چند روزی است، با نزدیک شدن پرداخت سود سهام عدالت، بحث در مورد این سهام بالا گرفته و حواشی پیرامون آن زیاد شده است. آخرین حاشیه ایجاد شده برای سهام عدالت این است که برخی کارشناسان بر این باورند، اگر دولت به درستی این طرح را اجرا می کرد، هم اکنون باید کل سهام عدالت به مشمولان تعلق می گرفت و دیگر نیازی به پرداخت نقدی مشمولان جهت تصاحب کل سهام عدالت نبود. پرسش مطرح این است، آیا در اجرای طرح سهام عدالت تعجیل شده است؟
به گزارش
تابناک اقتصادی، علی اشرف عبدالله پوری حسینی، رئیس سازمان خصوصی سازی در گفت وگوی تلفنی با برنامه چوب خط شبکه افق در دوازدهم مهر 1396 اعلام کرد، اگر مشمولین مابقی سهام خود تا یک میلیون تومان را نپردازند، تنها به اندازه همان میزان کنونی سهام خود سود دریافت می کنند و مابقی سهام پس از اتمام مهلت مقرر (پایان مهر ماه) به مالکیت دولت درخواهد آمد.
به عبارت دیگر، اگر ارزش سبد سهام عدالت همان 50 هزار میلیارد تومان که مسئولان دولتی اعلام کرده اند، در نظر گرفته شود، از پایان مهر ماه رقمی بین 20 تا 25 هزار میلیارد تومان از سبد تسویه نشده، سهام عدالت به مالکیت دولت درخواهد آمد.
فارغ از اینکه پرداخت نقدی برای در اختیار گرفتن نیم دیگر سهام در آینده، توسط برخی کارشناسان از جمله محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با انتقاداتی همراه بوده، پرسشی که در اینجا مطرح می شود این است که چرا سود شرکت های موجود در سبد سهام عدالت در ده سال نتوانسته است باعث شود کل سهام نصیب مشمولین شود و آیا دوره 10 ساله رعایت شده یا در اجرای طرح تعجیل صورت گرفته است؟
برای پاسخ به این پرسش، جدول زیر بر اساس اطلاعات موجود در سایت سهام عدالت تهیه شده است. این جدول برخی شرکت های موجود در سبد سهام عدالت را نشان می دهد. در این جدول نام شرکت، میزان سهم واگذار شده از آن به سهام عدالت، تاریخ پیوستن شرکت به سهام عدالت، میزان سال پیوستن به سهام عدالت و سود نقدی واریز شده به خزانه بابت اقساط سهام عدالت در مدت عضویت ذکر شده است.
در تبصره های 3 و 4 ماده 6 آیین نامه اجرایی توزیع سهام عدالت به نکاتی اشاره شده که ذکر آن ها در پاسخ به پرسش ضروری است. در تبصره 3 آمده است: دوره محاسبه اقساط سهام عدالت با لحاظ سال مالي شركت هاي سرمايه پذير، حداكثر ده دوره مالي از تاريخ ۰۱/۰۱/ ۱۳۸۵ تا پايان نيمه اول سال ۱۳۹۵ تعيين مي شود. همچنین در تبصره 4 آمده است، در صورتي كه در پايان دوره تقسيط، بهاي سهام مورد واگذاري به طور كامل تسويه نشده باشد، مشمولان مي توانند حداكثر تا پايان شهريور ماه ۱۳۹۶، رأساً نسبت به پرداخت بدهي و تسويه حساب سهام مورد خريداري اقدام كنند. در هر صورت به ميزان مبلغ بدهي تسويه شده، سهام به مشمولان تعلق مي گيرد.
کل سود نقدی که توسط 46 شرکت ذکر شده در جدول برای تسویه اقساط سهام عدالت به خزانه دولت در این سال ها واریز شده است حدود 23 هزار و 888 میلیارد تومان می باشد. طبق آمار حدود 49 میلیون مشمول سهام عدالت هستند؛ بنابراین، با تقسیم این دو عدد بر یکدیگر مشخص خواهد شد که در این سال ها از قِبَل واریز سود به حساب خزانه حدود 500 هزار تومان از سهم یک میلیون تومانی هر نفر تسویه شده است. بنابراین الباقی این سهم جهت در اختیار گرفتن مالکیت کل سهام، باید طبق آیین نامه اجرایی توسط خود مشمول واریز می شده که این مبلغ حدود 500 هزار تومان است.
اما نکته حائز اهمیت این است که با توجه به تاریخ عضویت این شرکت ها در سبد سهام عدالت بیشتر این شرکت ها ده دوره مالی را کامل نکرده اند و کل این شرکت ها به طور میانگین 9 سال در سبد سهام عدالت عضویت داشته اند. اگر این شرکت ها ده دوره مالی را کامل می کردند شاید مبلغ پرداختی هر نفر بابت در اختیار گرفتن مالکیت تمام سهام عدالت کاهش می یافت و یا کلاً یک میلیون تومان سهام عدالت تسویه می شد؛ بنابراین می توان به این نتیجه رسید که دولت به نوعی در اعلام پایان طرح تعجیل نموده است.