«#من ـ هم ـ می‌آیم» برای آنهایی که در یکی از شبکه‌های اجتماعی بخصوص اینستاگرام عضویت دارند هشتگ کاملاً آشنایی است. پست‌هایی با این کمپین طی روزهای اخیر در صفحات شخصی اغلب اهالی فرهنگ و هنر به اشتراک گذاشته شده که این پست‌ها گاه صرفاً دعوتی از سوی اهالی فرهنگ برای همراهی مردم بوده و گاه، حاوی جملاتی ترغیب‌کننده در ضرورت کتاب و کتابخوانی.
اگرچه این کمپین فرهنگی تنها به هنرمندان و اهالی کتاب محدود نمی‌شود؛ کافی است سری به صفحات شخصی اطرافیان‌تان در شبکه‌های اجتماعی بزنید تا حداقل در صفحه یکی-دو نفر از آنها با دعوت به حضور در این اتفاق فرهنگی و روزی برای کتاب رو به رو شوید. روزی که بنای آن را احمد مسجدجامعی، وزیر فرهنگ و ارشاد دولت اصلاحات گذاشته و حالا وارد پنجمین سالگرد برپایی شده است؛ روز «کتابگردی» که مردم به کتابفروشی‌ها می‌آیند تا بگویند آنقدرها هم از کتاب و کتابخوانی دور نشده‌اند و حتی در همین شرایط نامطلوب اقتصادی هم حواسشان به کتاب و اهالی‌اش هست. فردا آخرین روز بیست و ششمین دوره هفته کتاب هم هست که با روز کتابگردی همزمان شده؛ مردم به کتابفروشی‌های محله و شهرشان می‌روند، کتاب می‌خرند و اگر امکان آن فراهم باشد با نویسندگان و مترجمان مورد علاقه خود دیدار می‌کنند. از همین رو در برخی از کتابفروشی‌ها از همان ساعت‌های ابتدایی بازار نشست‌ها و جلسات گفت‌و‌گو داغ است و حتی تخفیف‌های ویژه‌ای هم برای این روز درنظر گرفته‌اند تا مراجعه‌کنندگان از امکان بیشتری برای خرید کتاب برخوردار شوند. در گزارش امروز به سراغ برخی از اهالی فرهنگ و هنر رفتیم تا به بهانه فرارسیدن این روز فرهنگی، هم دعوت آنان به کتابخوانی را با شما به اشتراک بگذاریم و هم قدری از ضرورت توجه بیشتر به این دوست قدیمی و همیشه مهربان بشنویم.
اتفاق خوبیست
محمود دولت آبادی نویسنده
من یک نویسنده‌ام، نباید به مردم بگویم کتاب بخوانید، باید کاری کنم که جذب نوشته‌هایم شوند. با این حال معتقدم اختصاص روزی برای کتابگردی اتفاق خوبی ست که نباید از آن غافل شویم. همین که آقای مسجدجامعی با همراهی اهالی کتاب و هنر موفق به جلب توجه مردم به کتابخوانی شده جای خسته نباشید دارد.حداقل به این بهانه توجه مردم به کتابخوانی جلب می‌شود. ما مردمی هستیم که تاریخی طولانی در کتاب و کتابت داریم، آنچنان که در دوران باستان و پیش از اسلام هم پیامبری در سرزمینمان به هدایت مردم پرداخت که کتاب او «گات ها» نثری بسیار زیبا و شعرگونه دارد. هر کدام از ما باید به نوبه خود برای تبدیل این روز نمادین به سنتی ماندگار تلاش کنیم، فردا به کتابفروشی‌ها برویم، کتاب بخریم و نظراتمان درباره کتاب‌هایی را که خوانده‌ایم به اشتراک بگذاریم. بنابراین من هم می‌آیم.
بنای کتابخوانی باید از کودکی گذاشته شود
لوریس چکناواریان آهنگساز
کتاب مهم‌ترین رفیق زندگی‌مان است؛ راهنما و معلمی که بی‌هیچ منت و دریغی تجربه‌ها و داشته‌هایش را با ما به اشتراک می‌گذارد، با این حال قدرش را نمی‌دانیم و از خوبی‌هایش غافل شده‌ایم. امروز روز کتابگردی است و حداقل به این بهانه می‌توانیم سری به کتابفروشی محله‌مان بزنیم و دیداری با این دوست مهربان داشته باشیم. کتاب اگر از کودکی با مردم عجین شود که دیگر به این همه تبلیغ و برنامه‌ریزی برای کتابخوان شدن نیاز نداریم! روز کتابگردی بهانه خوبی است برای یادآوری این نکته که مردم ما کتابخوان نمی‌شوند مگر آنکه مادران و پدران جوان ضرورت داستان و شعرخوانی برای فرزندانشان را از همان بدو تولد متوجه شوند. جای خالی کتاب درخانواده‌های امروز در شرایطی است که درگذشته داستان و شعر خوانی از اهمیت زیادی برای مردم برخوردار بوده است.
