فتاوای آیت الله العظمی سبحانی (مدظله)
ازدواج مجدد در صورت عدم تمكين زوجه
سؤال: يكى از مواد مندرج در دفترچه عقد اين است كه شوهر بدون اذن همسر نمى تواند ازدواج مجدد نمايد، در صورتى كه زوجه سالها تمكين نكند و شوهر به جهت عسر و حرج ازدواج مجدد نمايد آيا زوجه به استناد شرط مزبور حق طلاق را دارد؟
جواب: بسمه تعالى: آنچه در عقدنامه آمده است در صورتى است كه همسر تمكين كند و زوج بدون دليل سراغ ازدواج مجدد برود نه در صورت عدم تمكين . والله العالم
محرم بودن مادر همسر موقت
سؤال: آيا مادر همسر موقّت بر مرد محرم است؟
جواب: بسمه تعالى: محرم است . والله العالم
ادعاى اذن همسر براى ازدواج مجدد
سؤال: با اطلاع و اجازه از همسرم با خانمى ازدواج كردم اكنون پس از چند سال همسر اول بر طبق شروط عقدنامه بر اين كه در صورت ازدواج مجدد همسر با وكالت از شوهر خود را مطلقه كند، به دادگاه مراجعه و درخواست طلاق كرده است، آيا گفتار وى مسموع است؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه زوج دو شاهد عادل اقامه كند كه همسر اذن داده است، حق طلاق ساقط مى شود و در غير اين صورت اگر همسر قسم بخورد كه من اذن نداده ام قول او ثابت مى گردد و اگر در عقدنامه چنين شرطى آمده باشد حق تقاضاى طلاق دارد . والله العالم
خواندن عقد در غير محضر
سؤال: طلبه اى هستم كه برخى براى اجراء عقد موقت نزد من مى آيند آيا خواندن عقد براى آنها جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: خواندن عقد در محضر شرط نيست ولى در باكره اذن پدر شرط است، و بدون اذن او صحيح نيست و در غير آن شرعاً اشكال ندارد البته براى اين كار دفتر خاصى داشته باشيد و در آن خصوصيات و شاهد را بنويسيد . والله العالم
محرميت ناپدرى شوهر
سؤال: آيا عروس به ناپدرى شوهرش محرم است؟
جواب: بسمه تعالى: محرم نيست . والله العالم
عدم توانايى بر نزديكى
سؤال: دخترى پس از ازدواج متوجه مى شود كه زوج قادر به نزديكى نيست آيا دختر مى تواند عقد را فسخ و مطالبه مهريه نمايد؟
جواب: بسمه تعالى: معمولاً در اين موارد بايد يكسال پس از رجوع به دادگاه صبر كنند شايد در اين مدت مانع مرتفع گردد ولى اگر يقين دارند كه قابل علاج نيست زن مى تواند به اذن قاضى دادگاه خانواده، عقد را فسخ كند و نصف مهريه را بگيرد و اگر زن در خانه شوهر است مستحق نفقه مى باشد . والله العالم
اذن از همسر اول در عقد موقت
سؤال: آيا در عقد موقت اذن همسر اول شرط است؟
جواب: بسمه تعالى: شرط نيست مگر عقد همسر اول با آن شرط خوانده شود . والله العالم
اجرة المثل خدمت در زندگى مشترك
سؤال: مادرى فوت كرده است فرزندان آن زن مدعى هستند كه بايد ناپدرى زحمات همسرش را در زندگى مشترك بپردازد آيا اين ادعا صحيح است؟
جواب: بسمه تعالى: اگر در موقع عقد سخنى از اجرت المثل به ميان نيامده است فقط مهريه و سهم ارثش را بايد بپردازد . والله العالم
تدليس و فسخ نكاح
سؤال: آيا تدليس و فريب در ازدواج از موارد فسخ نكاح دائم يا موقت محسوب مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: در صورتى كه وصف مورد نظر شرط شود مى تواند فسخ كند . والله العالم
تنصيف اموال در صورت طلاق
سؤال: در صورت طلاق آيا زن مى تواند بر طبق قانون كه هرچه در دو راه زندگى مشترك كسب شده متعلق به هر دو مى باشد، در خواست نصف دارايى را بنمايد؟
جواب: بسمه تعالى: چنين درخواستى وجه شرعى ندارد اما درخواست اجرت المثل براى كارهاى غيرمعمول براى زنان در صورت عدم قصد مجانيت اشكالى ندارد . والله العالم
شرط عدم نزديكى در عقد
سؤال: ايا شرط عدم نزديكى در نكاح موقت و دائم جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: در عقد موقّت اشكال ندارد ولى در عقد دائم بنابراحتياط واجب صحيح نيست ولى مبطل عقد نيست . والله العالم
وجود نام شوهر در شناسنامه و ادعاى طلاق گرفتن
سؤال: زنى ادعا مى كند شوهر ندارد و از شوهرش طلاق شرعى گرفته است ولى هنوز در شناسنامه نام شوهرش خط نخورده است آيا با او مى توان ازدواج كرد؟
جواب: بسمه تعالى: ادعاى زن در اين صورت پذيرفته نيست مگر اينكه در شناسنامه مطلقه بودن او رسماً اعلام شود يا از راه شرعى مطلقه بودن او ثابت شود . والله العالم
ازدواج مرد شيعه با زن سنّى
سؤال: آيا ازدواج مرد شيعه با زن سنى جايز است ؟
جواب: بسمه تعالى: اشكال ندارد، سعى كند او را با ائمه و اهل بيت (عليهم السلام)آشنا سازد و آينده فرزند تابع عقيده آنان باشد . والله العالم
مسيحى شدن زن مسلمان
سؤال: با خانمى ازدواج كردم وى تحت تأثير شبكه هاى ماهواره اى به دين مسيح گرويد اكنون وى به دادگاه مراجعه كرده و درخواست وصول مهريه را نموده است در ضمن وى از شوهر تمكين نمى كند و حسن رفتار و معاشرت ندارد آيا مهريه را مى تواند مطالبه كند؟
