جهانگیری، خسته شده یا از تدبیر، امید بریده است؟

هفته گذشته ماندن یا رفتن معاون اول رئیس جمهور از دولت به خبر اصلی بسیاری از رسانه های اصلاح طلب بدل شده بود؛ اما دیروز خبر آمد «اسحاق جهانگیری» همچنان در دولت باقی خواهد ماند. این خبر را ارگان مطبوعاتی حزب کارگزاران سازندگی که جهانگیری پیشتر رئیس شورای مرکزی آن بود، منتشر کرده است؛ موضوعی که نشان می دهد خبر رفتن معاون اول روحانی صرفا یک خبر نبوده و مسائلی در خصوص جدایی او از کابینه مطرح شده است.

به گزارش «تابناک»؛ در خبر ماندن جهانگیری که با انتشار عکسی از معاون اول در کنار رئیس جمهور همراه شده، عنوان شده است که «یک منبع نزدیک به معاون اول رئیس جمهور گفته که اخیرا از جهانگیری خواسته شده، بیشتر در دولت فعال باشد.» موضوعی که گویا معاون اول رئیس جمهور نیز آن را پذیرفته و به این ترتیب جدایی او از دولت دوازدهم را منتفی ساخته است.

جهانگیری که از او به عنوان یکی از کاندیداهای بالقوه انتخابات ریاست جمهوری 1400 یاد می شود، پس از آنکه به دلیل عملکردش در رقابت های انتخابات ریاست جمهوری، مورد اقبال اصلاح طلبان قرار گرفت، قرار بود که بخشی از اقدامات دولت به ویژه در حوزه اقتصادی را در دست بگیرد که گویا شرایط به گونه ای که او و جریان حامی اش یعنی اصلاح طلبان انتظار داشتند، پیش نرفت.

این رویه به گونه ای بود که به فاصله زمانی بسیار کمی از آغاز به کار دولت دوازدهم اخباری مبنی بر احتمال کاناره گیری معاون اول رئیس جمهور از دولت منتشر شد؛ اخباری که بهانه اش موضوعاتی از قبیل عدم اجرای وعده های انتخاباتی رئیس جمهور یا تأمین نشدن خواسته ها و نظریات جهانگیری در خصوص به کارگیری تیم اقتصادی دولت دوازدهم عنوان می شود؛ اما حتما می توان دلایل مهمتری برای این کار برشمرد.

جهانگیری که قرار بود پس از انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم کار چینش تیم اقتصادی دولت را در دست بگیرد، به دلایل مختلفی موفق به اعمال تمام و کمال نظرات خود در این زمینه نشد؛ موضوعاتی از قبیل اختلاف نظر با بخش اعتدالگرای کابینه و همچنین عدم تمایل رئیس جمهور به سپردن تمام و کمال این بخش به معاون اول اصلاح طلب خود. همین موضوع باب را برای انتقاد گاه و بیگاه جهانگیری از دولت باز کرد.

بسیاری از تحلیلگران و صاحب نظران سیاسی، دلایل مختلفی برای انتقادات جهانگیری از تیم اقتصادی و عملکرد اقتصادی دولتی که در آن مشغول به کار است، برمی شمارند؛ از جمله موضوعاتی که مربوط به اختلاف نظر او با اقتصادیون دولت می شود. بخشی از این تیم برآمده از جریان اعتدالگرا و بخشی منتسب به طیف سنتی و معتدل جریان اصولگرایی است.

جهانگیری که در نهایت از چینش تیم اقتصادی کابینه بازماند و افرادی را در این جایگاه می بیند که به لحاظ فکری و عملی نزدیکی به او و طیف اصلاح طلب ندارند، رویکرد آنها را مغایر با آنچه خود در ذهن داشته می بیند و می داند و برای همین، در سخنرانی های خود بعضا به عملکرد آنها انتقاد کرده و ناراحتی خود را از این مسأله این گونه نشان می دهد.

بخشی از سیاسیون و تحلیگران هم معتقدند، او با ملاحظه شرایط اقتصادی کشور به این نتیجه رسیده است،کار آن گونه که برخی فکر می کنند پیش نخواهد رفت و شرایط به حد مطلوب مورد انتظار نخواهد رسید، لذا تلاش دارد با انتقاداتی که از سیستم اقتصادی دولت می کند، پای خود را از این حیطه بیرون کشیده و خود را جدای از این بخش دولت نشان دهد تا اگر در انتخابات 1400 برای کاندیداتوری در انتخابات اقدام کرد، این بخش از اقدامات دولت به پای او نوشته نشده باشد.

معاون اول رئیس جمهور البته باید توجه داشته باشد، با توجه به اینکه او فرمانده اقتصاد مقاومتی است و این مسأله را به صراحت در جریان مبارزات انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم نیز اعلام کرده است، نمی تواند راه خود را جدای از راه و عملکرد اقتصادی دولت عنوان کند و در این زمینه هیچ عذری در نهایت از او نیز پذیرفته نخواهد بود؛ بنابراین، شاید یکی از دلایل انتقاداتش هم همین مسأله باشد.

اینکه گفته شده از معاون اول رئیس جمهور خواسته شده بیشتر در دولت فعال باشد، موضوعی است که علاوه بر پایان خبرهای مربوط به احتمال جدایی جهانگیری از دولت نشان می دهد که احتمال او حضوری فعال تر و پررنگ تر در جریان اقدامات دولت دوازدهم خواهد داشت. باید دید که افزایش فعالیت او در دولت به منزله بالا رفتن ضریب اعمال نظر و نفوذ در مسائل اقتصادی است یا دیگر مسائل.

اگر این مسأله به معنای افزایش مشارکت و اظهار نظر او در اقدامات اقتصادی دوات دوازدهم باشد، نشان می دهد که انتقادات او از شرایط اقتصادی قوه مجریه در نهایت کار ساز شده و قرار است، با مشارکت بیشتر و افزایش فعالیت معاون اول رئیس جمهور در بخش اقتصادی دولت، از بار انتقادات او در این حوزه کاسته شود.