فتاوای آیت الله العظمی سبحانی (مدظله)
در نظر گرفتن مكانى در مسجد براى خود
سؤال: اگر كسى مكانى را براى خود در مسجد بگيرد تا چه زمانى حق او باقى است؟
جواب: بسمه تعالى: مادامى كه در آنجا نشسته است . والله العالم
ورود توريست غير مسلمان به مساجد
سؤال: در سفرهاى توريستى جهانگردان كه بعضى از آنها غير مسلمان و يا كمونيست مى باشند جهت تهيه عكس و فيلمبردارى وارد مساجد مسلمين مى شوند آيا ورود آنها به اماكن دينى مشروعيت دارد؟
جواب: بسمه تعالى: آنها جنب هستند و ورود جنب به مسجد حرام است.والله العالم
استفاده از برق مسجد براى ضبط مراسم
سؤال: آيا استفاده از برق مسجد براى ضبط مجلسى كه در مسجد برقرار مى شود جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: با اجازه متولى مسجد آن هم پس از پرداخت و هزينه مصرف برق اشكال ندارد . والله العالم
استفاده از برق مسجد جهت مطالعه
سؤال: در مرافق بعضى از مساجد اماكنى وجود دارد كه از ملحقات مسجد به شمار مى آيد بالكن مسجد و يا ايوان مسجد و يا قرائتخانه مسجد و يا جايگاه مسجد تعبير مى شود. گاهى اوقات كه مسجد تعطيل مى شود افرادى جهت مطالعه و يا حراست و يا اغراض و مقاصد ديگر كه همه آنها مشروع و عقلايى مى باشد در آن اماكن مجتمع مى شوند و قهراً از روشنايى و گاز و ساير امكانات مسجد استفاده مى كنند به نظر حضرت عالى اين نوع استفاده از امكانات مسجد مشروع است؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه متوليان كه هزينه هاى مسجد را تأمين مى كنند نظر وسيع دارند در اين صورت اشكالى ندارد ولى اگر نظر آنان اين است كه از گاز و برق در مسجد در خصوص امور متعلق به امور مسجد استفاده شود در اين صورت بايد خوددارى كنند.والله العالم
استفاده شخصى از لوازم مسجد
سؤال: اجناسى براى مسجد خريدارى مى شود آيا مى توان از آنها در خارج از مسجد استفاده كرد؟
جواب: بسمه تعالى: استفاده در امور جدا از مسجد جايز نيست . والله العالم
مصرف كمك هاى نذرى مردم
سؤال: آيا از پول نذورات و صندوق كمك به مسجد و كمك هاى نذرى مردمى مى توان جهت تقدير از جمعى از بانوان به مناسبت تولد حضرت زهرا(عليهما السلام) و يا تقدير از نوجوانان براى جذب بيشتر به مسجد و موارد ديگر مصرف نمود؟
جواب: بسمه تعالى: اموال مزبور بايد در تعمير مسجد يا در پرداخت حقوق سرايه دار و مبلغان و غيره مصرف كرد و همچنين صرف آن در مراسمى كه معمولاً در مساجد برگزار مى شود كه هزينه مسجد به حساب مى شود اشكال ندارد و خلاصه اينكه صرف آنها در هر عملى كه به مسجد مرتبط بوده و مسجد نيازمند آن باشد اشكال ندارد، اما امور خارج از مسجد هرچند خوب باشد بايد هزينه آنها از جاى ديگر تأمين شود . والله العالم
حكم نماز در غير مسجد
سؤال: در ايام تاسوعا و عاشورا ، مراسم در حسينه برگزار مى شود، آيا نماز و مراسم عزادارى در حسينيه بى حرمتى به مسجد محسوب مى شود؟ لطفاً جواب را مرقوم نمائيد تا اختلاف برطرف شود؟
جواب: بسمه تعالى: برگزارى نماز در مسجد ثواب بيشترى دارد، ولى در شرائطى كه افراد نمى توانند به مسجد بروند يا براى آنها زحمت است اشكالى ندارد و مى توانند نماز را در همان حسينيه بخوانند و مؤمنين نبايد در مسائلى كه جنبه استحبابى دارد با هم اختلاف كنند، گاهى حفظ وحدت مهمتر از اهتمام به بعضى مسائل است كه جنبه استحبابى دارد . والله العالم
احكام مسجد براى صحن مسجد
سؤال: آيا صحن مسجد، ملحق به مسجد است و احكام مسجد را دارد؟
جواب: بسمه تعالى: صحن مسجد در شهرها فرق مى كند،در برخى مناطق جزء مسجد به شمار مى رود مانند نقاط گرمسير و در برخى از نقاط جزء مسجد نيست . والله العالم
اشتراك مساجد در احكام
سؤال: آيا مساجد تمام گروههاى مسلمان در احكام مسجد مشترك اند؟
جواب: بسمه تعالى: تمام مساجد اسلامى حكم مشتركى دارند . والله العالم
در نظر گرفتن مكانى در مسجد براى خود
سؤال: اگر كسى مكانى را براى خود در مسجد بگيرد تا چه زمانى حق او باقى است؟
جواب: بسمه تعالى: مادامى كه در آنجا نشسته است . والله العالم
