همه شمابااصطلاح دارایی درحسابداری آشنائی دارید .
درحسابداری به هرآنچه که درتملک موسسه باشد دارایی گفته می شود .
دارایی ها اشکال گوناگون دارند :
دارای وجود فیزیکی وملموس هستند مانند وجوه نقد .کالاو..
نامشهودند مانند مطالبات . سرقفلی ها . حق الامتیازات.
موسسه برای تهیه وکسب این دارائی هابه منابع مالی نیازمند اند که می تواند از محل :
منابع مالی متعلق به صاحبان موسسه باشد که " سرمایه " نامیده می شوند و اگر
متعلق به دیگران باشد که" بدهی " می نامند.
بنابراین درهرموسسه ای رابطه زیربرقراراست :
دارایی = بدهی + سرمایه
معادله فوق که توسط لوکاپاچیولی مطرح شد اساس حسابداری دوبل یادوطرفه است .
دارایی ها"کلیه منابع اقتصادی اعم از مشهود ونامشهودکه درتملک موسسه بوده وقابل تقویم به پول ودارای منافع آتی برای موسسه باشند رادارائی نامند" .
دراین تعریف موضوع مالکیت دارائی ها یکی ازمهمترین ویژگیهاست و نکته قابل توجه اینکه :منابع اقتصادی که دراجاره موسسه هستند درشرایط عادی جزو دارائی های موسسه محسوب نمی شوند .
۱-۱) وجه نقد :
یکی ازمهمترین دارائی هایی که درهمه موسسات وجوددارد وجوه نقداست .
درحسابداری به انواع پول نقدی که درداخل موسسه نگهداری می شود اصطلاح " صندوق " اطلاق می شود وبه وجوهی که درحسابهای جاری موسسه نزدبانکهاست اصطلاحاً " بانک " گفته می شود .
درادامه دارائی ها به مباحث زیرمی پردازیم:
۲-۱)مطالبات :
چنانچه موسسه ای خدمات یاکالای خودرابطورنسیه بفروشدازمشتریان خودطلبکارخواهدشد .
البته ممکن است موارددیگری نیزمانندپرداخت وجه دستی به دیگران مطالباتی رابرای موسسه بوجودآورد.
چنانچه درقبال این نوع مطالبات اسنادی مانند سفته یابرات از مشتریان دریافت شود به آن اسناددریافتنی گفته می شود ودرغیراینصورت مطالبات موسسه راحسابهای دریافتنی می نامند .
توضیحاً اینکه هریک ( اسناد دریافتنی وحسابهای دریافتنی )خود به تجاری وغیر تجاری نیز تقسیم می شود .
موجودی های جنسی :
انواع اجناسی که موسسات به قصد مصرف یافروش نگهداری می نمایند بعنوان موجودی های جنسی شناخته می شوند وبه سه گروه طبقه بندی می گردند:
موجودی کالا
شامل مال التجاره وکالائی است که موسسات بازرگانی به قصد فروش آنهاراخریداری ونگهداری می کنند همچنین محصول ساخته شده موسسات تولیدی دراین گروه قرارمی گیرد.
موجودی مواد
شامل مواداولیه وقطعات مصرفی درموسسات تولیدی است .
موجودی ملزومات
شامل نوشت افزاروموادواجناسی است که به قصد مصرف وفروش خریداری شده اند.
اثاثه اداری :
دارائی هایی نظیرمیزوصندلی . کابینت وتجهیزات اداری بعنوان اثاثه اداری شناخته می شوند .
ماشین آلات :
دارائی هایی که درموسسات تولیدی جهت تولید محصولات بکارگرفته می شوند :
مانند ماشین های تراش . برش وپرس درحسابداری بعنوان ماشین آلات شناخته می شوند.
وسائط نقلیه :
به کلیه وسایل وتجهیزات حمل بارومسافرمانند اتومبیلهای سواری .باری سبک وسنگین اطلاق می شوند.
۳-۱) بدهی ها
کلیه دیون وتعهدات موسسه به اشخاص حقیقی وحقوقی بدهی نامند .
بدهی های موسسه معمولاً دراثر خریدنسیه کالاوخدمات یادریافت وام ازدیگران بوجودمی آیند وظرف مدت معینی می بایست پرداخت شوند.
حسابهای پرداختنی
این بدهی ناشی ازخرید نسیه کالاوخدمات ازدیگران است . بازپرداخت درموعدی که طبق قراردادویاقول وقراری که به هنگام خرید موردموافقت قرارگرفته است صورت می گیرد .
ضمناً قدیمتر این حساب رابعنوان بستانکاران نام می بردند.
اسنادپرداختنی
علاوه برقراردادویاقول وقرارمنعقده بین موسسه وفروشنده کالاوخدمات درقبال بدهی ایجادشده اسنادی مانند سفته . برات نیزازطرف موسسه به طلبکار تسلیم می شود.
وام پرداختی
گاهی موسسات منابع مالی موردنیاز خودراازطریق دریافت وام یاتسهیلات ازبانکهایااشخاص وموسسات دیگرتامین می کنند که به این بدهی ها وام پرداختی اطلاق می گردد.
سرمایه
حقوق صاحبان موسسه روی دارایی های آن راسرمایه می نامند.
طبق معادله حسابداری نیزچنانچه ازدارایی ها ی موسسه بدهی های آنراکسرنمائیم سرمایه بدست می آید.
بدهی ـ دارائی = سرمایه
درواقع روی دارائی های موسسه دونوع حق وجوددارد:
حق صاحب موسسه که سرمایه نامیده می شود
حق دیگران که بدهی گفته می شود.