جواب: بسمه تعالى: در فرض سؤال هرگاه زن مرتده شود و دخول صورت گرفته باشد مهر ساقط نمى شود ولى نفقه به خاطر عدم تمكين ساقط مى شود . والله العالم
عدم آگاهى از ازدواج با دختر، بدون اذن پدر
سؤال: هرگاه دختر و پسر ادعا كنند كه ما نمى دانستيم در عقد نكاح اذن پدر شرط است و عقد را خوانده و نزديكى نيز نموده اند آيا جهل تقصيرى يا قصورى آنان مسقط حدّ است؟
جواب: بسمه تعالى: به خاطر شبهه، زنا صدق نمى كند قهراً حدى نخواهد داشت براى صحت عقد در آينده رضايت پدر كافى است . والله العالم
بيمارى لوپوس
سؤال: بيمارى لوپوس( نوعى ضايعه پوستى كه اثرات آن به صورت جوشگاه در بدن باقى مى ماند) كه همانند بيمارى برص است موجب تحقق حق فسخ نكاح است؟
جواب: بسمه تعالى: اگر كارشناسان آن را شاخه اى از برص و نمونه اى از آن بدانند حكم برص را دارد . والله العالم
حامله شدن بدون دخول
سؤال: دخترى پس از عقد در اثر ملاعبه و بدون دخول حامله شده و طفل به صورت سزارين متولد شده است آيا اين دختر باكره است و در صورت طلاق مهريه او نصف است و عده اش چيست؟
جواب: بسمه تعالى: احكام بكر را ندارد و در صورت طلاق مهريه او نصف است و عده اش با وضع حمل تمام مى شود . والله العالم
تشخيص پدر بر ناموفق بودن ازدواج و حق بر هم زدن
سؤال: اگر پدر دختر پس از عقد و قبل از عروسى تشخيص دهد كه ازدواج ناموفق بوده آيا مى تواند اين ازدواج را به هم بزند؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه موقع عقد رضايت پدر محرز بوده پس از اجراء عقد حق به هم زدن را ندارد . والله العالم
سخت گيرى در امر مهريه
سؤال: سخت گيريهاى بيش از حد والدين در مورد مهر و . . . موجب محروم شدن جوانان از ازدواج مى شود آيا اذن آنان لازم است؟
جواب: بسمه تعالى: در فرض سؤال در صورتى كه شوهر براى دختر از نظر عموم مردم كفو و هم سنگ نباشد در چنين صورتى اذن پدر شرط صحت عقد است ولى در صورت كفو بودن، اذن پدر ساقط است . والله العالم
ازدواج مسيار
سؤال: آيا ازدواج مسيار كه در بين اهل تسنّن رايج شده، جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: مردانى هستند متأهل و ثروتمند با دخترانى ازدواج مى كنند و همه حقوق از طرف زن ساقط مى شود جز مسائل جنسى، يعنى نفقه و حق قسم و حق ارث ساقط مى شود و چون نكاح دائم است اسقاط نفقه و حقوق ديگر بر خلاف حكم كتاب است، و چون آنها با عقد موقتى كه مشكل را برطرف مى كند مخالف هستند ناچار چنين عقدى را به صورت عقد دائم مطرح كرده در حالى كه مخالف با احكام خداوند است . والله العالم
چند ازدواج با يك صيغه نكاح
سؤال: اگر عاقد بگويد انكحت موكلاتى فاطمه، زهرا، زينب لموكِلى احمد، على، حسين يعنى قصد دارد فاطمه را به عقد احمد و زهرا به عقد على و زينب را به عقد حسين درآورد آيا چنين عقدى صحيح است؟
جواب: بسمه تعالى: بايد صيغه نكاح صريح و آشكار باشد بنابراين بايد همسر هر مردى مشخص شود و ترتيب در گفتار دليل بر تعيين قطعى نيست . والله العالم
كراهت همبسترى در شب اول ماه
سؤال: يكى از مستحبات اين است كه عمل همبسترى در شب جمعه صورت بگيرد و از طرفى فرموده اند كه همبسترى در شب اول ماه كراهت دارد اگر شب جمعه مصادف با شب اول ماه باشد جانب كراهت مقدم است يا استحباب؟
جواب: بسمه تعالى: دليل كراهت قوى تر است خصوصاً اين كه فقط يك مورد استثناء شده است و آن شب اول ماه رمضان است و اين دليل بر اين است كه ضابطه بر كليت خود باقى است . والله العالم
برتر بودن ازدواج دائم
سؤال: ازدواج موقت افضل است يا ازدواج دائم؟
جواب: بسمه تعالى: اصل در نكاح همان ازدواج دائم است و ازدواج موقت به عنوان دارو براى رفع ضرورتها ونيازهاى موردى تشريع شده است . والله العالم
عقد ازدواج با دختر صغير
سؤال: براى ايجاد محرميت مى خواهم دختر 6 ماهه اى را به عقد پدرم در آورم آيا ازدواج صحيح است؟
جواب: بسمه تعالى: بايد مدت عقد موقت به اندازه اى باشد كه تمتّع از آن امكان پذير باشد مثلاً تا ده سالگى ولو مدّت را بعداً ببخشد . والله العالم
معنى ولايت مرد بر زن
سؤال: درباره قواميت مردان بر زنان توضيحى بفرمائيد؟
جواب: بسمه تعالى: درباره معناى«الرجال قوامون على النساء» در كتاب «القضا فى الكتاب والسنة» جلد اول مفصلاً بحث كرده ايم و تجويز ضرب در موقع نشوز زن در جايى است كه زن چشم چرانى كند و به دنبال مسائل جنسى با ديگران باشد و اين معنى را راغب در كتاب مفردات خود در ماده «نشوز» آورده است در چنين موردى تجويز ضرب كاملاً عقلائى خواهد بود و نيز در مورد«فاضربوهنّ» به كتاب« پاسخ به پرسش هاى مذهبى» مراجعه فرمائيد . والله العالم
