شایسته است که شیعیان در این روز امساک کنند از خوردن و آشامیدن بى‌آنکه قصد روزه کنند و در آخر روز بعد از عصر افطار کنند به غذایى که اهل مصیبت مى‌خورند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران پویا مرحوم شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح‌الجنان در باب اعمال و آداب روز عاشورا به نکاتی اشاره کرده است. گزیده‌ای از مهم‌ترین اعمال را در ادامه بخوانید.
شایسته است در این روز مقتل بخوانند و یکدیگر را بگریانند. روایت شده که چون حضرت موسى علیه‌السلام مأمور شد به ملاقات جناب خضر و یادگیری از او، اول چیزى که در وقت ملاقات بین ایشان مذاکره شد، آن بود که آن عالِم(خضر) حدیث کرد براى حضرت موسى مُصیبت‌ها و بلاهایى که بر آل محمد(ع) وارد مى‌شود. پس هر دو به شدت گریه کردند.
روایت شده از ابن عبّاس که گفت در ذیقار خدمت امیرالمؤمنین علیه‌السلام رسیدم، صحیفه‌اى به خطّ خود و املای پیامبر(ص) بیرون آورد و برای من از آن خواند و در آن صحیفه بود مَقْتَلِ امام حسین علیه‌السلام و آنکه چگونه کشته مى‌شود و چه کسی وی را مى‌کشد و چه کسی او را یارى مى‌کند و چه کسی با او شهید مى‌شود. پس گریه کرد آن حضرت گریه سختى و مرا به گریه درآورد.
شایسته است که شیعیان در این روز امساک کنند از خوردن و آشامیدن بى‌آنکه قصد روزه کنند و در آخر روز بعد از عصر افطار کنند به غذایى که اهل مصیبت مى‌خورند؛ مثل ماست یا شیر و امثال آنها، نه مثل غذاهاى لذیذه.
شایسته است که شیعیان در این روز مشغول کارى از کارهاى دنیا نشوند و از براى خانه خود چیزى ذخیره نکنند و مشغول گریه و نوحه و مصیبت باشند و تعزیت حضرت امام حسین علیه‌السلام را اقامه و به ماتم اشتغال کنند، به نحوى که در ماتم عزیزترین اولاد و اقارب خود اشتغال مى‌کنند و برای آن حضرت زیارت عاشورا بخوانند. جامه‌هاى پاکیزه بپوشند و بندها را بگشایند و آستین‌ها را بالا کنند به هیئت صاحبان مصیبت.
از حضرت رضا علیه السّلام روایت شده است:
*هرکه کوشیدن در حوائج خود را در روز عاشورا ترک کند و به دنبال کارى نرود، حق تعالى حوائج دنیا و آخرت او را برآورد.
*هرکه روز عاشورا، روز مصیبت و اندوه و گریه او باشد، حق تعالى روز قیامت را روز شادى و سرور و خوشحالى او کند و دیده‌‌اش در بهشت به ما روشن شود.
*هرکه روز عاشورا را روز برکت نامد، و در آن روز براى منزل خود چیزى ذخیره کند، خدا آن ذخیره را براى او مبارک نکند و روز قیامت با یزید و عبید اللّه بن زیاد و عمر بن سعید علیهم اللعنه محشور شود.
متن حدیث:
رُوِیَ عَنِ الْإِمَامِ الرِّضَا عَلَیْهِ السَّلَامُ أَنَّ مَنْ تَرَکَ السَّعْیَ فِی حَوَائِجِهِ یَوْمَ عَاشُورَاءَ وَ لَمْ یَذْهَبْ إِلَى عَمَلٍ فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى یَقْضِی حَوَائِجَهُ لِلدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ، وَ مَنْ کَانَ یَوْمُ الْعَاشِرِ مِنَ الْمُحَرَّمِ یَوْمَ مُصِیبَتِهِ وَ حُزْنِهِ جَعَلَ اللَّهُ تَعَالَى یَوْمَ الْقِیَامَةِ لَهُ یَوْمَ فَرَحِهِ وَ سُرُورِهِ، وَ أَضَاءَ وَجْهُهُ بِرُؤْیَتِنَا فِی الْجَنَّةِ، وَ مَنْ عَدَّ یَوْمَ عَاشُورَاءَ یَوْمَ الْبَرَکَةِ وَ ادَّخَرَ لِمَنْزِلِهِ شَیْئاً فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ مِنْ أَجْلِ سَنَتِهِ، فَلَنْ یُبَارِکَ لَهُ اللَّهُ تَعَالَى فِیهِ وَ حُشِرَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مَعَ یَزِیدَ وَ عُبَیْدِ اللَّهِ بْنِ زِیَادٍ وَ عُمَرَ بْنِ سَعْدٍ عَلَیْهِمُ اللَّعْنَةُ. / زاد المعاد - مفتاح الجنان، ص230
