پس از سفر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل به عمان و دیدار با سلطان قابوس، واکنش ها و تحلیل های متنوع و زیادی را شاهد بودیم.
به گزارش «تابناک»، در همین راستا، فرضیات بسیاری از سوی ناظران و تحلیلگران مطرح شد؛ فرضیاتی که بیش از هر چیز پیرامون میانجیگری عمان می چرخد.
در این رابطه، پایگاه آمریکایی «میدل ایست مانیتور» در مطلبی به سفر نتانیاهو به پادشاهی عمان پرداخته و این پرسش را مطرح کرده که چه چیزی سلطان عمان را برانگیخت تا نخست وزیر اسرائیل را در این برهه خاص بپذیرد؟
در پاسخ به این پرسش و در قالب تلاش برای توضیح اقدام نامتعارف عمان، سه فرضیه مورد بسط قرار گرفت؛ فرضیاتی که با سیاست خارجی عمان همخوانی ندارند؛
نخست، قوی ترین فرضیه این است که سلطان نشین عمان در حال شروع میانجیگری جدیدی بین آمریکا و ایران در قالب گسترشی در میانجیگری اولش در دوره دولت اوباماست. این امر مسیر توافق هسته ای بین تهران و گروه ۵+۱ را هموار کرد. کسانی که قائل به این فرضیه هستند، برآنند که ممکن است عمان خودش دست به ابتکاری اینچنینی بزند یا به واسطه درخواست یکی از طرف ها؛ خواه ایران یا آمریکا. از آنجایی که عمان آگاه است معضل اسرائیل مانع عمده رابطه است، دست به ابتکار زد یا از عمان خواسته شد تا بر این معضل فائق آید و پاسخ عمان درخواست از نخست وزیر اسرائیل برای بازدید از مسقط بود.
کسانی که به این دیدگاه معتقدند، به اظهار نظر وزیرخارجه ایران در گفت وگو با خبرگزاری کیودو ژاپن اشاره می کنند؛ زمانی که وی آمادگی کشورش را برای ازسرگیری مذاکره بدون پیش شرط و مبتنی بر احترام متقابل با واشنگتن را اعلام کرد.
اینجا این نکته می تواند تصریح شود که یک نیرویی در ایران ـ نه تمام نیروها ـ ممکن است تصمیم گرفته باشد به دعوت ترامپ برای وارد شدن در مذاکرات جدیدی پیرامون یک قرارداد هسته ای جدید پاسخ گوید و عمان را مجرایی یافت تا وسیله ای باشد برای ارزیابی وضعیت و برقراری تماس غیر مستقیم با واشنگتن.
آنها معتقدند، این امر واکنش معتدل و متوازن وزارت خارجه ایران در قبال سفر نتانیاهو به عمان را توجیه می کند.
فرضیه دوم که بیشتر مورد تأکید قرار گرفته، این است که عمان می خواهد تلاشی را برای میانجی بین فلسطینی ها از یک طرف و اسرائیل و ایالات متحده از سوی دیگر انجام دهد. کسانی که از این فرض حمایت می کنند، بر این باورند که محمود عباس پادشاه عمان را فرد قابل اعتمادی برای میانجیگری می داند.
کسانی که از سومین فرضیه حمایت می کنند، بر این باورند که عمان در یک وضعیت ژئوپلتیکی دشوار قرار دارد؛ همراه با جنگ در یمن که تقریبا چهارمین سال آن هم در حال تکمیل است. آنها معتقدند که آغوش بازش نسبت به اسرائیل موقعیتش را در دیدگان ایالات متحده تحکیم خواهد بخشید و از این روی، شبکه امنی که عمان را احاطه کرده، تقویت خواهد کرد.
با توجه به این تحولات به ویژه ماجرای خاشقجی، این فرضیه چندان قابل اتکا نیست. در چهار سال گذشته، عمان شرایط سخت تر، پیچیده تر و تهدیدآمیزتری را تجربه کرده؛ بنابراین، چه دلیلی دارد چنین رویکردی را در شرایط کنونی در پیش گیرد، در حالی که مخالفان آن در شرایط سخت تر از قبل، هم در یمن و هم در رابطه با روابط خود با جامعه بین المللی به سر می برند.
