حسابداری نقدی : (Cash Accounting)
در حسابدار ی نقدی ، درآمدها در سال مالی وصول وجوه نقد مربوط و هزینه ها در سال مالی پرداخت وجوه نقد مربوط به حساب منظور می شود . در این مبنا تحقق یا قطعی شدن درآمد و تعهد یا وقوع هزینه كه معمولاً از آثار دریافت یا ارائه كالا و خدمات است ، در امر شناخت درآمدها و هزینه ها مورد نمی یابد .زیرا شرط اصلی برای ثبت درآمدها و و صول آنها و برای ثبت هزینه ها پرداخت آنها محسوب می شود . صورتهای مالی كه با حسابداری نقدی تنظیم میشود معمولاً فاقد حسابهای دریافتنی و پرداختنی است .
حسابداری تعهدی : (Accrual Accounting)
در حسابداری تعهدی ، درآمدها در سال انجام خدمات یا فروش كالاها به حساب منظور میشود (اگرچه وجوه نقد حاصل از فروش كالاها و خدمات مذكور در سالهای مالی قبل یا بعد از فروش دریافت شود)و هزینه ها در سال دریافت كالاها و خدمات و ایجاد تعهد به حساب منظور میگردد (اگرچه بهای كالاها و خدمات مزبور در سالهای مالی قبل یا بعد از خرید پرداخت شود .) بعبارت دیگر در این مبنا ، صرف نظر از انجام یا عدم انجام هرگونه دریافت و پرداخت ، درآمدها در دوره تحقق و هزینه ها در دوره تحمل یا وقوع ثبت میگردد.
حسابداری نیمه تعهدی : (Semi-Accrual Accounting)
در حسابداری نیمه تعهدی كه تركیبی از دو مبنای نقدی و تعهدی است ،برای ثبت درآمدها از مبنای نقدی و برای ثبت هزینه هااز مبنای تعهدی استفاده می شود . بعبارت دیگر در مبنای نیمه تعهدی درآمدهایی كه عملاً وصول و هزینه هایی كه تعهد یا تحمل شده است در حسابهای هر دوره مالی ثبت می شود .
حسابداری تعهدی تعدیل شده : ( Adjusted Accrual Accounting)
در حسابداری تعهدی تعدیل شده ،شناخت و ثبت درآمدها در حسابها در دوره مالی انجام میشود كه در آن دوره درآمد « آماده ، دردسترس و قابل اندازه گیری » است منظور از آماده و در دسترس بودن درآمدها قابل وصول بودن آنها در دوره مالی جاری یا مدتی كوتاه بعد از پایان دوره جاری است ،به ترتیبی كه پرداخت بدهیها و تعهدات دوره جاری از محل درآمدهای مذكور میسر باشد .مفهوم « قابل اندازه گیری بودن درآمدها » آن است كه مبلغ ریالی آنها را بتوان با دقت كافی جهت ثبت تعیین نمود. در این مبنا هزینه ها معمولاً در دوره وقوع یا تحمل یعنی دوره ای كه تعهد و بدهی قابل پرداخت بابت هزینه ایجاد می شود ، در حسابها منظور میگردند.
حسابداری نقدی تعدیل شده : (Adjusted Cash Accounting)
در این مبنا ،ثبت درآمدها در دوره دریافت وجوه نقد و ثبت هزینه ها در دوره پرداخت وجوه نقد بابت تعهدات ایجاد شده صورت میگیرد .بعبارت دیگر درآمدها زمان وصول و هزینه ها زمان پرداخت تعهدات ناشی از دریافت كالاها و خدمات ، شناسایی و ثبت می شود.
