به نظر میرسد، هیچ گاه، پایانی برای بحث درباره اصلیترین و پرمصرفترین سوخت در کشور نیست و اکنون نیز پس از رسمی شدن بازگشت کارت سوخت به چرخه طرح سهمیه بندی بنزین در مجلس شورای اسلامی، اعلام وصول شده است.
به گزارش «تابناک»؛ بنا بر این طرح پیشنهاد شده است، روزانه یک لیتر بنزین به هر ایرانی داده شود. حاجی دلیگانی از طراحان این طرح می گوید: بر پایه این طرح، دولت به جای اینکه سهمیه بنزین را به خودروها اختصاص دهد، به افراد می دهد. بنزین کالایی است که حدود 5 هزار تومان یارانه برای هر لیتر اختصاص داده می شود؛ بنابراین، این عدد یارانه دارد و باید به همه ایرانیان برسد.
این طرح که با امضای شانزده نماینده به هیأت رئیسه مجلس رسیده، دقیقا هنگامی مطرح شد که مجلس در حال بررسی بودجه سال 98 کل کشور است، ولی خبرهای رسیده از داخل کمیسیون تلفیق، حکایت از آن دارد که خبری از افزیش نرخ سوخت نیست.
اما پس از رسانه ای شدن طرح سهمیه بندی شدن سوخت، حتی برخی نمایندگان امضا کننده نیز می گویند، این طرح می تواند باعث گران شدن بنزین در کشور شود. به همین دلیل، بسیاری از امضاکنندگان نیز این روزها ساز مخالف می زنند.
موسوی لارگانی، یکی از امضاکنندگان این طرح می گوید: با این کار، احتمال پدید آمدن رانت وجود دارد و اگر بخواهد چند هزار تومان به مبلغ بنزین اضافه شود، قطعا نمی تواند پاسخگوی تورم موجود باشد، چون افزایش قیمت ها آنقدر زیاد خواهد بود که باز هم قیمت بنزین به نظر کم خواهد آمد.
اما نمایندگان این طرح همچنان حرف خود را می زنند و بر این باورند که اجرای این طرح، باعث کم شدن قاچاق سوخت می شود و یارانه پنهان سوخت نیز با این روش، در میان مردم به ویژه قشرهای ضعیف جامعه که خودرو ندارند، عادلانه توزیع می شود.
ابوالفضل ابوترابی در خصوص این موضوع گفته است: به نظر می رسد، در شرایطی که قاچاق سوخت بین 150 تا 200 میلیون لیتر، معادل 200 میلیارد تومان در روز صورت می گیرد، این راهکار مناسب ترین گزینه باشد. همچنین افراد ضعیف جامعه از این طریق می توانند از یارانه پنهان بنزین حداقل بهره را ببرند.
با این حال انتقادات از این طرح همچنان وجود دارد و کارشناسان اعتقاد دارند، این طرح، بنزین را چند نرخی می کند و به دنبال چند نرخی شدن بنزین، دوباره پدیده رانت جولان خواهد داد و بعد از گران شدن بنزین تورم نیز افزایش پیدا خواهد کرد. خلاصه آنکه این روش از یارانه دادن، فقط برای جایگاه های سوخت و مردم دردسر ایجاد خواهد کرد؛ بنابراین، اگر یارانه از طریق دیگری به مردم داده شود، شاید سودمندتر باشد.
البته قرار است، وزارت نفت در طرح کنونی، مکلف به ایجاد سامانه ای شود که مانند بورس عمل کند و افردی که نخواهند از سهم خود استفاده کنند، با مراجعه به سایت، مبلغ بنزین را دریافت کنند. البته این نکته را نباید از یاد برد که از آغاز طرح هدفمند کردن یارانه ها تا کنون، میزان آن افزایش نیافته است.
بنابراین، اگر این طرح بخواهد عاملی باشد که مردم از این بابت بهرمند شوند و از یارانه پنهان استفاده کنند، خوب است، ولی چه بسا به بهانه ارایه سی لیتر بنزین در ماه، دوباره خدمات حمل و نقل و تمام کالاها چند برابر شوند و آنگاه است که نه تنها این یارانه، بلکه ده برابر آن هم شاید نتواند کمک حالی برای مردم باشد و برعکس باعث بالا رفتن هزینه های آنها نیز بشود.