روابط دیپلماتیک میان مسکو و پکن طی چند دهه اخیر بهبود قابل توجهی پیدا کرده است.
به گزارش ایسنا، در دوران جنگ سرد، اتحادیه جماهیر شوروی و چین در آستانه جنگ بودند اما تحولات ژئوپلیتیکی و اقتصادی، اخیراً فضای استراتژیک جدیدی را ایجاد کرده است. روسیه یکی از بزرگترین ذخایر منابعی مانند نفت و گاز جهان را در اختیار دارد در حالی که اقتصاد رو به توسعه چین به حجم زیادی مواد خام نیاز دارد.
بحران میان روسیه و غرب، روابط میان مسکو و اروپا را که مهمترین مشتری گاز طبیعی این کشور به شما، می‌رود تیره کرده است. برای حفظ جریان تقاضا برای گاز روسی، یک تصمیم سیاسی برای سرعت بخشیدن به مذاکرات میان شرکت‌های دولتی گازپروم و شرکت ملی نفت چین برای زیرساخت جدید انرژی گرفته شد. یک توافق تاریخی در سال ۲۰۱۴ در خصوص خط لوله "نیروی سیبری" به ارزش ۴۰۰ میلیارد دلار برای ۳۸ میلیارد متر مکعب در مدت ۳۰ سال منعقد شد. اگرچه نخستین تحویل گاز در اول دسامبر تعیین شده است اما مذاکرات برای یک خط لوله دیگر در جریان است که چین را در عرض یک دهه مهمترین مشتری گازپروم خواهد ساخت.
یک لحظه سرنوشت ساز
خط لوله "نیروی سیبری ۲" یا خط لوله آتلای ایده جدیدی نیست. این ایده از سوی دو طرف مورد بحث قرار گرفته اما هیچ برنامه‌ای برای ساخت آن وجود ندارد. با این حال تحولات جدید نیاز به ظرفیت بیشتر را به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش داده‌اند. مهمترین وضعیت، رشد پرشتاب تقاضا برای گاز طبیعی از سوی چین است که تولید داخلی کافی ندارد.
به دلایل محیط زیستی چین تصمیم گرفته است سیاست سوئیچ از زغال سنگ به گاز را اجرا بگذارد که تقاضای این کشور را در سال ۲۰۱۷ به میزان ۲۳ درصد در مقایسه با سال ۲۰۱۵ افزایش داد و از ۱۹۵ به ۲۴۰ میلیارد متر مکعب رساند. واردات LNG نسبتاً گران ۴۴ درصد در سال ۲۰۱۸ در مقایسه با سال ۲۰۱۷ افزایش یافت و به حدود ۵۵ میلیون تن یا معادل ۷۵ میلیارد متر مکعب رسید. در حال حاضر چین تنها از طریق خط لوله از آسیای مرکزی گاز وارد می‌کند که در سال ۲۰۱۸ به ۵۱ میلیارد متر مکعب بالغ شد.
به توجه به این که روند رشد تقاضا ادامه پیدا خواهد کرد، پکن به دنبال جایگزینی برای واردات LNG بوده است. سال گذشته در مجمع اقتصادی در ولادیوستوک، ولادیمیر پوتین و شیء جین پینگ، رؤسای جمهور روسیه و چین متعهد شدند شرکت‌های ملی گاز آنها مذاکرات در خصوص گزینه خط لوله جدید (نیروی سیبری ۲) از روسیه به چین را بگشایند. متنوع سازی در دورافتاده‌ترین مناطق چین، وابستگی به آسیای مرکزی را کمتر کرده و امنیت انرژی را بهبود می‌بخشد.
زیرساخت موجود در این منطقه که خط لوله آسیای مرکزی-چین نام دارد، شامل خطوط لوله A، B و C با ظرفیت حداکثر ۵۵ میلیارد متر مکعب است. با این حال، پروژه گسترش این خط لوله با افزودن لوله D، به دلیل نگرانی‌های خاص در طرف چینی مسکوت مانده است. بیانیه شرکت ملی نفت چین نقص مکرر تجهیزات در ترکمنستان را عامل کمبود در چین اعلام کرده است.
رؤیای بلندمدت گازپروم
برای مسکو کاملاً آشکار شده که اروپا به بازار دشواری برای گاز روسیه تبدیل شده است و مسئله امنیت انرژی در دستورکار سیاست اروپایی در اولویت بالایی قرار دارد. ساخت خط لوله "نورد استریم ۲" با موانع قابل توجهی از سوی سیاستمداران اروپایی در چندین کشور و همچنین واشنگتن روبروست که تهدید کرده این پروژه را هدف تحریم قرار خواهد داد. اخیراً وزیران انرژی اتحادیه اروپا توافقی داشته‌اند که ممکن است تکمیل "نورد استریم ۲" را به تأخیر بیاندازد اما ممکن است آن را متوقف نکند. همچنین در خصوص خط لوله "ترک استریم" نیز گازپروم با مخالفت قابل توجهی روبروست. با وجود احتمال بالای تکمیل هر دو پروژه، محدودیت‌هایی گاز روسیه در اروپا به چشم می‌خورد.
بنابراین متنوع سازی نیز نزد روس‌ها از اولویت بالایی برخوردار است. در حال حاضر آلمان بزرگترین خریدار گاز روسیه است اما زمانی که دومین خط لوله با چین ساخته شود ممکن است وضعیت عوض شود. امنیت انرژی برای روسیه شامل جریان ثابت درآمد برای خزانه دولت است. بعلاوه گازپروم نیز موافق یک مسیر غربی است که ساخت آن به دلیل وجود زیرساخت‌های قبلی در سیبری غربی، بسیار ارزان‌تر است.