ازدواج با خنثى
سؤال: آيا ازدواج با كسى كه دو جنسى«خنثى» است جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: خنثى بر دو نوع است خنثاى مشكله كه نه با او مى شود ازدواج كرد و نه مى تواند ازدواج كند و خنثاى غير مشكله كه يا مرد است هرچند برخى از اعضاء و عادات زنانه را دارد و يا زن است هرچند آلت مردانه غير فعال دارد . تشخيص خنثاى مشكل يا غير مشكل از طريق پزشكان انجام مى گيرد و گاهى از طريق ادرار روشن مى شود . والله العالم
خوددارى زوج از نزديكى
سؤال: اگر زوچ چند سال از نزديكى خوددارى كند آيا زوجه مى تواند به جهت عسر و حرج تقاضاى طلاق نمايد؟
جواب: بسمه تعالى: در فرض سؤال هرگاه خوددارى شوهر از مقاربت سبب عسر و حرج براى همسر خود و به گونه اى در آستانه خلاف شرع باشد در اين صورت زن مى تواند از حاكم شرع درخواست طلاق كند در صورتى كه خود شوهر حاضر به طلاق نباشد . والله العالم
محرميت مادرزن پس از فوت همسر
سؤال: آيا مادرزن پس از فوت همسر نامحرم مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: محرم است . والله العالم
ازدواج با دخترى كه با مادرش زنا كرده
سؤال: اگر كسى با زنى زنا كند آيا ازدواج با دختر آن زن صحيح است يا نه و اگر نزديكى صورت گرفته عدّه لازم است؟
جواب: جواب: بسمه تعالى: ازدواج با آن دختر باطل است و جدايى نياز به طلاق ندارد و اگر آن نيز بخواهد با شخص ديگر ازدواج كند بايد عده نگه دارد . والله العالم
ازدواج موقت با زن زانيه
سؤال: آيا ازدواج موقت با زن زانيه مشهوره جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: ازدواج موقت با زن زانيه حرام است مگر اين كه توبه كند و استبراء انجام بگيرد . والله العالم
عقد دائم قبل از تمام شدن مدت عقد موقّت
سؤال: آيا مى توان قبل از تمام شدن مدت عقد موقّت، عقد نكاح دائم منعقد كرد؟
جواب: بسمه تعالى: تا مابقى مدت را بذل نكند عقد دوم صحيح نيست . والله العالم
پاره كردن صيغه نامه به معناى بذل مدت
سؤال: در عقد موقّت، مرد به قصد انحلال عقد، صيغه نامه را پاره مى كند، آيا دليل بر بذل مابقى مدت است؟
جواب: بسمه تعالى: پاره كردن دليل بر بذل مدت نيست ممكن است به معناى پشيمانى از اصل عقد باشد بنابراين براى بذل مدت، نياز به تصريح به بذل دارد . والله العالم
اقرار دختر بر عدم بكارت
سؤال: اگر مردى به گفته زنى بر اينكه باكره نيستم بدون اذن ولى ازدواج كند و سپس متوجه شود كه زن دروغ گفته است و نزديكى نيز انجام شده است آيا مى تواند او را به عقد خود درآورد؟
جواب: بسمه تعالى: در صورت اذن ولى نياز به عقد مجدد نيست . والله العالم
قرص روان گردان و بچه دار شدن
سؤال: گر خانمى به مرد اجنبى قرص روان گردان بدهد و پس از نزديكى بچه دار شود آيا فرزند متعلق به آن مرد مى باشد؟
بسمه تعالى: اين كار خلاف شرع است ولى فرزندى كه از اين طريق متولد مى شود فرزند مرد ياد شده مى باشد . والله العالم
ازدواج عقب مانده ذهنى
سؤال: ازدواج دو فرد عقب مانده ذهنى با توجه به اينكه توانايى پذيرش مسئوليت زن و فرزند و تربيت و مسائل مالى را ندارد چه حكمى دارد، آيا مى توان با عقيم سازى و يا جلوگيرى از انعقاد فرزند مانع از بچه دار شدن آنها شويم؟
جواب: بسمه تعالى: ازدواج اين افراد با اذن ولى گاهى يك نياز روحى است و نمى توان از آن جلوگيرى كرد ولى جلوگيرى از انعقاد فرزند در صورت حرجى بودن نگهدارى فرزند مانعى ندارد . والله العالم
لواط و حرمت ازدواج
سؤال: در سن كودكى لواط كرده است آيا مفعول مى تواند با خواهر آن فرد ازدواج كند؟
جواب: بسمه تعالى: فقط براى فاعل حرام مى شود نه براى طرف ديگر، بنابراين در فرض سؤال براى مفعول ازدواج با خواهر فاعل اشكال ندارد . والله العالم
سرطان يكى از زوجين
سؤال: اگر زوج يا زوجه بيمارى سرطان را مخفى كند آيا پس از اطلاع مى تواند عقد را فسخ كند؟
جواب: بسمه تعالى: سرطان باعث فسخ نيست، مگر اينكه سلامتى در ضمن عقد شرط شود . والله العالم
اذن ولى دختر سى ساله، در ازدواج موقت
سؤال: دخترى در سن سى سالگى است در حال حاضر شرايط ازواج دائم را ندارد آيا مى تواند بدون اذن ولى ازدواج موقت كند؟
جواب: بسمه تعالى: اگر باكره باشد اذن ولى شرط است . والله العالم
ازدواج موقت و بند 12 عقدنامه
