوغبار داخل عراق بود اما مشکلاتی در طول زمان پیش آمد که این طرحها به نتیجه نرسید، البته هفته گذشته نیز مذاکراتی با مقامات عراقی صورت گرفت و آنها درخصوص مقابله با گرد وغبار اعلام آمادگی کردند اما همه اراضی کانونهای گردوغبار در عراق در دست گروهک تروریستی داعش است.
وی با اشاره به اینکه سازمان حفاظت محیط زیست برنامه های خود را درخصوص مقابله با ریزگردها ادامه میدهد، افزود: سال گذشته با حضور در اجلاسی که در همین رابطه در سازمان ملل برگزار شد، چندین قطعنامه درخصوص ریزگردها به تصویب رسید و ما خواستار استفاده از تجربیات کشورهای دیگر در بحث گردوغبار و ریزگردها هستیم.
سال گذشته 8 هزار هکتار کاشت نهال در استان خوزستان صورت گرفت
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه سال گذشته 8 هزار هکتار کاشت نهال در استان خوزستان صورت گرفت، تصریح کرد: همچنین احیای تالاب هورالعظیم در این استان نیز انجام شد و احیای تالابهای از برنامههای اصلی دولت یازدهم میباشد، هر چند که سوءمدیریتها در نحوه مدیریت منابع آب و سدسازیهای بیرویه بدون رعایت ملاحظات زیست محیطی باعث خشکی تالابها و افت آبهای زیرزمینی شده است.
تراز دریاچه ارومیه نسبت به وضعیت قبلی آن یک متر بالاتر آمده است
ابتکار تاکید کرد: تالاب جازموریان که بین کرمان و سیستان قرار گرفته است نیز از 50 سال پیش به دلیل تشکیل سازمان کشت و صنعت جیرفت در معرض خشکی قرار گرفت و در حال حاضر 400 هزار هکتار تالاب جازموریان خشک شده است، بنابراین این تالاب به گفته بسیاری از کارشناسان زیستمحیطی یکی از کانونهای مهم گردوغبار است، از سوی دیگر احیای دریاچه ارومیه نیز یکی از اقدامات مهم دولت است که میتوان گفت در حال حاضر تراز این دریاچه نسبت به وضعیت قبلی آن یک متر بالاتر آمده است.
معاون رئیس جمهور با بیان اینکه آموزش به مردم درخصوص اصلاح امور کشاورزی با جدیت دنبال میشود، گفت: برای احیای تالاب هامون سیاستهای ویژهای در نظر گرفته شد که متاسفانه یکی از موانع ورود آب به داخل هامون مشکلات داخلی بود و با اقدامات انجام شده بخشهایی از دایکهای مرزی برداشته و آب وارد هامون شد. البته تا احیای کامل این تالاب فاصله بسیاری وجود دارد.
ابتکار تصریح کرد: یکی از اقدامات دولت یازدهم ثبت جایگاه بینالمللی برای هامون بود به طوری که در یونسکو هامون بهعنوان ذخیرهگاه زیستکره ثبت گردید و مذاکرات خوبی تاکنون با افغانستان در این رابطه انجام شده است.
دریاچه گاوخونی بعد از 10 سال خشکی مطلق احیا شد
ابتکار با بیان اینکه دریاچه گاوخونی در سال 93 و 94 بعد از 10 سال خشکی مطلق و تبدیل شدن به کانون گردو غبار آبگیری شد و جان تازه گرفت، گفت: با پیگیری مصوبات شورای عالی آب وزارت نیرو حقآبه دشتهای ایران و تالابها را اعلام کرد، این اقدام در حالی صورت گرفت که همواره بر این عقیده بودند آب شرب، کشاورزی و صنعت در اولویت نسبت به محیط زیست قرار دارد اما امروز به این نکته رسیدهایم که اگر حقآبه محیط زیست نباشد طبیعت آب نمیدهد تا برای حوزههای دیگر آب داشته باشیم.
سفرههای زیر زمینی تهران، کرمان و یزد تخلیه شده است
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با بیان اینکه سفرههای زیر زمینی تهران، کرمان و یزد تخلیه شده است، گفت: در آینده نزدیک سفری به میناب خواهم داشت چرا که سفرههای زیرزمینی این شهر آنقدر تخلیه شده که تبدیل به فرو چاله شده است و اگر این موارد ادامه پیدا کند توسعه نخواهیم داشت.
