هر چه به پایان حضور داعش و عملیات آزادسازی موصل نزدیک می شویم، تحرکات و اقدامات دولت اقلیم کردستان برای کسب استقلال از عراق بیشتر می شود و در همین راستا نیز حساسیت های داخلی و خارجی نسبت به این خواسته دولت اقلیم دوچندان می شود.
به گزارش «تابناک»، در همین زمینه، روز گذشته کفاح محمود، مشاور رسانه ای مسعود بارزانی، اعلام کرد، رفراندوم برای تعیین سرنوشت سیاسی اقلیم کردستان، در پاییز 2017 برگزار می شود.
دو حزب اتحادیه میهنی (یکیتی) و دموکرات کردستان (پارتی) در هفته های گذشته با تشکیل کمیته هایی از آمادگی برای برگزاری رفراندوم استقلال خبر داده اند.
بخش انگلیسی سایت روزنامه شرق الاوسط، به نقل از کفاح محمود، مشاور رسانه ای مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان نوشت: قرار است همه پرسی در اقلیم کردستان برای تعیین آینده سیاسی این منطقه از عراق در پاییز آینده برگزار شود.
وی افزود: دو حزب یکیتی و پارتی در آخرین نشست خود با حضور مسعود بارزانی، نتایج گفت وگوی هیأت اعزامی به بغداد را بررسی و توافق کردند، کمیته عالی متشکل از تشکل های سیاسی کُرد برای مذاکره با گروه های مختلف در عراق، پیش از برگزاری رفراندوم و به منظور حل اختلافات تشکیل شود.
کفاح محمود گفت: رفراندوم فرصتی را برای استحکام اتحاد ملی میان گروه های مختلف کرد بوجود خواهد آورد. وی مدعی شد، جامعه بین الملل از کردها در مسأله تعیین سرنوشتشان حمایت می کند و دولت جدید آمریکا هم به نظر مردم منطقه اقلیم کردستان در رابطه با استقلال احترام می گذارد.
مشاور بارزانی گفت: 7 میلیون تن در کردستان عراق زندگی می کنند. آنها حق دارند هویت ملی و میهن دوستی خود را استحکام بخشند.
دو هفته پیش نیز دفتر مطبوعاتی مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق، با صدور بیانیه ای درباره دیدار بارزانی با «آنتونیو گوترش»، دبیر کل سازمان ملل متحد در اربیل اعلام داشت، وی در این دیدار به دبیر کل سازمان ملل گفته، به زودی همه‌پرسی استقلال برگزار خواهند کرد.
پرسش اینجاست که اقلیم کردستان برای برگزاری رفراندوم و در ادامه به دست آوردن استقلال با چه چالش هایی مواجه است؟ واکنش ایران، ترکیه، آمریکا، سوریه و دولت عراق به این ماجرا چه خواهد بود؟
در همین زمینه، سعید ماموزینی سخنگوی حزب دمکراتیک کردستان در کردستان عراق در موصل در مصاحبه با «اسپوتنیک» گفته است: برخی کشورها از استقلال کردستان حمایت می کنند و بعضی مخالف این تصمیم هستند. کردها به قدرت خود اطمینان دارند و قاطعانه به سوی استقلال پیش خواهند رفت. کشورهایی آن را به رسمیت خواهند شناخت و کشورهایی به رسمیت نخواهند شناخت. ما خواهان داشتن مناسبات خوب با کشورهای همسایه پس از اعلام استقلال هستیم و سعی می کنیم در صلح و تفاهم با کشورهای همجوار ترکیه، ایران و همسایگان دیگر زندگی کنیم».
ولادیمیر وان ویلگنبرگ، کارشناس مسائل کردها هشدار می دهد، رسیدن به استقلال آسان نیست و موضع و واکنش برخی کشورها در آن تأثیر دارد. وی برای نمونه به اظهار نظر شهروندان کرد عراق اشاره می کند که تأکید دارند رسیدن کردها به استقلال بدون همراهی و موافقت آمریکا کار آسانی نخواهد بود.
ولادیمیر وان ویلگنبرگ در گفت وگو با اسپوتنیک تأکید کرد: درست است کردها خواهان حاکمیت مستقل و جدایی از عراق هستند؛ اما موضع کشورهایی مانند ایران، ترکیه،آمریکا، سوریه و عراق بر آن تأثیر می گذارد.
ایران
جمهوری اسلامی ایران، همواره یکی از کشورهایی بوده که بر حفظ یکپارچگی و تمامیت ارضی عراق تأکید و با هرگونه تمایلات جدایی طلبانه در این کشور مخالفت کرده است.