سؤال: طبق بند 12 عقدنامه مبنى بر ممنوعيت ازدواج زوج بدون اجازه زوجه در صورت تخلف طبق نظر حاكم اقدام به صدور رأى طلاق مى نمايند نظر حضرتعالى راجع به ازدواج موقّت با وجود چنين شرط چيست؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه ازدواج موقّت بعد از عقد به صورت طولانى باشد ممكن است قانون شامل حال آن بشود و اما ازدواج موقت كم مدت قانون از آن منصرف است و در هر حال وجود اين نوع شرايط در عقدنامه ها هرچند به ظاهر مشروع است اما مشكلاتى دارد . والله العالم
ازدواج يك ساله يا 99 ساله
سؤال: زنى مدعى است كه عقد به صورت يك ساله خوانده شده است و مرد مدعى است كه 99 ساله است قول كدام مقدم است؟
جواب: بسمه تعالى: زن منكر است و با قسم نزد حاكم مى تواند جدا شود . والله العالم
شرط عدم دخول و رضايت پس از عقد
سؤال: زنى در ضمن عقد، شرط عدم دخول كرده است پس از مدتى راضى به دخول مى شود آيا بعد از دخول در بقيه مدت مى تواند از دخول مجدد جلوگيرى كند؟
جواب: بسمه تعالى: در اين مورد نيّت زن و مرد موضوع حكم است، هرگاه نظر اين بوده كه هيچگاه و در هيچ مورد دخول نباشد دخول مجدد محتاج به اذن خواهد بود و در غير اين صورت مثلاً بگويد دخول صورت نگيرد، اگر صورت پذيرفت در بقيه موارد نياز به اذن ندارد . والله العالم
صحت عقد معلّق
سؤال: آيا عقد يا ايقاع معلق باطل است يا برخى از اقسام آن صحيح است؟
جواب: بسمه تعالى: در موردى كه عقد يا ايقاع بر وجود معلق عليه بستگى دارد مثل اينكه مى گويد«ان كنت زوجتى، انت فأنت طالق» و يا معلق عليه قطعى الحصول است، «ان كان اليوم يوم السبت فأنت طالق» و اتفاقاً آن روز هم شنبه است، عقد صحيح است . والله العالم
شرط خيار در عقد ازدواج
سؤال: آيا شرط خيار فسخ در عقد ازدواج موجب بطلان عقد مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: شرط باطل است نه عقد . والله العالم
شرط ازدواج دائم در ضمن عقد موقّت
سؤال: آيا درضمن عقد موقت مى توان شرط ازدواج دائم در آينده را ذكر نمود؟
جواب: بسمه تعالى: شرط مزبور جايز است . والله العالم
شروط در دفترچه عقدنامه
سؤال: چنانچه مستحضر هستيد در عقد نامه هايى كه در مجالس عقد توسط آقايان بر دختران طرح مى شود شروطى مندرج است كه پيش از اجراى عقد همه آن شروط به طرفين خوانده مى شود، آيا التزام به اين شروط و نفس اين شروط شرعاً جايز است يا نه؟
جواب: بسمه تعالى: برخى از اين شروط پيش ما اشكال دارد مانند مشاركت در درآمد، هنگام طلاق .والله العالم
زنا و اذن ولى
سؤال: دخترى كه از طريق زنا بكارت او زائل شده است آيا مى تواند بدون اذن ولىّ ازدواج كند؟
جواب: بسمه تعالى: احتياطاً اذن ولىّ شرط است .والله العالم
طلاق و باكره بودن و بقاء اذن از پدر
سؤال: آيا در عاقله رشيده باكره اذن پدر و اجداد پدرى واجب و معتبر است؟ و آيا اگر عقد نمود و سپس طلاق گرفت در اين صورت نيز اذن پدر لازم است؟
جواب: بسمه تعالى: اذن پدر شرط است مگر اين كه شوهر كفو باشد و آنها حاضر به اذن نباشند در اين صورت اذن ساقط است و اگر طلاق گرفته چون باكره است دوباره اذن شرط است .والله العالم
محدوده ولايت پدر بر دختر
سؤال: آيا ولايت پدر بر دختر تنها در مورد ازدواج است و يا در ساير موارد نيز از قبيل سفر بخارج و نظائر آن ولايت دارد؟
جواب: بسمه تعالى: در شرايط فعلى اذن پدر شرط است .والله العالم
كتمان عيب در خواستگارى
سؤال: شخصى چند سال بعلت بيمارى خاصى دارو مصرف مى كرد و اكنون وضع مزاجى اش مساعد است آيا در حين خواستگارى موظف است وضع گذشته خود را به طرف مقابل اظهار نمايد و يا مثلاً مرضى از قبيل قند و غيره بطور مكتوم دارد آيا بايد بيان كنند؟
جواب: بسمه تعالى: اگر كتمان يك عيبى تدليس حساب بشود بايد بگويد. والله العالم
نزديكى از پشت
سؤال: حكم نزديكى از پشت در زمانى كه زن حائض است چيست؟
جواب: بسمه تعالى: جايز نيست.والله العالم
شير دادن نوه دخترى
سؤال: زنى كه نوه دخترى خود را بطور كامل شير دهد طبق فتواى فقها دختر بر شوهر خود حرام مى شود اوّلاً حكمت اجمالى اين حرمت چيست و ثانياً اين حرمت همانند محرميّت امهات و اخوات انسان است و ثالثاً اين دختر اگر بخواهد با مرد ديگرى ازدواج نمايد مجاز است؟ با چه شرايطى؟
جواب: بسمه تعالى: اين مسأله تحت قاعده «لا ينكح أب المرتضع فى اولاد صاحب اللبن نسباً و رضاعاً» است و ارتباطى به مسأله محرميت ندارد . اين دختر مى تواند پس از نگهداشتن عده با مرد ديگر ازدواج كند.والله العالم
لواط با پسر نابالغ و ازدواج با خواهر وى
سؤال: شخصى پس از بلوغ با پسر بچه اى نابالغ لواط كرده بعد خواهر او را گرفته پس از ازدواج متوجه مى شود كه ازدواج با او حرام بوده اكنون تكليف چيست؟
جواب: بسمه تعالى: بايد از هم جدا شوند.والله العالم
لواط نابالغ با نابالغ