برای کتاب نخواندن هیچ بهانه‌ای پذیرفته نیست
برانکو ایوانکوویچ ـ سرمربی تیم پرسپولیس
از همه مردم ایران دعوت می‌کنم فردا به کتابفروشی‌ها بروند تا جان تازه‌ای به کالبد آنها بدمد. خطاب دعوت من بیش ازهمه جوان‌ها را دربرمی گیرد که آینده را در دست دارند. در عصر حاضر که تکنولوژی‌های نوین ارتباطی به شکلی غیرقابل کنترل در همه وجوه زندگی ما نفوذ کرده‌اند، نیاز داریم که دوباره به سمت کتاب و کتابخوانی برویم. کتاب بهترین دوست انسان و راهگشای زندگی اوست. از ورزشکاران عزیرهم درخواست دارم همانطور که هنرمندان طی این یک هفته به این کمپین پیوسته و از آن استقبال کرده و فردا حضور پرشوری در کتابفروشی‌های سطح شهر و محله خود داشته باشند و از این طریقی تشویقی برای کتابخوان شدن سایر مردم شوند. برای کتاب نخواندن هیچ بهانه‌ای پذیرفته نیست، مطالعه به ما در افزایش سواد حرفه‌ای مان در هر شغلی که باشیم کمک می‌کند.
هیچ رسانه‌ای جای کتاب را نمی‌گیرد
علی مطهری ـ نماینده مجلس
فردا روز کتابگردی است و این بهانه خوبی است برای آشتی دوباره با کتابخوانی، تا به کتابفروشی‌ها برویم، کتاب بخریم و کتاب بخوانیم. قبول دارم که مردم این روزها با گرفتاری‌های مختلفی دست و پنجه نرم می‌کنند اما همین که هفته و روزی به کتاب اختصاص پیدا کرده اتفاق خوبی است، اینکه تمام شهرهایمان، رسانه‌ها و حتی تلویزیون‌مان رنگ و بوی کتاب می‌گیرد خواه ناخواه توجه همگان را به مطالعه جلب می‌کند. مسئولان فرهنگی باید به مردم کمک کنند تا طعم مطالعه را بچشند، اگر چنین اتفاقی رخ بدهد آن وقت است که می‌توان به افزایش تدریجی سرانه مطالعه امیدوار شد. کتاب از چنان جایگاه مهمی برخوردار است که معتقدم حتی رسانه‌های نوین و شبکه‌های اجتماعی هم قادر نیستند جای آن را بگیرند. اطلاعات درج شده در فضای مجازی برخلاف کتاب قابل اعتماد و استناد نیستند.
دوری از کتاب تبعات بسیاری دارد
بهزاد فراهانی ـ بازیگر سینما و تئاتر
این که روزی از روزهای سال را به کتابگردی در کتابفروشی‌های شهر یا محله‌مان اختصاص بدهیم اتفاق خوبیست، هر چند که با گرفتاری‌های اقتصادی این روزهای مردم نمی‌توان از آنان انتظاری چندان در کتاب خریدن و خواندن داشت. با این همه حالا که هفته کتاب است و فردا هم روز کتابگردی، شاید بد نباشد خبرخوبی برای اهالی زادگاه خودم داشته باشم، در تدارک آماده کرده خانه پدری‌ام برای دایر کردن کتابخانه‌ای کوچک در فراهان هستم. به محض آماده شدن محل کتابخانه هم هزاران جلد کتاب کتابخانه شخصی‌ام را به آنجا اهدا و منتقل خواهم کرد. حالا که قرارمان تشویق مردم به کتابخوانیست به این بهانه شاید بد نباشد که مسئولان و سیاستگذاران هم قدری بیشتر متوجه مشکلاتی باشند که گریبان هموطنانمان را گرفته است، ما چطور از فردی که در بحث امرار معاش با مشکل روبه‌روست انتظار داریم کتاب بخواند! اگر واقعاً خواهان توجه به حوزه کتاب هستند قبل از هرچیزی باید در جهت بهبود وضعیت معیشتی مردم بکوشند. مسئولان باید بدانند تا وقتی مردم غم نان دارند نمی‌توان انتظار افزایش سرانه مطالعه و بهبود حال کتاب و اهالی‌اش را داشت.