بنابراین، بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در خصوص تحولات اخیر در استان کرکوک عراق و برافراشتن پرچم اقلیم کردستان بر فراز ساختمان های اداری کرکوک گفت: «موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران، حمایت از تمامیت ارضی و حاکمیت ملی عراق و تأکید بر پایبندی همه طرف‌ها به قانون اساسی و حل اختلافات در این کشور از طریق گفت‌وگو و راهکارهای قانونی است و بر این اساس به اهتزاز درآمدن هر پرچمی غیر از پرچم عراق در کرکوک را که طبق قانون اساسی این کشور تحت حاکمیت دولت فدرال است، اقدامی مغایر با قانون اساسی و تنش آفرین می‌دانیم.»
بنابراین، ایران یکی از همسایگان عراق است که قطعا با هرگونه تمایلات جدایی طلبانه از سوی اقلیم مخالفت و مقابله خواهد کرد.
ترکیهترکیه نیز یکی از بازیگرانی است که بارها اعلام کرده علاوه بر مخالفت با تمایلات جدایی طلبانه اقلیم کردستان مخالفت می کند، بلکه اگر دولت عراق نتواند کاری برای مقابله با آن انجام دهد، خود این کار را انجام خواهد داد.
در همین زمینه، «ابراهیم کالین» سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه با تکرار مخالفت آنکارا با تأسیس دولت کُردی مستقل تأکید کرد، برگزاری هرگونه همه‌پرسی احتمالی استقلال کردها در شمال عراق، آن هم در چنین برهه زمانی حساسی، کاملا اشتباه است.
دولت ترکیه نسبت به اقدام شورای استانداری کرکوک در خصوص برافراشتن پرچم کردستان در کنار پرچم عراق بر فراز ساختمان های دولتی انتقاد کرد.
بنعالی یلدیریم، نخست وزیر ترکیه در گفت وگو با شبکه ان تی وی عنوان داشت: این کار نادرست است و بر خلاف قانون اساسی عراق صورت گرفته است.
همچنین، نخست‌وزیر ترکیه به دنبال دیدار با رئیس جبهه ترکمن‌های عراق، اظهارات اخیر سران کرد عراقی را که برای برگزاری همه‌پرسی در اقلیم کردستان عراق، فراخوان داده‌اند، غیرقابل قبول دانست. نخست وزیر ترکیه از ترکمن های عراق خواسته است تا در صف واحد در برابر چالش های پیش رو بایستند.
روز دوشنبه هفته گذشته، یک هیأت از ترکمن های عراق به ریاست ارشدالصالحی در پی بالا گرفتن بحث ها پیرامون نصب پرچم کردی بر فراز ساختمان های اداری استان کرکوک، راهی آنکارا شد و با نخست وزیر ترکیه دیدار کرد و بنعالی یلدیریم، خواهان مقابله با هرگونه تحرک کردها برای برگزاری همه پرسی و کسب استقلال شد.
نخست وزیر ترکیه همچنین در یک گفت وگوی تلویزیونی گفته بود: ترکیه در رأی‌گیری بر سر برافراشتن پرچم کردستان در کرکوک عراق در کنار دولت بغداد ایستاده است.
به نوشته روزنامه دیلی‌صباح، ییلدریم، همچنین خواستار مشارکت فعالانه ایران در این موضوع شد و گفت، این کشور نیز باید در این باره حساسیت نشان دهد.
مولود چاوش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز در گفت وگو با شبکه تی آر تی عنوان داشت: به نظر ما این کاری نادرست است و نباید ترکیب جمعیتی این منطقه را بر هم زد؛ اقدامات یک جانبه بی فایده است.
وی در ادامه افزود: ما از تمامیت ارضی عراق و سوریه حمایت می‌کنیم.
وی هشدار داد: در صورت اصرار کردها به جدایی از عراق و تأسیس کشور مستقل، ممکن است ترکیه با بستن مرزهای خود به روی کردها، اقلیم کردستان را مورد تحریم اقتصادی قرار دهد و بحران اقتصادی کنونی کردها را وخیم تر کند.
آمریکااز بین کشورهای فرامنطقه ای، مهم ترین کشوری که در استقلال اقلیم می تواند تأثیرگذاری زیادی داشته باشد، آمریکاست که در فدرالی شدن اقلیم کردستان نقش زیادی ایفا کرد. در واقع، آمریکا بازیگر اصلی فرامنطقه‌ای در عراق است که هم‌زمان با بغداد و اربیل دارای روابط است، از این روی، درباره اهداف آن نسبت به استقلال اقلیم در عراق دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. ابهام موجود درباره اهداف و طرح‌های آمریکا در عراق، به علت متنوع و گسترده بودن اقدامات و نیز اظهار نظر طیف بزرگی از مقامات و شخصیت‌های رسمی و غیررسمی درباره عراق است؛ بنابراین، بسیاری از تحلیلگران منطقه ای بر این باورند که حمایت کردن یا نکردن آمریکا از استقلال حکومت اقلیم نقش بسزایی در آینده عراق خواهد داشت. از همین روی، بررسی اهداف و مواضع مقامات آمریکایی در این خصوص از اهمیت بسزایی برخوردار است.