سؤال: اگر لواط كننده و لواط دهنده هر دو نابالغ باشند آيا باز ازدواج با خواهر لواط دهنده حرام مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: بنابر احتياط واجب بالغ و غير بالغ بودن لواط كننده يكسان است.والله العالم
رفاقت دختر و پسر براى آزمايش اخلاق
سؤال: رفاقت و دوستى دختر و پسر در ظرفى از زمان صرفاً به عنوان آزمايش اخلاق و تفكر كه شايد گاهى همراه با ظنز و شوخى مى باشد جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: اين نوع رفاقت ها سرانجام خوبى ندارد و طنز و شوخى نيز جايز نيست و «اخدان» در قرآن كريم ناظر به اين موضوع است.والله العالم
ولايت پدر در ازدواج دختر
سؤال: اگر دخترى پدر و پدر بزرگ ندارد و يا دارد لكن عليرغم وجود خواستگار هم كفو مناسب، از اذن خوددارى كند وظيفه اش چيست؟
جواب: بسمه تعالى: در صورت نبود پدر و جد احتياط اين است كه با اذن برادر صورت گيرد و اگر شخص مورد علاقه دختر هم شأن او باشد و پدر و جد ممانعت كند در حدّ امكان موافقت آنها را جلب كند در غير اين صورت اذن ساقط است . والله العالم
منع از رفتن به جماعات سپس بيمارى عدم تشخيص
سؤال: مردى از رفتن همسرش به اجتماعات دينى روضه و جماعات و جمعه شديداً نهى مى كرد، وى اخيراً بيمار شده به حدى كه تشخيص خود را نيز از دست داده است. با ملاحظه وضعيت وى، آيا زن او مى تواند در مجالس فوق شركت نمايد.
جواب: بسمه تعالى: به مقدار متعارف مى تواند در مجالس دينى شركت كند.والله العالم
عقد موقت تا زمان عقد دائم و مجهول بودن مدت
سؤال: اگر مدّت عقد موقّت را تا زمان عقد دائم منظور كنند با اينكه مدت مبهم مى شود عقد موقت صحيح است؟
جواب: بسمه تعالى: اگر مدت مجهول باشد باطل است.والله العالم
استمناء براى آزمايشگاه
سؤال: پزشك جهت اطلاع از بارور بودن اسپرم داماد و يا غيره توسط آزمايشگاه مراجعه كننده را به تهيه (منى)وادار مى كند و اين قضيه جز از طريق استمناء ميّسر نمى شود وظيفه او شرعاً چيست؟
جواب: بسمه تعالى: جايز نيست ولى از طريق عقد موقت مى تواند منى تهيه كند. والله العالم
نگاه به زن مسلمان از تلويزيون
سؤال: نگاه به زن مسلمان از طريق تلويزيون به صورت پخش مستقيم يا ضبط شده و نيز نگاه به زن غير مسلمان جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه نگاه به زنان نامحرم باعث فتنه و ارتكاب گناه و تلذذ باشد حرام است و در اين صورت بين مسلمان و غير مسلمان فرقى نيست . والله العالم
ظاهر كردن عكس و فيلم توسط عكاس مرد
سؤال: آيا جايز است فيلمهاى عروسى خود را توسط شوهرم براى چاپ به عكاسى مرد بدهم؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه ظاهر كردن فيلم براى عكاس مايه ريبه و فساد نباشد و زن را نيز نشناسد در اين صورت اشكال ندارد و مسلماً عكاس جوان براى اين كار صلاحيت ندارد بنابراين شاسيته است اين نوع فيلمها را به عكاسى زن بدهد . والله العالم
تدليس در نكاح
سؤال: اگر تدليس در نكاح يا بيع واقع شد خسارت از چه كسى دريافت مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: خسارت متوجه كسى است كه تدليس نموده است . والله العالم
محرميّت خواهر و برادر ناتنى
سؤال: آيا خواهر و برادر كه از پدر مشترك و از مادر جدا هستند و يا خواهر و برادرى كه از مادر مشترك ولى از پدر جدا هستند با هم محرم اند؟
جواب: بسمه تعالى: با هم محرم هستند . والله العالم
سفر با شوهر و مخالفت پدر
سؤال: خانمى هستم كه مدتى ازدواج نموده و در منزل شوهر مى باشم اگر پدرم در برخى موارد با سفر من با شوهر مخالفت نمايد آيا اطاعت از پدر بر من واجب است؟
جواب: بسمه تعالى: اجازه همسر در خروج از منزل كافى است، اطاعت پدر در اين مورد لازم نيست . والله العالم
استفاده زن از مال شخصى خودش بدون اذن شوهر
سؤال: آيا زن شوهردار مى تواند از مال شخصى خودش در موارد تبرّع بدون اجازه شوهر استفاده كند؟
جواب: بسمه تعالى: در مال شخصى خودش مى تواند تصرف كند.والله العالم
دادن شير به بچه توسط شيشه
سؤال: اگر شير مادر را از پستان بدوشند و در شيشه شير ريخته و بچه شيشه را بمكد آيا رضاع حاصل مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: در فرض سؤال عمل به احتياط كنند به اين معنى كه با هم شير خود ازدواج نكنند و از نگاه به مواضعى كه بايد از نا محرم بپودشانند خوددارى كنند . والله العالم
خوردن شير همسر
سؤال: خوردن مرد از شير همسر خودش چه حكمى دارد؟
جواب: بسمه تعالى: جايز است.والله العالم
دروغ گفتن در حال داشتن همسر
سؤال: اگر مردى براى ازدواج مجدد به دروغ قسم بخورد كه زن ديگرى ندارم آيا كفاره دارد و زوجيت از بين مى رود؟
جواب: بسمه تعالى: چنين سوگندى حرام است ولى كفاره ندارد و زوجيت را از بين نمى برد . والله العالم