شأن کتابفروشان حفظ شود
حسن کیائیان ـ مدیر مسئول نشر چشمه
کسی که اهل کتاب و کتابخوانی است به هر حال کتاب می‌خرد و منتظر فرارسیدن زمان بخصوصی نمی‌شود، با این حال منکر تأثیر مثبتی که درج عنوان «کتابگردی» در تقویم فرهنگی مان داشته است، نیستم و حتی معتقدم مبدع آن در جلب توجه مردم به این دعوت همگانی موفق بوده. روز کتابگردی اتفاق خوبی است اما به گمانم بیش از این دعوت‌ها باید کاری کرد تا مردم به ضرورت کتابخوانی و جایگاهی که کتاب در زندگی شان دارد پی ببرند. این مسأله هم محقق نمی‌شود مگر با تلاش و برنامه‌ریزی هر چه بیشتر مسئولان فرهنگی و همه آنهایی که در راستای نهادینه کردن فرهنگ مطالعه کاری از عهده شان ساخته است. بگذارید ماجرایی را به نقل از فریدون مشیری تعریف کنم.«زنی به خانه همسایه‌اش می‌رود، زمان چندانی سپری نمی‌شود که بازمی گردد و دخترش سؤال می‌پرسد که چرا بیش از آن نمانده ای؟ مگر تعارف نکرد! زن هم در پاسخ می‌گوید: چرا تعارف کرد اما چادر درانی نه!» حالا این نقل قول حکایت ما کتابفروشی‌ها شده، دعوت به کتابخوانی خوب است، منتها این دعوت‌ها نباید شکلی خواهش گونه پیدا کند.
از این حس خوب غافل نشویم
پرویز شهدی ـ مترجم
دعوت مردم به کتابفروشی‌ها آن هم به بهانه ایامی چون هفته کتاب و روز کتابگردی اتفاق خوبی است، منتها نباید گمان کنیم با این اقدامات نمادین حال کتاب و اهالی‌اش خوب می‌شود. ای کاش دوباره به روزگار خوب کتابخوانی بازگردیم، در خاطرم هست وقتی سال 63 بعد از سال‌ها زندگی در فرانسه به کشورمان بازگشتم با دنیایی از کتاب‌های منتشر شده روبه‌رو شدم که اغلب هم در تیراژهای 10-15 هزار نسخه‌ای منتشر شده بودند، آنقدر که بخش قابل توجهی از زمانم صرف جست‌و‌جو در کتابفروشی‌ها می‌شد، در یکی از همان روزها مردی از من پرسید:«شما را زیاد می‌بینم، کتاب جمع‌آوری می‌کنید؟» گفتم هر کسی به جمع‌آوری چیزی علاقه دارد، یکی تمبر، یکی پول و من هم عاشق کتابم. با علاقه زیاد آنها را انتخاب می‌کنم و از هر فرصتی برای مطالعه استفاده می‌کنم. ای کاش روزی فرا برسد که کتاب به بخش مهمی از زندگی همه ما ایرانیان تبدیل شود. به گمانم حل مشکلات پیش روی فعالان صنعت نشر و کتاب می‌تواند مهم‌ترین قدم برای افزایش سرانه مطالعه باشد، اما حضور در چنین ایامی هم حس و حال خوبی است که نباید از چشیدن آن غافل شویم.
نباید ناامید شد
آزیتا حاجیان ـ بازیگر سینما و تلویزیون
نمی‌دانم در این شرایطی که مردم از نظر اقتصادی با آن مواجه شده‌اند چطور می‌توان آنان را به کتاب خواندن دعوت کرد، خود من عاشق کتاب هستم و هیچ گاه از مطالعه سیر نمی‌شوم.اما معتقدم مشکلات اقتصادی و فقر به هر جامعه راه پیدا کند باید به مرور شاهد کم رنگ شدن فرهنگ و بی‌توجهی به کتابخوانی در آن شد. اتفاقی که مسئولان باید از وقوع آن نگران باشند و زودتر چاره‌ای بیندیشند. روز کتابگردی اتفاق بسیار خوبی ست، اما فردی که پول خرید نان ندارد چطور به سراغ کتابخوانی برود؟ چطور می‌توان مردی را که چند شیفت کار می‌کند و آخر شب جنازه‌اش به خانه می‌رسد را به کتابخوانی تشویق کرد! اصلاً فرصتی برای او باقی می‌ماند مگر؟ ای کاش قبل از تلاش برای تشویق مردم به کارهای فرهنگی نظیر همین روز کتابگردی برای بهبود وضعیت اقتصادی آنان فکری اندیشیده شود. تنها در این صورت است که می‌توان از آنان انتظار داشت که کتاب بخوانند. با این حال نمی‌خواهم منکر اثر‌گذاری چنین روزی شوم، اهالی کتاب و متولیان در این شرایطی که نشر به آن گرفتار شده حتی اگر موفق به جلب نظر اقشار محدودی از جامعه به کتابخوانی بشوند هم باز ارزشمند است و نباید ناامید شد.
گزارش از: مریم شهبازی
این گزارش نخستین بار در روزنامه ایران منتشر شده است.