برخی از تحلیلگران بر این باورند، آنچه از مواضع رسمی و اقدامات عملی آمریکا در خصوص استقلال اقلیم برداشت میشود، این است که تاکنون به صورت رسمی از وحدت و یکپارچگی و حاکمیت ملی دولت مرکزی حمایت کرده است.
آنچه در حال حاضر برای آمریکا اهمیت راهبردی بیشتری دارد، حفظ یکپارچگی و تمامیت ارضی عراق است. آمریکا به عنوان کشوری که مدعی برقراری دموکراسی در عراق است، خواهان تجزیۀ این کشور و ایجاد ذهنیت منفی در جامعۀ بین الملل بعد از حمله به عراق نیست و در صورت تجزیۀ عراق، نفوذ خود را در این کشور از دست خواهد داد و وجهه ای منفی از خود به جای خواهد گذاشت. در مجموع، منافع آمریکا در عراق بیشتر از منافع آن در اقلیم خواهد بود و در حال حاضر خواهان تجزیۀ عراق نیست، به طوری که معاون رئیس جمهور آمریکا در دیدار با رئیس اقلیم کردستان در مونیخ صراحتا به وی گفت که واشنگتن از عراقی یکپارچه و متحد حمایت می کند.
مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا در دیدار با مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان در حاشیه نشست امنیتی مونیخ بر سیاست واشنگتن در خصوص حمایت از حفظ یکپارچگی عراق تأکید کرد.
اما برخی دیگر از تحلیلگران بر این باورند، برخوردی که امریکا با اقلیم کردستان عراق انجام داد، بدون توجه به این امر مهم که آیا بغداد نسبت به این امر، اشراف و اطلاع دارد یاخیر، برخوردی است که باید با یک کشور مستقل صورت گیرد و شاید همین امر نیز سبب شده است که طی ماه های اخیر، ادعای بلندپروازانه کردهای عراق برای کسب استقلال از بغداد و اعلام یک کشور مستقل کردنشین، تشدید شود.
عدم اجماع و اختلافات گروه های سیاسی در اقلیم کردستانعامل بسیار مهمی دیگری که می تواند تأثیر بسیاری بر استقلال اقلیم داشته باشد و شایسته است تا جدا و کامل مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد، مسألۀ اختلاف میان گروه ها، احزاب و جناح های سیاسی در اقلیم کردستان عراق است.
هرچند کردهای عراق در اعلام استقلال اتفاق نظر دارند، در مورد نحوۀ اعلام استقلال با هم اختلاف نظر دارند. از بین پنج حزب اصلی موجود در اقلیم کردستان عراق، یعنی اتحادیۀ میهنی، جنبش تغییر، اتحاد اسلامی، جماعت اسلامی و حزب دموکرات، حزب دموکرات به رهبری مسعود بارزانی معتقد به برگزاری هرچه سریع تر رفراندوم برای استقلال است.
مسعود بارزانی و حزبش، زمان کنونی را بهترین زمان برای برگزاری رفراندوم جهت استقلال می دانند؛ اما احزابی مانند جنبش تغییر و تا حدودی اتحادیۀ میهنی این زمان را مناسب برای اعلام استقلال نمی دانند. حزب دموکرات، با جنبش تغییر و اتحادیۀ میهنی در مورد نحوۀ تعامل با دولت عراق و مسائلی مانند درآمد نفتی اقلیم، ریاست بارزانی بر اقلیم، عملکرد اقتصادی بارزانی و مسائل زیاد دیگری با هم اختلاف دارند.
به طور کلی کشورهایی مانند ترکیه، ایران و سوریه با توجه به داشتن مرزهای زیاد با اقلیم کردستان عراق و با توجه به وجود گروه های کرد در این سه کشور، طبیعی است که نسبت به مسألۀ استقلال کردها واکنش منفی نشان دهند. در حقیقت مواردی مانند حمایت اسرائیل از استقلال اقلیم کردستان، امکان تحریک گروه های کرد در این کشورها و نفوذ و حضور رژیم صهیونیستی و پایگاه های آن در منطقه و به ویژه اقلیم کردستان، موجب مخالفت کشورهای همسایه و هم مرز با طرح استقلال است.
با همه این احوال، صرف مخالف بودن با تجزیه عراق کافی نیست و باید دید، آیا کشوری هست که بخواهد جدي و با اقدامات عملي، مانع جدایی اقلیم کردی شود یا خیر؟
کشورهای همسایه عراق نباید اجازه استقلال همچین منطقه ای را بدهند در واقع اسرائیل دوم را در همسایگی خواهیم داشت. 
میشه لطف کنید شباهت های این منطقه و اسرائیل رو بگید تا ما هم روشن بشیم 