استخاره در ازدواج
سؤال: آيا بدون تحقيق در امر ازدواج مى توان استخاره كرد آيا عمل به آن لازم است؟ و اگر مخالفت كرد كفاره لازم است؟
جواب: بسمه تعالى: شايسته است در آغاز كار خود انسان در آن مورد فكر كند و اگر فكرش به جايى رسيد به آن عمل كند و اگر در حال ترديد ماند با مشورت مشكل را حل كند و اگر به جايى نرسيد استخاره كند و در صورت استخاره به آن عمل كند .ولى اگر مخالفت كرد كفاره ندارد . والله العالم
شركت در عروسى همراه با موسيقى
سؤال: آيا شركت كردن در مجالس عروسى فاميل كه همراه با موسيقى است جائز است؟
جواب: بسمه تعالى: در مجالس عروسى همراه با موسيقى نبايد شركت كرد و براى اينكه رابطه قطع نشود از صاحب مجلس خواهش كنيد بخشى از زمان عروسى را عارى از ساز و آواز كند تا شما هم شركت كنيد . والله العالم
حضانت طفل پس از تغيير جنسيت
سؤال: بر فرض وقوع تغيير جنسيت و وقوع فسخ نكاح، مسأله حضانت اطفال به چه شكل است؟
جواب: بسمه تعالى: دو احتمال وجود دارد: 1 . ولايت پدر ساقط مى شود و به جد منتقل مى شود، 2، احتمال ديگر اينكه عنوان سابق محفوظ باشد يعنى پدرى كه الآن زن شده است باز ولايت بر فرزند خود را دارد . والله العالم
تغيير جنسيت و بقاى زوجيت
سؤال: اگر يكى از زوجين با وجود فرزند تغيير جنسيت دهد آيا نكاح به چه شكل خواهد بود؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه در اثر تغيير جنسيت مرد بشود زن و يا زن بشود مرد; چون نكاح همجنس جايز نيست نكاح باطل است مگر اينكه هر دو تغيير جنسيت بدهند دريك زمان كه در اين صورت نيز بقاى نكاح جاى تأمل است . والله العالم
رجوع از تغيير جنسيت
سؤال: اگر تغيير جنسيت محقق شد آيا برگشت آنها به حالت قبل جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: تغيير جنسيت جايز نيست و در صورتى كه تغيير جنسيت محقق شد تغيير مجدد نيز جايز نيست و ضمناً يادآور مى شود كه اصل امكان تغيير جنسيت از نظر ما محرز نيست و فقط روى فرض پاسخ گفته شد . والله العالم
ازدواج پس از تغيير جنسيت
سؤال: اگر بر فرض پس از تغيير جنسيّت مرد، زن شود آيا ازدواج با او جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: پس از تغيير جنسيت بر فرض امكان آن موضوع عوض مى شود، ازدواج مانع نخواهد داشت . والله العالم
بررسى لوازم شخصى همسر يا اولاد
سؤال: آيا بررسى كردن موبايل همسر توسط شوهر و يا بررسى موبايل فرزند توسط والدين به جهت محافظت از همسر و اولاد جايز است؟
بسمه تعالى: ولىّ مى تواند در مورد كسانى كه بر آنها ولايت دارد تلفن هاى آنها را كنترل كند و در غير اين صورت تجسس جايز نيست مگر در مورد اهم به گونه اى كه مفسده آن بيش از مفسده تجسس باشجواب: د . والله العالم
محرم بودن داماد بر نامادرى همسر
سؤال: شخصى فرزند دختر دارد، اين شخص زن دوم اختيار مى كند كه از شوهر قبل يك فرزند دختر دارد، دختر اوّل ازدواج مى كند آيا داماد بر نامادرى(زن دوم) محرم شود؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه شوهر اين دختر با دختر نامادرى(دختر دوم) عقد موقت ببندد اين نامادر براى آن داماد ام الزوجه شده، محرم خواهد بود . والله العالم
محرم بودن همسر بر ناپدرى زوج و برادران ناتنى وى
سؤال: آيا همسر بر ناپدرى زوج و برادران ناتنى او محرم است؟
جواب: بسمه تعالى: زوجه نسبت به ناپدرى زوج و برادران او نا محرم است . والله العالم
مصرف گوشت عقيقه
سؤال: آيا جايز است گوشت عقيقه را تقسيم كرد؟
جواب: بسمه تعالى: مخيّر است بين اين كه بپزد يا گوشت را تقسيم كند . والله العالم
توافق بر نگهدارى فرزند مادام العمر براى زن
سؤال: اگر زوج و زوجه تفاهم كنند كه پس از طلاق حضانت و نگهدارى فرزند مشترك مادام العمر و بدون خرجى و نفقه بر عهده زوجه باشد آيا اين قرارداد مطابق شرع و قانون است؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه مقصود اين باشد كه شوهر از حق حضانت خود صرف نظر كند مشروط بر اينكه زوجه متكفل هزينه فرزندان باشد اشكال ندارد . والله العالم
حضانت فرزندى كه جد و مادر دارد
سؤال: حضانت فرزندى كه پدرش از دنيا رفته و داراى جد و مادر مى باشد با چه كسى است؟ و اگر مادر از حضانت فرزندش خوددارى كند حضانت با چه كسى است؟
جواب: بسمه تعالى: اگر پدر نباشد حضانت فرزند با مادر است، و اگر از حضانت خوددارى كند، جد پدرى عهده دار حضانت مى شود . والله العالم
جماع رو به قبله
سؤال: جماع رو به قبله چه حكمى دارد؟
جواب: بسمه تعالى: مكروه است . والله العالم
ازدواج معلول ذهنى
سؤال: ازدواج معلول ذهنى جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه عقب ماندگى ذهنى به گونه اى است كه نياز به ولىّ دارد با اجازه او اشكالى ندارد . والله العالم
