با توجه به اینکه نرخ رشد جمعیت ایران به سمت صفر میل می کند و این نگرانی بزرگ برای کشور است، مسئولین همواره خانواده ها را به فرزندآوری تشویق کرده اند. اما این تشویق ها در حوزه عمل نمود نداشته و به عنوان نمونه نوزادانی که در سال 1397 به دنیا آمده اند، هنوز یارانه ماهانه دریافت نکرده اند.
به گزارش «تابناک اقتصادی»، در این سال ها، زیاد این جملات شنیده ایم که نرخ رشد جمعیت ایران به سمت صفر در حال میل است و این یک تهدید جدی برای ایران است و همین نگرانی باعث شده که مسئولین همواره خانواده ها را به فرزندآوری تشویق کنند. این تشویق ها در حوزه عمل نمودی جدی نداشته و با افزایش هزینه های خانواده ها، عملاً خانواده های جوان تر در خوشبینانه ترین حالت تنها به دو فرزند فکر می کنند.
در ده سال اخیر، آمارها به خوبی نشان می دهند، خانواده ها نسبت به یک دهه پیش کوچکتر شده اند، به گونه ای که بُعد خانوار از 3.95 در سال 1386 به 3.28 در سال 1396 رسیده است.
اوضاع هزینه ها برای فرزندآوری در سال 1397 بدتر نیز شده است. اگر از هزینه های سرسام آور بیمارستان ها چشم پوشی کنیم، به رشد چشمگیر قیمت پوشک نوزادان به دلیل نوسانات نرخ دلار و احتکارهای صورت گرفته در ماه های اخیر و همچنین کمبود شیرخشک و همچنین اگر از این موارد نیز بگذریم به موضوع پرداخت نشدن یارانه نوزادان متولد شده از ابتدای سال 1397 تاکنون خواهیم رسید؛ هر چند یارانه 45 هزار و 500 تومان ماهانه اکنون دیگر حتی کفاف خرید یک بسته پوشک برای نوزادان را هم نمی دهد، همین یارانه هم توسط دولت قطع شده است.
این در حالی است که طبق گفته محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه، عملکرد بودجه نشان می دهد در شش ماهه نخست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته منابع دولت 48 درصد رشد داشته است.
اما پرسش این که مقصر این قطع یارانه نوزادان کدام نهاد است و چرا یارانه نوزادان متولد سال جاری قطع شده؟!
برای پاسخ به پرسش نخست باید گفت، در گذشته متولی پرداخت یارانه سازمان هدفمندی یارانه ها بود و یارانه نوزادان نیز پس از گرفتن شناسنامه از ثبت احوال بلافاصله از ماه بعد به حساب سرپرستان خانوارها واریز می شد. با توجه به تبصره 14 قانون بودجه سال 97، از سال جاری پرداخت یارانه نوزادان بر عهده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. بنابراین مقصر پرداخت نشدن یارانه نوزادان در سال جاری این وزارتخانه است.
پاسخ پرسش دوم را نیز می توان در مصاحبه احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی جستجو کرد. وی در مصاحبه با رادیو اعلام کرد: در بودجه ذکر شده بود که وزارتخانه باید بررسی هایی را انجام دهد و یارانه را به خانواده هایی که جزو گروه های کم درآمد هستند پرداخت کند. از این روی، یارانه نوزادان متولد سال جاری تاکنون پرداخت نشده، ولی قول داده می شود که این یارانه از مهر ماه برقرار شود.
این مصاحبه میدری یعنی این که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تاکنون در حال بررسی صلاحیت نوزادان جهت دریافت یارانه بوده است!
طبق آمار لحظه ای سازمان ثبت احوال کشور از ابتدای سال تاکنون ، حدود 826 هزار و 335 نوزاد به دنیا آمده است؛ بنابراین می توان گفت، تنها در ماه جاری دولت توانسته از محل پرداخت نکردن یارانه نوزادان 37.6 میلیارد تومان درآمد نصیبش شود. البته برای آن که بخواهیم بدانیم در مجموع چقدر درآمد از محل پرداخت نشدن یارانه نوزادان از ابتدای سال تاکنون نصیب دولت شده، باید بدانیم در هر ماه چه تعداد نوزاد به دنیا آمده که متأسفانه در حال حاضر به دلیل نبود آمار، این موضوع امکان پذیر نیست.
به هر صورت باید در پایان گفت، اگر کشور با خطر نرخ رشد جمعیت صفر رو به روست، بهتر است مسئولین تشویق به فرزندآوری را در عمل اجرایی کنند و دست از مصاحبه و سخنرانی در این زمینه بردارند. شاید از نظر برخی یارانه 45 هزار و 500 تومانی ماهانه مبلغی نباشد؛ اما باید گفت همین مبلغ ماهانه برای بسیاری از مردم انگیزه ای برای فرزندآوری است و خود یک سیاست تشویقی است.