مهمترین دلایل کمبود و گرانی پوشک نوزادان چیست؟

این روز‌ها پوشک نوزادان بسیار خبرساز گشته و افزایش چشمگیر قیمت آن به دغدغه اصلی بسیاری از مردم تبدیل شده است. حتی کار به جایی رسید که رهبر انقلاب به این افزایش قیمت و کمبود پوشک نوزادان واکنش نشان داد. پیگیری‌ها نشان می‌دهد، پنج عامل به کمبود و گرانی پوشک نوزادان دامن زده است.

به گزارش «تابناک اقتصادی»، چند هفته ای است، پوشک نوزادان کمیاب شده و قیمت آن نیز به شکل چشمگیری افزایش یافته است. این موضوع آن قدر جدی شده که حتی رهبر انقلاب در دیدار اخیر خود با اعضای هیأت دولت به کمبود پوشک نوزادان و کودکان اشاره کرد و گفت: مواردی هم هست که بحث سود طلبی نیست، بلکه خرابکاری است. مثلا فرض بفرمایید ناگهان در تهران و یا در شهرهای بزرگ پوشک بچه نایاب شده است. دشمن می ‌خواهد مردم عصبانی شوند از دستگاه دولتی و دستگاه حکومت.

اما علت این کمیابی و گرانی پوشک نوزادان چیست؟

بررسی های نشان می دهد که پنج عامل موجبات گرانی و کمیابی پوشک نوزادان را فراهم کرده است. در ادامه به بررسی این عوامل خواهیم پرداخت.

اولین عامل کمیابی و گرانی پوشک نوزادان، به این موضوع بازمی گردد که بیشتر مواد اولیه تولید پوشک نوزادان وارداتی است و ارتباط مستقیمی با قیمت ارز دارد. مطابق با صحبت های عباس فصیح خوشگر، رئیس هیأت مدیره انجمن صنایع سلولزی بهداشتی ایران 80 درصد مواد اولیه تولید این محصول وارداتی است؛ بنابراین طبیعی است، با افزایش نرخ ارز قیمت تمام شده پوشک نیز افزایش یابد. پس افزایش نرخ ارز در ماه های اخیر، یکی از عوامل افزایش قیمت پوشک بچه بوده است.

دومین عامل، کاهش واردات مواد اولیه جهت تولید پوشک نوزادان بوده است. مواد اولیه برای تهیه پوشک نوزادان عبارت است از خمیر پالپ، پودر جاذب، نوار چسب ویژه پوشک، کاغذ تیشو، بک شیت، مانوون و کیسه چاپی.

به عنوان نمونه در چهار ماهه نخست سال گذشته، ارزش واردات خمیر پالپ 3 میلیون و 66 هزار و 729 دلار بوده که این میزان در چهار ماهه نخست سال جاری، به 2 میلیون و 616 هزار و 352 دلار کاهش یافته است.

نمودار زیر درصد تغییر میزان واردات برخی از مواد اولیه مورد نیاز برای تولید پوشک نوزادان در چهار ماهه نخست سال جاری با چهار ماهه نخست سال گذشته را نشان می دهد. همان گونه که دیده می شود، تنها رشد واردات پودر جاذب مثبت بوده است.

سومین عامل، کاهش میزان واردات پوشک نوزادان است. در چهار ماهه نخست سال گذشته، ارزش واردات پوشک نوزادان 5 میلیون و 644 هزار و 88 دلار بوده که این میزان در چهار ماهه نخست سال جاری به یک میلیون و 587 هزار و 835 دلار کاهش یافته است.

بنابراین در چهار ماهه نخست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد واردات پوشک نوزادان منفی 72 درصد بوده است.

چهارمین عامل، رشد صادرات پوشک نوزادان بوده است. به دلیل افزایش نرخ ارز، صادرات پوشک نوزادان نسبت به عرضه داخلی آن به صرفه تر شده است و همین رشد صادرات باعث شده است تا عرضه داخلی این قلم کالا کاهش یابد.

آمارها نشان می دهند که میزان صادرات پوشک نوزادان در چهار ماهه نخست سال جاری، یک میلیون و 950 هزار و 188 دلار بوده که این میزان در مقایسه با میزان صادرات پوشک نوزادان در مدت مشابه سال گذشته 8 درصد رشد داشته است.

بنا بر اطلاعات گمرک در چهار ماهه نخست سال جاری به ترتیب ارزش صادرات، ایران به کشورهای عراق، ترکیه، ترکمنستان، افغانستان، آذربایجان، ارمنستان، تاجیکستان، پاکستان و ساحل عاج پوشک کامل بچه صادر کرده است.

پنجمین عامل گرانی و کمبود پوشک نوزادان، احتکار بوده است. در چند روز گذشته خبر کشف چندین انبار پوشک بچه در رسانه ها منتشر شد؛ برای نمونه در یازدهم شهریور 1397 در خبرها آمده بود که یک انبار در استان البرز حاوی یک میلیون و دویست و هشت هزار بسته پوشک بچه به ارزش تقریبی ۶۰ میلیارد تومان کشف شد. بی ثباتی قیمت ها در بازار و طمع کسب سود بیشتر باعث شده است تا عده ای به فکر انبار نمودن این قلم کالا بیفتند که این موجبات کاهش عرضه پوشک نوزادان در بازار داخلی و متعاقب آن افزایش قیمت را فراهم کرده است.

عوامل بالا نشان می دهند، مسئولین باید علاوه بر کشف انبارهای پوشک نوزادان و برخورد با محتکرین، شرایطی را جهت سهولت در واردات مواد اولیه این قلم کالا و جلوگیری از صادرات بی رویه آن فراهم کنند.