آموزش مسائل جنسى به معلول ذهنى
سؤال: با توجه به اين كه معلولين ذهنى قادر به تفكرات انتزاعى نمى باشند آيا آموزش مسائل جنسى به صورت تصويرى جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: مسائل جنسى را خود انسان در مكتب فطرت به تدريج مى آموزد و چنين چيزى نياز به تعليم و آموزش ندارد و احياناً موجب بلوغ زودرس مى شود كه مفاسدى دارد ولى هرگاه در مورد معلول دهنى پزشك تشخيص دهد كه بدون آموزش موفق نخواهد شد به عنوان يك ضرورت مانع ندارد به شرط اينكه تزويج براى آنها يك امر ضرورى باشد . والله العالم
حضانت معلولين ذهنى توسط سازمان بهزيستى
سؤال: دستگاه قضائى در برخى موارد حضانت و سرپرستى معلولين ذهنى را به سازمان بهزيستى محوّل مى نمايد آيا سازمان به عنوان قيّم مى تواند اجازه ازدواج آنان را بر عهده بگيرد؟
جواب: بسمه تعالى: با اجازه ولى معلول و يا با اجازه مجتهد جامع الشرائط اين كار انجام بگيرد . والله العالم
خروج زن از منزل با اذن شوهر
سؤال: فلسفه اينكه زن بايد براى خروج از منزل از همسرش اجازه بگيرد چيست؟ و آيا در صورتى كه با تمكين زوج منافات نداشته باشد خروج بدون اذن جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: استقلال زن در مسائل اقتصادى و سياسى كاملاً محفوظ است و مرد بر استقلال او سيطره ندارد ولى مسائل مربوط به خانواده بايد با مدير خانواده هماهنگ باشد بالأخص كه زن ناموس مرد حساب مى شود، و معنى ندارد كه همسر با چنين موقعيت در زندگى خود، كمال آزادى را داشته باشد، هر موقع خواست به هرجا برود و با همه معاشرت كند قهراً چنين كارى علاقه او را نسبت به شوهر كمتر مى كند و دچار سوء ظن هاى ويرانگر خانواده مى شود، براى حفظ پيوند خانواده اين محدوديّت تشريع شده است . والله العالم
تقاضاى عمل جنسى از طرف زن
سؤال: آيا بر مرد واجب است تقاضاى جنسى همسر را بپذيرد؟
جواب: بسمه تعالى: در هر چهار ماه واجب است و در غير چهار ماه براى حفظ عفت زن اجابت خوب است . والله العالم
عدم تمايل به همسر
سؤال: مردى به دليل عدم تمايل جنسى نسبت به همسرش نتوانسته است روابط زناشويى برقرار كند و همسر پس از 4 سال دوشيزه است آيا مرد گناهكار است؟
جواب: بسمه تعالى: در فرض سؤال اگر نزد حاكم شرع ثابت بشود كه زوج قادر به عمل جنسى نيست به حكم عنين بودن، زوجه حق فسخ دارد و اگر قادر بر انجام عمل جنسى است ولى علاقه ندارد مرد گناهكار است و براى تعيين تكليف به حاكم شرع مراجعه شود . والله العالم
طلاى سفيد
سؤال: آيااستفاده از طلاى سفيد كه در مراسم عقد به مرد داده مى شود جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: طلاى سفيد بر دو نوع است گاهى همان طلاى زرد است كه با عواملى رنگ آن را عوض مى كنند طبعاً حكم طلا را دارد ولى اگر جنسش از غير طلا باشد حكم طلا را ندارد و به خاطر گرانى به آن طلا مى گويند و استفاده از آن جايز است . والله العالم
تغيير جنسيت
سؤال: آيا تغيير جنسيت جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه طرف، خنثاى مشكله باشد كه هر دو علامت را دارد ولى روشن نيست كدام اصل است و ديگرى فرع، در اين مورد تغيير جنسيّت به معناى شناختن جنسيّت اين فرد اشكال ندارد و در غير اين مورد اصل امكان آن براى ما ثابت نيست و در صورت امكان، تصرف در آفرينش است، اشكال دارد . والله العالم
چَت در اينترنت با نامحرم
سؤال: آيا چت كردن با نامحرم در مورد مسائل مختلف جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: چت كردن با نامحرم چون مايه فساد اخلاقى است و موجب گناه مى شود انجام نگيرد . والله العالم
احتمال بيمارى ايدز و آزمايش قبل از ازدواج
سؤال: با توجه به شيوع بيمارى ايدز و گسترش اين بيمارى مهلك آيا مى توان قبل از ازدواج زوجين را مجبور به انجام آزمايش ايدز نمود؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه طرفين راضى باشند كه بدون آزمايش ايدز با هم ازدواج كنند اجبار به آن جايز نيست مگر اينكه در مجموع نظام حكم حكومتى باشد در اين صورت اطاعت لازم است . والله العالم
ازدواج با زنى كه رحم ندارد
سؤال: با توجه به اين كه فايده مهم ازدواج، توليد نسل است، حكم ازدواج با زنانى كه فاقد رحم مى باشند چيست؟
جواب: بسمه تعالى: استيلاد حكمت است، نه علّت، و حكم دائر مدار حكمت نيست البته ازدواج بازنى كه بچه زا است مستحب مؤكد است . والله العالم
شير خوردن از پستانك و محرميت