وی افزود: در خصوص تالاب هورالعظیم پیمانکار برای اکتشاف نفت آب را قطع کرده بود که تخلف بود و ما با پیگیری این مورد را برطرف کردیم همچنین بیتوجهی به موضوع پسماند به خصوص در گیلان و مازندران مشکلاتی ایجاد کرده، چنانچه جادهسازیها به سمت شمال جمعیت را به آنجا میبرد اما هنوز مدیریت پسماند و فاضلاب در آنجا نداریم.
به زودی 10 میلیون موبایل به صورت زباله خواهیم داشت
ابتکار ادامه داد: با همکاری وزارت کشور فعالیتهای چشمگیری در خصوص سرمایهگذاری بخش خصوصی در حوزه بازیافت فراهم کردیم که این موضوع امری مهم است چنانچه اتحادیه اروپا 25 درصد رشد اقتصادی خود را در بازیافت میبیند و ما نیز در آینده با پیشرفت صنایع الکترونیک به زودی 10 میلیون موبایل به صورت زباله خواهیم داشت که با بازیافت میتوان 10 تن طلا از آن استخراج کرد.
معاون رئیس جمهور در ادامه به صندوق ملی توسعه محیط زیست که در دوره هشتم ریاست جمهوری تاسیس و بعد از آن تعطیل شد، اشاره و تصریح کرد: ما در سال 92 این صندوق را احیا کردیم که ساز و کار مهم اقتصادی برای حمایت از طرح های محیط زیستی است و میتواند کمکهای ملی و بینالمللی را دریافت کند.
وی سوءمدیریت در بحث آب را عامل اصلی تنش آبی عنوان کرد و گفت: مصرف آب در بخش کشاورزی باعث تغییر اقلیم ایران شده که بیشترین تنش آبی را به همراه دارد؛ در دولت یازدهم با ارزیابی زیست محیطی فعالیت 15 سد غیر ضروری را متوقف کردیم که در گذشته در مناطقی که آب نداشت و صرفا برای کسب درآمد برخی افراد احداث میشد، از سوی دیگر احیای رودخانههایی در استان خراسان و رودخانه کارون را داشتیم.
سازمان محیط زیست به دنبال استراحت جنگلهای طبیعی کشور است
ابتکار در ادامه با بیان اینکه به دنبال استراحت جنگلهای طبیعی کشور هستیم، اظهار کرد: قاچاق، زباله و تغییر کاربری باعث از بین بردن جنگلهای شمال شده است، همچنین برای مقابله با آتش سوزی جنگلها با ستاد کل نیروهای مسلح همکاری کردیم که در 14 استان، 42 بالگرد آماده امدادرسانی در لحظه هستند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: دنیا میگوید باید 17 درصد محیط زیست کشور را حفظ کند اما تنها 11 درصد آن حفظ میشود که از شاخص جهانی عقب هستیم و برای نسل آینده چیزی نمی ماند، همچنین یکی از کارهای سازمان نقش تصویر یوزپلنگ روی پیراهن تیم ملی بود و جشنواره بینالمللی فیلم سبز را نیز بعد از 10 سال تعطیلی احیا کردیم که 1200 فیلم از 41 کشور در آن اکران شد.
وی افزود: همچنین با همکاری وزارت آموزش و پرورش 60 مورد اشاره به محیط زیست در کتب درسی مقاطع ابتدایی تا دبیرستان صورت دادیم و نیز با توسعه سازمانهای مردم نهاد در حوزه محیط زیست اکنون 800 سازمان فعال داریم.
ابتکار در ادامه به سیاستهای دیپلماسی سازمان متبوع خود اشاره و بیان کرد: 12 معاهده بینالمللی در حوزه حفاظت محیط زیست را اجرایی و عملیاتی کردیم و اسناد زیادی در حوزه توسعه پایدار داشتیم، از سوی دیگر شورای عالی محیط زیست را نیز احیا کردیم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور در پایان در خصوص وضعیت محیطبانان عنوان کرد: تاکنون چند شهید در این حوزه داشتهایم که دولت تلاش کرده اقدامات پیشگیرانهای در این حوزه صورت گیرد لذا با بودجه ناچیز که 17 صدم درصد بودجه عمومی کشور است و تخصیص هم نمییابد نمیتوان کار زیادی از پیش برد.