شماری از چهرههای کلیدی صنوف سینمایی، تحرکاتی در راستای تغییر ترکیب هیأت مدیره و مدیریت خانه سینما آغاز کردهاند و به دنبال تغییر مدیرعامل و مجموعه مدیریتی خانه سینما در ماههای پیش روی هستند؛ رویکردی که البته مخالفانی نیز دارد و آن گونه که شواهد نشان میدهد، تهیه کنندگان، بزرگترین مخالفان این تغییر و تحولات هستند؛ اما دور از انتظار نیست که آنان نتوانند بار دیگر در اتفاق نهایی تأثیرگذار باشند.
به گزارش «تابناک»؛ خانه سینما با وجود آنکه در سالهای گذشته نتوانسته چتری بر سر همه سینما به ویژه چند هزار سینماگری باشد که در یک دهه اخیر وارد بدنه سینما یا بخشهای جنبی آن شدهاند، همچنان مهمترین نهاد صنفی سینماگران است؛ نهادی که البته هنوز به عنوان مجموعه صنفی ثبت نشده و مشکلات قانونی آن در ثبت برخی صنوف سینمایی نظیر کارگردانها، مانع از شکلگیری یک جامعه صنفی شده است.
خانه سینما دوران پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. مجموعهای که سیدمهدی بهشتی به راه انداخت و همچنان سایه او و معاونان و نزدیکانش بر سر آن سنگینی میکند، در آغاز با حمایت دولتی قدرتمند شروع کرد، ولی افتاد مشکلها. در دوران دولتهای نهم و دهم ـ که طیف حاکم بر مدیریت خانه سینما با مدیریتِ معاون سابق بهشتی در بنیاد فارابی با طیف حاکم بر مدیریت سینما با محوریت هیأت اسلامی هنرمندان زاویه جدی داشتند ـ خانه سینما نقش صنفی پررنگ تری یافت.
محمدمهدی عسکرپور، مدیرعامل و فرهاد توحیدی، رئیس هیأت مدیره در کنار هیأت مدیرهای، نگاه به شدت انتقادی داشتند که باعث شد در دورهای جشن خانه سینما با حواشی همراه شود و در پایان مسئولان دولتی به سمت تعطیلی خانه سینما بروند و اگر دولتی از طیف سیاسی نزدیک به حکام خانه سینما روی کار نیامده بود، احتمالاً این اتفاق رخ میداد. در آن دوران، بسیاری از رسانههای اصلاح طلب نیز حاضر به حمایت از آن خانه سینما نشدند و شماری از رسانهها از جمله تابناک از حفظ موجودیت خانه سینما به عنوان یک نهاد صنفی دفاع کردند و در نهایت با ایستادگی سینماگران و بسیج افکارعمومی این نهاد پابرجا ماند.
با ازسرگیری فعالیت خانه سینما در دولت یازدهم و بازگشایی این نهاد، چنین تصور میشد که روابط حسنهای برقرار است؛ اما میان مدیران وقت خانه سینما و رئیس وقت سازمان سینمایی مکاتبات غیرعلنی نسبتاً شدیدی تبادل میشد؛ مکاتباتی که علنی نشد و در نهایت مدیریت خانه سینما تغییر کرد. با ورود رضا میرکریمی به مدیریت خانه سینما، روابط تا حدودی حسنه شد اما میرکریمی که حتی همراهی چون توحیدی نداشت، پس از دوره نه چندان طولانی ترجیح داد از این مسئولیت کناره گیری کند و بدین ترتیب، منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما شد.
شاهسواری سابقه تهیه کنندگی مستند انتخاباتی حسن روحانی در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری را داشت و با حضور در خانه سینما، روابط میان این مجموعه با سازمان سینمایی به کلی تغییر کرد؛ نهادی که در دوران دولتهای نهم و دهم در نقش یک مجموعه صنفی مطالبه گر و منتقد ظاهر شده بود، در دولتهای یازدهم و دوازدهم به یک نهاد خنثی تبدیل و در مقابل چالشها سکوت در پیش گرفته شده است. بحران اکران و در ادامه وضعیت سی و ششمین جشنواره فیلم فجر، دو بزنگاهی بود که انتظار میرفت موضع گیری هیأت مدیره خانه سینما را شاهد باشیم، ولی سکوت سرشار از ناگفتههاست!
این وضعیت باعث شده تا مسئولان هیأت مدیره خانه سینما توسط شماری از رسانهها ـ که بعضاً همسو با این مجموعه هستند ـ متهم شوند به واسطه پستهایشان در سازمان سینمایی و نهادهای زیرمجموعهاش، سکوت کردهاند و وظایف صنفیشان را پیگیری نمیکنند.
عضویت در شورای صدور پروانه ساخت، عضویت در هیأت مدیره صندوق اعتباری هنر، عضویت در هیأت امنای مدرسه ملی سینما، عضویت در هیأت امنای مؤسسه رسانه های تصویری، عضویت در هیأت امنای بنیاد سینمایی فارابی، عضویت در هیأت امنای مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و عضویت در هیأت امنای موزه سینما، برخی از مسئولیتهایی است که برخی رسانهها برای مدیرعامل کنونی خانه سینما برشمردهاند و همایون اسعدیان مدعی شده شاهسواری پستی ندارد و در حال نمایندگی خانه سینما در این شوراهاست، ولی سوابق نشان میدهد، مدیران عامل پیشین خانه سینما چنین نمایندگی نمیکردند.
این نقدها منجر به آغاز تغییرات در بدنه صنوف شد و ابتدا صنف کارگردانها دستخوش تغییر گشت و محسن امیریوسفی رئیس کانون کارگردانها شد. بدین ترتیب، همایون اسعدیان که به نمایندگی از این صنف به هیأت مدیره خانه سینما راه یافته بود، اکنون حمایت صنفی گذشته را ندارد و در شورای صنفی نمایش نیز جای خود را به امیریوسفی داده است. در دیگر صنوف از جمله صنوف بازیگران نیز دیدگاههای منتقدانه نسبت به وضعیت موجود مدیریت خانه سینما و عملکردش در دو سال اخیر وجود دارد، ولی هنوز این صنوف دستخوش تغییر نشدهاند.
شواهد نشان میدهد، رایزنی اعضای کلیدی برخی صنوف برای تغییر ترکیب مدیریتی خانه سینما شدت گرفته و گروهی از سینماگران به دنبال تغییر هیأت مدیره خانه سینما هستند. فاطمه معتمد آریا، کامران ملکی، مرتضی رزاق کریمی، سید علی قائم مقامی، ابراهیم حقیقی، همایون اسعدیان و روانبخش صادقی به عنوان اعضای اصلی هیأت مدیره خانه سینما از اسفند 1395 مدیریت خانه سینما را در اختیار دارند و در اسفند 1397 درباره ترکیب جدید مدیریتی خانه سینما تصمیم گیری میشود؛ اما برخی اهالی سینما اعتقاد دارند، باید این تغییرات زودتر از اسفند 97 رخ دهد.
از چالشهایی که باعث شده خانه سینما در دو سال اخیر نتواند به نتیجه قابل قبولی برسد، اختلافات جدی در بدنه هیأت مدیره این نهاد است؛ اختلافاتی که بعضاً منجر به انتشارات برخی اطلاعات خانه سینما شده و همچنین جمع بندی درباره بسیاری از مسائل را دشوار کرده است. انتظار میرود با تغییرات، دست کم این نهاد صنفی با هیأت مدیرهای مواجه باشد که علاوه بر امکان تصمیم گیری درباره مسائل جاری سینما، از استقلال نسبی در مقابل مجموعه دولت برخوردار باشد.