سؤال: اگر خانمى سر پستانك را به سينه خود وصل كند و از اين طريق بچه شير بخورد آيا با وجود شرائط ديگر، محرميت حاصل مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: در اين مورد عمل به احتياط كند يعنى ازدواج با آن انجام نگيرد و در عين حال حرمت نظر را رعايت كند . والله العالم
عقيقه اولاد
سؤال: مبلغى پول جهت عقيقه فرزند به خيريه داده مى شود كه از طريق كشتارگاه صنعتى ذبح انجام مى گردد اگر دعاى عقيقه همزمان با ذبح انجام نشود آيا عقيقه صحيح انجام شده است؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه اهداء كننده تصريح كند كه بايد عقيقه با مراسم و شرائطش انجام گيرد در صورتى بپذيريد كه بتوانيد شرايط را انجام دهيد و اگر تصريح نكرد در حدّ امكان دعاها خوانده شود . والله العالم
مسافرت با مادر زن
سؤال: اگر كسى با اذن ولى با دخترى عقد موقت بخواند آيا مى تواند با مادر او به حكم محرم بودن به مسافرت برود؟
جواب: بسمه تعالى: محرم بودن كافى نيست، بايد اذن شوهر هم باشد . والله العالم
رابطه درسى استاد مرد و دانشجوى دختر
سؤال: مدرس كامپيوتر هستم و دانش پژوهان دختر مى باشند و جهت اشكال مجبور به گفت و گوى مستقيم هستم نظر حضرت عالى در اين مورد چيست؟
جواب: بسمه تعالى: اگر در اين گفتگو خوف فساد نباشد اشكال ندارد . والله العالم
ولايت جدّ بر نوه
سؤال: اگر پدر به لحاظ سفاهت محجور باشد لذا بچه به جد واگذار شود ولى او فرزند را به شخصى كه بچه دار نمى شود بدهد و شرط شود كه هميشه نزد آنان بماند اگر پس از چند سال پشيمان شود آيا مى تواند فرزند را مطالبه كند؟
جواب: بسمه تعالى: ولايت جد بر نوه ولايت شرعى است و قابل اسقاط و واگذارى نمى باشد بنابراين مى تواند نوه خود را پس بگيرد ولى چون به آنها قول داده بود كه هميشه پيش آنها خواهد ماند و آنها به اين اميد درباره او هزينه كرده اند بايد در صورت اخذ در مورد هزينه ها را مصالحه كند ولى در عين حال بهتر است به قول خودش عمل كند . والله العالم
ازدواج در قمر در عقرب
سؤال: در تقويم هاى نجومى نوشته شده است قمر در عقرب است و ازدواج خوب نيست آيا اين مطلب صحيح است؟
جواب: بسمه تعالى: رعايت آنها خوب است بالاخص عقد نكاح، در حالى كه قمر در عقرب است سر انجام خوبى ندارد حالا چه رابطه اى بين دو است، وحى از آن كشف كرده است . والله العالم
راه اثبات نسبت
سؤال: امارات اثبات نسب مشروع چيست؟
جواب: بسمه تعالى: امارات نسب قاعده «الولد للفراش» و بيّنه و شياع است البته قول قيافه شناس اعتبار ندارد . والله العالم
تعريف نسب
سؤال: تعريف نسب چيست؟
جواب: بسمه تعالى: هو الاتصال بالولادة بانتهاء احد الشخصين الى الاخر او بانتهائهما الى ثالث . والله العالم
ابراز علاقه قبل از ازدواج
سؤال: آيا ابراز علاقه نسبت به خانمى كه تصميم دارم با وى ازدواج كنم جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: اگر تحريك شهوت نكند و فقط وعده به ازدواج باشد اشكال ندارد . والله العالم
وعده ازدواج و دعوت به صبر
سؤال: مى خواهم با زنى ازدواج كنم آيا مى توانم به وى وعده ازدواج داده بگويم يك سال صبر كند؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه مطمئن هستيد كه بعد از يكسال با او ازدواج خواهيد كرد اشكال ندارد . والله العالم
تفاوت سنّ دختر و پسر
سؤال: آيا تفاوت از نظر سنّ مانع ازدواج است و آيا برادرهاى دختر مى توانند از ازدواج ممانعت كنند؟
جواب: بسمه تعالى: تفاوت از نظر سن مانع نيست و برادرها حق ممانعت ندارند . والله العالم
شرط عدم دخول
سؤال: آيا زن مى تواند در عقد دائم شرط كند كه دخول صورت نگيرد ولى ساير استمتاعات باشد؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه مقصود اين است كه استمتاع براى او مباح است، مى تواند انجام دهد و مى تواند انجام ندهد ولى شرط مى كند كه جانب ترك را بگيرد در اين صورت اشكال ندارد . والله العالم
حدود ارتباط پسر با زن پدر
سؤال: اگر دخترى را به عقد موقّت مردى درآورند تا فرزند پسر مرد، با آن دختر محرم شود ارتباط اين پسر و آن دختر در چه حدودى جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: حكم نامادرى خواهد داشت طبعاً ارتباط با او به سان ارتباط با مادر خواهد بود . والله العالم
تدليس در نكاح
سؤال: اگر تدليس در نكاح يا بيع واقع شد خسارت از چه كسى دريافت مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: خسارت متوجه كسى است كه تدليس نموده است . والله العالم
محرميّت خواهر و برادر ناتنى
سؤال: آيا خواهر و برادر كه از پدر مشترك و از مادر جدا هستند و يا خواهر و برادرى كه از مادر مشترك ولى از پدر جدا هستند با هم محرم اند؟
جواب: بسمه تعالى: با هم محرم هستند . والله العالم