ورود توريست غير مسلمان به مساجد
سؤال: در سفرهاى توريستى جهانگردان كه بعضى از آنها غير مسلمان و يا كمونيست مى باشند جهت تهيه عكس و فيلمبردارى وارد مساجد مسلمين مى شوند آيا ورود آنها به اماكن دينى مشروعيت دارد؟
جواب: بسمه تعالى: آنها جنب هستند و ورود جنب به مسجد حرام است.والله العالم
نجس كردن متعلقات مسجد
سؤال: آيا نجس كردن متعلقات مسجد مثل منبر جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: حرام است . والله العالم
توسعه مسجد از ملك عمومى
سؤال: آيا مى توان به جهت توسعه مسجد از زمينى كه ملك عمومى است، به مسجد ملحق نمائيم؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه مقصود از ملك عمومى معبر و راه است، نمى توان آن را جزء مسجد قرار داد و اگر زمين موات يا مخروبه اى كه صاحب ندارد با اجازه عالم محل اشكال ندارد، البته در ساخت مسجد كوشش كنيد همسايه ها متضرر نشوند . والله العالم
بناى بالكن در فضاى مسجد
سؤال: پس از چندين سال از بناء مسجد تصميم به بناء بالكن در فضاى مسجد نموده ايم، آيا احكام مسجد در قسمت فوقانى نيز جارى است؟
جواب: بسمه تعالى: ظاهر عبارت اين است كه بالكن به صورت نيم طبقه در فضاى مسجد موجود بنا مى شود، طبعاً حكم مسجد را خواهد داشت، مگر اينكه واقف تصريح كند فقط سطح مسجد تا حد معينى وقف است و اما در غير اين صورت ظاهر اين است كه مسجد با تمام فضا مورد وقف قرار گرفته است . والله العالم
احداث زيرزمين براى امور فرهنگى
سؤال: سطح زمينى جهت احداث مسجد وقف شده است آيا مى توان زيرزمين آن را براى كتابخانه احداث كرد؟
جواب: بسمه تعالى: در فرض سؤال كه درصيغه وقف سطح زمين وقف شده، نه عمق آن در اين صورت ساختن زيرزمين براى كتابخانه اشكالى ندارد و اگر در صيغه وقف عمق زمين نيز در نظر گرفته شده است حكم مسجد را دارد . والله العالم
كمك به مسجد و اعلام انصراف
سؤال: اگر شخصى مبلغى را به مسجد بدهد و سپس منصرف شود آيا مى تواند با رضايت متوليان مسجد آن مبلغ را پس بگيرد؟
جواب: بسمه تعالى: چيزى كه در راه خدا داده است، نمى تواند آن را پس بگيرد . والله العالم
مصرف اضافه درآمد امامزاده
سؤال: آيا جايز است اضافه درآمد ساليانه برخى از امامزاده ها را در كارهاى عام المنفعه از قبيل ساخت پل و ساخت مسجد و . . . صرف كرد؟
جواب: بسمه تعالى: اضافه درآمد ساليانه را بايد در مورد خود امامزاده مصرف كرد مثلاً برگزارى مراسم روضه در محرم، مراسم مواليد ائمه(عليهم السلام) و يا كمك به زائران فقير امامزاده به عنوان مهمان امامزاده يا خريد كتاب و تشكيل كتابخانه در محيط امامزاده و . . . . والله العالم
ادعاى مالكيت از سوى وارث بانى مسجد
سؤال: مسجدى قديمى به علت فرسودگى نوسازى شده است آيا اعلام عدم رضايت وارث بانى مسجد تاًثيرى در بطلان نماز دارد؟ و آيا به صرف نداشتن وقف نامه دليل بر مالكيت وارث باقى است؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه مسجد مزبور مدتها محل نمازگزارى اهالى بوده، و مردم آنجا را به عنوان مسجد شناخته اند آنجا وقف براى خداست و از ملك مالك و يا ورثه خارج شده است . والله العالم
شركت در مسجد اهل سنت
سؤال: در حالت عادى شركت كردن در مسجد اهل سنت اولى است يا مسجد شيعيان؟
جواب: بسمه تعالى: دوّمى اولى است . والله العالم
يك طبقه مسجد، و يك طبقه حسينيه
سؤال: شخصى 70 متر زمين را كه جنب مسجد بوده، به هياًت امناء واگذار مى كند كه هر آنچه صلاح مى دانند اقدام نمايد هيأت امناء دو طبقه ايجاد كرده و طبقه پايين را به صورت حسينيه و طبقه بالا را مسجد قرار مى دهند آيا قرار دادن طبقه بالا مسجد و پايين به عنوان حسينيه صحيح است؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه هيأت امناء به اجازه صاحب زمين براى طبقه دوم صيغه وقف مسجد بخوانند يا عملاً با آن معامله مسجد كنند مثلاً پس از ملحق كردن به مسجد نماز بخوانند در اين صورت جزء مسجد مى شود و احكام مسجد را دارا خواهد بود و طبقه پايين نيز بستگى به انشاء هيأت امناء دارد، اگر وقف بر حسينيه كنند حكم آن را خواهد داشت . والله العالم
