هفته گذشته، برای سیاست ترامپ در قبال ایران، هفته خوبی نبود. همان گونه که از رفتار رئیسجمهور ترامپ روشن است، وی قصد دارد در نیمه اکتبر، پایبندی ایران به برجام را تأیید نکند.
به گزارش «تابناک»؛ جان گلاسر در تحلیلی در این خصوص در وبسایت اندیشکده کاتو نوشته است، صرف نظر از عواقب جدی برنامهای که ترامپ در پیش گرفته، مشکلی که ترامپ با آن مواجه است اینکه ایران به برجام پایبند است و سایر اعضای 5+1 بر این پایبندی اصرار دارند.
هفته گذشته، مانعی جدی در برابر برنامه ترامپ شکل گرفت. مطابق گزارشهای منتشره، بعد از سخنرانی روز سهشنبه ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل، مقامات و دیپلماتهای کشورهای مختلف، همتایان آمریکایی خود را تحت فشار قرار دادهاند که در برنامه خود علیه برجام تجدیدنظر کنند. برخی از این مقامات مانند رئیسجمهور فرانسه نظرات خود را علنی کردند و به ترامپ در خصوص ایجاد یک بحران هستهای دیگر در کنار بحران کره شمالی هشدار دادند.
در کنفرانس خبری بعد از جلسه وزرای کشورهای طرف برجام، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اظهار داشت که اگر آمریکا از برجام خارج شود، اتحادیه اروپا تلاش خواهد کرد، برجام حفظ شود، زیرا جامعه جهانی نمیتواند تحمل کند توافقی که به خوبی در حال کار کردن است، از بین برده شود.
موگرینی تأیید کرد، پشت درهای بسته همه طرفها از جمله ایالات متحده، با این نظر که تاکنون پایبندی به برجام حفظ شده است، موافق بودهاند.
همان گونه که نشریه فارین پالیسی گزارش داده است، روز چهارشنبه، توطئه ترامپ برای استفاده از تهدید عدم تأیید پایبندی ایران به برجام برای وادار کردن ایران به مذاکره مجدد بر سر برجام و گرفتن امتیازات جدید، شکست خورد. نیویورک تایمز نیز در گزارشی در این خصوص، نوشته است، مقابلهجویی ترامپ در برابر اجماع جهانی بر سر برجام و حملات تند به برجام، ناخودآگاه همدلی جهانی با ایران ایجاد کرده و به اعتبار و اعتماد به آمریکا آسیب زده است.
نیویورک تایمز نیز در گزارشی در این خصوص، نوشته است: مقابلهجویی ترامپ در برابر اجماع جهانی بر سر برجام و حملات تند به برجام، ناخودآگاه همدلی جهانی با ایران ایجاد کرده و به اعتبار و اعتماد به آمریکا آسیب زده است.
حتی هم حزبیهای ترامپ نیز راه خود را از وی جدا کردهاند. اد رویس رئیس جمهوریخواه کمیته سیاست خارجی مجلس نمایندگان روز سهشنبه به سیانان گفت که ترامپ نباید از برجام خارج شود بلکه باید به اجرای بسیار سختگیرانه آن ادامه دهد. سناتور رند پال که در سال 2015 و در زمان توافق بر سر آن برجام با آن مخالفت کرده بود، اکنون به خبرنگاران میگوید، اگر ایران به برجام پایبند است، فکر میکنم ما هم باید در آن بمانیم.
سپس در شامگاه چهارشنبه، ژنرال جان هایتن، فرمانده فرماندهی استراتژیک آمریکا، در سخنرانی خود در اندیشکده هودسون، اظهار داشت: «حقیقت این است که ایران در حال اجرای توافقی است که ما پای آن را امضا کردهایم... ما توافقی داریم که کشورمان آن را امضا کرده است و عقیده من این است که اگر ایالات متحده آمریکا توافقی را امضا میکند، وظیفه ما این است که به مفاد آن پایبند بمانیم؛ وظیفه ما این است که آن را عملیاتی کنیم.»
روشن نیست، این مقاومت همهگیر در برابر اعلام عدم پایبندی ایران به برجام، مانع اجرای برنامه ترامپ خواهد شد یا خیر؛ ولی مردم آمریکا باید بدانند که اگر ترامپ عدم پایبندی ایران را اعلام کند، اقدام وی بر خلاف واقعیات، اجماع جامعه جهانی، بخش قابل توجهی از اعضای کابینه وی و حداقل تعدادی از جمهوریخواهان ارشد در کنگره خواهد بود.
شاید این مسأله به زودی و پس از تصمیم ترامپ به کنگره محول شود. طبق قوانینی که پس از امضای برجام به تصویب رسید، اجرای برجام نیازمند اعلام پایبندی ایران به برجام از سوی رئیسجمهور ایالات متحده هر نود روز یک بار است و اعلام عدم پایبندی ایران، باعث شروع دورهای شصت روزه خواهد شد که کنگره طی آن باید در مورد اجرای مجدد تحریمهای ایران تصمیمگیری کند. همراهی با ترامپ در این راه، خطرناک و غیرمسئولانه خواهد بود.