امواج دریای حضور مردم در یکی دیگر از انتخابات کشور یعنی ریاست جمهوری و شوراها با نزدیک شدن به زمان آن، در حال شکل گیری است و هر لحظه به طول و عمق این موج افزوده می شود.
در این راستا، عوامل متعددی در ایجاد این شور و اشتیاق دخالت دارند از جمله: روحیه انقلابی مردم فرهیخته ایران و علاقه مندی به تصمیم در سرنوشت کشور، پایش برنامه ها و عملکرد مسئولان و گام نهادن در مسیر چشم اندازی که در شان ملت بزرگ ایران است و عوامل کوچک و بزرگ دیگری که این سطور در صدد بیان آن نیست.
لیکن؛ در این زمینه از جمله عوامل و فرصتهای تاثیرگزار در ایجاد موج حضور مردم در انتخابات برگزاری مناظرات رودرروی داوطلبان است که شرایط را برای یک حضور جدی و ماراتنی نفس گیر فراهم می نماید؛ البته این مسئله اختصاص به کشور و ملت ایران ندارد و در سایر کشورها نیز از جمله برنامه های نامزدهاست و چه بسا از قدمت بیشتری هم برخوردار است.
این مناظرات در عین حال که یک فرصت است و بسیاری از زوایای نظریات و عملکردها را روشن می سازد ولی به تجربه ثابت شده اگر مختصات آن به خوبی رعایت نشود ممکن است آسیب ها و ناهنجاری هایی به دنبال داشته باشد.
بر اساس تجربه ای که در کشور ما و سایر کشورها به وقوع پیوسته، رعایت موارد ذیل می تواند به شکل گیری و اثربخشی مناظرات سودمند، کمک نماید. امید است که در نظر مناظره کنندگان و مجریان قبول افتد:
1. مناظره خود هدف نیست، بلکه راهکاری است برای رسیدن به هدف دیگری که آن هدف "بررسی کارنامه 4 ساله دولت جاری و نقد آن" است؛ که در یک طرف رئیس جمهور فعلی و طرفداران آن باید ضمن بیان عملکرد خود و دفاع از آن، خود را برای پاسخگویی به منتقدان آماده ساخته و برنامه های آینده خود را توضیح دهند و طرف دیگر با نقد منصفانه اشکالات را بیان کرده وراهکارهایی که میشد بکار بست را بازگو نمایند و نیز دیدگاهها و برنامه های آینده خود را ارائه نمایند.
2. با پذیرش مطلب نخست باید اذعان کنیم که مناظره یک برنامه برای گزارش دهی، ترسیم آینده، نقادی و بررسی وضع موجود و ارائه راهکارها برای رفع عیوب و تقویت برنامه های جاری است و چه زیبا خواهد بود که منتقدین اول به نقاط قوت موجود اشاره کنند و سپس به بیان نواقص بپردازند که این عین انصاف و دادگری است و به فضای اخوت و تلطیف نیز کمک خواهد کرد.
بی شک کارنامه مدیران نظام صفر یا صد نیست بلکه چیزی بین ایندو است پس قسمت پر و خالی لیوان را باهم ببینیم.
3. مناظره در این سطح، از اهمیت و تاثیرات ملی برخوردار است؛ لذا باید همه مساعی را بکار برد که در طراز ملی و توجه به منافع و امنیت ملی اجرا گردد؛ البته مفهوم این جمله خودسانسوری و کتمان واقعیات نیست بلکه بیان درست و به موقع مسائل کشور است؛ چرا که این خوف وجود دارد که به دلیل فضای سیاسی و گرایشهای حزبی و جناحی و بعضا احساسی، که ممکن است در مناظرات پیش آید به جای نقد افراد و برنامه، نظام و منافع ملی به چالش کشیده شود بعنوان نمونه به این خبر توجه کنید "یکی از کاندیداها در آغازین روزهای حضور خود گفته است 4 درصد مردم از وضع موجود راضی هستند " که مفهوم این سخن یعنی مردم حتی از امنیت بی بدیل کشور که نتیجه مجاهدت صدها هزار جوان مومن و فدارکار است، فقط 4 درصد راضی هستند و نیز سایر مسائل موجود؛ بنابراین در مناظرات می بایست افراد و عملکرد آنان بررسی و نقد شود و سخنان سدید و محکم بیان گردد.
4. امکان به وجود آمدن فضای احساسی یا دفاع با احساسات در مناظرات دور از انتظار نیست، در چنین شرایطی لازم است همه به خصوص طرفین مناظره دقت و مراقبت نمایند که خدای ناکرده از مرز عدالت در سخن گفتن خارج نشوند و برای جبران احساس خود، از هدف مناظره دور نگردند؛ اتفاقی که در سالیان گذشته شاهد آن بودیم؛ لذا حلم و صبوری و با تانی پاسخ دادن برای همه درس آموز خواهد بود.
5. مناظرات فرصتی است تا مردم با واقعیات کشور آشنا شوند و دولت آینده را در اجرای برنامه ها کمک کنند، بنابراین هر داوطلبی قادر باشد شرایط واقعی کشور و راهکارها را به مردم بخصوص نسل جوان به روشنی بیان کند و نقش مردم را در اقتصاد و فرهنگ و سیاست تبیین نماید، خدمت بزرگی به افکار عمومی نموده است، حقیقت این است که ما برای استقلال بهای زیادی پرداخته ایم و همه باید بدانیم حفظ این استقلال مهمتر و پر مسئولیت تر از بدست آوردن آن است؛ اگر ایمان داریم که جز با مشارکت واقعی مردم نمی شود این دستاورد را حفظ کرد پس مسائل را به روشنی توضیح دهیم و نقش مردم را کاملا و صادقانه بیان کنیم؛ مردمی که امتحان خود را در دفاع مقدس هشت ساله نشان داده اند میتوانند در اقتصاد و فرهنگ نیز مسئولیت پذیر باشند.
6. ایران بنا به دلائل متعدد در افکار عمومی جهان و به خصوص منطقه و نزد مسلمانان مورد توجه بوده و خواهد بود و دوست و دشمن منتظرند تا یک ارزیابی از این مناظرات داشته باشند؛ حضور مقتدرانه
داوطلبان در عین جدیت در بیان مسائل و نقد برنامه ها میتواند دستاورد امیدبخشی برای دوستان و پیام روشن و قاطعی برای دشمنان باشد.
7. و بالاخره حضور یک مجری بی طرف، توانمند، ناطق و مشرف به مباحث و قابل در اداره جلسه مناظره، سهم موثری در تنظیم وقت ، دادن تذکر به موقع در رعایت اصول مناظره و پیشگیری از ناملایمات خواهد داشت.
در چنین برنامه هایی نقش مجری به مثابه داور مسابقات است که باید به اصول بازی و قوانین آن آگاه باشد و عند اللزوم دستور توقف بازی را بدهد و چه بسا از کارت های در اختیار بهره بگیرد.