سرويس بهداشتى در زيرزمين مسجد
سؤال: اگر از ابتداء زيرزمين مسجد، وضوخانه و سرويس بهداشتى باشد آيا استفاده از آن جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: اگر آلودگى به داخل مسجد سرايت نكند اشكال ندارد . والله العالم
احداث خانه عالم در مسجد
سؤال: زمينى جهت ساخت مسجد وقف شده برخى افراد در آن زمين، خانه عالم احداث نموده اند آيا واقف مى تواند مانع شود؟
جواب: بسمه تعالى: بايد طبق وقف نامه عمل كرد و زمينى كه به عنوان مسجد وقف شده احداث خانه در آن براى عالم جائز نيست ولى اهالى همت كنند در نزديكى مسجد خانه اى براى امام مسجد تهيه و وقف مسجد كنند . والله العالم
تبديل حسينيه به مسجد
سؤال: ملكى را به حسينيه تبديل كردم و سالها مورد استفاده قرار گرفت آيا مى توان اين مكان را به مسجد تبديل نمود؟
جواب: بسمه تعالى: اگر به عنوان حسينيه وقف نشده، مى توانيد به عنوان مسجد وقف كنيد . والله العالم
ساخت گنبد و مناره براى مسجد
سؤال: آيا ساخت مناره و گنبد اسراف است و آيا ثواب بر آن مترتب مى شود؟
بسمه تعالى: هر ساختمانى براى خود شناسنامه خاصى دارد و سنت مسلمانان در مورد مساجد همان گنبد و مناره است و بايد اين سنت را حفظ كرد و از آنجا كه جزء مساجد است و شعار اسلامى است طبعاً پاداش خواهد داشت رواياتى كه در آن ها نهى از ساختن مناره بلند شده است توجيه خاصى دارد . والله العالم
گذاشتن درآمد در حساب كوتاه مدت
سؤال: آيا گذاشتن وجوه جمع آورى شده مسجد در حساب هاى كوتاه مدت كه سود جزئى پرداخت مى شود جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: در حسابهاى قرض الحسنه مورد اعتماد قرار دهند . والله العالم
استفاده از وام بانكى جهت توسعه مسجد
سؤال: آيا از وام بانكى براى خريد زمين و توسعه مسجد مى توان استفاده كرد؟
جواب: بسمه تعالى: چون همراه با سود است استفاده نكنند . والله العالم
فروش وسائل اهدايى به مسجد
سؤال: آيا مى توان وسائل اهدائى مسجد را در صورت اضافه بودن فروخت؟
جواب: بسمه تعالى: در صورت امكان وسائل اضافى را به مسجد ديگر بدهند كه مورد نياز است و اگر تمام مساجد از اين كالا بى نياز هستند و نگهدارى آن مشكل است مى توانند بفروشند و در امور مسجد صرف نمايند يا چيز ديگر جايگزين سازند . والله العالم
خارج كردن خاك مسجد
سؤال: آيا خارج كردن خاك و ريگ و مصالح ساختمانى از مسجد جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: در صورتى كه نوسازى يا تعمير مسجد نياز به خاكبردارى داشته باشد خاكهاى اضافى را به بيرون مى برند و اما مصالح ساختمانى در صورت امكان در بناى مسجد مصرف كند و در غير اين صورت بفروشند و صرف مسجد كنند . والله العالم
تبديل مقدارى از مسجد به كوچه
سؤال: آيا مى توان طبق نقشه شهرداى چند متر از مسجد را كسر و ملحق به كوچه كرد؟
جواب: بسمه تعالى: مادامى كه ضرورتى نباشد حفظ مسجد لازم است و نمى توان از مسجد چيزى را كم كرد . والله العالم
فرش اضافى در مسجد
سؤال: اگر مسجدى فرش اضافى دارد و حسينيه همان مسجد نياز به فرش داشته باشد آيا مى توان آن را از مسجد به حسينيه منتقل كرد؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه فرش مورد لزوم مسجد نباشد و نگهدارى آن همراه با خوف ضرر باشد بايد به مسجد ديگر منتقل كرد و اگر خود مسجد به تعمير نياز دارد مى توانند فرش را بفروشند و نياز مسجد را برطرف كنند در غير اين صورت مى توانند فرش را به حسينيه منتقل كنند . والله العالم
ساخت سرويس بهداشتى در زيرزمين مسجد
سؤال: اگر زمينى وقف ساخت مسجد شود آيا مى توان طبقه زير آن را سرويس بهداشتى قرار داد؟
جواب: بسمه تعالى: زمينى را كه براى مسجد وقف كنند نمى توان زير آن را سرويس بهداشتى قرار دهند مگر اينكه در عمق بيشتر مثلاً در طبقه دوم از زيرزمين باشد كه عرفاً تابع وقف شمرده نشود . والله العالم
